Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 21, 25 May 1901 — KAU KA WELI I KE KOLOHE Lelele e ka Oili no ka Maka'u i ka Lahui. PII KA LENA I KA PUKA HOU OLE AKU Ke Walaau mai nei ka Waha o ka Poe Kue Repubalika i ke Ao. Kokolo Nae Malaloo na Repubalika i ka Po [ARTICLE]

KAU KA WELI I KE KOLOHE

Lelele e ka Oili no ka Maka'u i ka Lahui.

PII KA LENA I KA PUKA HOU OLE AKU

Ke Walaau mai nei ka Waha o ka Poe Kue Repubalika i ke Ao.

Kokolo Nae Malaloo na Repubalika i ka Po

Ma ka nupepa Home R'ola| oka Poaoho, Mei 11, 1901, i I ike ibo ai au i kekahi manao j 1 hoopuka ia e I). Kaiauokalani malalo ō ke poo manao "Ka Leo o ka Lahui ka Leo ia o ke-.Akaa." Ika hoomaopopo āna iho i na mahele man ao, uā loaa keia malalo iho. : Akahi. Aia he poe komakaia i ka Lahui. . Alua. Ua hoolohe ole na poe i waeia. Ekolu. Ina he ninau tid ka pono a pomaikai o ka Lahui a kue ka aoao Repubahka e kau pu aku ana he maulima. Eha. Helu ana i na poe i kupaa a ma ia helu ana.komo aku la na Lunamakaainana ekolu o Hiio, Kona ame Kau ma ka helu o na poe kumakaia, huolohe ole a holo e puhi paka. Mamuli o keia man nianao i hoike ia ae la maluna, ua koi ia mai ka mea kakau nei eku a e kalfele pu aku ike akea a imnp o ka Lahui a me ka lehulehu hoi na lakou i koho mai i a'u, 1 ike mai ai lakou i ka hana ana poe i lioaahu iho ia ia lakou me ke koloka oka Home Rula me ke kaena ana, hana ana lakou i ka pono o *ka lehulehui" eia nae, o ko lakou iho uo. Kukaliki, ua lawa lak.m me ka makaukau e noho iloko o ka Ahaoielo; eia nae, kokolo aku malalo o ka Repu halika e a'oa'o ia mai kai ka po aao ae hele mai e kuhikuhi ialau Ikā mea e hana ai. Nolaila, ke ninau nei au ia D. Kalauokalani. '1. Heaha na hana kumakaia i ka Lahui a na Lunamakaainana o Hilo, Kau a me Kona i hana ai iloko o ka Ahaolelo? 2 Heaha ka Bila no ka pouo a me ka pomaikai o ka Lahui a heaha hoi na pomaikai i kue ia e ria Repubalika a ua kue pu aku ua mau Lu namakaainana la o Hilo, Kau a me Koua? 0 S. Heaha ka olelo ana poe koho o Hilo, Kau a me Kona i hoouna mai nei ma ou la, oiai, e noho ana ka Ahaolelo a hai mai oe ia makou a hoolohe ole aku makou?

] 4. Heaha na kumuhana |iloko oke kahua alakai o ka | ; aoao Heme Rula i paio ia e i oukou me ke kupaa a o makou ka i huli aku a kue a hoole ina mea a makeu i haiolelo ai mamua o ka wa koho? "I>. Heaha na bila ano nui e pili ana no ka pono a me ka pomaikai o ka Lahui, au a i ole ia, a ko mjm pol paalalo e alakai lalaa nei, i.lawc mai ai iloko o ka Ahaolelo a na makou e kue? , . E Kalstt6ltfiim J? Nau no i 1a mrfoii e hoīo mHonolalo nei m a-1 inulPW o M nolio %na o Ahaolelo'a ua liooko mai ka ! hapatla! o na "Lnnamakaain^a-1 na Home Rula ia kauoha afS',' a na hiki mai makou hookahi■! mahina mamua ae. A heaha I kau maa meaihoōmakaukau ai no ka pono ""o ka Lahui i manao ai ma ko kakou loka* hi aku ka mea e hiki ai. Aole! Aole loa no!! He mau mea ano ole wale no ka*u i ike. - A ika noho ana mai o ka Ahaolelo, ua hahai aku makou me ka hoomanawanui mahope o oukou iloko o ka oukou mau luaiele, me ko makou manao e paa i ka lokahi, eia nte, aohe no he mau mea i lfana ia no ka pono o ka lehulehu, a hala na la he k6nakolu. 0 ka'u mau mea i ike ia manawa, oia keia. I ke ao paio kakou me na Repubalika iloko o ka Ahaolelo, oiai no nae, e hapai mau mai ana na Repubalika i na mea maikai, e like me ke noi e lilo kakou i Mokuaina a pala aku. O keia na mea e pono ai ka Lahui, eia nae, ua pau i ka pepehiia e ka aoao Home Rula, a i ka po kokplo oe a oukou malalo o na Repubalika e a'oa'oia i mai ai a o ia a'oa'o lalau ana { ka oukou e lawe mai ai a 1 hoolololole ae i ua mea i hauaia, a pela wale uo i apa ia ai a pau ka manawa a holopono ole na mea e pono ai ka lehulehu. * 0 ka'u e olelo ae nei, o oē a me na poe hawawa e h4hāi makapo aku nei rriahonfc oii aole i hoao iki e hana ale hoioko i na roea a ka aoaf Ho-| me Rnla i knkallki ai iinna o |ka lehulehu, a aole to hoi *

?oulioii I leupono o t*!o ! frnu! | hoa no ka llaie* Ahaol' lo,! oiai uoio. biki iu ouj;'>u ke, ala kai ia e ko oako« Iko ?hq, a aohe no boi o oukou hilinai i ko ōnkou naauao īho, knka!n (oukou, ho ino ka Kopuhalikn oi'i uao hoīp uw\u no oukoii iia ka Repubatika e a'oa*o mai. Aka, o ka mea hanohano 0 ke Alaniili o Hamakua a me koWmau hoa na Lona--1 makaainanaoKauakanilolnia j Kauahaao a mo ko Kai AHIi-1 ao a Eha, ku ae lakou mo ka I naauao nui a hoapono aku 11 ka pono a hoahewa aku 1 ka | in'Wii. i mea e ma-popo ;si, j | na ka Lunamakaaīnnna o Ha [ makaa mai ka Bila -Kalana (Coiinty), ka bil£ hoi nana o wawahi a e hoohiolo i na poe na lakoa e paa nei ke Anpu- : ni, na poo hoi na lakou i ai- ! Mue i ka aina aloha o kakou.! Ka oukou me ko poe paalalo ipukahee a pau ka raanaw& hanie pahu keia bila; na Ewa I liko ka 'oila e aeia na■ Hawaii e iapaaa iaikini oie i ka ma'i , j hookaawale, a na oukon no i | hoapaapa alianlo hou ia bila |sa Nailima ka Bila Auhau e wi ai ka niho o na poe waiwai, a na Baraunu ka Bi!a līaa Uwila e. huleiiua ai na kini o Hilo; nau no i a'oa*o ae ia Kaniho ma e holo malu e peepeeakaa pee i kou wahi e pee ai a nalo, i ka po o ka la 29 o Apeeila, a hauie pahu keia mau bila ano nui; na Keiiikoa ke Karistiano, ka biia i alanui-hao mai Kau a i u Kawaihae, e holo kaa'hi ai r ko l%ila mau kini, e pau ai , hoī a e hoohuiia ai hoi! j o Kau,' Kona a me Kohala, a ! jhe mea wehe ae keia i na j waiwai he nui iloko o ka aina | a o ko poe paalalo ka j pau _i i ka holo iwaho; noonoo ole ae 0 Kaaiho ma o ka pono o ka aina ame na poe nana i koho m'ai." ! A o ka hua oia holo ana, ua ko ole ia bila waiwai nui aike ao ana ae o ka po ua paa na kii keko o na makaainana e kakaa ana iluna oka laau. Nawai ia mau | hana hilahila? Nau a nae ko , poe paalalo. Aole loa e loaa | na hana a na Lunamakaaina na au e hoino nei, ua hana i.] na hana haahaa a hoohilahila 1 ka apana, e like me na Lu-* namakaainana au e pai nei. 0 Bila Papaola a nae ka Bi-1 la Eama a Kauka Rusela, ka' bila hoi e pueha ai na poe puhiahi bubonika, a e inu ai hoi ka, lehulehu ika ransa maemae, na oukou no i poho lalo a pau keia mau bila ī ka haule pahu a moe pu hoi i ke ala. Na ke Kiaaina mai ka f Bila Aie Da!a no na alanui mai Hawaii a hiki i Kauai a me na hana holomna e a? o ka aina nei. O ko poe paalalo ka ipm i ka holo mawaho mai e kiei ai.'hana i na hana hupo loa, kupone ole na nu Lnnamakaainana e ha Na na poekohoekanpaona iakakou, # I 0 £eia mau bila i hoikoia' ao la maluna, na'na T,nnama-' kaainana an e hoino nei i !a-! we mai a na oukou \ poholalo ! : a pau i k.i haule, a heaoa kan ' ame ko poe paaialo? *■ oka j Bila wale no a Pane ke T<> bi!a! «i

{okanīaiin nni 1 ko kipr ; , lea ouleon i hana ai; o Pano ko ao o l'ano ka po ao Pano aku a o Pano mai. 0 ko kae ana o ka meftjianohano o Hamakna \ tratfooia j o kona mau hoa ahaulopaha 0 Pano ka oukou mea aloha oia kau a oukou hoi o olelo oei he Repubalika kn makou. Lalaa. Aia anoi a pnka ia bi!ā haawina, alaila, Hom© Hala makoa? Aia anei aae wale aku makou l ka onkoa inau hana apuhi, alaila, Home Ruia makou? Ke ka mBkou tio ka pono e paio roa k>» pololei, no | ka ie.huleh'u aole raa ka holo hewa; o oukou na poe kumakaia ia kakon, Uwe māī ha Repubalika i bila haawina uo ka Moiwahino aloha, na oukou no i mai a lialowa le a me na mea maikai e ae he oui, Lawe mai no boi na Repubālika i na mea ino e like me aeahankae, a pela aku. Aole na ko maa punahele i kue, o Makekau ka mea nana i waw?rhi ai hoohiola na mea ino a na Repubalika he lehulehu wale he mau mea no.hoi'e hoopili kia ai i ka lehulehu, a o Makekau io no ka mea nana i kokua ngi mea ma'lkai a na Repubalika. Aole makou he poe hupo e kue wale ai ika mea maikai a ae wale i ka mea lalau. No ka lehu}ehu makou a o ko lakou poaō ka makou i haha. Mai na poe i koho a me na I poe i koho ole mai ia makoa. Ke hooki nei au I keia no ke kali aku i kau mau pane e D. Kalauokalani no na ninau mamua ae me ke noi pa aku i ka lohulehu e hoomao-' popo iho owai la e makou ka 1 pololoi. Aole au e pekapeka wale aku ana, ua mea o mea a pela aku; aka, e ike ia nae o na bila i hoikeia maluna āe 5 ōia na bīla ano nui i koino i ke' kau mau i hala, a ,ua paio hoomanawanui'aka na moho e pekapeka ia nei, a ua haule pahu lakou i na hana pohoialo a na moho no a oukou i hoouna mai nei, a i huli akuoukou i ka moolelo Ahaolelo, e loaa no. o na hoa hanohano mai Hilo, Hamakua KoUa a me KHu, ma ka Halo Ahaolelo lakou i na wa a paa a ua koho lakou ma na iiiinau a pau, a o na poe a D. Kalaa okalani e pai nei he poe holo malu ka hapanui a he poe j hiki oie hoi ke maopopo hej aha iaia mea he kalaiaina a i pkhea la e nee ai ka pon® o |ka ama imua. Owau iho uo !me ka haahaa. Ke aloha o j ka mea a'u i aioha ai. j Luaamakaainaua o ke Alauhii o Hamakua. | Jbi iiolo aku aua o Kalnui Ai- ! moka ai> ka Ua KanUiamu*, pola Ina ieno.e lotielobe mai