Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 32, 10 August 1901 — Page 8

Page PDF (665.07 KB)

This text was transcribed by:  Kaylia Iona
This work is dedicated to:  To Paul and Kama -- All the best and good luck at school. Study hard! Love, Mom and Dad

8                                                                                  KE ALOHA AINA,  POAONO,  AUGATE 10, 1901.

 

MOOLELO HOONI PUUWAI

NO

Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Lauhele!

Ka Makaikiu Kupaianaha!

 

           

MOKUNA XV.

KE PIHI UWILA HOOKALAKUPUA - MA LOWALE ILOKO O KA NAELE O NU IOKA - KA LEO OKALAKALA O KA OIHANA MAKAI.

 

            Aha!  Ianei io no ka ua Kauna ala, alaila, e lawe aku i ka'u mau mahalo ana no keia hoike au i haawi mai nei ia'u.  O ua Kauna ala ka'u huakai i hiki mai nei, ua ninau hele mai nei au a ua hoike ia mai o kou hotele nei ka hotele hope loa i ike ia ai oia, a oiai, aole i maopopo i kona wahi e noho nei i keia wa, a ua haalele mai hoi oia i kou hale hotele he manawa loihi i hala ae nei, nolaila, e hoopoina aku ko kaua mau hoomanao ana no ia mea aka, oluolu anei oe e  hoike mai i ka moolelo au i lohe wale ai no ua Kauna nei, oiai, kona mau la e noho ana ma kou hotele nei?

            Aole mea nui e ae a'u i lohe a i ike ai no ua Kauna ala mawaho ae o kana huakai kaahele makaikai, a me he la, ma ia ano no paha oia i hele aku ai a haalele mai i ko'u hotele nei, wahi a ka ona hotele.

            Alaila, iloko o kela mau la a ke Kauna e noho ana ma kou hotele nei, heaha ka mea nui au i ike a hoomaopopo ai mamua o kona haalele ana mai?  i ninau aku ai o Beleinehama.

            Aole no mea ano nui a'u i ike a i hoomaopopo ai, ke ole au e hoike hewa ma ka'u kamailio ana, ke hoole loa aku nei au, wahi hou a ka pane a ka ona hotele.

            Alaila, e heluhelu iho i keia a e ike no oe me ka hoohewahewa ole ua hana ia kekahi karaima ekaeka o ke kolohe haahaa loa imua ponoi o kou mau maka au hoi e hoole hoopunipuni mai nei ia'u, wahi hou a Beleinehama me ka unuhi ana ae mailoko ae o kona poki i kekahi kope o ka nupepa Journal a haawai aku la i ka ona hotele, a ma kekahi o na kolamu o ua nupepa ala e kau moakaka ana na hua pai nunui me keia mau olelo:

            Ulia poino.      A malalo iho o ua poo manao ala e hoikeike ana i ko Heneri Auwana halawai ana me kekahi ulia poino i moeuhane mua ole ia, ke kanaka hoi a ua nupepa la i hoike ae ai he moi dala no kekahi o na lua nanahu o ke komohana,

            Me he puupuu ikaika la i ono@ ia aku imua o ka pou ihu o ka ona hotele, kulana hope aku la oia me ka @ ana ae o kona mau maka, alaila, me ua mau maka a@ ala o ka puiwa, pane mai la ola.  Heaha iho la ke ano o keia mau hana au, a owai hoi ia mea o Heneri Auwana?

            O ke kanaka i halawai ai me kekahi ulia poino maloko nei o keia hotele he ekolu ae nei mahina i hala oia ua Heneri Auwana ala, a ma kona hapa au i hele mai nei e hooponopono ia kela pohihihi.  Iloko no hoi eia mau ia aole anei e noho ana no kela Kauna Farani?

            Alaila, he loio oe no ua Heneri Auwana nei? i ninau mai ai ka ona hotele.

            Aole, aole au he loio, aka, he makaikiu i hoouna ia mai nei e huli ma ke meheu o keia mea pohihihi, oiai, na manao ka mea i hoopoinoia aia he mau hana epa kekahi i lawelaweia e kela Kauna Farani a me kona kanaka i loaa ai iaia ka halawai pu ana me kela ulia pakalaki o ka poino o kona hoouna ia ana no ka haukipila e noho ai no ekolu mahina, a e loaa pu hoi i keia Kauna kolohe he manawa maikai e mahuka ai me kana mau hana kolohe.

            Na keia pane a ka makaikiu i hooi o ka ona hotele a haikea kunahihi ae la oia, a o kana wahi olelo pale wale no o ka huikala ana ae iaia iho, oia no kona pane ana mai: Aole loa au i maopopo i kela pohihihi i hana ia, aka, e haawi aku ana au i ka'u mau kokua ana ia oe ma ka huli ana i keia mea pohihihi.

            Alaila, me ka maalea nui o ua ona hotele ala, kono mai la oia i ka makai kiu e ukali aku iaia no kona keena hookipa, a malaila laua e kamailio pu ai no keia mea.  Maloko o keia keena hookipa, o ka hana maalea mua loa a ua ona hotele nei, oia no kona hoonoho ana iho i ka makaikiu a noi mai la i kona oluolu e kala aku iaia no kekahi mau minute pokole, a iaia i hoi hou mai ai aia mahope o kona meheu e ukali ana he makai, a me ka leo oolea huli ae la ua ona hotele nei a kamailio i ka makai.

            Eia ua kanaka ala au i manao ai he hehena oia a me ka pupule, ua kamailio mai oia ia'u i na olelo o ke kanaka i loaa ole na noonoo maikai, ano e Mr. Makai, ma ka hanohano o kau oihana ke makemake nei au ia oe e hookaawale aku iaia mailoko nei aku o ko'u hotele.

            Me na maka oolea, huli ae la ka makai a nana i ka makaikiu opio, a me kana laau newa owiliwili ae la ia a kamailio aku la i na olelo okalakala o ke kepaku.  Ua lohe ane oe i ka makemake o ka mea nona keia hotele, nao ma ka hanohano o ka'u oihana kiai maluhia, ke kauoha nei au ia oe e haalele koke iho i keia keena, a i ole pela, alaila, e lawe aku ana au ia oe no ke keena oihana makai a na ko makou kapena ia e haawi mai i kana mau olelo a'o maluna ou.

            Ua like keia mau olelo aka makai a me na olelo epa a ka ona hotel me kekahi poka pu i ku aku ma ka puuwai o ka makaikiu opio, iaia i ike iho ai i na hana epa o ke apuka haahaa loa a keia ona hotale, a e like me ke koko Pelekane o ke kanaka wiwo ole e holo ana iloko o kona mau aakoko, pela oia i ku ae ai iluna a pane me na olelo o ka makau ole.

            E Mr. Makai, ua hoike mai na olelo a kela ona hotele i ka wahahee ino loa o ka hoopunipuni.  Malalo o kana mau kono ana ia'u i loaa ai ia'u ka hanohano o ke kipa ana mai maloko o keia keena.  Nolaila, i ka makee ana i ka oiaio a me ka maemae o ko maua mau inoa, ke ku nei au maluna o ko'u mau kapuai a hoole aku i kau kauoha e kuu hoaloha.

            Alaila, me ka hikiwawe aia he elua mau pu panapana e kau ana i na lae o ka makai a me ka ona hotele, a o ka leo kauoha oolea i loaa mai ia laua. ---Your honor or die!

            Aole he minute e ae o ka puiwa i loaa i ka  makai elike iho la me keia a kela pu panapana i kau ia aku la i kona lae, a o ka hanohano hoi o kana oihana ua hoohaahaa maopopo ia.  Pela no hoi me ka ona hotele, aole loa he sekona ana i naka haalulu ai iloko o ka makau nui elike iho la me keia minute o kela waha pupanapana e kau pololei aku nei i kona lae a me kela huaolelo paakiki loa hoi i hoopuka ia aku.

            Aole loa he huaolelo i puka ae ma na lehelehe o  ka makai a me ka ona hotele, aka, o ka haikea kunahihi o ko laua mau helehelena, ua lawa ia no ka hoike ana mai, aole i oi aku ka makau ia o na uhane la pu mamua o ka weliweli o keia mau waha pouliuli me na huaale kepau i makaukau e pahu ae i ke sekona mua loa e hamare ia iho ai a e lilo ai hoi ko laua mau lolo i mea weluwelu a okaoka liilii.

            Mr. Hoaloha Makai, ua aa anei oe e hooko i ka hanohano o kau oihana ma ke kipaku ana mai ia'u me kou haawi mua ole mai i manawa no'u e hoike aku ai i ka'u mau olelo ina paha he hehena a he pupule io au, a e Mr. Ona Hotele, ua aa anei kou mau lehelehe wahahee e haawi i kau mau kauoha apuka i ka makai no ke kipaku ana mai ia'u malalo o ke kulana o ke kanaka he hena a pupule, wahi a ka makaikiu, aka, o keia ninau ma ka aoao o ka makaikiu, aole loa ia i pane ia mai e na kanaka hohe wale o ka haawi pio.  Alaila, me ka nana ole iho o ua makaikiu ala no ke kulana o kela mau kanaka, ua hoopaahao aku la oia laua maloko o kekahi rumi uuku e pili pu ana me ke keena hookipa malalo o ka mana a me ka ikaika hiki ole ke kue ia mai o kana pu panapana, a i ko Isua paa ana aku, ua haalele iho la oia i kana mau paahao e nauki a e kuaki ana ia laua iho, a o ua makaikiu ala hoi o ke kupaianaha nui wale, aole iho la ia ma ua hotele nei, a aole hoi ma na palena o Nu Ioka, aka, eia no nae ia i Nu Ioka.

            O keia manawa o ka huli la o ka makaikiu Beleinehama ke kolohe nui o ka hoopaahao hewa ole i kela mau kanaka, oia no ka manawa a ua mau kanaka ala i hoike mai ai i ko laua wa i l oaa aku ai.  Ua hoopaa ia laua waloko o kekahi keena uuku o elima kapuai ka loa, a he ekolu ka laula a me eono ke kiekie, aka, aole no keia he hale paahao a ka makaikiu i hoopaa ai i kana mau lawehala, he lua kupapau maoli no na laua e make ai.

            Ua piha ae na nupepa me na olelo e pili ana i ka hoopaahao ia ana o ka makai a me ka ona hotele, a ua hiki loa aku ka lakou mau nema kamailio ana o ka hookikina i ka oihana makai e huli ia me ka ikaika keia kolohe o ke kumakaia, a ua ike maoli ia aku ka oihana makai e huli ana me ka ikaika.  E lohe ia ana ko lakou leo inaina o ke okalakala e ahewa ana i ke kanaka nana i hoohaahaa a i hoao e hoino a hehi i ka hanohano o ka oihana makai o Nu Ioka.  Aka, a hiki aku i ka hopena heaha na mea i loaa mai, a heaha hoi ka hua o na hooikaika nui ana e loaa ai ke kino o ke kolohe, he nele a me ka hoka maopopo, a o ko lakou mau leo inaina, ua piha na paia o Nu Ioka me ia mau mea, aka, ke akaaka ia mai la ia @ Beleinehama, ke kaeaea o na hana kupaianaha, a o ka makamua loa hoi o na kanaka malalo iho o ka lani nana i hamabaga a hoohaahaa i ke kaulana o ka oihana makai o Nu Ioka.

            Nolaila i ko kaua makaikai hou ana aku no na hana a ua makaikiu Pelekane ala, e ike ia no oia e maalo ana iloko o ka naele pohihihi o Nu Ioka, e hanu a e hookolo ana mahopa o ke meheu o kana lawehala i nalowale no ekolu mahina ke kowa loihi e hiki ai ke kanalua ole ia, aole ia e loaa hou ana iaia a hiki i kona huli hoi ana no Pelekane me ka nele a poho o na manaolana.  A pela io no, ua ano hoomaka mai na manaolana o ua makaikiu opio nei e haawi pio a huli hoi aku oia imua o Silevia a hoike o kana lawehala i alualu mai ai, ua nalowale aku oia mai iaia aku ke ole e haawi mai na lani i kana mau kokua ana.  Aka, mamua o kona huli hoi ana aku, e ike mua i ka naele pohihihi o Nu Ioka iwaena o ka leo aluka inaina o ka oihana makai, a ke nele oia, alaila, ua makaukau ka minute no kona huli hoi ana me kana hoike paoa o ka makapaa.  Aole i pau.

 

NO KOI POHO AHI.

            O ka nui o na koi poho ahi a pau i waiho ia aku iloko o ka lima o ke Komisina Poko Ahi a hiki iho la i ka hora 4.p.m. o ka la inehinei he 5943, no lakou ka huina waiwai io he $2,376.42@.