Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 27, 6 July 1912 — HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE, NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE, NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA.

MOKUNA V. Kahī Palapala Kcpatan t aha —Ke Kauka a me ke Kahinkla — Ke Kane a me ka Wahhine' . Pane mai la ke Kadinela kft olelo ana mai īmua oke Kaunk Pinika: "Ma na mea 110 a pao, e like me ke aoo oka ninau a'u e ninau aku aiiaoe." Ūa makaukau au» M wahiaKauna Pinika, a ninau aku la oia i ua Kadinela nei: "A pehea la au e pane aku ai i na haina o kau mau ninau e niele mai ai ia'u. Me ka leo nni anei e lohe i» ai ena poe. a pau o loko nei o keia keena, a i ole, me ka leo uuku paha i kupono wale no i kou pepei' ao, O ko'u naanao, oia keia: E pane aku anei au ia oe me ka lohe mai o ke Kama'liiwahine; aole paha?" * No keia miau olelo a Kauaa Pinika, ua aaki iho la na ku'i o ke Ka* dinela. A hala kekahi manawa o kona noho hamau ana, pane • mai la ia: *

"E kuu haku, he mea pohihihi maoli no ke kakaolelo pu aha me na kanaka ike hana kupua, e like mp oe ke ano e kuu.hftku. Ua ike au me ko'u maa niaka nei i kau mau hana kamahao, a he kn no i ke kupaianaha ia mau hana au * i hana «i. A oia ano haoa no kau i hoike'mai la ia'u. Ua poina anef oe i kela olelo wanana au i hoike ai no ka hoahanau alii o ke Kama'liiwahine L°uisfi?" "Pehea; ua hoike anei keia kanaka he olelo Wanana pili i kuu hoahanau, ka wahine a Moi o Farani?" i ninau mai ai ke Kama'liiwah'ne Louiaa, me ka hoo mau ana mai hoi i ka olelo ana mii: "K oluolu anei olua, a o kekahi paha o olua e hai raai i ua olelo wananala." Ia Wa huli pono aka la o Kauna l*inika a pane aku .la i ke Kama'Hiwahine Louisa: Nani ia, e ke Kama'liiwahine naaikai, ua nonoi mai la e hoike aku au i ka'n oiea i hoike aku ai lama o kou hc\ih.n™n alii, ka oielo hoike h 'i, u i ! k« Qle|g wanin» c6nameaebiki mai ana maluna ona. j "Ano, e hooloho niai oe, v»a wohe aku au imua ona i kft paku 'iuna e aliai ana mawaona ona a mo nioa e hoea mai ana ma iona alahele, e liko me ka mea i hoopaaia c ka Mea Nana i hoonohonoho i na wa a luo ua au o ka oianawa. I ka hemo aua ao o keia . paku, ka mea hyi o uhi mauiun mawaoua ona maka o ua keiki i lnwkaaW ole ia ko lakou īuau maka ma ike i hunai* « ka naauao o ka itfa Mana Loa, f I I ka w»iho moakaka ani| mal o

keia aau mea huDa pohihihi ieoua o kona mao maka, ua lilo ia i r»ea fiōōkaumāTTaToa I kona naaā7 - T3jT hoike mai no ua hoahanau Ja ou i» we i ua mau mea huna pohihUii la. a na 5a man mea i 'hookikina ia oe,, e ke Kama'liiwahine Louiaa, e haa. lele aka iko ke ao aei, a noho oe Wlia. ka malu'o keia halehoohiki. Alea, e like me Ic;i 01010 hoike ake Akua i hoike mai ai imua o kou j hoahanau alii, pela rso ia i paa a' maluna ona a me ka ppe i pili J iaia. \ | "Ano, e ke Aliiwahiqe, aohe mes | oana e akaa ae i ka uwepa i hoopaa! ia iho maluna o ke koena o ko olua mau la. Ano, e pule oe, eke Aliiwahine. Ae e pule me ka liook* ole, e pule me ka manaoio—e pule me ka paulele i loaa mai ai ko ke Akua lokomaikai , i hoea mai ai kou manawa a mōe no oe ma na lima o - -*— ■** Ua like kt-ia mau olelo a Kauna Piuika i hoopuka aku ai imua o ke Kama'iiiwahine Louisa me kekahi pahu i haule pono iljo ma kona alo, a ua kukuli koke iho la oia imua o ke kea e ku mai ana maluna oke pakaukau.. lawahuli ae la ke Kauna Pinika » olelo aku la: "Ano, oko kaua manawa keia. E ninau mai oe i&'u ma na mea a pau au i makemake ai e ninau ma' ia'u? Ua makaukau au e pane ia oe." E ka makamaka heluhelu, maanei kaua e ike ai i na papa olelo auala Kadinela Kohana a me Kauna Pinika. £ ike pu ana no hoi kaua ika mea pi loa $ku o laua ma ke ak&mai a me ka noeau ma keia kakaolelo ana. O Kadinela Rohana oia kekahi q na kanaka makaukau loa a piha naauao o loko o ka Hoomana Katolika Roma iloko oia mau la. Akā t © ike ana nae kaua e mea hej luhelu uia keia wahi i ka lilo ana o kona akainai ame kona noeau i mea paani wale ia, e ka 'olohe akeakamai Benekosa. 0 ka ninau mua loa -a Kadinela Eohana i ninau mai ai ia Kauna Pinika, oia keia: 1 'Makemake au e ike, owai la ōe?" Minoaka iho la o Kauna Pinika no keia ninau a ke Kadinela i waiho mai ai imua ona. A mahope paue aku la ia: "Aole ka oe i iko o ka mea kiekie? ' Nau no hoi i hoike &ku nei imua o ke Kama'liiwahine JwOui»a, he kanaks kupua au." No keia pane a Kauna Pinika, haikea pu ae u na lieleheiena oke ! Kadinela Kohana, oiai, ua ike iho | la ia i kona oupe ana ma keia kii olelo ana : ku ia Kauna Pinika. A pane hou mai la ia: "Aole oia ka'u i makemake ai o hoike mai oe ia'u. Eia; o hoomapopo mai oe. Ma Ilalia, ua liea kou inoa o Benekosa, a maanei nei hoi o Kauua Pmika kou iuoa, Pehea iho la keia'?"

' 'Heaha auanei ka mea loaa ia oe i ma ia kulana hoohuoi au i paue mai la? Ao'e anei he mea hooiaio wale mai no i&, ua hoololi ae au i ko'u inoa, a ua mau no nae ko'o kino Kanaka ana ma ke kulana kama kane, ao!e hoi he kama waa hine. E kinai ia anei ke ala o ka pua rose, ina e loli ae ana koiu iaoa. Penei: i»a ma iUlia, kapa ia ka rose, he pua ; a i ka lawe ia ana mai o ua pua rose la i ka akau uei, kahea ia iho la īa, he pua kala oia anei ka me* e pau ai kr ala o ka rose? Aole. Aia a hoololi kona kuio aua," wahi a Kaona Pinika. "He oiaio*no ia i oielo mni Aka, oia ano hooMHoK inoa ana N lw iu e h<,vh(,soviA ai e ka otbana makai o Farani t\e] v >4 mai ai Ktt«.!inela. "Ke īke uei au." a Kauua Pinika, "eia oe ke hele mai noi ma ke alahele maa mau.i na kakl Hiln. īea hakaka utau xtahi koiVt liilii, a eha kekahi o laua 4 e oklo ana kahi keiki e laua i eha, o aua oe e a'u i kuu pai>A, a i ole, 1 koua īuaina paiia. Oia kau e hsiva | mai i»l imna 0*«, e» ka me» I No ka v u mau pj\ue oUio oe 4 »sa-

| kemake oe b ka'nea ia papa kfiiko o I Farani nei.e hele mai [ oe. Auliea oe, mamua oka hoe.a ana mai oia kaiVo rn i keia Wiihi, e [ haaīaiu ana oe rae ka p'ha «\v-i wvli l no ka mea huna a'u e hoike aku ai iinna ou. "E Kadfaela Bohsna, e hoolohe mai. Eia oe i īeeia wa ke hanu ino nei ao kahi e pateīe ae ai oe nnai kekahi pilikia nui e nei maTuna īho ou. . lua e ha|a _fta 3 .hora he kanaha-kumamalua wa. aku, a i kaawale ole ae_keisk mai luria ge o kou hokua» e ili mai ai kekahi kaumaha weliwe li loa maluna ou." j