Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 6, 17 November 1916 — HE NANEA HOONIUA PUUWAI Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Oplo [ARTICLE]

HE NA NEA HOONIUA PUUWAI Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Oplo

Ka Alea Kiekie k* £U o na Alenekou» am« n* M«n*o Hoohuoi Noa*—-Ke £»ralia me kt Ano Malihini—£a ok« Lio-Keokeo ame ka Ukan» Lapu ok« J£nluaumo«. Ow*i «Ltui!

MOKUNA 111. HE KONO AKEA' t Ua mākemake ia na maluna o na itietala tila e akoaioa ap ma k<i Jtab«a akea o Nota Damfel ke hiki alru i ka malalo o na hooponopono ana a ka Ela o Gaisca. O na pomaikai ame ka hanohano mae !oaa ai. KAUNĀ DAIAGĒA ; Komife o ka La: 26

He elua a ekolu manawa a ua Kavalia la i heluhelu ae ai i kel& kono me ka leo nui. * I ka eha o na manawa o kana heluhelu ana, ua he!uhfelu aku la oia i kahi e olelo ana "ke hiki aku i ka," ua hooki iho la oia me ka nana an# mai i ka Monaaiua Redelifa no kekahi mau sekona a olelo mai la: 1- *

"TTa pololei oe e ka Makua a Kai- ! kūaana ma ka oihana. O ka f u wale e hopohopo nes,_ oia no ke kaa la o na hooponopono ana īhālalo o ka Ela o Gaisa. |Ie ka!M&iT'koia na'u i ike ai i koAa kaliina &hsi i na kanajka apau a ua 15ta la i* mnkemake oln ai, nolaila, ke makemake nui loa au ia oe e hana aku* i kekahi maii hana no ka hoohōka ana akn i ua Ela la. A i ka Jfonasiua de Labate hoi ka; j l«t%e ana aku i kekahi mahele hana 1 te hapaiia ae ai ka elemakule Dalega o Vasete nei. No ia mea, i keia' ahiahi oe e haaMe iho ai no Parisa mā kau misiona no na mea i hoike ia aku 'la ia oe. A'ka, mamna ae o kou hele ana, uamakemake au e ike ia oe mamua o kou haalele ana mai."

Me keia mau olelo mawaena o !akou Hiō, ua hoohuli ae la ka lakou kamailio ana no na hana jHakou i hōolala mua ai no ka hoopūīpui ana i ko lakou heluna no ke' kinai ana i na hana powa a T)on la Kan«cbe, ka weli o na kakaipali o Europa holookoa. Ua hooholo ia iho la o Lui de Labate i poo nui no ka hookahua a hoopuipui ana i na hoa o ka Ahahui o na Keiki Puuwai Lokahi o ke Aloha."

I ka ulii ana mai o na ehū o ka poeleele maluna o ke kulanakauhalē p Tesele, ua haalele iho la ka Monasiua Monotegue Redelifa i ua kulanakauhale la ma kona alahele e hoea,aku ai no Pama, *ke kulanakauhale o ka Uluwehiwēhi i oleloia kahi o kana misiona e hooko ia ai.l Manuili o kona makemake loa e loaa ' koke mai na hoike oiaio loa i kona; haku opio ke Kavalia Mafia, ua hooikaika loa aku 'īa oia e hoea aku iloko o ka \iluwehi o Parisa iloko "O'l eono a ēhiku 1% heīe. i

ManniH o kona hele ana i ke ao ame kekahi mau hora o ka po, tia hoea maalahi akn oia iloko ma ke ahiahi noenoe poeleele o ka eono ; o kona mau la o ka hele ana iloko 0 kela mau mile elvia a' oi mawaena o na kwlanāWuhale elua. 1 ua Re<tel\ftt la i hiki akw ai ma na ahiahi 1», \iā hoea loa akn Ift oia m« ka hotelo i kapaia raa ka inoa Nota Dame o iv» kahna k. He hotele no keia e ku kokoke loa ana uia ka Eheu Hikina o ke kahua loalea i liookaawale i?. Malaila no hoi ua Monasiua la i hoaumoo iho ai »i« tta po la. -"

Ma kekaln 1» ae. s o h la mua lo» no hoi fl iia Monßsitta la i hoohala ai ma ke kxilanakaxihalp uani o Pari»a, i piha me na nani hoomhi-

v ehiwehi o kela ame keia a ka aaaka ame ka na«u e hoohihi aku ai, aole loa oia i noho iho a hoomaha ma na fa !a. Aks. ua heile aku lal 0!M >' iiuli i na mea oiaio e pili anal i kuiiH :iuaiona no na mea e hoike ana i ka io maoli okela kono hc> kuku me tta meta!akila o ka oiha-l nakaua. |

1 keia Lf!« ann a ua Redelifa nei .nia tta la la, ua heie pololei aku ,ta oia ma ka hale pa'i palapala "Ko [ Farani Leo Ulono;" aoka hale pa'i l palaj>ala no hoi nana i hoolaha aku i kela kono akea. Ma kona ht>ea ana akii mil ua hale Ifl, ua hoopoknlein m»i kona luhi, no ka mea, i kela wa ana i hiki aku ai, e kau nna ilnna o kekahi pakaukau nui ua' hoolaha la i pa'i ia nA na hua palapala nnnu! inālalh oke jioo. "He Kono Akea i na Loea o na Metrfakila o ka Oihatiakhua." Aia niala- !'.> v keiu pou nui, he nmu olelo e like me keia :

"O na Ulialaki o ka La, ka Hooilina o kn Op\ni-Daimana, a, malaio aku na hoakaka no na metalakila e lawelawe ia ai ame k& makāna 0 kela ame keia moho lanakilā tn& tia mau metal« kanfi la i ia ma na hana hookokii. A, ma ka mahele elua o ua hoolaha ftei i konoia ai na loea o kaua e hoea ae ma ua kahna īa. E hoo-' pania ana hoi na olelo o ua hoolaha' la nae keia maii olelo: ! ka leoa o na metalakila e ! lanakila ana maluna o ka N«ita o ke Kapakila Haulioli, e lilo no oia 1 hooi!iqa no ka Opuudaimana mae i ole o In'ia ke Kia'hi o ka Moana īniana.' Ua kakau inoa ia e ke 1 Kauna Dalagea o YaBeile ma ka la 17 o Okatoba 57*— H

Ua hoopehaohao loa ia ua Monaaiua to kotī'a ike ole i ka la e mālamaiā ai kela hana nui, a hoopuka ae la oia i keia mau olelo me ka leo nui "moakaka:

"Owai Ia ka hehena nana keia kouo o ke'aiio epa haahaa īoaf I ku no hoi paha' na kono o keia ano i ka hoikeia o ka la ka mahina ame ka makahiki e malamaia ai keia' hana apukā ame ka hoopunipuni ino loā. He oi !oa aku ka m'aikai 0 ka haenaeia ana o keia mau pepa 1 hoolaha." ī ke kuu "koke ana ih ono o ka 100 o ua Redelifa nel, Sia no ka i oili mai ai ka lunanui o ūa hale pa'i 1« malaik, a ninau mai la: * "O oe aiiei kekahi i komo iloko e keia kuahaua e kono nei ? Ina o oe Kekahi- alaila, ua kuleana io kou kue ana. A, he mea maikai no hoi ia'u ke kuhikuhi aku ia oe no kahi e loaa ai ia oe o ka haina 4 kau mea e makemake nei. H i

"Ho oiaio loa ka'u e hoike aku nei ia oe e ka hoaiohal Oka Mo- 1 naaiua Redelifa e ku aku Ia imna 1 o kou alo kekahi i konoia ma keial kualiaua a ke Kauua elemakule o' Va»eilff Mamuli o ka lōaa ole ana iho iiei i ka ike a ko'u mau _maka ka manawa a i ma'kemake ai no ka akoakoa aua mai 0 na loea o ka mak:akila ma Pansa nei, pela au i hoopuka ae nei 1 keia mau olelo me ka hopohopo ole. Nolaila, e oluolu ana anei oe e kuhikuhi/ a, e hoike maoli" mai paha i ka la ame ka m&nawa e'hooko ia ai ke kauoha a keia hoolaha e kuahaua nei?" "Ahaha, o oe ka ia"e k'e Kava!ia

Āoo Redelifa o Aialana! Lani ka lokomaikai o na Lani Kiekie Loa i ka hoohalawai ana mai ia kaua r keia kakahiaka mk ke kulanaiauhale nani o Parisa nei. He mau makahiki ioihi ko*u iini nui ana e ike aku i kou man helehelena me ko'u mau maka ponoi, mamua 'hoi o ko'u lohe pepeiao wale mai nd*me ka ike lihi ole aku i kou helehelena. TTa piha na pepeiao o ko Parisa nei mau loea hohewale me ua lono no kau mau hana hoopakele i ko Europa nei mai na lima kākauha mai o ka weli o na palinihoniho o 3?uropa holookoa nei a holo mai la oia imua me ke apo ana mai i na lima o 'ua Ailiki aoo nei, me ka lulu ana iho mē ke aloha pumehana ia- 1 ia i hoomau mai ai i ke kamailio ana e like me keia malalo nei:' I

"Ae, uA hoopiha lo* ia mai ko*it pi«mr i ka hanoli roa o ka liapai ift ana ae o ko Ratia aitta hannu e oo mo kau keiki. Ae, ua hoopiha la' 'kehi ame keia mp ka inoa o kan kpī"-' kikane hookaW iloko o ka eiw oj kau ohana kpiki. * He elua wale no a'u ike ana'i ke Karalia opio oiai' laua e hele ana i ke kula hookahi me ka'u m*u keikikane ekolu. Eia' ihea ia keiki a kaus t** Hoomaha iki iko U k» lnnanni o ka haJe pa*i no na minn{e ehia a ekolu, me ke kaulona ana mai o taua naua ana mahma o ke kanaka a<v> e nana akn īaia t»e t»r tna-

jlfa pahaohao. Haiaufi lana i loaa i kana malihiui a Btoakanvailio lioi o ia ua ni~ »au okoa uiai ]a oia i ku i ana inai; l 'E Mita Montegue! Na hoohewahewa auei oe ia Dugalaaa Aleua o Durebi ? A i ole ia # ua poina &uei kou hoomanao aua ae nona?"

I ka lohe ana aku o ua Redelxfa nei ! k.i inoa o kona hoahapau i ka hoopu£aia ana mai akapi uo a Koomanao ae me ka hopu hou ana ,aku i kona mau lima a kamailio aku i kona /nuu lima. a kamailio aku la: . "līe pomaikai oi kelakela loa i halawai mai me a'u i keia \h ma o alakai »na la aka 3la,kua Mnna Loa. Ho oiaio loa kau i kamailio uiai nei no ko'u poiua a hoohewahewii loa ia oe. Oiai hoi, hc 42 ka aiū o ua makahiki loloa i hala aku oei o kou kaawale aua mai mai ka aiuu u»ai u oini ao hoi o ka 15 w&le no ia o kou inakaluki i kela la aabati.a ka moku Oeto Liilii i haalele iho ai i ke awakumoku o .ke kulanakauhalealii o Bubelina, nolaila e ka hoakihau, eia oe i ke kanalimakumamahiku a walu o kou , mau makahiki. Pehea auanei e nele ai ka poina a hewahe\rti? Hoi iho no hoi. aole he wahi mea a lohelohe ia ae o kou wahi e nalowale nēi, Eia no paha oe ke ola mai nei, aole pahĒT"

Mahope o na launa kamaiTio a»a 0 Redelifa me Alena kona hpahaliau o'ka, Aina UalaliiKi, ua, hoihoi hou ae la ka laua kamaiīio aua maluna o kela kuahaua e kono akea nei i na ira Kavalia, ame na Ihupani a pau' o na 'Mctalakila o ka oihana kaua. jH Redelifa 1 ninau hou aku ai i kona hoaha-. nau I ka i ana «ku: "Aia hoi maheu i hoopaaia ai ka manawa e hooko ia ai keia kuahaua a kela elemakule hoopohihī uoonoo? Aia aneī he mau huaoīelo huna isialuna ō keia. kono akea o ia e\ema*. kulo o kako# V 1 "He oiaio kela koho au! E 'nana ae oe i "kela mau huapalapala maloko o kela mau loa elua e kau la ma kela ame keia j>oo o ku, hoplaha kuahauiL a. ke ī£auna Dalageal''

. ,£a nana io iho la oia i na hua Kilii i kooaohoia ai maloko o ua I iiuiuaha loa la. Ma ia uana ana a ua liedeiifft la i ike iho ai oia i keia man olelo o ka liuioaha loa ma ka akau: •'No ka la e hookoia ai keia kua- ~ haua ma kela ame keia unaikumamalima huapalapala mi k liopm.alia ana aku, © hookoe i ka_ inoa o ke Kauua Dalagea." kuea loihi hoi ma ka hema .o ke poo e ike ia ai no na olelo e like me keia maialo iho nei: " "No ka manawa o ka la e Hookoia ai e loaa no ia mai kela a me keia eono huapalapala mai ināi ka pau ana mai o ua knahaua la. Koe aku nae ka inoa o ke Kauna Dalap&» ■ -

J ka maopopo ana ilio la i ua Kede!ifa nei. o na olelo i hoike ia ma ua mau huinaha-loa la ua hoomaka koke iho !a oia e hua palapala 15 a loaa iho la e like me keia ma ka akatrf

"Eono la mai ka la 8 aku o Novemaba, M a ma ka lienia elike me keia: "Mai ta hora 9 a ka hora 3:30 lela ame k?ia la." Xui koua kauoli i k& maopopo aua iaia o keia niea TJa Koike koke &ku. la ok i. ua mea apau ī ke Kavalia opio koua Haku Oiai i hala aku ai kana iioīke no kana misiona ponoi imua o kona ii&ku, ua hoi faou aku la oia no ua iiak>pai nei ma 1» auwina 1 ao ke- ; k«hi i« ae. >ta k«]a hoi hou aija aku & ua jßedeiifa uei i hui aku ai ; m« ka iuua nui Alena o ka hale ; pa'i, a uiuau aku la oia no na keiI kikane a ua Aien& n«i i ka i ana \ ' ■

"-Eia ka hoi kau mau keiki e ike ole ia nei! Eia no anei lakem iloko o«i o Paris&, a i ok>, &i& p«ha lakou ma kek&hi mau aina e aku ?" "He hook*hi o lakou © noho p« nei me a*u ma Parisa uei, & 1» eh» o lakou i hoi aku m« Kamaki Alena he ekolu a eha makaKlM i ' haU ae nei. Aia «nei Ke uianao kou nōkko«r I "Ap, e ktiu hoahanau. TJa makwnake an ia kkou no kt>k«lii t>usiot»ā »no nui i akenui loa ia e ko aku, w psne. n«B® mati<« wai 1« ka Tun»mtt Al«na no kekahi m*u ka paiie teo ote,msi. " Aka, Ve !b» aVa ' la k**Mon*Bma Redk>lif* i kk hofiHi iho o na manao Kopohopo a pihoihoi ihtna o na Alen* »i. g (Ao!e*t ■ kV . * i <>