Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 24, 14 June 1918 — HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KNO AME KONA MAU PAAHANA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KNO AME KONA MAU PAAHANA

Hookuln iho la ka makuauliane he wai laau ma kahi o ka puka kej>au, i komo ai iloko o ke kino o Kigula. Be raau minuW ua loaa *ku-la fea malia i ka m£a iloko o ka nawaiiwali nui. Ua wohe a'e la ka maknauhanp, hc> wahi omole laau hou aku, a hookulu hou iho la, iualuna o kahi eha o ka mea p'likia. Kauoha mai 1a ka makuauhane i ka mea nawaliwali, e hoomaopopo i kahi *vhe!e a? o ke kepau. Ao!e i loihi aku ke komō ana o ka laau iloko o kahi i elia ai, ua ike ia uā Lole K J gula nei i ka pii mai o ke kepau iluna a hiki i ka hemo ana. Hookulu hou iho la ua makuauhane nei he laau hou aku maluna o kahi eha o ka mea nawaliwali. īka manawa pokole loa, ua hoola ia ka inea nawaliwali i manao ia e make ana. T ka ike ana o" ka makuauhane uo ola maikai ko kakou ua wehe mai la ka mea nona keia moolelo i ka puka, me ke ola kino mai'kai. ĪJa hoopahaohao ia aku na ipoe apau i keia hooponopono ana a ka makuauhane. No ka moiwa'hine hoi, ua Hke ka nana ana a ka [moiwahine ' kana mea i aloha ai uwila; aia hoi ka hele mai,

me hc ala, akahi no a ala mai ka fiiamoe ana i kfr kakahiaka nui. tfa hauoli piha na koa i ko lakou haku, mamuli o keia ola i loaa iaia. Haawi mai la ka makuauhane i kona aloha i ko ka hale alii apau, "huli hoi aku la no ka halepule. Re "mau la mai mahope, ua ikaika loa a'e la kc kanaka opio, ua hoi hou kona mau pono apau i na ( la aku i hala. IJa hoomakaukaui iho la na poe o ka he rnakana na ke kanaka Opio, i ka la e hiki mai ana. O na ohana apau l'o na keiki alii i māke, amt ka ohaina o ke Dukn, ua pau loa keia poe i ka hoopaa ia Hoko o ka halepaa'liao. Marrjli mai o ka inaina o ka moiwahine, i keia poe i ke kokua r i na Hana a ke Duke. Nolaila, o keia poe waiwai loa oloko o ka aina i a al'i no hoi, ma ke koko. Ua hiki niai la lakou apau i ko lakou ho-1 pena, wahi no a lakou iho. TTa I hoopanee no ka Moiwahine i ka!

hookolokolo ana i keia poe apau, na fa kaumaha o ka ohana o ka hale-! alii. Maluna oka nawaliwali o ka | mea nona keia moolelo a kakou e! heluhelu nei i ka ike aua o ka mo'-1 wahine, na maikai ke ola kino o ka-1 •ria aloha, ua kahea 1a ka Moiwahine i kona papa kuhina. I ka! mnawa i ku mai ai ka papakuhina,i UR waiho mai la ka moWahhie i kana kumuhana oia hoi keia : " male ana ka moiwahine Sofia fce keiki opio o Amelika. Apau keia mau hoakaka ana a ka moiwahine i kana kumuhana, ua hoole mai la kolealii o na nl'i olokoo ka pupa'ku- 1 hina ua Moiwahino nei. Aole oe e hiki ke male aku mo kekahi poe e a"ku. o aolo he kulana alii ma koko, a i 010 kokahi inoa hoohanohano maluna ona, no ka mea, ua hana na alii kahiko i ke kanawn' o koia noho moi o koia an|fani. O ke kakauololo keia o kainailio noi, iloko o ka papa'kuhinn. P'a lokahi ka papa ma leo kuo ann i ko kumuhana a ka moiu-ahino, hoanoo ia ka noonoo o ka moiwahi'nē, mamuli o koia kue ia ana o kona mnkomako ponoV TTa hoao &<vla ka moiwahino ma na auo apau ifta Ko alanui koka)ii o h?ki ai kona Tnakoma)ro ko hookoia,, ua nolo mo. Mamuli o koia llooholea ia ana ona, īna na ano apau' ua nfu ao ta

iii-iiMu o ka HiuiHaliiue t Ltk- u liui j>u iie ka ii)ski/aub!iot>, l 3tei« lmij •>u ai.a o k'* h-oiwoliini- Uiu ka iaa-j kuMuhaiK- ua bo&kttk& M; I» ka. moiwahiiu' i kona apHU uaua, « ka mlkuauliami V& kuolia !*a ka iiiukuauhaiie e hoi oe 1 kda jnai»fiwa, a kahaa liou i ka papaiuhma.. Alaila e lawe laai oe i kou Anwlike uiauiua o ka papa, e pouoi nku iaia i Dukv do la|īawilti alaila, »: heli' aku au »* hooialu iiuua o |ka f'a hoojko aku k kii xaoi jwa h.'iK- i iih kuuoUa u ka iuakua ailniiH , a>a h")\ ua hiki ok 1 ka iJft i»« k't k'i!'.- ji/aj i ktk muuu u k# ifttolfcahiin.'. l*a Duko at; la ua ;ukti ik.i a kakou. tJa kowo uiiiī Ih kh makuauhiUK', uji hoike at- lu ka jjhx ,b . ' ,ia a ke Aliiwakiue, l< a lipoii" mai lu ka makuauhaiie i jia iiaiia a ka iuoiwahine*. Ua uuitoi inai la ka «loiwuhuie i ka iujiniauhane, E inale aiia au 'a LBlc \iLigti\tL, Dukc o Lanawiki, Ca j>ono, wahi a ka makuauiiiiiie. Ua inaiama ia ka haua o ka__oiha ua male, iloko o ka Jumi kalauuu e ka makuauhuw*. 0 kekahi luale ham>-

liano loa keia me ka ohohia nui ia c, ka lahul apau, ilio o ka pau oua o ka umle anw o im ulii, < u kaliea la ku iuo'walmiu t ku ka p«pa ua ku ka pajm t ILku ujc ka niukeumk': o k<; alii, Ua wuiiiu uiai la ke Ihike hou i koua mauao iloko o ka papu, aole e a-t Lou ia ua koko aHi kekalii poe waiwai o malaiua i ua koa, ma ko lakou maii home pouoi. Ua iiolo keia iloko o ka papa a IUo koke no i kauawai rualuua oka aiiia. oka poe koko alii iloko o ka halepaaiiao, ua kii aku la o Kigula, rue koiia uiaua piha, a hookuu ae la ia lakou apau. No ka ine.a, <i KiguJu ke poo uui u ka oilmua kaua) o ku uoho kalauuu o ke o i'alaui, i ua la apau o kona ola ana. Ua wa*wai iiohpi ke kuko ana o ke kauaka opio i ka i anela ana i imi īuai ai, ua ike a'e! |a nohoi kakau. Ua paa ke aupuui, aohe mea nana e iioouioui hou., 2J"o ■ ka mea, 'he maikai ke kauiiwai. i| hana ia a' niamuli o ka naauao, Ual limioli na ohauu apau ame ua alii ij>io ; no ke kimm aku o ko lakou niHu lu n k'īif< ola aim. Itf'' ka inalialo uui i ua poe heluhnlu. (Ka hopena.)

- , <t *- '"'' r ■ ' 'i.. I J.M:mpr* !a kii li>ih:i { E kukuhi iu i Hom<? Liliuokalam as keiki ni%kua ok*. Ka hopeua o »• Moi o Haw&ii* Me ka manaolapa e hooko La ke taw>ha a ko iukon Moiwahiue Lihookalani i no m kfttuatki makua <,k>. -i* h« laaiahalo, KKAIJQHA LAHUI.