Ke Au Hou, Volume II, Number 22, 31 May 1911 — Na Kanawai i Aponoia o 1911 [ARTICLE]

Na Kanawai i Aponoia o 1911

■ ' ■7 3 lIE KANAWAI E Keakka ana i na Hoolilo Uhaai Wale a ke Kalana a Aupuni Kulanakauhale a KalaNA Paha, na Hoohihia ana ame na Hana Hoaie Aupuni. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hnwaii: Pauku i. Aole kekahi Papa ona Lunakiai a papa okoa ae paha, komite, keena poo oihana, buro oihana, luna a mea lawelawe oihana paha o kekahi aupuni kalana a i ole aupuni kulanakauhale a kalana paha e hoolilo aku, a i ole kokua aku a i ole hui pu paha ma ka hoolilo ana aku, iloko o kekahi manawa no kekahi mea, i kekahi huina dala i hoomaopopo mua ole ia kona haawina a no ia hana hoi a no ia manawa, a i ole, hoolilo aku paha i kekahi huina dala i oi aku mamua o ka haawina i hookaawaleia no ia hana a no ia wa no hoi, a i ole, hookomo aku paha i ka oihana iloko o ka noho aie, a kauoha a apono aku paha, a i ole hana aelike aku, a kokua a komo pu paha me kekahi mea ma ka hookomo ana i ka oihana iloko o ka noho aie, a kauoha ana paha e hanaia kekahi hana a aelike paha, iloko o ka makahiki, no na hoohihia a mau hoaie ana paha, no ka hookaaia paha iloko oia makahiki a aole paha, no kekahi a no na hana e ae paha apau, i oi aku ka huina maluna o ka haawina dala i hookaawaleia no ia mau hana oia Kalana a i ole aupuni Kulanakauhale a Kalana paha no ia makahiki, a o kekahi mea e kue ana i na kauoha o keia Pauku e hoouku hoopai ia aole e oi aku maluna o hookahi tausani dala a i ole ma ka hoopai hoopaahao no ka manawa aole oi|aku i ka hookahi makahiki, a i ole ma ka hoopai elua, he uku hoopai me ka hoopaahao. Pauku 2. E- maaa keia Kanawai mai ka wa aku o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 7 o Aperila, M. H. 1911. WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 73 HE KANAWAI E Hoopau ai I ka Mokuna 73 o na Kanawai I HOOPONOPONO HoUIA O HAW r AII.

E Hooholoia e k% Ahaolelo o ke Teritore o Ha- . waii: Pauku i. O ka mokuna 73 o na Kanawai i Hooponopono Hōuia o Hawaii ma keia ke hoo-' pau loa ia nei. _ Pauku 2. E mana aku no keia Kanawai mai a e komo pu ana i ka la ekahi o lulai, A. D. 1911. Aponoia i keia k. 7 o Aperila M. 11. 1911. WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI7 4 lIE KANAWAI E Hoololi ana 1 ke Kanawai 39 o na Kanawai oke Kau o 1905,1 Ikeia "Ke Kanawai e . Kukulu ana i ina Kalana Iloko oke Teritore o Hawii|a e Hoomaopopo ana Hoi i'.kk Aupuni no ia Mea. *• E Hooholoia e ka Ahaolelo 0 Ice Teritore 0 Hawaii: | Pauku 1. Oka Pauku 28 oke Kanawai 39 o na Kanawai o ke Kau o 1905 ma keia ke hoololiia nei ma o ke oki ana i na huahelu "900" mahope o na huaolelo "Hope Makai Nui o Koloa" iloko o ka laina 54 oua Pauku ala i oleloia, a hookomo ana hoi ma ia wahi,i na huahelu "1,200.00." Pauku 2. E majia keia Kanawai mai a mahope aku o ka la ekahi 0 lulai, A. D. 1911. Aponoia i keia la 7 o Aperila, M. H. 1911. j WALTER F. FREAR, Kiahina 0 ke Teritore 0 Hawaii. KAjvAWAI7o lIE KANAWAI ! E PILI ANA I KA Poe PuPL'LE, E HOOLOLI ANA I NA PAUKU 4, 8 AME IO O KE KANAWAI O 1909, a E Pakui aku ana Hoi ia Kanawai I Ekolu Mau Pauku llou, e Kapaia o na Pauku 5 A, 9A, AME loA. ; E Hooholoia c ka Aluwlelo 0 ke Teritore o Hawaii: Pauku 1. Ke hoploliia nei ma keia ka Pauku 4 o ke Kanawai 149 o na Kanawai 01909 ma ka hookomo ana aku iloko oia Pauku i na huaolelo "ame kekahi kope pia palapala hooiaio i ka Luna Nui o ka Halemai Pupule'' mahope aku o na huaolelo "Komisina n<i ka Pupule."

Pauku 2. Ke pakuiia nei ma keia he Pauku hou no ua Kanawai la i oleloia, e kapaia o ka Pauku SA, elike penei: "Pauku SA. I ka wa o kekahi mea i hoopii ahewa ia no kekahi hewa karaima e hookuuia ai mamuli o ka pupule a inoino paha o ka noonoo, e hoouna koke aku no ia aha imua 0 laila ia hookolokolo anā i malamaia ai, me kekahi mau hooko hana okoa ole ae a hana hou ole ae paha, ia mea 1 ka Halemai Pupule, ilaila e hoopaaia ai ma ke ano he kanaka pupule a hiki i ka hookuuia ana e like me ia i hoakakaia ai maloko o keia Kanawai." Pauku 3. Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 8 o ua Kanawai la i oleloia ma ke kapae ana mai ia Kanawai mai i ka huaolelo "Puuku" a e hookomo ana ma ia wahi i ka huaolelo "Kakauolelo." Pauku 4. Ke pakuiia aku nei he Pauku i ua Kanawai la i oleloia e kapaia 0 ka Paaku 9A, e like penei: "Pauku 9A. E loaa no ka mana i ua poeKomiiina la i oleloia e hooko aku i na hoohiki ana, e hoopai no na hana ku i ka hoowahawaha, e ae aku i na hoopanee ana,e kena aku a e kauoha hoi i ka hiki kino mai o na hoike ame ka laweia mai o na buke 'ame na palapala, a ma ke ano nui hoi e hoohana aku ia i ka mana like meka pili i ko lakou kuleana hooko hana a hookolokolo kaokoa iho e like la me ia i hookauia aku malūna o na lunakanawai apana." Pauku 5. Ke hoololiia nei ma keia ka Pauku 10 o ua Kanawai la i oleloia ma ka hookomo ana aku iloko oia Kanawai i na huaolelo "a mamuli paha o ke noiia ana e ka Luna Nui" mamua iho 0 na huaolelo "ke nanaia." Pauku 6. He Pauku hou ke pakuiia aku nei ma keia i ke Kanawai i oleloia, e kapaia © ka Pauku 10A, elike penei iho: "Pauku 10A. E ae aku no auanei hoi ua mau Komisina la, malalo o na hoohaiki ame na hoopaa ana a no ka manawa hoi a lakou auanei e manao ai he kupono loa me ka palekana o ka lehulehu, 1 kekahi mea e noho ana maloko o ka Halemai Pupule e haalele iho i ua wahi la no ka manawa ma ke ano hookuu hoao, malalo o ka malu o kona (kane a wahine paha) kahu,poe pilikana,poehoaloha, a i ole ia, oia hookahi walē no. Ma kela ame keia mea oia ano e ku mau no ia mea i ke kauohaia aku e na Komisina i kela ame keia-ma-nawa, a i ole ia, e hiki no auanei hoi ke hoihoiia aku j ka Halemai Pupule i kela ame keia manawa e kona (kane a wahine paha) kahu a mea okoa

ae paha iloka <v kan i malama ana oia (kane a wa* hine paha) i hookuiiia ai ma ke ano hoao. E mau aku no ka mana o ke kauoha kumu o ka palapala hoopaa o kela ame keia oia ano poe, koe wale no e like me ke kaohiia ana no ka manawa mamuli o na -olelo oia hookuu hoao ia ana, a hiki i ka wa a ia mea e hookuu maoli ia ai ma ke ano ku i ka oihana■. Mamuli hoi oka nele ana a hoole ana paha 0 kekahi mea i aeia pela e hookuuia ma ke ano hoao e hooko aku me na olelo oia hookuu hoao ana, a i ole ia, e hoi aku paha i ka Halemai Pupule ma ka pau ana o ka manawa oia hookuu hoao ana, a i ole ia, e hoi aku paha mamuli o ke kauoha ana a na Komisina i kela ame keia manawa mamua ae o kona (kane«a wahine paha) hookuuia ana ma ke ano ku i ka oihana mai ka Halemai Pupule aku, e lilo no hoi ia i hana na kela ame keia Makai Nui, hope makai nui a makai paha, ma ke kauoha i kakauia e na Komiaina no ka PuPule a e ka Lunahc>omalu pa4ia oia .poe Komisina f e hopu koke aku ia mea me kekahi palapala hopu ole a hooko hana hou ole ae paha a e hoihoi aku iaia (kane a wahine paha) iloko o ka malu oka Luna Nu-i-o ka Ha'emai Pupule. Aole kekahi mea maloko o keia Pauku e ma« naoia ua pili i ka p|oe pupule i ku maoli ka hewa» a i ole ia, i ka poe jpaha e lawelaweia ana kekahi < mau hoopii karaima, a i oleia, ua hookuuia paha no kekahi hewa feloni mamuli o kekahi pale ana no ka pupule. ,? Pauku 7. E mapa aku no keia Kanawai i kona hoaponoia ana. I Aponoia i keia la 7 o Aperiia, M. H. 1911, WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 7 6 HE KANAWAI • !' E Hoohoihoi ai 1 na Oihana Mahiai Liilii o na Ai*o Likk Olk. E Hooholoia e ka Ahaoh'lo o ke Teritore o Hawaii: Pauku 1, No ekolu makahiki mai a mahope aku o lanuai'i i, 1911,0 na waiwai apau, mai ka waiwai paa ame ki waiwai lewa, e hoohana maoli ia ana ma ka hoomalu ana i ka pulupulu, paka, malina, raba ame ke kopara (niu maloo) no na hana pili kalepa e hookuu ia mai ka auhau aku. Pauku 2. Ina kekahi hoolimalima no kahi 1 hoohanaia no ka mahi ana i ka pulupulu, paka,

malina, raba ame ke kopara, ua hoakakaia e pani hou ia aku ka auhau maluna o ka waiwai paa e ka mea hoolimalima mai i ka mea hoolimalima aku, alaila, a ma na mea a pau oia ano, elike me ka nui o ua mau auhau la e hoihoiia aku ai me ka mea i heluia ai maluna o kahi i hoohana maoli ia no ia mahi ana ana a no na hana e pili ana ia mea. Pauku 3. E mana aku no keia Kanawai mai a mahope iho 0 ka la o kona aponoia ana. Aponoia i keia ia 10 o Aperila, M. 11. 1911. WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 7 7. HE KANAWAI E PILI ANA I KA. HOOHUIHUI ANA I NA MEA AI AME NA LaAU, E HOOLOLI ANA Hoi I NA PAUKU 104! AME 1043 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HoU ia o Hawaii, a e Pakui AKU ana Hoi i Pauku Hou E lIiKIA Hoi 0 ka Pauku 1042A. E Hooholoia e ha Ahaolelo o ke Teritore o Ha- " waii: Pauku 1. O ka Pauku 1041 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii ma keia ke hoololiia nei no ma ka hookomo ana malaila mahope iho o ka huaolelo "hoohuihuiia" i na huaolelo, "a i ole ia ua kuni hewaia." Pauku 2. Ma keia ke pakui ia aku nei no i Pauku hou i na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii a e ikeia hoi o ka Pauku 1042A, elike penei: "Pauku 1042A. Ka manaoo keia huaolelokuni hewaia. O kela ame keia laau lapaau a i oie ia o na mea e ae paha ma ke ano oia kekahi o na mea ai, e manaoia no ua kuni hewaia iloko o ka manao o keia mokuna, ina ka puolo a wahi paha e paa ai, a i ole ia, o ka rsea i makaia iho ai, a i ole ia, e paa ana kekahi hoakaka, hoailona a maka paha e pili ana i ua laau nei, a mea e ae paha, a i ole ia, o ka mea iloko olaila, a i ole ia, o na mea a pau i huiia iloko olaila, ina' oia mau mea he hoopunipuni a alakai hewa paha ma kekahi mea, a ina o ua laau lapaau nei a mea e ae paha ua kuni koloheia, a makaia paha,ma ke ano o ka mokuaina, teritore a kalana paha i hanaia ai ua mea la, a i ole ia kahi paha i hoouluia mai ai." Pauku 3. O ka Pauku 1043 o na Kanawai i Hooponopono llou ia o Hawaii, ma keia ke hoololiia nei no ma ka hookomo ana malaila mamua

oka huahelu "(7)" ma ka laina 30 oia pauku, 1 keia: "(6a)." Makameahoi e pili ana i ka momona o ka waiu, ina iloko oia mea « eini iho ana malalo o umikumamawalu pa ken'eta o ka momona o ka bata, a i ole ia, ua hookomoia iloko oia mea kekahi mea e hoomau aku ai ike ano maikai oia mea; (6b) ma ka mea hoi e pili ana i ka waiu hau, ina iloko olaila e emi iho ana malalo o umikumamaha pa keneta o ka momona o ka bata, koe nae ma ka mea e pili ana i ka waiu hau mai na hua ai mai, ma ia mau mea aole no e emi mai malalo o umikumamalua pa keneta oka momona oka bata; (6c) ma ka mea hoi e pili ana i ka poi, ina iloko olaila e emi mai ana malalo 0 kanakolu pa keneta o ka paapu holookoa." Pauku 4. E mana aku no keiaKanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 10 o Apenla, M. H. 1911. WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KAXA WA t 7 8 HE KANAWAI E Hana ana 1 Haawina Pakui no ka Hana o ke Kula Hana alHoopololei o na Kkikikane NO KA MANAWA O KE KAU E PAU ANA I KA LA KANAKOLU O IUNE, 1911._ . * E Hooholoia e ha Ahaolelo 0 ke Teritore 0 Haleaii: Pauku 1. Oka huina o Ekolu Tausani Dala ma keia ke hookaawaleia nei no ka uku mai kekahi elala mailoko 0 ka waihona i loaa mai na loaa laula mai o ke Teritore no na hoolilo o ke Kula Hana a Hoopololei o na Keikikane no ka manawa e pau ana i ka la kanakolu 0 lune, 1911. Pauku 2. E mana keia Kanawai i kona apono ia ana. Aponoia i keia la 10 o Apenla, M. H. 1911. | WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. j 79 HĒ KANAWAI E Hooi'au ai 1 k.\ Mokuna 74 o na Kanawai llooi'onopono llouiA 0 Hawaii, k Pili ana NO NA PALENA PauAHI.

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii: Pauku i. Ma keia, ua hoopau loa ia ka Mokuna 74 o na Kanawai Ilooponopono Ilou ia o Hawaii, e pili ana i na palena pauahi maloko nei o Honolulu. Pauku 2. K mana aku no keia Kanawai i lulai i, 1911. Aponoia i keia la 11 o Apeiila M. 11. 1911. WALTER F. FRIiAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii. KANAWAI 8O lIE KANAWAI E HOOLOLI AXA I KA MAHELE 4 A O KA PAUKU 9, Kanawai 39 O NA KaN4WAI o ke Kau o 1905 E PILI ANA I KA MANA LAULA, NA lIIHIA AME NA KAUPALENAIA O NA KALANA. E Hoōholoia e ka Ahaolelo 0 ke Teritore 0 Hawaii: Pauku i. O ka Mahele 4A o ka Pauku 9, Kanawai 39 o na Kanawai o ke Kau o 1905 e pili ana i ka Mana Pili Laula, na Hihia ame na Kaupalena ia o na Kalana e like me ia i hoololiia e ke Kanawai 100 o ke Kau 1909 ma keia ke hoololiia nei i iieluhelu ai penei: "4A. E e malama i oihana wai ame ona oihana lawe ino, e ohi i na auhau o ka wai e hoolakoia ana i ka poe lawe wai a no ka hoohana ana hoi i ka paipu lawe ino, a no ke kau ana hoi i na hoolaha maluna o na uapo e like me ia i kauohaia ma ke kanawai. E hookui i na mita ana wai i ka wa e manaoia ai he kupono, aka, o ka poe ona aina i loaa ke kuleana wai mamuli o na Kanawai e ku nei a i pili hoi ia mau apana aina, aole e auhauia no ka hookui a hoohanaia ana paha oia mita ana wai ma ia wahi. E lawe mai ke Teritore mai i na oihana wai e ku nei, me na pono wai pu no hoi kekahi, na laina paipu ame na mea e ae e pili ana ilaila, me na paipu lawe ino, a e hoomahuahua aku, hoonui ae a § hooponopono ia oihana. E kukulu, hooponopono hou, hoolako, malama a hooponopono i na haukapila,na hale kula,na hale hookolokolo, halepaahao me na hale hoomalu, hoopai, hoopaa a hoopololei, a e haawi kokua i na haukapila. E hoolako kela me keia kalana no ka malama a hooponopono hou o na hale kula aupuni ap ui r ku nei mawaho ae o ke kulahanai 0 Lahai m ana ni

hale hookolokolo,olhana waf me na paipu lawe ino me na halepaahao maloko o k<fna mau palena." Pauku 2. E keia Kanawai mai a makope aku o ka la ekahi o lulai, 1911, Aponoia i keia la 1:2 o Aperila, M. H. 1911. WALTER F. FREAR, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.