Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 28, 15 November 1934 — HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI [ARTICLE]

HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI

No na kumu 'ehulelui wale me he mea la tm oi ae ka maikai oke alahele eluaj Ka mua, 0 Enelani ka weli : ona kai. Aole he aumokulkaua o n.a kanaka Ame-lika.a : koe wale no he mau moku lfUvai'a liilii ka poe no InUu ia ma'i haalele lakon i k!a lakon hana, a hoolak > \ ko īnkou mau moku me na ponokaua a puka iwaho i ku moana. Oka mea i ikeia, ua nijii no ka hoopilikik o kela mau wahi moku liilii kakaikahi i.ka Poe Pelekane. He lele lakou maluna o nā moku Pelekane a hao'i na waiwai. Ikawa e hiki ole ai kiia mea ke hanaia, na.lawa ko lakou makemake ma ka hoopilikia ana i ka oihana'kalepa i n maaTahi 010. TTa haawiia ia ma«i moku oka poo ' t<uleana e ka Ahaolelo Maki4 e hana i kela ano hana a i ikeia he aumokukaua liilii o ka pf>e makaainana. He pono oi ae kekajji o Enelani ma ke kea ana o Canada malalo ona. Malailk ke kahua maalahi a kokoku mailaila mai e hoomaka ai | ke kaua maluna o Nu īoka. Eia hou, ua manao o Enelani e kokua ana na Lahui Eono oloko o kē awawa MohawkJ iaia, no ko lakou kupaa mahope o Sir William Johnson, o ke kaua kaulan.a a ka Pa? iani anii' ka poe liikini, a i kana keikikane. H.e poe Tory Ka poe Johnson; oia hoi, he poe kupaa mahope o ke alii. i K.O'keia mau kumu mp he mea la he pono e' loaa ko ke ke pio oNu loka. He iniea keia e, kaav/ale a ; o Nu Enelani mai kekahi mau mokuaina e ae a hiki pono ole ia iakou ke hui kekahi me Oiai aole he o loaa ai i ko Nu Enelani ke aiahel j & ioaa ai ko lakuu mau pono ma ka aina ame ke kai maiia o hookikina koke ia li>kou e iiaawipio mai. , Koho o Wakinekona i mea e hana ai> nolaila ka'i oia i.-kona pualikoa mai jßok<»kona ahiki iNu loka. I mea e haopakele ai i kela kukul.u oia i :Da-pu ikma o«a kiekiena o Brook]yn. Ua like no ke ano nui o keia wahi ia Nu loka elike mp ko na kiekiena o Dorchester ia Bokekona. I Augate o ka 1716, pae o Howe ī MokuPuni Loihi (Long Islf4nd). ī ka halawai ana me kekahi puulu uuku o na pualikoa Afnelika, poino lakou īaia iloko 0 ka hooukakaua pokole, a h|ikiwawe, a hookikina īa lakou e holo i na kiekiena o Brooktyn. Ina i mau ko Howe lanakila a hoopuni koke i ka pualikpa Amelika ina ua lilo pio koke ia iaia. He kulana maikai loa kela no ka e hoopau koke ai i ke kaua me ka hikiwawe loa. Nui lo,a ka naauao a makemake .ole e ki poka ia luna o ka puu kahi i hoomoana ai ka enenii, hoolaha iho la lakou e hoopuni i na kiekie o Brooklyn a hoopololi i kolaila poe ahiki.i ka haawi pio ana mai; aka aole lakou i eleu. I ka ana o Wakinekona 1 ka papahana a ka enemi, a no ke }cu niau e pale i na pilikia kuikawa, pakela aku kona naauao i k<? ianof. ta Ho«.:una oia ina eleie mao akn oka | ? yhi i aa ano mal.ua n-oku-■p*=\ u ixfe f hpehoe. , Iloko oia raa,u i ,ka .PQ, hoouka o Wakinekona i kona poe apau, me na lako kaua, .na ii-o, ame na pono kino. Upko oka wa maluhia oka po i hanaia ai ka halihali aua, me ke ku o Wakinekona ma ka'e e malama ana i,ka maluhia. Oia ka mea hope i haalele i ka aekai. I ke ala ana ae o ka poe Pelekane, ma kahi o ka hola ehiku o kekahi kakahiaka ae, ike iho la lakou, ua neoneo. Heie o Howe. ma keka)jii aoao oka muliwai e alualu ai a hele o Wakinekona no js:a akau i na kiekiena o Hariem. Lehulehu na hoouka kaua ana ma na wahi e kokoke ana malaila, aka mahope o kekahi mau hepekomu kakaikahi hookikinaia o Wakinekpna e haalele ia Nu loka. Me kekahi hapa o ka pualikoa i auhee i Nu Jersey, ame ka hoouna ana i ke kauoha ia Lee e hui mai me ia me kekahi mau aku. Aka ua llli o Lee i kona aii maluna ae mamu », a imi i kumu nona e hoole ai i kela kauoha. „ • . - Me Wākinekona i hooneleia I ke kokua ana i manaolana ai, ike iho la oia i kona komo iloko o k« kulana kupilikii. E hahani mai analke alualu ana ana Pelekane mahope pono. Hooke mai lakou iaia me ka ikaika m«i Nu Jersey 4 Ke'ake'a noeau oia iko lakou holomua ma ke puhi ana i na uwapo ame k& hanaino ana i na ponokino. 1 kekahi mau manawa i kē Qa ana ae o kona mau laina o hope mai ka lakou hana hanaino, ike aku lakou i iia l'ele--kane e nee mai ana me ka fke maopopo loa ia aku maluna oka ili oka aina. Aole no ahe mea paakiki oka hahai Ina iina kanaka Amelika e laele ana. TJa aahu lawa ole ia na koa. Lehulehu o lakou ua nele ike kamaa, a haa-

lele mahope o lakou i na kapuai koko nialuua o ka aina .i uhiia eka hau. Lehulehu o lakou e hele ana 110 ka me* ua pau ko lakou manawa o ka hoopaa an;; iloko o ka oihana koa; o kekahi poe hoi e h.olo maoli ;;na mai ka oihana mai. Kok<>ke loa ia i ka \va Kalikimaka* a makemake lakou i hoi iko lakou mau hotue pak.-hi iho. īkeia keia mea eka poe Pelekano. Hooholo iho la o Cornmallis, ko lakou alakai, e pau koke a.na ke kaua iv ; e ka hakalia ole, hoomaka iho la oia e hoomakaukau i koua mau pahulole no ka hoi ana i kona home, Aka wehe hoū o Cont\v:illis i kona :uiu pahu-lole n lawehiwe io i kekahi kaua hahana manvui o kona ike h m ana ia Enelani kahiko. Ua hookikinaia > Wakinekora e waiho i ka muliwai Dela\vare nn\waer..i ona ame ka i>oe e alualu ana iaia, A*:; tr.ab.ope loaa hou aia ho kokua mai na pualikoa mai o Lee i paa ui ihope. Ma Trenion -a aku mannia o hookahi k;sukari poe Hesio a. e ho-' onaninani ana \loko o na hale oka \va anu. Hoolala iho la o Wakinekona * hoohikiīele ia lakou. H. kaawale iho la oia o ka no Kalikimaka o ka 1776 kona \ .. e lele kaua aku ai. ?a mai la he makan; ikaika a hokL \*o !ho la nia na pukauwahi: Paku'iku'i mai la ka hau 11.. na aiuani 0 ka pukaaniani. Me ka maalalii i'oko oka ai iho la ka.poe Hwiena i na meaai maikai o ko lak. . paina Kalikimaka. a inu i ka waina nana 1 hoopumeha a i ko lakou koko a'hoolilo ia lakou i poe walaau no ka :-.auo3i. Aole lakou i moonhane mua UOKO 0 ka ikaika 0 k.. no nui e &a ana e lele ma\ as 0 maluu.\ o Ikk -... aole i pau