Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 57, 13 June 1935 — He Moolelo o Ka Wahine-Mssionari Mua Loa ma Kina [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Wahine-Mssionari Mua Loa ma Kina

Maloko o kela pa halepule ame ka pa home o ke kanikela Pelekane, e hoopihaia nei e na tausani o na tausani hanu ola, i kela mau la o ke.kukala kaua a ke aupuni.o Kina i na aupuni huiia o na ilikeokeo, e helelei mau ana ka poka a na pualikoa Pake maloko o kona mau ptilena apau, a aia hoi maloko o kela rnmi nui o neia home o ke kanikefra Pelekane, e lawemau ana «> Mr,s. Oamewell i kana mau olelo hoolana mau mawaena o keia lahui nui hewahewa.

O kana mau oi«Io hoolana atne kana mau leo pule hala oie na mea wah? 110 nana e lioolana mau ana i ka manao o na mea apau, a pau pu mai no me na kanaka koa e ku kiai ana, no ka mea, wahi a lakou, he mea maopopo ole na sekona ame na minute o ko lakou ola ana, oīai ka poka a ka enemi e helelei mau ana maloko o keia malu aina o ke kanikela. ■;

Aka, ia lakou e ike a e nana mai ai maluna o na helehelena oluolu o keia makuahine maikai a hoomanawanui piha, aia hoi, auhee aku la ko lakou mau manao haawipio apau, pa iho la ka uhane o ke aloha ma ko lakou mau puuwai apau, me he la, e ike pu aku ana lakou he'anela e pohaipuni ana ma na aoao o keia makuahine puuWai haokila, a o na poe apau i loohia me na oma'imaM piliklno, aia mau malaila keia Mrs. Oamewell kahi i haawi mau ai i na manao hoolana ame na leo pule oiaio loa, e nonoi haahaa aku ana i ka Makua Kiekie e haawi mai i Kana nana ana maluna oka mea i hoehaehaia ma ke kino, • '

Ua kuluma oia i ka ike ana i keia mau,hsfawina ehaeha a pau a keia poe e ike nei, np ka mea, o ka-hoomaK»

ana mai mai na hooilikaua ma ka aina o Daven-' port, ;na makahiki mua mai o kona noho ana mai ma Pekina ame na mahina ona i noho aku ai ma ka aina i kapaia o Chung-ch'mg, a i na la'no hoi apau o kona ola anā ma" ka honua nei, ua piha wale no me ka ehaeha ame ka lufi>" luu, a o ka mea wale no i koe iaia, aole i lawe ia aku kona' ola. MOKUNA XI KA HIKī ANA MAI 0 KA HOOPAKELE Mai na aina mai e hoopuni ana i ka pa'lii o ke kulanakauhale i kapaia "Ke Kulanakauhale i Ilookapuia," e lele ana na ahi-kao loloa a nunui iloko o ka lewa, a i ko !ā--kou helelei hou ana iho, aia hoi, me he lina peopeo la 0 kakaa mai ana mai ka lewa mai iloko o ko lakou nani nui. 0 keia mau hiona e ikeia ae la, he po nui keia no halalii, e kuku aku ana imua o ke alo o ka emepera wahine. kanemake o Kina, na opuu pua o kona mau pualikaua hewahewa, ame na pulikoa holookaar-e kela puali i kapaia ! "Ka.Puali Hoopakela o Kina," no ka mea, ua kahea ae ke' aupuni o Kina, hiki mai na kanaka aloha alii apau o Kiaa, a hoike mai i ko lakou aloha ma ke kue ana aku i na" enemi apau e komo mai ana i!ol?o o ko la4tou aina a hoao, hoi e kailiku aku i kona mau waiwai apau. Oka mana' hookele aupuni hook'ahi, oia no keia <jmepera wahine ka-' nemake, aka, e kakoo a e kokuaia ana oia e kona papa kuhinU. He anaina keia i kaheaia e ka nohoalii, oia hoi.ua emepera wahine kanemake nei, e haawi ponoi mai ai\a ') kana kauoha alii i kona mau makaainana ame na puali: kaua,holookoa o kona aupuni imeperiala o Kina—kaus kue aku i na lahui ilikeokeo apau o na lahui like ole e noho ana maluna oka lepo aloha oko lakou aina. , \ .E panaiia aku ana na huaolelo apau a ua emepera wahine ala me na ahi-kao e hoolele ia ana iloko o ka lewa£ alaila, ik« ae la kuu mea heluhelu, ua kukala mal la Q Ki-' na i ke kaua mawaena ona ame na lahui apau o ka honua nei, me ka haawi ole mai i manawa no na makaainanā 0, na lahui-e noho nei maluna o Kina malalo o na kuikahi pa r i hanaia mawena o ko lakou ma.u aupuni iho ame Kina. Mai keia manawa mai i hooi loa ia ae ka noho'na pilikia loa ana maluna o I£ina o na lahul ilikeokeo apau, a aia na pualikoa Pake ame ka lahui pake $, kipoka mau ana maluna o keia palena aina o ke kamkelai 5 Pelekane ame kekahi mau keena.kanikela e ae no e" noh& ana ma Kina. Pehea la na noonoo ana o ko ka honua nei, ina e kauoha ana ka Peresidena o Amerika Huipuia i na pualikoa apau o ke aupuni e kipoka aku maluna o na keena kanikela apauimaloko oke kulanakauhale o Wasinetona. A o ia maoli iho la no ke ano a Kina e hana nei malun» o n&* makaainana Amerika, na makaainana Europa ame ka hui lapana, e kue maopopo ana i ka aelike kuikahi like ipie na aupuni e no ka malama inaikai ana i ko mau ,makaainana maluna o ka aina o Kma.. He mau hana h(j>o}iaahaa loa keia i na mana e ae o ka hoiiu£

I ka elua ame ka ekolu o na la o keia hoouka kaiia, Kina maluna o na lahui o na aupuni e, aia_ hoi, mai la na pualikoa pake e puhi i na hale apau mal#lp o malu o ke kanikela Pelekane, na mea apau e loaa aliu $31] ia lakou e hiki ai ke a ia e ke ahi; e hooko ana lakou i makemake o lakou mti ka inauia nu>, me ka manao ka hikiwawe_o ka a ia ana o ke\a i?iau o k£ hilyĒ pu ia o ka ana ihoj lahui' īlikeokeo i aia wftj>u, Je r«jM no i k§ls ana i lakou rtiau pu.raifela !meīfia manao ana he ,pi£M ia e kqo«a\valiwali kokeia ai ko lafit<?u mau eneroi e'iioh<) a ana maloko o keia aina oke kanike|a Peleka.ne, ' " ■ plalalo mai no o keia mau f&anao inaina o keia lahu.| pake. ua puhi pu i,a e lakou ka hale heluhelu buke o ke au-, puni,| kahi e malamaia ana o n# buke Uhiko ioa o ame |kekahi mau ano |pepa kahiko loa o ke aupuni,He' mau |nea anonui loa i ka lahui pake, aka, i keia maūa-, wa nke, me ka aila mahu lakou e puhi nei i keia hale hel,u-i helu puke. - Aia keia hale heluhelu buke o ke aupuni maluna o keia hookahi o ke keena kanikela Pelekane, aolē nō : hoi i mamao loa aku mal ka home aku o ke kanikēla Mc-' Dona!ld. I keia wa a lakou e puhi nei i keia hale heluhelu' buke ! i ke ahi, epa ana kekahi makani ma ka akau mai, a na ia mea e hoawiwi koke i ka pahola ana mai a ke ahi i na ke i ke ahi, e pa ana kekahi makani ma ka akau mai, a na ia mea e hoawiwi koke i ka pahola ana mai a ke ahi 1 na hale kpau o ke keena kanikela. Aia hoi maloko o kela pn aina o ke kanikela, e lawe ana na kane ame ha wahine i na pakeke-wai no ka paio ana aku i na momoku lahi anau e helelei mai ana maloio o ko lakou aoao, a he mau kaa-wai no kekahi me na iliwai loloa;; a o kekahi poe hoi, e oki ana i na kumuīaau loloa, i ole lai ke ahi e a aku maluna o na lala maloo. He ku maoli no i ke aloha ina o oe kekahi malaila, a i ikemaka hoi i ka hana a na kanaka maloko o keia pa : aina no ka hoopakēle anā i ko lakou mau ola iho, ke ola hoi o na wahine ame iia keiki liilii mai ke ahi e holapu mai ana ame na poka pu raifela hoi a na pake e ki hoomau nt»i ! aiia maluna o lakou. I Aole he mana ma ka honua nei e hiki ke haawi aki\; ia lakou i na hoopakele ana, a oki loa hoi ka hiki ana lā' lakou e hoololi aku ika pa ana aka makani. No ke koe- 1 na o ia la ame ia po holookoa, ka paio ana a na mea apau i ke $hi ē mai ana, na kanaka koa ame na poe apau e noho ana o keia home nui, e hanK ana lakou me ka ikaika ame ka pauaho ole no ka hoopakēle ana i ko la-' kou mau ola iho, Aka, ike kakahiaka ai\a ae o kekahi! la h<»u> aia hoi, meha mai la ke kani ana a.na pu raifela a' na pake. a pio no hoi ka a ana a.ke ahi, nolaila, ma ke kau-! oha a ko lakou aiakai nui Mr, Gamewell, hoi mai la na mea 1 apau noloko o ka hale e haawi ai i ka hoomaha ana i koj lakou kino. 'Hoi mai la na mēa apau no loko o keia home nui, i; luhi. pololi a makewai pu no hoi, a i ka pau ana o ka la-l kou ai ana, aia hoi, haule aku la kela ame keia ma o a| maahei a pau ae la ko lakou ike ana i na mea apau o ko la-' kou boho ana. j i aoI« i pau - ' j V ,| -*--l. ..V* . ] jNU lOKA, Mei ,19 —E hoike aua kekahi nuhou, ua kau aku o Ameiikn n>a ka lielu elima o na mokulele o ka honua nei, elike me, kekahi papainoa i hoomakaukauia Farani 3j6OQ mokulele, Rus?ia 3.600, Bei'itania 2»80|), 1ta8a.2,800, Apiei'ika Huipuia 2 4 06Ō, lapana 1,850 ame Geremamu he 600. |tOKIO, Mei 20—E hoole ana ke aupuni ika hoopii hou ia at<a o ke kumukuai o ka aila kakaliua, no ke kokua ana 'i na hm aila o lapana I ke kukulu hou ana i mau hale ukaiia waiho aila, i aponoia malalo o na kanawai hul aila, ua hoike laula ia ae keia nuhou i keia la mai ke koena mai o ke kuhina o ko ua aiuti t