Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 5, 14 May 1936 — Untitled [ARTICLE]

A he mea mau hoi ia LonmkamakaMki ka nana mau ana ia Kapaihiahilina ma kona ano menemene alii. A iloko o kekahi la o ka laua hele ana, i ka manawa e hookaawale ana o Kapaihiahilina iaia iho, ma ka hele ana, ma ka noho ana a me ka moe'kna, i aku la o Lonoikamakahiki iaia: '"Mai hookapukapu mai oe ia'u, no ka mea, o oe no ko li hoahai;au ponoi,, aole a u. inea nui e ae, o oe hookahi wale no; nolaila, ma, ko'u wahi moe, malaila mai oe, mai hookaawale oe ia'u, no ka.mea ua pale ka pono eia kaua ike au akua kahi i hele ai." A nolaila, ua hookoia ka ke alii ofelo, a noho pu iho la laua. I ka laua hele ana.ma na kuahiwi o Kauai iloko o ka lipo nahelehele loloa, ua nui ko laua pilikia i ka ai, o ka hala kaao ka laua ai. A pilikia no hōi laua ike kapa ole, 0 ka lauki ko laua kapa; a nele laua i ka malo ole, o ka palai i hiliia ieo la.ua malo. Pela mau.ko laua hele ana a hiki i kahi a ua o Lonoikamakahiki i ake nuī ai e ike,' oia hoi o Kahihikolo, a hiki wale ika hoi ana mai i kai. Aka 1 ko laua wa e hele ana iloko o na pilikia he nui, pilikia ai pilikia kapa, pilikia malo, pilikia i ka ua, aia no nae iloko © ko Lonoikamakahiki manao ka mea e hiki ai iaia e hana aku ai ia Kapaihiahilina. Ai ka hoi ana o laua mai ka laua huakai hele mauna ae, liio ae la o Kapaihiahilina i punahele nui, a i kuhina nui hoi. Ona mea a pau a Lonoikamakahiki, na mea nui na mea liilii i waiho ai i rlā kanaka a me na kaukau alii; a o na aina hoi a pau, aia no ia ma ko Kapaihiahilina lima ka hooponopono. Aole he mea nui e ae ma ko Lonoikamakahiki alo, o Kapaihiahilina wale no, a oia no ke poo kiekie ma ka Mokupuni o Hawaii a puni. Ai ko Lonoikamakahiki hoi ana i Hawaii, mahope iho o kana huakai hele mauna, lawe āe la oia ia Kapaihiahilina i Hawaii i hookohu aku ai oia ia Kapaihiahilina, ma kona ano kuhina nui, a punahele nui hoi. Ma leo Lonoikamakahiki w-ahi moe, malaila o Kapaihiahilina e moe ai, ma kona wahi e noho ai, malaila pu no me Kapaihiahilina. 0 ka puloulou kapu alii, hiki ole i nd punahele inua ana ke komo aku, malaila o Kapaihiahilina e noh,o ai. Aka, ika hiki ana o i Hawaii me IC&paihiahilina, ike mai la na ilamuku a me na kakaole'lo a Lonoikamakahiki, ua kela aku ka punahele o Kapaihiahilina mamua o na punahele mua, alaila, inoino ae la ko lakou manao no Kapaihiahilina, no ka mea, aole i hanaiia kekahi mau pufi'ahele mamua e like me keia.' - ■ ■ - ; 1 kekahi la, hoakoakoa ae la o Lonoikamakaliiki i kona mau kaukau alii a pau, a me kona mau .kakaolelo, a hoike aku la i ko Kapaihiahilina lilo ana i poo kiekie ma ka aina a.puni o Hawaii. Aka, he mea_oluolu ole nae ia iko na lii manao, a me ko Lonoikamakahiki alo alii a pau. ! ' MOKUNA XV. lIOONOHOIA O KAPAIHIAHILINA I KUHINA NUI.— ; KA IMIHALA IA ANA.—KANA MELE ALOHA. Mahope iho o ko Kapaihiahilina lilo ana i ku&ina Bui no Lonoikamakahiki, haawi ae la o Lonoikamakahiki i liookahi ahupuaa, o Hihiu nui, he wahi ahupuaa no ia e waiho ana ma.Ko.hala, A noho ae la o Kapaihiahilina ma ka noho kuhina nui,. imi ae la na luna malalo ona i hewa 110 Kapaihiahilina. Ua loaa no ka hewa, he hewa nui no, aka, no ka punahele nui launa ole no, nolaila, aole e manao ana o Lonoikamakahiki he hewa ia no Kapaihiahilina. A no ka hewa qle o Kapaihiahilina ma na mea o ke. alii, imi hou ae la na lu.na malalo ona imea e hewa ai. Nolaila, loaa ae la ka hewa o Kapaihiahilina ma ka iiioekolohe ana me.Kaikilani ka Lonoikamakaliiki wahine ponoi, mamuli o ka hooweawea ia e na luna nana e imihala nei. A no ka fke ana o iia luna malalo o ua o Kapaihiahilina ua hewa me Kaikil.Ani, nolaila, hele aku !a poe nana .e manao ino.nei o Kapaihiahilina, he hewa ia nona e hewa ai. A nolaila, hai i$ aku la ia Lonoikamakahiki keia hēwa ana o Kapaihial:ulhn> me .Kaikilani. Aka i ko Lonoikamakahiki lohe ana i keia mea 4 aole ia h.e hewa I ko ke alii manao. . Ano ka loaa ole o Jco Kapāihiahilina hew r a» ma keia mau mea, imua o ke alii, alaila, ua maopopo i ua mau luna nei, ua pakela loa ka punahele o Kapaihiahilina, nolaila hoopau ae Ia ua mau luna nei i ko lakou manao imihala. ' • * Hookahi paha niakahiki o Kapaihiahilina ma ka noho kuhina nui, alaila holo aku la oia i Kauai, me ka manao no e hoi hou mai ma kona noho kufiina hui. I kela manawa o Kapaihiahilina i Kauai, manao ae la ke alo alii e imihala hou i mea e hewa ai o Kapaihiahilina ina' kona noho kuhina nui, mai ka punahele ae a Lonoikama-i kahiKi. Nolaila lawe ae la ke alo alii a pau i ika 01010 aki- ! aki he nui, ma ka olelo ku i ka hoowahawahaia; nolaila, | loaa i ke alii ka manao o hookaawalo ae mai ko Kapailiia-; hilina noho ana ma ka noho kuhina, a hoopau ae la i kona ! punahele. I A hoohiki iho la o I.onoikamakaliiki i olelo paa aole e ike hou i na maka o Kapaihiahilina. Mamuli o. na olelo akiaki a ke alo alii, pau ae la ka punahele nui o Kapaihiahilina ia Lonoikamakahiki. Ma ia noho aua.o Kapailuahilinaj Kauai, aole i liuliu, hiki aku ia Kapaihiahilina, ua pau kona punahele, a mo kona'noho kuhina nui ana. Nolaila, holo mai la o Kapaihiahilina i Llawaii, i iko aku ai oia i ka pau io ana o; koiiā punahele. Ia Kapaihiahilina.i kau mai ai iluna ona waa a holo mai i Hawaii, oia no kaheomaka a,na o Kapai-, hiahilina e haku i mele, e pili ana i ko laua hele maunai ana, ko laua alo ana i kola pilikia keia pilikia he nui. la 1 holo ana a ianei (Kapaihiahiliua) nia Kohala kona hiki! mua ana, i ike aku ai oia i kona aina i haawl lilo ia aku' ai. A i kona hiki av.a aku, iko aku la oia he kouohikl hon ke iioho uua i ka aina, a o kana konohiki i hoonoho aku ai, ua pai ia ao la; ia manawa no ko Kapaihiahilina hoomaopopo ana i kona pau; a nolaila, holo aku la o!a (Kapaihiahilina) i Koua o ike pono i ko ke alii manao houa. la manawa, o npho ana o Lonoikamakahiki ma Kahaluu, no ka mea, he kapu heiau k&na ia wa. A i "ka hiki ana aku mawaho o Kahaluu, ike niuaia mai la o Kapaihiahilina ma na waa. Ano ia mea, kena koko ao la o I.onoikamakahiki o pani ka puka o ka halo, aka, aolo nao i paivī koko ia ka puka ia manawa, a i ka manawa i pao aku ai na waa iuka, a i ka hoomaka ana aku o o helo aku o tke i ko al;i, iaia : hoo kokoke aku ai maWaho o ka paehumu o ka haio, ia wa ke pwii* aua mai v> ka puka. 1 -j