Ke Au Okoa, Volume II, Number 1, 23 April 1866 — 1 ka hanauna hou. [ARTICLE]

1 ka hanauna hou.

E ka Luna Hooponopono ; —Aloka oe : , I ka.pule i hala. iho.nei, ua hoouna aku au ma kau nupepa i e pili ana no ka hanauna hon, oia hoi no ka" malam& ana i na makua me ka manao hoolohe akahi, a ma keia ke hoouna aku nei au i kekahi olelo paipai hou, " 11 malama pono i na olelo ao a ka oukou ' man kumu, e ka hanauna akahi a makili ae." I kou wa e ke keikikane a me ke kaikamahine e ike ia ai e ko olua mau makua, ua 'ano pii ae-hōn nōonoo, a me ka aapo ana aku paha i kekahi mau~mea akamai, alaila, ua manao iho la kou maa makua' e hoouna ia' oe malalo o ke ao ana a kekahi- mea e, a oia mea hoi, he himuknla. Aole nāe no ko laua manao he mea ia no oukou e poino ai. aka, no ko oukou'mau-pomaikai, o na la mahōpe aku. He hiki' no paha i ko oukou 'mau makua, ke ao ia oukon, aka, no ka pilikia a me ka paa pono o ko laua mau manawa i ka hana, nolaila, na.waiho .ia aku oukoa na ke kanaka okoa'oukou e'ao. • _Oia kanaka nae i waiho ia aku ai oukou e no mai, Ke kanaka i ike ia kona'anomana hana kupono a pau e alakai aku ai ia oukou i:na kela ano keia ano, no ko oukou mau pomail»£ ?i '*Aia.>ilekrf oia kanaka'>kabi f hilmai nui ai, lta manao a ko oukou mau makua e nkamai ana'ōukou, a na ia hilinai i kono ia.Jakou aku i ua kumu la. He hoopono ke ano-oia/ikanaka, he akahai, ahe.kanaka hoi i hoopiha ia koqa naau i k ke <v < • >:* , aloha i kana mau haumana. ' no au i ko'u mau la opiopio, he mea uluiiua kanohoanall'oko.olea halekula'/mai ke kakahiaka a hikiike.awakea, mai keawakea nku.a Jiiki-i ke a ano niolowa, a no ia molowa, Ualioomaka' iho'i'kA' hiamoe maluna o ko"u 'lihilihi/'' I ka"ikeāna o ke kii*Mi Pa ke kumu hoala'ae la, a la ma ka ku ai, i ole e hiamoeA' l-ka wa hae' e hookuu ia ae ai e paani, &haila', v ua olioli loa ka mnnao o na haumana; a'i ka wa e. kani ai ka hele a hoi ae kela'mea keiii' mea iloko (k ka'halekula, ua lohi ana.'a na'wawae. 1 ka noho ana iloko o ka rumi kula e pono e hoolohe loa kela mea keia m'ea i -■ na olelo ao a ke kumu, no ka moa, aia iloko: o ]l<ana mau 01010, na mea e kukulu maikai ai. ia oe i kou wn e lilo ai i kanaka a maleua noho pono o na la aku mahope. Ke ole oukou e hoolohe i;kan.ajmau olelo ao, alaila, me ho mea la e'kiola mai ana ia i na momi iinua o na puaa. . .'Eia kokahi mea. E malama pono loa oe i na kanawai o-ke kuln. He mea kupilikia io no iloko o'ka manao o na keiki ka noho ana ilokoeo ka rumi kula me .ka: hawanawana a

kamailio ole aku paha i kona hoa e noho pu ana ma. kahi hookahi, aka, ke papa mui la nae na kanawai o ke kula ia oe, a e pono oe e.eoho m.alu malalo oia olelo papa a" ke kumu, no ka mea, he mana kana oiai,. e -noho ana oe malalo o ka malu o ka rumi. ku•la. Aka, o kekahi; poe, aohe malama i na olelo papa a ke.kumu, a pela no hoi au .i ko'u •inau la kamalii, ke kapae mau ae i na rula. A heaha ka hopena oia ? Oko ia la lalau no ia i ka ili hipi a hilo ia a lokihia haawi mai ia oe i ka mea ono e mukiki ai kou mau lehelehe. A nowai la ia hewa ? No ke : kumu anei ? Aole, nou oo ka hoolohe ole. I kekahi lā, ilbko , oko'Vmau iahelekula, hawanawana : ihb la'kiekahl mau 'keiki oowui. i oi ae ko lauai mau' makahiki mamua o ko makoukona kamailii Hilii. Ua oni'wale no na manawa a lāua i hānia ai'me'ke'kue i i: na rula'o'ke ua'Vui no hoi'na papa' : āna niai ai ke kumu āhonui, āka;' : ua'' pāle ae lāua ina olelo ao a ke 'kumu. : "'A' no" ka loihi loa o ka laua inaui Hāna knlohe, nolaila, 'i kekāhi'la', ua lawe ke kumu' i' kaha huipa me kā manao e hoopai ia laua elike""me'"k'a hoopāi ana iā mākou, aka, ho ka oi aku .o ko lāua ikaika ma'mua o ke kumu. ua lalau, aku laua i ka huipu a kiola inowaho o kā' puka aniani. E manao ana anei oukou, he meā maikai keia a leela" mau keiki i hāna ai ? Ke manao ae hei au. aole e. h.uipu aoa ko | oukou mau manao me ko lāuā, no ka mea', o 'k'o lapā ināu'hopeiiā, āohe' i māikaK He kuamakahiki\āhi a make iho no, a o kekahi h'oi he keiki hōehoē wāapa a hala aku la. Ua pau aku la ia, a eia .keia, " mai. ; noho a hookomo iloko oko oukou manao e,..b010 nialu.". Oiai, aohe he. pomaikai, aka,. he poino ke haulehia mai maluna o .oukpu, ke hookuli.. No kuu.ike ana i.keia mea ; iloko o keia mau la kamalii, a malia paha ua komo pu iloko. e kuu mau hoa aloha opiopio ia manao, nolaila, ke kuua e.aku nei au ia oukou. Aka, roa,kekahi.wahi,.mpolelo. I paha. o ko'u mau la.hele kula, e hooiaio niai i .keia .mau mea, au e.hai a penei uo ia:— . . . i, kekahi.la noho iho la au rae ko!u hoakula, ma ko maua wahi y a hiki i ka- wa e hookuu:iaae ai na keiki e hoomaha, : no kekahi mao mioute, puka aku la makou.e paani maluna o ka manieoie uliuli, a ia olelo mai ai kuu hoa kula, " E eu holo malu kaua i kahioonakou i. ka ; auaa ,wai: iwaho o Waikiki, kaua a pau, hoi. mai kaua-paina i na wahi moa puholo a kuu .mau wahi kahu hanai, me ke'awa. Ua nui loa ka' maia; ka niu, .ka ipu, ame na mea e ae: a pau." -A .i aku hoiau i ka'u, mamuli maua hahau ia eke kumu ika laau,- no ka.holomalu. , : .I mai kela " Heaha la hoikana.he eha do hoi paha ia a pau ae.!" : Pela ka ia la koi ana mai. ia'u, a lanakila iho la ko ia la manao maluna o ko'o. : 'Ko maua'waiho iho la no ia i ko-maua mau'papale mawaho o ka halekula. • Komo aku la makou, a aneane hora paha; nonoi akū hi ua keiki nui nei o maua 'i ke kumu e puka iwaho a hoi mai. "Aohe no' paha i liuliu loa- hele aku la no hoi au e nonoi i ke-kumu ! no ia mea hookahi no, aae mai la no ke kumu. Haele ako la maua ama kahi i nakiikii ia ai ko'u kao a me koi- ala miula, kakakau maua;. a-holo aku la me ka hnro nui.: ame ka lealea. Ua lealea : wale no ia • * • : • ,F ' ... hele ana, a auau, a ai, a hoonuu i ka maia, ka ipu haole, ipu. alā, a aneane no hoi i ka wa e pau ai ke kula, hoi niai'la. Oi hoi. mai nei, a ke alanui, hoowalewale kela i ko Ma lā miula,'a'owau ke kau ana mahope. me kuu ka kaula no i kuu kao, ano kuu ano hemahema i ka holo4taa ia ano holoholona, ko'u haule aku la no ia ilalo, a honi. i kuu:<makuahine honua, me ka poholehole o kuu maka i ke akoakoa oke WanuL :E< kuhi ana paha ka miula he puolo au i hoowahawaha tai« ko'u hoaaloha, .nolaila, hapai ae la ia ā kekahio kona mau wawae :hope a. peka mai. la ia ma'kuu papalina hema, a he puu oui ka hua oia peku ana. • > Hoi aku la au ā hiki' i ka hale, me kuu mau eha.'a īiinau mai la kini mau makua ī ke kumu o keia eha o'u. -'-Hahai iiku la' no hoi au, i haule i ka miula, 1 a ;, peku r; ia.'"Un( waiho au i keia eha a elua puie, hele i ke kula. me ka ike ole o ktld ; inaa ma'kua. ua fiolo malu a'u'mai ke kuld''mai: "Aka, oi hele aku keia me ka olioli a komo iloko o ka halekula. 1 Pule'ke kumu a 'pau kohea ia m'a'i 'anā' wāu,'" E Keoni, hele mai maanei.'* Hele aku la au a ma konā aoao; lalao mai lā ke'lā, a hoomoe aku la"ia'u 'ilona o ke'kahi noho, a haawr'mai la kela' ia ? u, ; i 'ka mea '& ke kanaka uhau paKa.'i haawai ai i ka'pnhu. Ika pau anai' ua' hele a (ihlap'ai' kuu lemu a'aneāne e hiki ole t iā , u , ke' : n()b'o"?hq_ililina o ka hoho, 1 me kā li h,! '* ' E l<ē kaikamāhine, a me'ke keikikane opiopiio e hele'nei i'ke kulo, iinwāi la keia''hewa ? Ke ine nei au na'u, a nolaila, ke i ae nei au o ka uku makepono ia' no 'ko'u holo ma|u"«na, oiāi) 'ua Eanwi.māi'ia' 'ia'u t ' he Haawi'na nā'u e hoomanao āi, ke komo mai'iloko o'u ka inanao o holo'mnlu h'ou, n ke i ae noi ko ookou t hoaaloha ia «ukou, ina e komo mai kekahi oia'mau'manao iloko ; o ko oukou poo, ke koi .ae'nei āu 'o hoomanno i ; lca hnule nna ā mo ko.'hoopai aluo ia ana e ke kumu o ko oukou -i• '*' . ' " Kauka Holaniku. • A'pr 1 !>, 1866.,;' koiaimau la, ke ku kakaikahi mai nei nn j moku okohola, a' ke pnu' nku noi : no , lioi'inkou t i kn hele'i'na kui'n'nu, ma ka'lākou | m'au.. 4 • '