Ke Au Okoa, Volume VI, Number 42, 2 February 1871 — Untitled [ARTICLE]

Ma eo kakou pt-pn i) keia kiikuhiaka. eike ia ai k;i nuoulelo a me ka olelo hooholo a ka Aha Kiekie •* pili ana iio'ka liihia a k:t Hope Loio Kuhina i hoopii ai ia D. B. Mali(;e, be Luio roa ke Kaaawai. Ke kinnu boopii e pili aaa i ua Mahoe nei, o koi una e hoike mai oia, ioa be knrnu kopono e hoopni ,:le ia ai ka inoa o ua Mahbe nei mai ka papa inoa mai o na ioio iinoa o ua Aha o keia anpuni. 0 ke kumu nui uo hoi i ala mui »i 0 keia hoopii, na haawiia (oai i ua Mahoe nei kekahi niau dala koiua o ka Aha a ine ka uku loio do ka h»na a me ka lawelawe ana ma na hibia elua ; a eia wie, i ka rna,Duwa i loaa ai o uu mau daU uei, ua hoolilo ponoi maoli oi« iu mau dala. ma kona inau pomaikai ibo :—O ka Lihia hoi i Lilinai ia mai ai lue ke dala » me na mea a pau e pon» ai ka lawelawe a me ka hapai anā i ka bibiu, noie 1 waihoia aku imua o kahi e hiki ai ke hap<»i ia ; a ma ia hana ana ona, ua lilo ia i kumu e hoololoiahili a e hoooui ai i ka lilo o ka poe, no lakon na hihia i waiho aku ma kona liilinai oihana ma kona uiakaukau ano loio. Aole i hoomakaia kekahi anuu epili ana uo n» hihia ana i ai hoonuu ai i ke dala i haawi hilinai ia mai ai ia ia me ka pauleleia e ka pne no lakou ka hihia e hoomaopopo a e lawelawe ana la hoi oia 0 ka oihana kauawai ma kona man nanaina apau loa, aole mea hoopalaimaka ahookumani e hiki ai ia ia ke hoole mai, aole oia kekahi o ua oihana paee poo o k» hanohano me ka noh6'nao na aaaioa naaoao a pau loa o keia ili honoa. Ma na wahi hou a pau loa a ka naauao e komo aku ai, na keekeehi e akn na niaeea knlaba o ka oihana kanawai ma ia wahi ; ao ka aiea, o ke kanawai a rae ke kaulike na poa ha'na kakoo ikaika o ka noho maluhia a roe ka uoho kuokoa ana o na lahui naanao a pau loa o ka honoa, e hilinoi ana malnna o ia mau mea na pono knloko a me na pomaikai knwaho o ke kino hooknhi, ka ohaoa a me ka puipui lehnlehu lahui holookoa raai o a «>. 0 ke kanawai? ma Uona ano nni be kaanp a be palepale ana akn e oili mai ka pono, a e hoomaluhia i ka noho, ka haoa a me. oa au kuaßewa ino o ko ke kanaka maa koii bewa ana. a he mana koikoi no hoi ke kanawai ma ka.malama kaulike i na pono o na mea a pau loa i ole ai e kuee • « paonioni mau o ka noho'na. Aia maloko o ka oihana kauawai he lehnTehu wale na ano pohihihi, « hiki ai i ka poe holona ke hooomaopopo ole i na ano o na hana aaa, na noi, na rula a me kela ano kela ono nui a iiilii e kupoao ai i na loiua o ka noho'na o kekahi uha hoo'- olokolo. Malooa o keia mau mea, na hunlilo nui kekahi poe i ka imi ana ma na mea e pili ana i ke

kanawai ma kona mau aao« pau ; a raa ko lakou ike ana, uapiha pono ia lakou ka makaukau knpono ai no ka oihann kanawai, ua aku lakou imua o ka Aba Kiekie, e loaa mai ia lakou ka pomaikai e hana ai ma ke kulana a m? ka oihana he loio mu ke kanawai. Ika lilo ana no hoi ai ka hookohuia ana :nai uo e ka Alia Kiekie, he loio ma ke kanawai, alail», he niea kupouo loa e maīiuo ibo ua kanaka la i hoopomnikai ia pela, ua kau mai uialuua ona kekalii o na oihaua hanohano a ko ke kan&ka imi ana raa na naauao o keia ao. Ma ua aina naauao a pau, he hauohano a he lono muikai ko keiaoihana !ie oihana loio a lawelawe ana ma. ke kauawai ; a e like lue ka hauohaoo a me ka lono maikai no ia oihana, pela no e haaheo ai e inalama me ia lono maikai i ka hanohauo o ia oiiiana ; oiai, me be la, o ka oihanaloio a me ke kanawai ao ke kanaka i ike ia oiea ma ka hoopono, o na wahi kiekīe no o ke anpnni kana e hoopiha iho ai. Ma na noho aupuui ana no o Amerika a me Enelaui e ike .ia ai, uu hoopiha ia na noho Kiekie a me ke alakai aupuui aoa e ka poe i ike a i oiaa i keia mea he oihana kaniwai. Ma ka noho ana iloko o ka oihana loio, he mea kupono, ina i aianao ia loio e malauia i ka hanohano o ka pono kaolike a me ka oihanu, e makaala loa i ka manawa e wuihoia mai ai o ka hihia e ka haku uana u:i hihu la ; a e huli koke i na knmu e hoolnoluia ai na manao ma-ka ua o ua haku hihia la, a aole <j ka hoopanee aua, " A raea hiki mai, alaila, nana pouo i kou hihia." He mea maumaua no a mnkou e ike aei mawaena o oa loio Hawaii o kakou, ina e hiki aku ana kekahi mea hihiu, a wehewehe i kona hihia a pau, ua hikiwawe loa ka loio i ke pal»halaha mai o ka poh» liin.i no koua uku loio a uie na uku koina, a na kaumaha nae makou i ka ike nne i kahi manawa, uu ka-ha wale mai n» loio i ka hoonui ana i na koina o ka Aha mai ka mea kupoiio maoli a ke Kuhn o kn Aha e koi mai ai. U» hoonui i'na koiua o ka Aha a hoemi mai i ka nku loin ; no ka uiea, me he mea la u>a ka nana aku, ua lioo-

nui i ke koina o ka ahu, oiai, he meu kaa koke mai ia mai Ka haku mai nuna ka hihin; a ina paha hoi e lioopii loa i ka uku loio, e haaleie mai anei ia ia a imi aku i luio o*ou. Ua ae loa pu'ha makou inawahu o ko .makou palena kupono o ka hoopuka ana ia meu, aka, ua konoia mai uue h<;i makou e ka pono kaulike a me ka h»ua paewaewa ole, e huai iiiiii ia wuhi kina o kokuKou papa loio ; oiai, e lilo ia i mea' e hoopololei ae a> i ka poe l"i.. i kuluina ia mau haua pakauakee. Kekahi inea inii no hoi i ko kakou papa loiu, e ho<>ponopono hou i ko hikou inau kuinu haiia. No keaha la ke kuiuu e hoopaoeenee ai na loio i ka laweluwe ana i ka hihia, mahope ibo o ke okaoka ana o ke d«la i k<i, nau ia a ka inea aku nana ka hihiil ? Mamu'o'īri.."uei," na lono pinepiue inakou i ka hoopii pinepiue o na haku hihia i ua loio, n» ka pau o ke dala i ke nome ia i u».pu, uole uae i liaoa ia k.i hana. Auo, lie nioau ka uiakou, Heaha la ke kumu o na haiia pakuuakee ana o kahi poe loio o kakou ? He liiki ole auei ke hoao ae e hooponopono rae ke kaulike ?. He paa

kiki loa no anei ka hoao ana e hana i ka mea kupono i ka liakn hiliia ?

Nolaila ma keia m«a e pili ana no ka.olelo hoouolo u<> ka hihia u D. B. Mahoe, he mea kupono loa ia ua na boa a pau loa o ka papa loio e uana ai, ne mea uui a kupouo ke uoouoo a e pouo e kau mau luai koua mau kahoaka, o ka ouken mau hana e na loi<>, e haliu uui aku i ko oukou man haku hihia ; a aole, o kn haliu wale aua aku no i ki-nohi, a loaa mai ka uku loio, alaila, hoapaapa e hoolauwili ai me ka hoopoueeuee ana i ua lawelawe oiia no ka hihia ; a i kahi niauawa, hookamai niui la ua loio nei e hele uihi mai ai me ka p.ikike m.aoli mai no, aole e hoihoi mai ike dala. Uh kulike loa ko makou innuao me ko ka Aha Kiekie aia ka hihia o Mahoe • ina, ua uku ia inai kekahi loio a lawelawe ole i ka hana, e like me ka makemake o. ka hakn hihia, he mea kupono ke loaa ia ia ke kue ik'aika loa ia, aole oo kona hoohaahaa ana wale no i ka hanohaao o ia oihana, aka, ma ka nana maoli aoa aku uo, na uha'i oia i ke kaoawai e uili ana i ka imi loaa ma ka hoopuuipuni. oke auo loio e hana anā e like me iu, he alopeka oia e ino ai ka mahinaai hanohano o ka Oihaua Kanawai ; a / ... 7 he kuleana ule ia ia ke komo i ke kapa aahu loio; he ilio nihu-maka ko loko I