Ke Au Okoa, Volume VII, Number 50, 28 March 1872 — HE MOOLELO NO IVANAHO! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IVANAHO!

BUKE n. MOKUNA XVII. I aku 1a ka Hepa. "No ka mea, elua a ekola ko'u ike ana i kekahi pupale kila » o-ku ae ana mawaena o na lau laau omaomao ma o. īaa lakoU Ue mau kaaaka maikai, # he hoopono, ina ua hoomau lakou i ka he'e asa mai ma ke lon, Aia ma kela wahi kihipea i na laau ma-o, oia kahi i maa i ka nohoia e no kit:, a oia kahi i w»e in i halec> NAoW'

" K<* maaaoio <i«i «o aa pololei kou manao aoa," wahi a ka nai(a, a popoi iho Ia oia i kooa papale kila.

Ia poi aoa iho no ana i ka papale kila, ia wa no i lele koke oaai ai ekolu pua mailoko mai o kahi hihipea i na laau, a kū mai la kekahi pua ma ke p< o, o kekahi ma ka uma-' uma, a o kekahi ma ka palekaua e lewaīewa aoa ma ka a-i. Mai komo pu paha kekahi o ua mau poa nei iioko o kona 1010, ina aole e paa iho i ka papale kila. O kekahi maa pua elua pokopoko liilii laua i ke kiiia ana mai i ka umauma kila a me ka pale kaua. " E hoomaikaiia ke akamai o ka mea hnna kapa kila," wahi a ka Naita. " E Wamaba, ina kaua ano e awiwi a kokoke aku ia lakou." O kona hou ae la ao ia i na kui a holo pololei aku la ma kahi a na pua i lele mai ai. Aole i emo halawai keke mai la me ia eono koa, a o ka hiku mahope mai, e holo nui mai ana me na ihe e hou ia ia. Ekolu mau ihe i kuia mai la ia ia, a hakihaki liilii iho la, me ka loohia ole oia nei i ka eha, me he mea la ua pahu ia mai ua inau ihe la i kekahi towera kila. Aole i kana mai ka huila o na maka o. ka Naita ia wa, me he mau ula ahi la e pu-a mai ana mailoko mai o ka papale kila. Keehi iho la ia a paa i nakaula keuhi a me ka leo nui kiekie i kahea aku ai oia. " Ueah» keia e o'u mau haku ?" Aohe leo .pane mai o ua poe kanaka nei. (Inuhi ae la u* poe kaaaka la i ka lakou 'man pahikauh, a holokiki mai la e nhau i -ka Naita m« ka hoopuni aaa la īa • a hooho ae la. " E make e ke kaaaka io<r!" A i i wa i puana ae ai ka Naita. Ha ! Sana Edewtda ! H« ! Sana Geoki ! he poe kauaka komakaia anei me a'u A hoomaka iho la ia e uhau aku i kela a rae keia kanaka i Kana pahikaua, me ka ahai pu an» aka i ka elele o ka meke i nft poe a pau i kue mai ia ia. Ua hookuemi hope ia akn la kona mau enemi, imua o ka iima hookahi naoa e lawe aoa i ke ola i kela a me keia hauna, a me he nea k, i ka nana aku e lanakila ana ka lima ikaika weliweli hookahi maluna o na lima be lehuleha. Ma ia wa oae, o ka mea bope loa 0 na poe powa nei, he oaita e kau ana maluna o kekahi lio lokia oui ikaika, ua paa oia i ke knhiko ia me ke kapa kila oliuli. Hoomaka mai la oia e helo me ka hou ana i na kepa i kona lio, a hoopololei mai la oia e h*n 1 kana ibe, aole na.e i ka Naita Eleele kana hou ana mai. la ia i hou mai ai oa ku mai la i ka lio o ka Naila Eieele, a kapoo pu ka ihe iloko, nte ka hoohina pu ia o ka lio. " He hoa iao ia !" pela i hooho ae ai ka Naita Heele i ko ka lio wa i hiua iho ai, me fea lawe pu ana iho i kona mea hooholoe hauk »k« ilana o ka ispo. Ma keia ws, pipnhi ae la o Wsmßba i ka o-le, ao ka mea, ua hikiwawe loa na Anea i h&naia, aole he manawa nona e puhi kpke ai i ka o-ie. No keia kani hikiwawe o ka o>le, oa kuemi hope ako la ka poe powa me be ano kolohaluha a hookahahaia no hoi, oia», e k« aao oīa leo, me he mea la e kahea aku ana i kekahi poe hou. 0 Waraaba, aole ona kapa kila e pale ia ai kona kioo mai ka'eha mai o ka pua ; a me ka ihe ; aole oae oia i hopohopo ao keoa liiao ii»o, o, eha mai i ka eaemi. Holo iao ako oo ia iwaeoa o lakoa a hoala ae la i ka Naita Eleeie mai kona wahi i waiho ai me ka lio. " Hilahila ole oakoa e ua poe aakku wale paa ole !" wahi a ka naiU me ke kapa kila aliuli. *'E bolo wila aaei ookou 110 ka leo ano ole o ka pu a ka Hopa i puhi ao aei ?" O kona holokiki mai la ao ia b«laua o koua poe koa e hooniea mai i ka Naita Eleele. O ka Naita Eleele, hoomaka hoa «aai ia bo ia e hakaka me aa poe a paa e kue aka •aa ia ia, o kona wahi poahoana wale no he kaaia laaa oka, malaila oia i hoopili aku ai i koaa k«a, me ka pale aoa nai i na eoemi me kaoa pahlkaoa- O ka Na>ta o ke kapa kila oiiali, i koaa wa i ike ai ua heapuni ia ae la kft NaUa Eleele • kea* oaa koa, lalaa iho la oia %e %e hao, me ka koaaa aaa ae e ho», a • kakaH aaa aa ka oaoawa kup«eo aaa e kakia paa aka ai i fca Naita Eleele i ke ka■B laaa m* kaaa ikM. Da hoohokaia eae keea eoaoae aaa peh » ka Hepa Waaaba O oa Hapa aai da oaanao ee paha oa poe po«ra la he wahi kaoaka ikaiki ele ia, aolaila, aoie lakoe i aaaa- wi aka ia ia, ua kaaaoi aka lakea i ka Naiea Eleele waie ao. A eiai |ako« e hakaka ana me ia, a e ala ak« aoa <aa keaa aiaa aoao, aia kei ka Hepa «Miwake tea e ka p'aulu me ka Naila Olieli;

a i ko ka Naita Uliuli iioomakaukaa aoo e bou aku i ka Nait« Eleele «ne ka ibe, o ko ka Hepa ufaau aku la qq ia i kana pahikaua i ka lio a hina aku la lio iluoa oka bonua,iiie ke kanaka pu. Oke kūlana oka Naita o ka Laka konee aa ane kupilikii loa no ia i keia wa, oi > i hoooou m mai la oia e rta koa he nui i miiKaukau me na mea eha ;

a ua hoomaka mai la oia e malohiluhi, oo ka nai o kahi nna e pale aku #i iai«,iho no na pahikaua-4ie—eai-e uhau ia mai aaa i ka manawa hookahi.

Mh ia wa koke no, me ka ike ole ia o kahi i lele mai ni ka pua, aia hoi, ua ku ia mai la kekahi koa o ga poe powa nei mawaho loa mft kekahi pua he hu! j nene mahope, » waiho a make aku la ia koa ilunH oka lepo. Aole i liuliu irīa ia hope iho, puka koke mai la mai'oko mai o na lau laaUi he poe kanaka leliuU-hu, nie Lokele ma ko lako» poo, i ukoli pn ia e k» Ferīa lealea, a hoomaka koke iho la lakou i ka luku a nae ka pepehi ana i oa poe n pau e hoopuni ana i ka naita, a pau iho la u < poe nei i ka wsibo iluoa n U lepo, 0 K&'Hahi ua waiho >ho no ka W)»sfp, a v hi paha u» fe»jn»u >ki fce oJa, me »s eii» bkooukonu nae e hiki ole ai ke hoola ia. Hāawi aku la k» Naita Eleelo i kona hoomaikai 1 kona poe nana i hoopakele m« ke ano haoehano iluna oaa i ike ole ia e;.Jakou i kona wa mamnA. Oiai, ia maoawa, o kona ano he koa hopepe, me he mea la aole i« he naita o ke kalana* kiekie e hiki'ke hoonaniia'ku.

Olelo aku la ia, ''Mamuahe o ko'u lioopuka ana aku i ko'u mau hoomaikai piha no oukou e o'u mau hoa'loha eleu, he mea nui loa

ia'u, e ike mun au, i na enemi nana i hoopilikia mai ia'u i keia wa. E Wamaha, e wehe 'ae i ka papale kila o ka Naita Uliuli, ine he mea la oia ke poo o keia poe ino !'* Holo koke aku 1« ka Hepa, i kshi i waiho ■ii ke alakai o ka poe pepehi kanaka, a o aa alakai nei uo hoi ua ēha ia naa ka hina pu > ana me ka lio, a ua paa malalo oka lio eha, " E ke koa," wahi a Wamehii i ka Naita UlPuli. " E pooo owau kon mea lawe mea kaun, —Na'u i hoohina ia oe mai kou lio mii, a i keia wa na'u no e wehe ae i kou mahiole kila." Me ia mau olelo aoa pela, o kona wehe ino ae la «o ia i Ka papale kiia oka Naita Uliuli me ka lima ikaika, a kakaa aku la ka papale no kao wahi maoaao, a ike aka (a ka Naitx o len Laku-kupoe i na owili laūoho hioa, a me na hiohiona ana i maeao mua ole ai e ike aku ; oia kekahi i komo pu iloko o na bana powa ana nona. " E Waiadema Fitzncse ?" wahi ana me ke ano kahaha. "Heaha ka me» i kono ia ai kou kiekie, s me kou inoa maikai e lawe i na hana ino e like me keia " E Rikeke," wahi a ka Naita pio, me ka oana ae ia ia. " Ina paba aole oe i ike ike ano o ke ake oi, a me ka hoomauhnla nana i hookokooo i na keiki a pau a Adamu, alaila, ua ike uuku wele no oe i ke ano o ko kanaka noho ana." "Hc hoomauhala anei ?" wahi a ka Naita Eleelo ; " Aole loa wau i hana hewa aku ia oe Aole muluna o'u e kan mai ai kou inaioa ana. " E RiKcke, o kuu kaikamahioe, ka mea i hoowahaweha ia e oe, Aole anei he hoino »a ou i ka Noremana i like ke ,<iekie o kona koko me kou ?" "Okau kaikamahine anei ?" wahi a ka N*aita Kleele ; " oia iho la ka ke kamu kupono o ka inainn ana, a o ke koko ka hopena o ia inaina !" Kahea ae la ia ia Lokele ma, " E o'u mau haku, e neenee aku a kaawale, he makemake au e kamailio hookahi me ia nei. Ano, e Waladema Fitzure, e kamailio mai i ka oiaio —e hōike akaka mai, owai ka mea nana i hoouna mai ia oe no keia hana kumakaia ino ?" Paue aku la o WBladema. "O ke keiki a kou maknakane, o ke kumu o kona ioaioa aoa ia oe, oo keu hoolohe ole ana i kou makoakane." Ia wa, ua hulili koke ae la ko Rikeke mau maka me ke ano a-a, aka, i kona hoomanao boa ana ae ma kekahi aoo, ua lanakila hou ae Ia kona aloha k «aka maluna o ka inaina. Kalele ae la kona lima i. ka lae, a ose ia aao i nohe mamole iho ai oia no kekahi manawa, a haka pono iho la i n« maka o ka barooe i hoohaahaa ia, nona hoi aa hiohiona hookano i kikokohu ia e ha hiUhila.

" E Wsladema, aole oe i aoi mai no kou ola, 4 ' w»hi aka Moi.

" Ai? oia iloko o ko ka liona mau maiuu " wahi » Waladema, " ua ike no ia i kana mea e haaa ai "

" E lawe i kou ola iho me oerae ke noi ole mai ia'u," wahi a Rifeeke. "Oka ka liona mau pio aole maluna o oa kapapaa, make. Ke hookno aku nei ao i kou ola, me keia ko ano ; iloko o na ta ekola ehaaiele mai ai oe ia Enelani, a e hele aku e haaa i kon hilalila oaeloko o kc>u hale kakela Norenana. Aole loa oe e hoopuka Hsi i ka iaoa o Keoni o Anjou. oia kekahi i koao iioko o kau he*a i hana ai. Ina e loaa oe naa ka lapo o Enelaai nei eahope iho o aa la ekela aaa Enelaoi oai mahope »ho e aa la ekala mai keia manawa aku, ke hai aku aei aa ia oa. e -make oe—a i ule ta, ina oa e hoopuka i kekahi hu*olelo oo ka hoohaahaa aaa i ka haeohaoo o kaa hale, aaa o Saaa Oeoki la, e make oe, o na kuahu a »« aa wahi laa, aole he wahi e pakele ai kou ola. Slioo au ia oe «alana ē aa wahi oioi o koa hale kakela ponoi, i mea'ai na e&oaoa korake." Kahea mai la ie ia Uokele. ' E Lokele, e haawi i kekahi lio ao keia naita, a e hookua aku iaia me ka maikai, no k* mea, ua ike aa, aa hopu ae aei kou m« koa i kehahi o aa Im> e hoio weie ana." Nm mai la e Lekele. " Na'u e nooaoe ia mea, e hoolohe ako i ka e pane mai aei. E aho kuu hōu aea iUo i keknhi paa < keia kaaaka i»o, oia ka aiea e pakeie ai oia i aa lahi o ka hele aaa " f A >heip*u )