Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 34, 25 August 1888 — HE LETA MAINA AINA EMAI [ARTICLE]

HE LETA MAINA AINA EMAI

Mai a Rev. D. Keaweamahi Mai, E Kb Alakai o Hawaii. " _ Aloha oe: Mamuh o kau kau leo ana mai ia'u e boom&tiao aku au i na mea hdu o ka u huwkai, ua oluolu uo au e hoo*o aku ia leo, a nolaila e hooniaka ana ihi e hoike aku īmua ou, a me ko kaoa lahui i ke kumu o ka'u huakai e feele nei i lapaoa; a e oluoiu hoi oe e hoike pauuho oie aku i ke akea, 'me kou ahonui a pau. Maniuli o nā kai hele uluulu a ke Aupuni i Ka poe i loaa 1 ka hookaawale ohaua mai ka poe i kupouo, ke lawe ia a ka poe 1 kanalua ia ko lakou kupono 110 ka lawe ana iloko o ka imu ahi enaena o Kalawao, ka luakupapau kanu ola hoi o ka lahui. Ua like ka lawa ia aea q na mai i Kalawao i mea weliweli na kalii poe, a nolaila, ua holo pee aku kahi poe iioko 0 na ainnahele me ka hoomakaukau ana i na mea eha, aka, he mea mahalo ia uo Ko ke Aupuni hookaawale ana i ka poe i hele a kohu ole no ka hoola ana. aka, ii<f%a poe lahilahi o ka mai, ke olelo nei au, aohe pono, oiai, ua hoohuikau wale ia ko lakou noho ana 1 Kalawao, me ka lai»aau ole ia hoi e kekahi mea i kaulana 1 ka lapaau i keia ano mai, me ko ka Papa Ola ae ole hoi i kekahi poe 1 e lapaau i keia ano mai. Mamuli o keia /nau ano lawelawe a ke Aupuni , ua hooikaika nui . au me kuu ma« hoa aloha maikai i kokua nui mai ia'u, no lakou na inou a'u e hai ae uei, Hon. A. P. Kapaehaoie, S. K. Ka-ne Esb. Kahikma Kelekona, D. W. Kahuakai, Mrs. Naai Kaaua, a me na hoa aloha o ka io hookalp, no lakou ria moa he 300 a oi i kakaiimoa ~iho malalo o kekain e noi ana 'i kii Papa Oia, e liookaului 1 la lawe ana aku ia'u no Kalawao, malalo o kekahi mau kumu i hoakakaia, a me ka a-ahoi o J. Lapes he kauka Pukiki e pau loa no ko'u mai a na o ka Papa Ola ī ike ai ma ko'u kino, ke ae u mai oia e lapaau ia'u ilokoo na mal»ma eono, aka, oia mau hooikaika ana ua naula wale; a no oukou e o'u mau hoa aloha a pau i kokua mai ia'u e aie nni nei au, aka,'uako kakou Haku ma ka lani e uku mai i na haawina ma'.kai a pau, e like me kau hana maikai ana. I ka. aneane ana aku i ko'u manawa e lawe ia aku ai.no Kalawao, ua hele kino aku la au e hui me ka Peresīdena, no ko'u manao e noi aKu iaia e ae mai oia la'u e hele i lapananei no ka imi ana i ko'u ola; aka. hai mai la keia ia'u, he mau mea e hoolana ai i ko'u manao, oia hoi, e manao ana oia e hoounu ia'u i Europa ia Kauka Una ; he niea i kanlana i ka lapaau i keia ano mai, a e waiho aku ana oia i ko'u īnoa i ka wa e nohoai ka Papa, a kauoiiy niai la kela īa'u e hoi, a hiki i wa e hai ia mai ai, a ua nam loa iho la keia manuo o ka ?eresidena i ko'u manao, a hoi aku !a au uo ko'u home me ka hauoli; a o ke kuniu okuu hauoli, o ko'u hoouna ia 'i kahi e lapaau ia mai ai au, o kuu iini nui ia, aole o ko'u hoi ī Kaluwao i kahi aole mau lapaau ana, no ka mea, malalo o ka lapaau ana a kahi poe la'u, ua hoemi ia ko'u mui, & kalu poo e olety mau mai ai ia'u, l< auhea la kou mai e Keaweamahi," a wahi ho' a kekaln hoa aioha o'u o Waialua, penei kana: Ina e hookuku ia a« me Kekuhina (vv) o Waialna i hookuu loa ia iho nei iniua o na kanaka, alaila, e koho ana na kauka oia ka mea mai o olua. Aole oia wale, aka, mamuli no kahi o ku haimai a ka Peresldeua ia'u, ua hooemi loa īa ko'u|niai; a me keia mau kumu au la i |iha hauoli ai no ka lioio i Europa no ko'u manao, malia ma ia holo aua, e pau 10 ai ka m&i nia

ko'u kino, i ka hala aua ae o na mahina elua kali ana, aia hoi, kauoha ia mai ana au no ka hoi i Kalawao; ano keia lon©, hele hou aku nei aa. I ka Pere«idena, a hai mai la keia be nui ka poe hoopii aku īaia no ko'a a o kahi poe kfeJ%we ia, nolaila, wahi ana ia'u, "e hoi aku au i Kakaako," ninau aku lā au mia, 4t Pehea ka hoi kela manao mua a k£ma i kuka ai no ko'u hoio i Europa? ,, >» Eia kai aia pane la'ii, aohe mea i no<jfnoo ia no ia mea. I kuu lohe ana i'keia mau $lelo*a Pereei(lena uei, he mea.e ko'u puiwa me ke kaumaha, oia no ka pua i lele mai aku ika ka mea okealoha i kuu Mama nie na. keiki, ame na ohana, oiai piha na a mamua ae # ia'u i. hauoii r me ka hoomaikai nui aku ō'u a me ka ohana i ke Akua, aka, iloko i\o ia c> t keia mau minuie, aohe iho la he manao pono i koe, a ala mai ia na noonoo ano e īloko o'u, e aHo ka mamua o kuu ae ana e hoi rKaJa«rao; o ko'u keia e iiluku nei, ahe okoa no ko ka mea r.aua kakou i hana, oia kokakou Akaa. K'ou nonoi ana rtca Peresider?a e hefe au i lapaua, oia ia Dr. M. Iloko o keia hui ana o maua J me ka PereBidena. ua nofcf aku īa aa uui e ae mai oia a me ka Papa e hoio au n& lapana no ka īmi anai ko'u oia, eia kai aia pane ia'u, oa lawa anei oe i ke dala no k$ holo ana e imi i kou oia, oiai'. aole e haawi ana ke Aupuni 1 ,dala no k«u holo ana ? Oieio aku la au īaia» aole au muau 110 īa mea, na'u īa e ueonoo, makemake wale no o kott ae mai, a 1 ole he hooie mai paha. }su wa oleio mai la kela ia'u, iua pela e bam.#e i pulapala 1101 Imup o Papa a waiho mai i ka wa e uoho ai ka Papa, oka paa keia, a huii hoi aku la au no ka Hoine. I ka hiki ana hoi i ka hale,. aia no / mama aloha e kali mai ana no ia'u o ka hoi aku me ke kona manao oka iohe ina mea i hanaia mei ia'u; a ia'B. hoi i hiki aku ai, hahai ak.u. ia,aa Idh mea a pau, elike uie ia a'u i hahai ao nei, a he hora īa a maua me kuu Mama } a me na keiki i ehaeha nui loa ai 3 e hanini ana na waimaka aole i kanamai, a me he mea la e haehae ia ana ka puuwai i ka ua mea he aloha i ka nana aku i k aT*' wahine, na keiki, ka noho ana iho oka haie, ame na mea no a pau, . Auwel . Aoie au i ike 1 kekahi haawiua "ehaeha . launa ole mamua ae elike me keio, a manao maoii iho la no au, e aho ka make, a k- hi poe waha loKomo e oielo mai ai r uaaupo o mea, heaha ia Ka mea hooKaawale ole iaia mai kona f>iiana niai, Ke hai ae nei au ; o na kumu oka hookaawale ole, oia ' e aloha, ao ka iua r 0 ke Kauawai paa a ke kahuuapule i hoohiki ui i na mea mare imua o ke Akua, oia hoi, «Ao!e e haaie/e ke kaue 1 kana wahiue, ka wahiua hoi i ke kane> i ka wa mai a me ka wa mai ole, ko kau ai a uie ke kau wi, ana ka make wale no e hookaawale." Ua lilo keia naau mes elua i mea paa loa i ke kane ame ka wahiue © uoho uloha aua, ao na pilikia a pau e ioaa ana i kekahi o iaua, he iilo loa ia i mea oie, koe Ka poe kapeKepeko oka īuu— uao, a i īke ole no i nei mea he aloha, pela uo ua manua Lpiha ike aloha ika Uua mau keiki. mauao uei au, aole he hooiueamea ua ka poa e uoho hoomauawauui aua ika wela o ku la ame ke auu oka ua me ka makani keia poe e uoho ana mawaho iho o Kakaako i kela a me keia ia no ta nana akw ī ka lakou noho mai ana iloko o Kakaakopela na i ka wa e lawe ia aku ai kaua mai no Kalawao, alaila, e iohe ia no ko iakou mau ieo uwe paiauma, eku makeua aua aole i kauamai, me he mea la e uo-ha aua ka puuwai i ka ka mea o ka uoke i ka uwe, uo ke aha mai keia? keia» iuea .ho«kam uo o ke r Aole ī pau.