Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 40, 6 October 1888 — "E hai aku ma ke Akea i ike ia mai." [ARTICLE]

"E hai aku ma ke Akea i ike ia mai."

(Ke Alakai Puka La mai, Oet. 4, 1888 ) Ma ka Pae Aina puka la 0 ka la 1 iho uei, ua hoa'a mai la ka aiea kakau o ka Pae Aina i ka moolelo o ko Likeke hoike ana aku u i ke aupuni o Amerika no ka moekolohe o na haole Amerika luina o na moku na wahine Hawaii," a me ka inama o Kaahumanu no ia hana ana a Likeke, a manao o Kaahumanu e pepehi ia Likeke. Aka i ka waiho ia ana aku o ia manao 0 Kaahumanu īmua oDavi da Malo, a rfana i oleio aka la Kaahumanu i ka moolelo o koua nooe pu ana me Kanihonui, a ua hai aku hoi o Luheluhe i keia moe ana o Kaahumanu ia Kamehameha A o ka olelo hooholo i ikeia no Luheluhe, ua apono ia oia, no ka hoike ana i ka hana hewa ana 0 Kanihonui me Kaahumano, a o Kanihonui kai make. Mamuli hoi o keia olelo ao a Davida Malo ua 0 Likeke. Mahope iho o keia hoike ana a ka mea kakau o ka Pae Aina i keia mau moolelo elua, ua hoopilipili mai la oiH ma ke kuhikuhi ana mai, tf o Rauhi, Kamauoha, Luhiau me Kawahine" © lakou ka poe 1 like me Kaniho*nui no ka moe pu ana me ka waiwai kipe. A o t( Kalaukoa me Kawainui, o laua ni mea nana 1 hoike aku nei imua 0 ka Ahaolelo ua moekolohe iho 0 Kauhi, Kamauoha, Luhiau Fawahine me ka wahine a ke Kanawai I hoolaa āi he kapu ka lawe i ka waiwai nolaila ua hoopa'i īa lakoū i ka make kipaku ia'"mai.loko aku 0 ka Ahaolelo. A no ia mea, wahi a ka manao ana o ua mea kakau *la, e like me ka hewa ole ana 0 Luhnluhe no kona hoike i ka hana hewa aoa 0 Kbnihonu| me Kaahut»anu,'pela ka hala ole 0 ' Kalaukoa a me Kawainui" no ko laua hoike aoa i ka hana hewa ana 0 Kāuhi,

Kamauoha, liiihiaii a tne Nawahine ma ka lawe ana i ka \fraiwai kipe, a ita like ka, o Poepoe me Kaahumanu no kona lili a huhu ana ia Kalaukoa a nie Kawainui. Aka; alia kakou e wikiwiki i ke apono ana Ina hoopilipih ana a ua mea kakau >la fa e hookomo iho kakou i keia mau nlnau alakai: Ua ike e anei o Luheluhe mamua ae o ka manawa, e moekolohe aku aiia o Kamhonui me Kaahumanu, e like me ko me ko Kawainui ike e ana e kipe ia aku ana o Kauhi, Kamauoha, Luhiau me JN'awahiīīēnē na I*ālreT~ j Aole anei o ko Luheluhe ike ana i ka hana hewa ana a Kaniaonui me Kaahumanu, oia ko lana wa e hana maōli ana i ua hewa 'la, ma ke ano hoi eole o Luheluhe ka mea nana i hoolaleiale e komo o Kanihonui iloko o keia make, e like me ko KalauHoa me Kawainui hoolalelale ana e komo poo o Kauhi ma iloko o keia make, a laua i ike ai mamua ? Manao auei kakou e apono ia- ana o Luheluhe no kona hoike ana ae i ka hāna hewa ana o Kanihonui me Kaahumann, ina 6 ,tia Luheluhe 'la ka mea nana i hoow<*īe-„ wale o Kauihonui e komo īloko okeia hana hewa f E iliahalo ia ana anei o Luhelohe i kona lohe ana e hana hewa aku ana o Kamhonui me K»»ahumanu, a hele ole aku oia eao aku ia Kanihonui mai kii oe i ka wahine a Kamehameha o make oe ? a oiai he hoaloha o Kamehameha nona.

Aole anei oka Davida Malo hana i hana ai īmiia o Kaahumana i mea e pakeie ai o Likeke mai k& maKe e kau mai ana ' maluna ona, he hana hoopakele hoaloha )a ana i hana ai; a 110 ke aha hoi o Kalaukoa ame Kawainoi 1 hana ole ai i kela hana a Pavicla M«lo oiai ua lohe mua laua e kipe ia mai ana o Luhiau ma me ke dala a hele aku laua īa Kauhi, Kamauoha, a o ka 01 loa a'k'n hoi ia Lnhiau me Nawahine, a olelo aku, auhea olua, ua lohe mai nei maua e kipe ia mai ana kakou i ke da!a e na Pake mai kahi mea mai ma keia hope aku, a i haawi ia mai ke dala mea, maijlawe olua oiai o ua dala kipe la ia. A ua h»i aku nei hoi maua i na Kuhma i keia mea?" Nolaila, ma keīa mau ninau e hiki ai i ka lehulehu ke ike iho ua haule pahu o Kalaukoa ame Kawainui iloko o na ahewa ana no ka hewa a lauā i hana ai. Oiai ua ike no oKaiaokoa ame Kawainui e kipe ia n.ai ana lākou me ke dnla ena Pake, oia hoi kā īuaina o Kaahumanu e kau aku ana maluna o Likek% aole nae lana 1 hana i ka hana e like me Davida Maio i hana ai ma ka hoopakele ana ae ia Likeke. Ua manao. mai nei ua mea kakau 'la o ka Pae Aina he lua keia e haule ai o Poepoe a poholo, eia nae o Kalaukoa me Kawamui kai haule, Ua kuknlu tpai nei ua mea kakau 'ia i keia mau moolelo ma ke ano he e li la ai o Poep<*e, eia nae o Kalaukoa me Kawainui kai h ia. | Able \ hnhu ia o Kalaukoa me Kawainui no ko Inna hoike ana i ka hana hetfa kipe dala imua o ka Ahaolelo aka ua ahewa ia laua' no ko !aua hana o!e ana i ka hana hoopakele hoaloha e hke me ka Bavida M:alo i hana ai no Likeke. ! 1 Ke liuliu mai neikekahi poe no ka lioomoamoa ana i na waa a me na >vaapa no ka !a hanau oka Moi i keia mahina ae. I : I i ■ '