Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 4, 26 March 1856 — KANAKAPONO-Hoomau aku mai. [ARTICLE]

KANAKAPONO-Hoomau aku mai.

Ka Hei.u 3. K nana’ku kakau ia Kanakapono me ko ka hale ona iloko o R<> lakou hale hou. A « ike no kakoa rke ano o kolukou noho ana, a me ka io a ka lakou hana. A oie au kakau i n« mea a pau ;c pili me .ko lakou noho ana, mai ka wa hanaU' maii’ aka, e hoomaopopo namea e pili me ka -manuo nui iloko o keia mau pepa. Ma ka pepa'mua, ua muopupo ka nui o ka ama o Kanaka pono; eia no, elua eka iloko o kona kuleana, a hē iwakalua eka o kona aina kuai; a he iwakaluakumamalua eka a pau. Eia na mea kanu o Kanakapono iloko o keia apana aina maikai, o ke knlo, ekolu eka. mea ai,. a kuai kekahi; o ka uaJa inaoli, elua eka, o ke kope, hookahi eka rae ka hapalua; o ke kulina he hapaha ek», o ka papapa he hapaha ēka, o ka ipu he hapaiua eka, o ka ipu ala he hapaha eka, o ka akaakailie hapaha eka* A elua elea apuni kn htflc, i kanuia me na laau hua, piku, alani, momona, waina/a me namea hua ai. rne D a pua maikai. A o ka nui o ka aina ika■uia, he «mleka, ft o ke koena umikumama lua eka, he kula hanai ia; no ka lio, pipi wahine, kao, puaa, a me na manu. He'aina kula na ko Kahakapono, aple naloliloko, _• t ... Hinau piai paha oukou, “ E hik» anoi ta Kanakapono tna, ke hana i keia mau hana a pau?** E hiki ho ia lakou ke hana i ka nu'i keia hana, a e hoolimalima no kekahi. E* nana kaknu f ka nui o ka waiwai loaa Uoko o ka makahiki hookahi, ma keia apana aina a Kanakapono, a me ka nui o kona hlo aku, a me ke koena no ia« Ō ke kalo, ua nui ka ai o lakou, a ud haawi keiahi i kft poe hoolimalima i ka hana, a •a haawi no boi kekahi - i ka tnai, ,a • ka poe malihini. he mea ' kokua i ka poe pilikia; aple nae i ka poe molowa. Ua manaoia o Kanakapono, aole •ano kokoa i'ka poemolowa m«oh, o mair bo ko lakou palaualelo, a me ke ano molowa O na aala maoli, ua haawiia kekahi i na noaa. a me na moa a me na i mea ai 11*koa, ■ ua'iiw kekaM; « ūa Waiiu’ku. 1 —‘ ■*

pauna hookahi kauaani, a ua kuai lilo aku a pau. O ke kulinā, ua haawiia ,jcekahi i na holoholona, a ua ai kekahi, a ua kuaiia elua pahu. Ua kuaiia na papapa kookahi a me kā J?apalua pahu. 0,na akaakal elima pa-. hu, a me<kekahj mau ipu a me maia, ua kuai 1a no." Ua hooakakaia keia mau mea a pau maJa!o iho nei,* . . . \ ,* O na mea kuai lilo akuai, iloko o ka ma-. knhiki a me ke’dala loaa ia mai: 50 pahu uala ma<di no ka*uku kaawaV leia, *$50 00 2 ** kulina . “ . 6 00 11 “ papapa " ' " 15 00 5 “ akaakai V * .15*00 1,000 paona kope “ ‘. 100 00 Kekahi mau ipu a rne maiā, '• ■ 10 00 40 moa o ,25 keneia pakahi, 10 UO 13 pnlahu, o*,50 keneia “ 0 5Q 2 puaa, $3 60 pakahi’, . . 7 00 , Huipuia a pau, _ • $219 50 Eia no ka nui o ka loāa mai jloko o ka makahiki,hookahi. > * , - Ua oluoluia lakou no keia hua o ka. lakou* hana, ko lakou hoomahawanui ana i keia makahiki.' Nui ko lakou aiamaikai no hoi; maikai ka lakou ā|thu; nui ka wniwai, nui 'na mea maikai*o kela ano keia ano, oli|olu maoli no lakou. Pehea ka h'ana ana me keia puu dala? Eia .no: ua Huāi lakou, i kela wa keia wa, maloko o kēia makahiki/penēi: 30 iwilei lole ikaika, no na lole wawae a me na palule no Kanaka ppno a mē kona mao keikikane elna,* lole ]iana no, $7 60 15 iwilei lole maikai, ’ • 7 50 1 pi iakeke, 7 00 04 iwilei knliko no Mele ma,- # 8 00 .40 “ lole keokeo, 6 00 2 papale wahine, / ■ # ’ J •imamalu $2, I pahu Iple $7, 0^00 20 j>ā‘»na ko, / * • •• •.■»8 Wahi kaula, . No ka aiihau aupuni a pau, • 7,60 “ ukū kula Beretania, (2) , 20 00 Mea kokuai ke kahunapuie, a me kela poqo, - 25 00 ♦ . • »' . A huipuia a pau, •- $119 50 • A n ke koena dala iloko o kona lima he, $100. A o na palapala kola a me*ka -Elele Hawaii, a me kela meā keia mea liilii i kaai ia, ua kuaiia lakou liaili .kao a me na p» moa, a pela’ku. Nolaila, oia no ka koena dala maoli iloko o na limā o Kanakaponp, he $100. A ua hoolimalima aku oia. Ujgia Pj> u dala.no keknhi kanaka pololei, nMa uku hoopanee 12 keneia no hookahi -en ka makahiki, a oa hoopi(M*b , E afco keia, he-oU loawholonolo-* ma ka iio, me kā me kihka, i oie kb aie kehahk AōW h*err TW»a.ld ookeu manao?. ' »

tka pau* ana s> ka mokahiki, hoouluuJu’ ka makahiapo, Kupono, i keia mku mea a maopopo ka !oaa; y hiki mai kokkhi maka,.lmiana, e ike ia lakou. He kamaka laua, inai ka wa kamalii mar; nolaila, ua oluolu iaua, i ka haiawai ana. r ka wa ai a]jiahi hiki mai o Imiana, • !•- we Manakapono ia ia iloHo’o ka' hale, e launa pu mē kana wahine, a tne ko kahale oAa. Olioli lakou i ka hālawai ana, o ka lielho pu no ia ma lia papa aina. . . * A pau ka ana, kamakamailio Kanakapono me Iiniana, no na niea hou o ia wa, a rnc na mea e pili me ko iaqa heie ana i ko kula. A pau ia; olelo iho o luiian®». ** He halē maikai»keia, eha lumi moe, hookahi 4umi noho ai, elUa lnmi papa, he hale kuke kakahit Kou hale kahiko paha kela?’ 1 ■ Kunakapono . Aē, kuu hale kahiko no ia, a he ha)e uuku no kela, a inō kekahi, nolaiIa,.ua kukulu makou i keia hale hou. Imiana.\ Maikai no ka, a nui no na laau hua apuni ka hale, ame na pua. He mau holoholona no kekahi, na puaa, moa, manu, kao, a’me na pipi, ame na lio. No oukou no keia mau mea ā pau?. .. Kanakapono . •No makou no paha. Imiaha. # Ua l)oopomaikai ke Akua ia oukou. ;• % ■ ■ /< ‘ • ■' \ Kanakapono. Ae, pela no, he ko kt Akua kokua i ka poe kokua ia lakou iha. Imiana . Pehea. Ja i loaa la oukoii kei» waiwai a pau loa? Kanakapono . He olelo loihl' ke hai aku, Liolē paa i keia po. E hiamoe kaua malalo o ko ke Akua malu, a i kakahiaka, hele pu kaua i ka hana ma ke kula,'a i ka wa haua, e hai aku ia oe, i ke ano o keia raea a pau.