Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 24, 14 November 1918 — HAALELE KE KAISA I KA NOHOALII Kakauia ka Aelike Hoomalolo Kaua-Waihoia Aku na Kumu Hoopau Kaua [ARTICLE]

HAALELE KE KAISA I KA NOHOALII

Kakauia ka Aelike Hoomalolo Kaua-Waihoia Aku na Kumu Hoopau Kaua

LH'liin», N V-.i kakau in.»a »ki; •« ka Etceperft o KelemauiH i ka P«l«pa)a haaiele i ka Nohealii o K.eleaiania, a e hoopau ba kua hoi i kona kuleana ika Nohoalii, a kakaj> pu aku la ne hoi ika pau pn ke Kuleana o ka Tfooilina Mol i ka Nohoalii

O kft Hunoua ne hut « u* nei o Keleuoauia. uia ke Duke o Brmi#wk;k, u* buoli* pu aku Is i kona kuleana kui i ke kulaiia Nuho Duke iiu ktJa Apana Aioa oui tuaUlu o ku Aupuui luiep«riaU u Keleiua nia. IJ« wai!i<* pu aka la ke Keiki A!ii Maximi!i(ufo Badlan i ioua Kulāna Kuhiim nui nu ke Aopuni, a uu la«c a« lu oi» i ke knlana Kahu-. a I;ikI iknwu e iioouolo ioa ia ai ke kulaua hoo« pouopone» Aupuni hou o Keleiuaaia ma keia u)Ua koke iho.

I ka mauuwa o kei* liaalele nohoalii o Keleuiuuia. ua nee mau tual la no na puali koa o na aoao huiia, e kipuku ana i ua puali koa Keleoiar,ia mtti !utu aku ōka lepo malihini a lakou i paa hookouukohu ai uo kfifi fßsu mikahiki eha o keia kaua ana. I keia manuwa o keia haalele «lohoēlii pn ana. ua hoopuka ia mai la kekahi lono mai Bereliua tfiai, a e hdke ts loa ia o kela lono e ptli āua Ika haalele o ka Emepera Wiliaaia i kona kulana Eiuepera, a ika N.ihoalii Loi o Peru»ia. Ua kakau oia i ieia Paiapaia haaleīe Nohoalii, uuapiuli o ka hootcaop.ip i ia at;a o ka pahok ik.aika loa o ke kaua kipi kuloko ma ka aiua holookoa o Kelemania Mahope o ke kakau aua o ka Emepera i kela Pn?»rnln L-v s Vk h >Mua! r I, m ike ia ka uu: oke kaumaha.a o kaua mau " i»e ai. "Ke liaua nei wau i keia hana no ka pouo o ka Aina Makua.

Panaa, 11 ora .»:20 a. ni. Nov. 11, Ua kakau inua ia *e fcuikahi booo»»lolo kaiia tnaw»eria o ua Elele o Kelemaiiia rne Keuerala Foch u aa •<»»0 hoik, a uia u kakno ana oka Alihikāua nui o na Puali koa huiia a P«Wh(1«. Faraui B< resīmim t Ilalia, ame Auienka. ua Wmaklo ia ke kaua no kanakolu l& a ia 'nauawa e kuka ia iii ka muiino i>o) y u» aoao fauiia i ke Aopuni o Kelemaiiia + lo kekaU wau Kuiau "hoopau Kaua» a e Uiki ole ai i« Kelt?ujaiiia ke al<» ae i ka aaa auai i ka īuekemake o ka aoa<i Lauakila. Kfc htao uei oiiakou eunulii pjkole luai i kēKfthi t/jau koi kau» n 'na aoao huii» la Keleaiania no ka hoopau loa ana i keia kaoa weliweli o ka houua nei.

Wakinekona, Nov. 11. — Ua hoea aku la o Wiliauaa lloherizullern, ka Emepera mua o Keleenania, atne Frederick kaHooilina Moi niua o Kelemania i ka ainn o Hoiani i keia ia» a ua ukali pu ia keia huaka'i holo a ka Einfepera naua o Keleuiania e na Aiakai uui o ka Oihana koa o Keleinania. He umi kaa Oloinohile i hpop ha pu ia ī na okana o ta poe o kela huaka'i i hoea aku la i Ājadeii, a kali ibo la i ke kaahi e lawe ak'u ai ia lakou'no kaaiua o ka poe Oleio B, a la manawa a lakou e kali ana. ua ike ia aku ka Bmepera mua o Keleaiania e holohuio auama kahi hoolulu kaahi me ke puhi paka ana, a he mea ano nui no e halii aua maluna o kona heiehelena kaumaha. Ua hoike pu i a mai kahi a lakou i holo aku la, a ia no ia ma ke Kulanakauhale o Deersteeg» a e #«īfeoke ana hui i Utreoht, a ua hot>lima]ima ia Kekahi wahi noho no la kou oaa kela wahi i hoike ia ee. la.

NA KUMU HOOPAU KAUA. Mahele 1, mea pili i ka Oihana koa ina ke Koiaohana, (1) E hi>opao loa i ka hukak.a ana tna ka aiua a um kiī iewa iho o ka hala ana'o hora mai ke kakau ia o ka aelike hoooaalolo kaaa. (2) R h mmaka kofee ak« ka haalele ana ona Kelemauin i na aiua n iakou i lawe limanui ai. oia o BeregiuoiA, Faranu Aleace-Lorraine, Luxt)burg, a e holopono loa ia haalele aua inah(Jj® iho o' ka hala aua o na ia he 14 mah<>pe iho o ke kakau ia ajaa o ka aelike hoomālolo kaua» 0 na puali koa Kelemania e loaa aku ana maluna o kela mau apana HĪna mahope oia haia ana o kela maū la, e liio lakou l pio keua. (8) E hoihoi ia mai na makaaiuana o kela mau wahi i hoike ia ae la ma ko iakou nau wahi iioao oia mau la, a e hoopouopono koke ia ke lakou uaau pilikia ia euau la. .

(4) E huawi pio mai ua Puaii koa Keiemaah i keia mau pono kaua. 2,500 nau pn liUnni. 2 t 5QO mau ou-kuaiahi ona kahaa kaua. .3Q,000 mau pu mikini, 3000 uiau mikioi Loolei mea pahu, 2000 mau mokulele. E haawi h aku kei;i mau po u o kaua ina puaii koa huiia, ame ka puali koa Ameriira t»a ka lepo o Farani. E haaleie loa iho na Kelamania i na aina tna ka aoao-aema o ka Muliwui o Rhine, a na na aoao huiia me Amerika e hooponopon j aku ka hoomaiu ana i na kauaka e uoho a.ku a.na ma keia mau aina. E paa ia hoi e na puali koa Amerika na alaheie ano nui o keia tnau wahi, a o na wahi hoi e ae aku ai ma Mayence, CobJenz, ame Cclogne, a e paa pu ia hoi na uwapo e pili ana i kela oaau wahi.

I ka oee ana aku ona Puali koa Kelemania mai keia mau wahi aku, e haaa ino wale iho i iia waiwai e waiho ana ma keia mau wahi, a e hoa aku paha i_ na holoholona mai keia mau aina qku, a aoie hoii e hana ino wale aku i qa rnea kaau a i na mahinaai paha. E waihu īa iho ia mau pono me ka maikai. I ka wa e haalele ia iho ai o Beregiuma rae Luxeburg, alaila, e hoopili ia aku me ka poe kamaaina o kela, mau wahi, he 5,000 mau kaa-ahi Loiomative, 50,000 mau kaa, a he 10,000 mau kaa moto, a e haawi ia aku keia mau Kaa me ke kulana aif>ikai, a malalo Loi o ka malamu aua o na aoao huiia. Aole no hoi na Kelemauia e haalele iho ana i keia meu walii e hana ino wale i kekahi mau waiwai. E nku no hoi o Kelemania i na poho o ua luawai, a o na liio o ku malama ana iua koa Atnerika me na aoao huiia ma kela mau aina i keia maa la , na ka aoao no ia o Kelemania e uku aa iilo. E hookau koke ia mai na pio o na aoao hu'iia ame ko Amerika pu e na Keiemania i keia maaawa koke 00. K h#awi aku o Kelemania i ua lapaau kupono ana i'ka poe.i liiki ole ke hoonee koke ia i keia mau la mai ko lakou mau wahi i hoopaa pio ia ui. y J Ma ka aoao hikina o Keiemania, o na Puali koa Kelemauia e paa walē ana i na aina o Rnsia, Rumania, Tureke, e haalele koke aku na koa Kelemanīa i kela mau wahi a hoi mai iluna oko ia'iou aiua ponoi.' E hana koke aku o Kelemania i keia mea ine ka hookaulua oleiho.

0 na aeiike ūoopau kaua mawaena o Kelemania me Kueia, ame kekahi mau Aupuni kaua e ae, e hoopau loa ia ko lakpu maua mai keia • aaku. E haawi pio koke mai na puali koa Kelemauia mn Alerika ia lakou iho, a e uku lak< u i na poho oko laktu malama ia ana i keia manawa hoomalolo kaua. Aole loa o Kelemania e hoonee asu i kekahi mau waiwai i hoopaa ia oaai no keia k'aua ana. E iioihoi koke ia mai i ka Banako Lahui o Beregiuma na bona me ua .waiwai i hoopaa ia, a i lawe limanui wale ia aku e Kelemauia. E hoihoi ia mai iloko o ka titua o na ao&o huiia na dala gula o Rusia % ame Rumenia | kaki wale ia aku e na Kelemania, a e pa'a ia mau waiwai a hiki wale no i ka we e kakau ia ai ke Kuikahi hoopau kaua hope lōa.

E haawi pio mai o Kelemania i 6 Mokukaua Cruis«irs. a i 6 no hoi Mokukaua oui o ka Papa ekahi, 3 Mokukaua hoiomama, a i 50 Mokukaua hoopoino mokuiuu o ke ano hou, a e hoopili pu ia aiai kekahi mau awa hooluiu kaua o Keiemauia maiaio o ka maua o na aoao huiia, a e uts» ia aku na Luiua o kela mau mokukaua, a hookuu ia .aku, a e lilo kela mau moku kaua malalo o ka a'alama ana o na aoao huiia ame Amerika.

E loaa p\i i natoa-> huiia ame Atxkērika. t e liuai aficu i ua maLĪoa i hoomo«» ia ma nn «wa kumoku o Keleuiania, a ma ke kai pata u Kelauiania. E wehe hamatua k ke Kw Bolotikā, a e iilo aialalo b ka loalauia aua o na aoao huiia ame A«ierika ua Papu, aiue L»a wahi i lioolako ia pjo na pu niinui, ame ua wahi p:>Io ikaika o Keleuiauia, E haalele koke iho o Kel«mania i na awa kuaoku apau o Bfc!egiuaia, a i ko lakou haalele ana i kela mau wahi ;> !k»regiuuia, e waihu iho no o Keleuiauia i n« lsko kauii apau ma kela niau wahi. E hookuu aku o Keleujdnia i na Mokukaua a iakou e paa nei o krt) Aupuni o Rusia, a e heihoi ia uiai ia aiau inekukaua malalo oka maiama ana a na aoao 0 keia pahaj kekahi uiau uiea ano aui uo keia hoomelolo kauu mawaeaa qqi aoao ©iu&.