Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 31, 3 January 1928 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

I manawa no 0 Pele i kftm illo. mai af i kekahi 0 kona mau Tkafkainā 1 feeia »tiau olelo. EpH oe e Hiiaka-ī Ua ale moe me feetn"hf pa-u a hoouln, aku i k e alo o kela kanaka. He kane no o»a na oukou, a oia uo hoi ka mea jj hoike uiai . nei f kona inoa o Kamakaoleealii, I paa Koi ika pa u, ea, alaih, hemo »e feol kk makaaha i.pu ia mai' i ka o»»ak» ife tnakafa «0 hoi kana f ha«a oiai eei, aole rrae hoi iS aka, ir n no fa makHia." 0, k« ku ae U no ia p Hii&k* i ka-alemoe, A hopu aku W i kek«hi o kona mau pa-u, a pii «»a( la i

kahi A Kaukahiapaoae k« aku ana Haawi mai U o H{iak&-i-ks-a!e--moe i kona aioha ia ptOM,.ajaiia, panu ak« ia no ho o Kauakahiapaoa i ke =!oha iai»uiaila paue m&> la o kaaiemoe iaiu i keia niau olelo. "AuUea oe e |p malihin» i P l * aiai nei wau nei kei a wahi apeu iole i paa hoi kou kop e a peU no iioi me ko alo he oki hoi ko waiho wale ma». Nolaila, e[ a mai ko malo huene ia iho a p&a aiaila, iiio hoi Oalo s ai fl«lo ka aj me k& ia ame kahi e uoho &i o k»ms«]«.!,* I ka iohe ana o Kauahiapaoa i keiā mau olelo i?»aik*i a keia Uiiaka, u« hooio aku i« oia i koUi kono a ine kona hoopuk a pu aku nae i keia miu ōlelo. "Aole wdū e hume ika maīo. f oiai, ua oklo p&a wau i Ka'"» aole wau e hut»e 1 ka malo, ā ku kuu niakaU i ka wai koo lihihh; o Pana, Kc hoomaopopo mai la no pah« oe i ka manao o ka'u

,niea 6 kauiailio aku uei iao«?, M ! ® e mai la no o HiiKka-i-Ka-ame kona aua mai Sa« i keia m*U ia K"«u- -; Ke uiaopopo ala i 5 O ke ,kaon« o k&u oleio e olelo maUei, O ka wai koo-liliilihi aaei kn mea eka ai kau maklaia ma kau lioohiki?" ; . Tane kok<! aku la no o Kau* 0 k*u wai koo. llhilihi ,ka me,i e ku ai ka'u ma , kaia a uo hoi o koua Hiiakā (l e ae, aka, o ko Pele lihi'ihi uo, ( oiai, ua liewa oia ia'u, iuauiuli°| kona f;i a'oha ole aua i kuu kaue ; " j

Owai kau uikane o ku nei k»U hoohiki paakikl? wahi a Hiiaka i ka-alemoe i uinā& aku ai ia kahiapaoa.

"O jbohiin kuu Aikane aloha loā, wahi a Ksuk;ahiapaoa i pape •ku ai tue ka ieo auo ualoUia is HiiakMk M ale»'o€.

I ka k>l»e asa o Hiiak-ikaale i keia "»«» oleio ak« kanaka maHhini iaia, i me kona lolw pu aku hoi i k« ano walohia o kana uiam olelo «o kana aikane. Ua pais e ma| 1« oia ia Kaukshtapao» { kei'

*'l na hoi ba pela, alaila, e bo hou wan iiālo a ho(ke aku i ka<i mau olelo i he Kaikuaaaa Hak« o makou- Ak« e k» ma]ihini, alosa |»ao ao lioi kan hu&ka'i o kn t asA niki ht : . f ke Ic#k Kaiia' ;maT ft IiOM ;g : 0 jta JljoaaTo!ja oMo u i&, ll|c« me oe 2 aa fcoor?:au»w&riyi ra"i l 'a t« kai !oa, a ike' k« f "#kt ii?

la la no hoi i ke kino pohaku o ko Aikaue e waiho ae nel. Nolaila e haalele wau ia oe, ae hoi hoa

1 ioi whii ilalo a hoiko aku i na mea apau i H&kti Kainuaana ° mkkou e kali niai la i ko'n hoi' aku ine ka olelo "Alia hoj oe e lioi M«nma hoī o kor. haalele ai»a mai ia'u wahi a K&ukaliiapaoa i kamailio aku ai i keia Hiiaka kaikāina o Pe[e E niiiau aku hoi ■wan io oe i keia ni «āu. Owai kou iuoa e ka wahlne oluolu nui wak? A heaha hoi keia p6e wakiue noh<S la ilalo 0 kahi au e hoi hou aku ai''? Uamai'īai katt ninau eke kamaheīe mai K«tiai uiai " ae pan e aku no hoi wau i kau nioau w'* |ka maikai. O Hiiaka-i ka »ktnoe | ko'u iuoa ao k«l« poe wahine hoi au e ike aku la e noho uiai la iialo, he poe hoahanau >akoa apau no'a t ao inakou uo hoi na kaikaiiia o Pele- He hookahi uue o [iiia*!OU i keia nianawā oja, hoi o

iHiiaka-i ka-i>ol< o Pele, a oi« no }.oi ka meā i hoeā aku ai i Kau&t uo kii ana iā. Lohiau.'' | "A auhea U hol o Hilaka-i ka j poli o Peie i keia miniwzV' t» # ah"i a Kaukfchispaoa i nlnm afcu aii keia Hiiaka o Pelo.

! k 'E kala wale kona ah a Nnai ia makou- O kona wah: .ia el hele ai, aole i ike, ame h # i i&ia paha ua hele no i Kc&an, ei ui&newanewa ai uo ke Aikarej t«ioh& &u&, oia hoi e HoiK>e, |p»u uo hoi i uioepuu u& k& main,o k* Hak» Ka«ku«anao niakon." Pau no ia mau olelo a Hii«kS i k& aleinoe, alaiia, o koua haaleie mai la no ia |a Kaukahiapaoa ekn ana no ma kahi o ke kin® poh->kM o ke aikane Hoi aku la no hoi Hiiaka nei i hoouna >a m&i «va ke ano Ei'ele io K?uSk«ibiapao« »la. I kon* hv-vea an» alo o kahi e uoho an » na Hiuka mo ko lakou Haku Kaikuaam, a J a uo o Pe'e i uinau mai ai'nakana huakai i o ke k&uaka malihin» ''Ea, he.keu kela ake kanak n eepa nui wale 1 a *U «o & h!kV iluna, a halawai no hoi me na k;Vj n.ika !us»uhini ne', .ha.iwi akiwne ■ no ho; wan i kun pa u a'u i

aku nei non* e hiuue āī, no koa» hoole jhai uei uo ia me ka del° inai. "Aole loa wau e k*kufi i keiiahi pa'u, aiaa ku kun makaia i ka wai koōlihiu"hr o Puna."

Mamuli o kein uian olelo a u* kanaka uei, ua uoonoo wal- «e ia UO wau 0 ua lihiiihi $>aha kel a 0 Awihikalani A oia ka'u i hoike aku !a ia oe. Pehea aua la auo e keia Kauaka**lm mauawa uo hoi o Pele i m«ilio ,ua i āi * Ke!a kaikaina on a 1 |feia mau oielo. c, He oiaio no na mea a tia kanaka <rt« i mai ta ia o e e Hiiakaikaālemoe, ug hophiki i no oia e like 110 uie kR«« i hoUe ra»i la ia oe, a*«, o k« io «4ē 0 katta hoohiki he mauao naauau. ī kont manao. Ua makem eke oia e knpu ae kuu inaina iaia ao kana mau olelo if»'u, «laila, kii aku.wau e j)e|>ehi iaia, a hooiah* hoi kou> make ana meke aikane ana. Aka uae, e holke aktt wa u ia oakou, aole oia e uikke a«a ia'u. Ao k*'u e hana aku ai j ke ? ā maaawa oia'no kuu keu a aku ia oe e Hiiakaikaa'e i, e kij oe i H«la kan*ka, a lawe nia iloko uei, *i k« ft< l»ot kaua u/a kaia iluna o'u," I ka iohe anl 110 0 ke]a Hiiaka kaikaina hou o Pele, alai'Ja o koua pii io mai la no ia iluua 0 kua wahi a eku ■ku a?--s, a :-!s ltahf ho' t w.iho V ( - i'ohak" o Lw-'-u^ kr:^:V^ijr : ā!',ha s 2 Aele \ i>au •