Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 36, 7 February 1928 — HE MOOLELO NO MAKALEI KA EUEU HIAPAIOLE O KEKAHA WAIOLE, KA MEA NANA KA "PA-HI-AKU" KAULANA O KOLOMIKIMIKI AME KA 'AHA-AHI' O HAEHAEKAMANU-O-KAUPE'A "E HINAIKAMALAMA-O-KAELO PAA IA A PAA KA I'A A KAUA" [ARTICLE]

HE MOOLELO NO MAKALEI KA EUEU HIAPAIOLE O KEKAHA WAIOLE, KA MEA NANA KA "PA-HI-AKU" KAULANA O KOLOMIKIMIKI AME KA 'AHA-AHI' O HAEHAEKAMANU-O-KAUPE'A

"E HINAIKAMALAMA-O-KAELO PAA IA A PAA KA I'A A KAUA"

(KaSrau»a e Hoolaleakaokiu) Hoi aku la laua nei & hiki i kai o Kaupulehu, a makaukau jho la no ka hoi ana iuka o kela wahi hikao Mahaiula, a o ka ohana nohonoikaio Kahakal. [ Ika hoi ana 0 Ko'amokumoku* I loKeeialuKā, ua hoi pu aku la 'no me kahi keiki ka mea nona; keia nanea a kaoa e ake aku nejj e ike aka ia Hoolaleakaukiu ! '*E Hinaikamalama 0 Kaelo, paa' iaapaa ka i , lakaua ,, 0 ka hana mua no, o fea J • paia ia, a0 ke pao wai e walko ■ ai ka *ra? kt hikl mai ka ua ua' inakaukan mua | Olra hana nui a ke alkane Q J kahele !m poe mahiii 1 hull, pohnli maia a i lan u«'a, a ī pu j lapula awa no koi a me ka ahoano! Ipn awaawao na anolikehle. I He mea nai iho la ia ina kama., aina na ka hooheneliene maī \ | ka noho ana 0 keia kanaka m ! kela wah* aa malualua a o *ah! j iae ku ai ka mkTiia*| ana a kau malihini. hoopoho hul X . wahi a kekahi poelolelo mai ai ia Keawaiena, I Paae aku !a 0 Keawalena. He ike nkoa no ko oukou, ahe okoa no koia e'ike no' hoi me na poe lawaia eohe l? v e 1 0 «a papai lawaia, pela no hoi keia a oukou e olelo mai la. īka Tf»oho ana o Ko'amoku-moku-o-Heeia a e h*ai. hoolako m i ke aikanelii ka httew«i. k* haona wai, ke no hoī hele a piha ke paowai. a [holmaiīa ka ua ua nee aku ikeia ika hoopih* a piha na ipu 1 ka waV 1 Kami ka huli ka»u ka lau, k* pohnli maia, ke ko ka awa ne hoi ka anōaho ipu awaawa. 1 ka u!u ana mai o keia mau mea aola i kana mai ka u'u 0 ke kalo, ka maia ke ko, ka awa, ka uala no hoi a me ka ipu a^aaw*: aohe ike ia aku 0 kekahi aoae 1

N«e mai la ka ua, aole \ kaua mai a lako no hoī i ka w«i a no! ke a aohe nui o ka naholehele o! ka ai, aia wale «© kahi ma»U| ma kahi o ka makalua o ke k«lpj a me na mea kanu i ai t apoiolei aku la m keia iia, aota mauu ao kipulu ia aku ia uo maia makaUu a mau ii' - ka w&i o makaiua a oi īea a? U ka ulu o na m«a a pau o ao, a h-iawi i ka wai ua mea! o kaul» o!e o »ca ai. Hiki mai ia na mahina I», ahoi mai la no ho? ka' la ona aole i kana mai ka la, maloo na m*a u!u ke nana aku he uU Pu mai o a o. . i Kia uae, oia mau no ulu o, nei ifa]o t jift £ me $a? no hoi, p4fti ps*j Wo W»i o h ] o 0 ku & o na kihap i, ua ni'<ioo ka lepo a maloopume ka a> j T ke oo ana o ka uwala q.< mai 7a ka ohana a noho pu :ujQakah? no ho', a kalua k« ikahukahu no k* hoau apa : \<x .uwal* a pola m hoi ke ka'o a {m mea «paa a o m poe a \

hele mai mal.ila, ua aku la lakou e hele mai ~e &J a ina makemake elawe no hoi oka poe keia i hoonenehen® mai ai. ua pau ka walaau ana ua pipika aohe hele mai, oiai u* hoka a ua lilo ka iak pu o'uo mea ole, oiai, aole i like ka I*kou taaa 1 manao «I elike me ka manaoio hana oka mea nana e hana ana ka hana a me ka me* oaoa e hooulu. Ke nee alano ka mahiai ana, ai& no ka pau a napoo ka la, a peia aku ina wa ap<»u aohe wa hoomaha 0 ka po waie nō a ao no o ka mahiai no hei# ke kalo a makaole, uiu ka Hmu iluna kohu kalo aDe ka i'o, ka maia pala-kii ilun-s k« ko moe a ala mai ao ka awa hele a bua ka awi ag]e i kana ma!, 0 kahi keikī no ka hoa mahiai 0 ka 134 a i kekahi la heie *.a keiki uei c huo. D<vu psijkia oia $'shi Laalu, a iala e hoolepo gpa/ mai ana ka makani maia-o ona |a paiwa la oia, a nana pono īho |!a oia, a ike he wahī lua 'a e puka ana ka makanī mai. lioko miii*' a ku ae la oīe a hele faku la a ka a |o!elo aku !a no Va makapi mai llaloaeoka honua a ua mar|o l»a he lia makan'* ke!a mai uka īw«i. j ?!•!• ka makuakpne e paujjt a iikei'o t k» pii mai o ka niakanL («ofenße {'hull "pono aku i kp]?i -,e he!e sī ie;a makan? jh*oao ke?s ka |ana wa! o '*Maka?ei % ' eo, neī a |i»iki i keia la a ua kapai- hoī kaj fnoa o tei» ana ma ka inoa o ka lk«ki ki me* noaa keia moo'elo. j Ika pau ann 0 ka*liana a ka I u»alreakaiie ī kekahl I-i, u& he?e 'alni la oia e nana*pono i kela ♦wahi lua makanl, a laia e rsn» ianaike iho U oīa he puk« s hoo rmaka e wehe ī ka pohiaku, a īoa A »hepQka poepoe kupono ro >e ! ranaka e korr.o aī a maopopo ,ihola !s"*a he an? keīa. «oi a ka ha!e. a !aWe maī la i kahi kiiku% p hele aku Ta a komo akn ?a ī'oko, aīa ka he nu* o'e akea toa h':!e Ire ktirnkn ; >oko. a nui no kn!u e kn'n i»na "<aī luna Hoī keīa a ka hale, aole .akn iks wahīr.o a me na ka'ka. mEhīne r,o keīa ana, ua hiina Uoa iho !a eia * 0 kana i han* 'aī, ua har.a l< iho !a ' "ua heollepo no !akou ke\ahī a.oao a maj Ikekah' aoao e komo a! ka(naka ī!oko. 1 > u« i P*u

M& keia mau la iho la, u-t loaa mai la ia Wi'lUm Grotht«r o Hilo nci he o 40.000 tnaf ka waiwai ma'. 0 Ckus Spreck!e, oiai, 0 feona makuakane i make mua aka ne ; . oīa no ke Ve ifei hanĀuna a Mrs Claus bpreekle» ao ka Ona Miliona hei 0 ka Puali 0 Kamaomao mamue aku T)ei. 90 ka mea hoi nana i hoala kela mahiko nui e ku nei i keia Ma, ma Nfaui Hikika. Kia no kaia (Keiki i i'i m«i la ka waiwai ke hana nei no ka Rui Kaahi o W?lo nei, ae hoomau ana rio oia 1 kona !a*re!awe hana ana vo keia hui kaahi. . -ti : mmm « .. t Ua 'oa« mai oei ka louohauali u» hoo|)uk» aua o ke £iaaim* i m iiala uo ke Alaoui 0 Keaukaha, oīa li&i kela U«awiua eUU q 50,000 i uoonaawale ia iloko o k« Bii» aie, , A oi& lipi ke almuui e k,'tsm 14 &ku atm ' Kaittuiauftoie |£e 4» ae »»»o« aua hoi w* ke alo iUo Q U» ■. ,&& *})£.-AiiAlU * : ;.alia i kt!'« . i&kwi* ma i|sCcaukaha, ,