Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIII, Number 29, 31 December 1929 — KA LELE ANA MALUNA O KA MOKULELE [ARTICLE]

KA LELE ANA MALUNA O KA MOKULELE

I* *ak*a i fcM (*e* ai ma i luaa peooi o fc« A«iwi aiui • Waipi». m ik« ta it« )a k« I«H> kftmeka» mal • k« o {BHiaW, oiai. m i»ikft Mkft kft | ftUWfti BftSft • ift«« Mi kft Wfti o i W«ipift. ftt oi« ift • kt kooM ftka ipfth« o ka wfti «ftkopo o ko kM >0 KOlft ftWftWft Mfti o Wftipio, • oi> pāha ko k«mtt o k» hftoiof ko« nai o kft wfti • koif.auwai • iif« i« «k« k« koiftwe «fti • kft wai i k«tft "Wftiiel« kaoiftftft o Hlilawe" m k* wai h«i a na Alii i hala ooa kela mm i hookoao m ai mk kekahi o ka iakoa naa i mel« i haku ai no keia wahi kaai»na o I Tnu ako ika wai o Hiiiawe, | oka ia miliopu ika Uma, | Ua he ha Waipio ika ao«. | Mamuli no hoi o keia kiokie | maoh o ke makoo leie ana iiuna, iui wi'ho walo mai ia o "Maikai i Waipioa ua iko aka la makou i ka nani rimU «o o keio Awawa I kaalana a na Aiii kahiko i hoo -1 Ulo ai i wahi noko mau ao iaken, j •i iilo ai koi ka "H«i«« o Pm — kMiaaa" i bom« noho maa ia e Liloa me kaaa keiki knulana • "Umi a Liioa " "* Eīa k» mft ka aoao mauka eka 0 Waipio. kt aani maoli no ke kaiana oka aina, ae noe aaa keia Awawaa kaaio loa m ma uka m» o kela wahi a ka maka e ike ma« ai f ft ike pu ftku lft no hoi i kft moo «ftni mai • ko Kahawai neaa ka wai e hele loa nei a hoea i ke »100 Waipie, I keia manawa a makoa • «ne-, an« at ana ? kaalo ae mai ka ike ] ai.a i k#»la Awawa kanlana o Waipio, a ua ake loa ak« la Ko'«l manao e ike pu i ka waiho anaoi ke Awawa o Waimanu, ao kekahi hoi o ca aina '' doop«lap«la 1 hookomo a iloko o k« Khnawai Hnouu'apu'a a ke A!»i £:leL Ku— hio. - 1 K«ia uianiw i nae e k»ka pouo aua ko makou miii īn .ka, ae nana lakn »na boi i ka p li kaulaua o I "Ka Auw»na," ao kehi hoi i hoo- : kahua ia ai kela aiele olioli hoomauae o ua Alii, ai lohe ia uōi iloko * na manawa balawai Kaiaialua o k*. Klele Kahio, ae helnhelu laan ia ai hoi iuina o na anaioa kalaiain« • keii maanwi e kaapani ana ke AIU i aa hana kaMaina me aa wabi'llke ole o k«ia Pre /Jaa aloha o kakoo,

Ike ia Kaakial he iawaia I He upena kno i fta aoe e Pok>hi I Ke hoOpanl fie 1» i ka ohu k«->i. r ;.rk«p&, I Ke aai ae lā i ka Inna o *'Ka— auwaoa," He anahi he kapeku hei ai, Ka ia k«pu o pnu-o-Aiii, O ke Alii wale n« ka'u uiake<— niak», O ka lnh| e maua iue fa nei, 0 ka makea leaiea oo ift ta, Ua-ike a, oia hei e. Ia makou ne «1« e kakoke ana e kan poao ae .malnaa penoi iio « kelt Awiwa o Waimann «a aki koke mll la ae k«k»hi a« olele pelpu, a uhi ia ae la aa iwawa eei, a ike ole aka ia makon ift maa ak» a ia maaawa kookaki ne l l«le 1«« ue ai raak«« iiaua k«M ae, ee {haae aea h«i ke Pailaka • make« e k«u iō* «e m"kon aialua« o kela ao eleie peipu, a h«ea akn U ke ana «o ka mokaleie v mtkoa i ta ii.«oe kapaai, a ua like hei ta lue' £iufc utaa niiie nihi ka kiekie ael nliiii« o ka aiaa. j 1 ke kaa aua aeo crakou iiiiua, al

kan ae la hef mekiM m ke ao eie— •le, «a halA leh «lm la mahou «m* 1«m iho • k« awawa o »• ke Apa«s 0 Eohalft Ak»«; « Hoke • k«*ft kuliM klekiewm«kM i»««« Im, oa waihe wale mft( 1« lama • «i|m b»« ko«a pik« k eaie, V* afe« la makon a hikf I ke hao pom aaa iho ihma •ke lae oVt?pol«, a k«hlknki mai 1« ke Pailaka la «a ao« i kaki e k«« al fca t»ek«I*l« «ta kaki kokoke iea i kf la wahi koelulM iMk«lel«, ae lawe liei hei i nft okna e ka« a«a maha rele no H«nol«lu 4 Aole «a« ke« e k«« a«a ihlld • keia kahua mek»leie, olAi, «i fikA l«a «o koi k« makoe mgkulele I n* •• hiki ole ai ao kfi kekaki aiea e k«« hoM inai nte makon, Me hei» k*Utaa ki«k'« o mek»« iluna loa o 12,000 kapuai maluoa ae oka ilikai, aa kooiho ak« la na ntok«l<rtr aei 0 aiakoa ne ka Moknpuiii o M>ui, aole no i lwiki loa ka manawa, «« klalo iho 1« mak*o m»l«ua e kf aina 0 Kaupo, a h»o--httli ae I| k« ala <ele o makou w»luaa aku o ka aini aa o Kahikinni. a mailo a« la malana o a ik« wftle iko la ao i ka waiho a« o kahi o Rev. Oorg« Kaaauialena o Pliholo, ao kou hoa heamauawaaui hui • nohe iuekeaoeka nai I kela aioa kauaka ole o Kanaie, ai ole o • Keonaolo boi • kokoke aku «ae |piha I "Kē aw4 !ai," a kaaka* i wale Iho la 110 le loa Mmina me: 'knii Kl«le Alii K«kio e h«l« hoo - j mmawimū ai «o ka hni ma na hoa kauaka oia uiau aiaa mehameha k"naka »1« I keia mmn U, a« ake aae uo hoi • ktii akn t«ie na w»kiaiuana kekaikihl «ii man kaha kauaka •!•• Kahikinai.

Maalo awiwi a« la makon 111A — Inna iho o Ulapalekoa, ao ka home hahik* hoi o Kapeui Ki ( ae kahi hei a kekahi poe Hawaii i «ohe keōmanawanui ai ina ka hauamahiko i ka uiannwa oii aina e niahl U ana i ke ko.

E wa ho ae aua ue ka «lapaiaa aiia i kanu ai e kokoke aku tna i koua h« knpapiu [ waiho *\ koaa kiuo mft ka aina hook»uia ana 1 noho a uo kek'hi raau uiakihiki loihl. Maelo awiwi ee la k« Mo--kulele i ka lewa malnaa o ia Ho— ne Kahike o kela Ohaoa k «h ko o Kal«pol«po. ao kahi ho! i noho ai o Bela Holaseda, ao kek«bi hoi ona Hapahaole i nohe nta kt Ahaolelo ka maiiawā o ke Aupnui Moi e Hawaiinei?

Alawaihe 1* i k* waiho «e o ka aina o M&aiaea, ao kahl hdi e fen« aei kekahi mau aokalale o k* Hul Moknahi Holoholo pUiaina, maelo' *v,iwi a« 14 &• «iua o aa p*ii «lauai e bolo o*| i a ike wale iho !a ne makoa n«i laua lilo iho i ka maalo a«» o kekahi kaa otoinobil« e holo aaa no Lihlin, a nie he wahi nalo «uka ala i k& hoouiao*— p«po iho a ka maka.

Maalo awiwl ae la inab*n m» k*ki Mahlk« *nt«i o OI»wt!a, a b«li aga 1« Ifca waih» aai 6 ke awawa iu*kitio oa k<bik« 0 kel» ««aa • Oiowalu, an I* aiM koi « heolako aal o Lahaitw 1 ka «aaawa kahiko »• aa piiai, aole ite Koi aa kaahal? aialiai o k» po« k«kiko o kela owawa o Olowal», a« walko okiaki at aaa i ao u« ma k*ia owawa oa loi k«l° aki fot i hali aku, aka, «a aol« •ae I ka ik« tka i ka walho«liali m o na !oi kaio a ka poe 1 kaia ak«. aka, aa u«t« uae i ik« iUo i fea waiho«allnli atouM kalo a ka po« kahiko. Maak> awiwi a« la laakoa. * kaa Piho la aialaha o Lakaiaa, I |i«i !oa iko Mi wa« * k*bt kauhaU o Halakaa, ao ka v a wahi koi i haoau la ai naa L kaio* a tk« iko la oo i ka waiho ae © ka Luakint o Waiaee, a kaklkewk wale iho ia tio «aa i kl ataalo aua ae o kokahi k aaka uiai k& ac>ao { >«« o ka Laakiai o Wiinw o tmv hoa IC*liuita{>«ii« ta ota kiaa Ufe- - laaa i ke Puhi Ual*. »0 ka aiut

hoi •«« Alii I hoohihi ai i k«ia nnO'.we k«hiko, ao fctt« hom« ho| • m 1« opfo« ft <h« ak« U hoi i ha Halch«la mu o Uhtiaa 1«»», ao k« lfj« kokul plo •)« lka kani Ka«wa«ia. ' Aift «aftt ia ka hoom«o*o aloho •o ia w* hl 0'« I holoh«Jo «t j na lv ojrfo • aa makahihi i piba I«bitc 1 a«i hopa ak« aei? a«1» v »ha k« hoomaopopo at • huu Hoa R* v# Ki»o Kawiki i k« kao o koaft hM il««« •na ««, •{«!. u » aMO h®i iki I niai 1« makM ia lalo • 9fO M ka— pwai; :: 4

I ko k«o pouoaua ib« o uikoi malnuok'Kahi nitt • M«!a, M •ee Imi ae 1« m*kott • b«» i )ja *.'»••• k<pnaf ilMoa o k» itwā f «laiia, kaiho «ai |a k« aaokalela mi k* M«kMpint o Moloiui, a aa uiiiiuie kt 20 wftl« ao. sa kaalo pouo iho ia wakou naiuna o Kama'o, « l«la aiua mai la makoo ma i« om aekli, a ma ia boih« aua oiai o makou nO Motoic«i. «■ emi ik« ia uiakou » 'hoaa i ka eouo paha t«us*»i kapuai mai kt kai a«, a imc ia ano »afcou i lela m>f ai a hiki 1 ka boea poao sua iluua o Kauiukahakai, alaUa, pii ho« ae )• «akou Huaa, a hiki i ka waibo> maikai aaa ata< • k« aina Heopmla. puift o Kalaaiati]a, a |ke ku maoii uo i ka aaai ka w«ik« o kd« Home Hoopalapila |a Kaiamaula, ie waiho loa na aiaa mahi me aa home • lakou m« he i'Papa Kona ala < ka naua iho.

H« na*i ma»]j «1» ktia *iaft naui • Kmlemenia. Hoao ih« !• wa« e 'k* wa'e ika houie o kei. VI Ken*d« A«|d, ao.kiu k>iko«k« R«v. Frank Arch«r, aole h« iko ia •i®i» «® |/ti b«M <>« U nakoo « k«u iliiM. «i «n«aae 10,060 koptiai a lele iku li hoi naluna «« 9 0 Lo« f fc wa }ko kokok« ae ia aa M«U Hala aaiil o k« aiaa kau« hala oka H*i Kauuhala • Libby & Mekeaiia, & ik« m**popo ioa iho 1« i ka t>e«u o aa kaa iawe hala, ae ifeo ana no ke alauni paha e hoakau aku ai i ka h«la iloua » aa kao hwe aala ao HoboI»Io. 1 AOLE I PAU