Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 9, 26 June 1940 — He Kaao No Laieikawai [ARTICLE]

He Kaao No Laieikawai

MOKUNA XXVH

*lii IVH, kuu ili!> la ua| iuami nei i | na ehen ilalo, sr o ke kinio aia no ilii- ■ na. Ma ia wa, kau uku la o ī.auki- i eieula me Kahalaomapīlana ilnna o ka eheu o ua nianu « ka lele aku la uo ia a hiki ka mea nana e wehe ke iihni o ka la, kahi i noho ai 0 Kaonphiokala, la iuuUAwa a liiUa i lilkl a ku ai, ua paniia aku lu ko ke' nlii wuhi e tra ao hekiii. Alaila, kena ae la o Laukieleula ia Awakea, ' Weheia mai ke i<aai o kahi o ke alii.'' Ia manawa, ,ke ae ia o Awakea ine kona wela «ui, a aku la na ao hekili iinua ona. Aia hoi ike aku la ke alii e moe mai ana i ka onohi pono o ka la, i ka puokooko hoi o kawela loa, nolaiia, i kapaia i nī k-a inoa o ke alii, mar,\\irv oia | mo (Kaonohiokala.) Ia manawa, lalau iho \n o l.a\ikieleuia i kekahi kukuna <' kā la a kaohl iho la. Ia manawa, ala nial la ke alii. i la Kahalaoniapuana i. ike _siku ai |i koua kaiknnuiie, ua Hke i»a inaka me ka uwila, a » kona iīl ame kona i kino apuni, «a like me k« ohooho o i ke kapuuhi hooheehee hao. Kahea aku la o Laukieieula, "E k\iu latii, eia ko kuahine o Kalialaomapuana, ka niea au ē aloha nul nei, eia wau imi nei ia kaua." A lohe o Kaonolnokala, ala niai la mai koua hiamoe aiui, iihiwa ae ia kela ia Lāukieleula, e liea aku i na kiai oka uialu. Kaliea ae ta . ka Maliinanuikonane, E Kaohukolokaialea, JSa kiai o ka inalmnalu, kulia iimia o ko alii." Ia manawa, hele niai ja na kiai o ka luulu a ku iho la imifa o ke alii. Aia hof xin holo ka 'wela o ka niai ke nlii aku. A ioaa ka maiuuialu nmia o ko ke alii wahi nioe, alaila. kahea uiai la i ke kaiknahine, a hele akn la a uwe iho la, no ka mea. ua maeele koua puuwai i ke aloha uo kona kaiknahine opiopio. A he mii no hoi ua la o ke kaawale ana. A pau ka uw<? ana. ninau ilty ia, ! "\awai ke Uauia •> oo*:" I i»«ne «ku ke kaikuahlne, "Na Mokukeiekahiki, na Kaelokiaiiuiluina, ua .VUtaua!ihuikawaok<.'k' Juua o Laukieleula." Niuau hou mai la ke kaikunaue, "Heaha ka huakai'r" Alaila. hai uku Ui kela e like iue l kana olelo i ka niakuahine. ( A lohe ke alil i keia niau olelo, Uaiiu aku ia, oia i ko laua nmkua hine, me ka ninau aku, "Laukieleula. ua ae anei oe ia'u e kli i ka niea a ianei e olelo mai nei i wahine (UU'U'.' ' "T*:« ?!!i:nvs niua wan tn oe uu 1i- ! 10. e Hke me kana noi la'u, iua o | kekaiu o iakou kai kti mai uoi, iuu anlo e hiki uiai ī o kaua uei, ilulo | »kn fvo hoi, «e ia .*«kn kn <i'e!o a | kou pokii, oo ka mea. nau i wehe ■ tuua ke alMiuu. u na ko kuikuuhine 1 pani mai. aohe he nn-a niamua ! ««. h aohe no hoi he mea mahope | iiio," peia aku ka makuahiue. A pau keia muu olelu, .uiuau hou ' m»! 1?i o Kaonohiokala Kahalao- [ luapuaua no kt»ua mau kaikuuana | aiue kona kikuauaue, , Alaila hai aku >a o Kahalaoina puana. "Aole he pono o ko niakou [ kaikunane, un kue ko makou noho , aiia, o keiu wuluue nu u"u i kii uiui ' Tie? In <n\ ī ka huakai uiua ana i 1 kii ai $ ua wahine uei. hoi hou ae jiaa u e oielo uei. Lka po. hiki ma. , kou nika. uoko o ku uluiuau out waIle i»«» an>e kooa kupuuawahlue |la wahi, Ku makou mawuho, i na : Mku Ku iiuua i ka haie o uii « ' T.:itelk:i«*:it. uu utvu« uuu i ku Uulu . melemele o k& 00. ] "KU o Mailehaiwaie, aoie i loaa, .ln'oio uo uu wahūie uei, kā uku o ' MHtteka!nhe:i aole no I loan, kii āku 1 o Maiieiaulii, aole no i loaa, kii aku iopukaha, aoie no i loaa. i ka t MiU' !•.. |..u lakou, koe <■ i «•««. »ole hoi wau i kti, kti huhu jii»t ia no i&ia makou, haalele i ka , t<.«!iea-ucte. ' " V hsa!e!e ke!a !*t makou. vikatS !«ku makoii mahope. iwkola hui to» i ko umkou kuikuuuane i ka huhu, ' '•« I!,< lilukou i liiwie ko lua ! la. hoi ho« mukou ā k* 1.1« i«a«i.K te luua *« &u «a k«iU- ».. > !iU Vo S i, a haaleie wale au lu wan. U« v ie »»«! ttm, iMH iho i« ko makou noho "l" ■ "■ A >■> 1 Veia tu«u oleU*. meu e ka httbu 1« a,ku ia oia i* K»hu . « r v v-i| iN( Vjll *w»r k«> aikane «tii « ou Kt»«. k«u «ahioo Uoi. kall omi ou "« . ee u rt i, (A ,;hs * » \\:,v '.tve 4V

"I lealkno icn monna t,> lfT ku Ka iiunukoii i uka, «'i;i »«' uuieu luh e pafc;i uuiKiiiii «i hooka^ hl analiulu malie, i kui paloo Ūa lipkili, aia wau i Kaiiakiiokiioii. "Kui paloo liou auanei ka heklli ekolu pohaleu, 'ua luiia la'u fea pea kapu o kukuiu o Tahiti. aia wau. i Kealohiiaai, ua pau kuu kino kapu -akua aiaiia o kuu kapa «iii koe, a- ( laila, noho kaaaka fi ku wau nia ko kakou auo. •Ma ia hope lioolohp īuai oubou a i hui ka hekili, ua ka ua, kaikoo ka nioana; he waifcalie mn ka aiuu. oiapa ku owllu, uhi kn nw, })»o ke anueanue ku ka puuohu i ka nioaua» hookahi malama e poi ai ka }uo a uiao ae> aia wau lua ke kua o .na muuua i ka wa-molehulohu o ke jcakahiaka. -• ' * > "Kaii mai oukou a i puka aku.ka ia, a h&aieie iho i ka piko o na niauna, ia manana, e ike aē ai oukou ia'u e noho «na wau iloko o ka la, iwueua o ka Luakalai, i hoopuuiia i na onohi alii. "Aole ua kakou e Imlawai ia mauawa, aia ko kakou lialawal i ka «:hu aiiiahi ma ka puka a»a i»ai <> ka mahlna oka {»< i>> >I.theahiui» aiaiia e hui ai au iiie kuu wahlne. ■'Alh a houo tuaua, uiaHa, e hoyuiaka wau i ka luku uialmia o ka aina no ka poe 1 haiia iho mai ia oukou. "Nolaiiu, e lawt' aku oe i ka hoailoua o Laieikawai, iii' anueiiue o kuu wahine ia." A pi u keia uiau iuea, hoi iho la oiu mu ke ala aou i pii aku ai, liookuhi iiiaiainu a haiawai iho la me Kiiianuiluiuiuoku, liai aku la i ka hua oieU>, ' l'a pouo kaua. ua waiwai 110 iioi." Komo ae la oia iloki> o Kiliaiiuiiuiuuioku, au aku )a ma ka moaua, elike me na la <> ka heie'ana aku, pela no ka loilū u ka iiol aua luai. iiiki laua i t>iaa. aole o Laieikawai ma, hauu ae ia ua u»oo nei a puni o llawaii, aoh'. liiki laua i Muui,'lianu ao lu ua ut<>o uei ai»uui o iiuwaii, a«l euo. iiauu aku ia ia Kaliooiawe, Lunui, ame Molokai, oiu ole iike no, Hiki laua ! KaMH<. hanu ;ie h\ a {»uni aoie i loaa, hauu ae ia i ua uiauua, aia iioī, e aoho uua i iionopuuwaiakuu, luai aku ia ua o Kihanuilulu moku ia Kahalaoiuapuaua. Ike uiai ia ke aUi ame kuua mau kaikuaaua, he uwa e ka olioli. Aka, he mea malHilui nne i ka Ma'kaula kei« kaikauiahiue oiiiopio, a hi> uiea weiiweli uo hol i ua makuulu, uei ku ike aiia i k« 11100, aka, uia koua auo umkaulu, ua Inwpauia konn lua ka'u. iie uuukumautoikaiū uiaiaiui, uut ' ka naliuiu. nie eha ia keu, oia k;i | loihi o ke kaawale ana o Kahalao . mapuaua uiai ka ia i haaieie ai, ki Laieikawai ma. a hiki i ko iaua ho aua uiai luai Kealohiiani mai. (A<ile i pau)