Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 46, 8 March 1944 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

11011 IA NA POE MAI ME NA KLAU PU K hoike ana kekahi lono mai Ladana mai no ka hoolaha ana ae a kekahi nupepa Puka La e I olelo ana no ke komo ana aku o ! na koa Kepani maloko o kekahi | halemai Berctania ma ke kahua j o Arakan ma Burma Komohana ' a hau aku la i na poe ma'i me ka laitou mau elau pu, me ke konokono ana i ka lakou poe pio no ke kukulu ana i loaa, na pale kaua no na Kepani i hiki ole i na poe hoopakele ke«komo mai.

E hoike ana ka lono ua hoomaka aku kela hana hoomainoino i ka wa i lilopio ai kekahi halemai ma ke kahua kaua o Ngyakedauk a hoolilo ia hoi i kahua hoomoana o na Kepani. :

Aia ma kahi o ka 25 mau koa Inla i pepehiia a make ame eha mau kauka. O ka hopena i hekau aku maluna o kekahi poe e ae, aole i maopopo. Aole nae hoi i lanakil'i !oa na Kepani, aka, aia .ma kahi o ka elima haneri mau Kepani i make ma Ngyakedauk.

NUI NA KEPANI I LUKUIA ■ MAELA ■ E hoike ana kekahi lono maike keena mai o Kenelala M'acArthur, no ka luk'uia ana mai nei ma kahi o ka 3,000 Kepani ma ke kaua o Los Negros; ua hiki aku ma kahi o ka 3,000 mau K'epani i lukuia mai nei a o ka heluna o na koa Amelika aia ilalo loa he 61 wale no.

Ma ka hoomaopopo a nana -aku aole kela manao aloha iloko o na koa Amelika, aia kela manao u-a hoa a oolea, Aole o lakou hoomenemene aku i keia manawa, aka, a hana ana lakou a e panai ajia hoi ka ino no ka ino i h<x>kau ia mai e ka ene-mi.

Ua pau kelā manao aloha a menemene aka, e uahoa, a e hookuoo, a c hoomaopopo nohoi i na hana i hana ia~mai. "E hoomanao ia Puuloa." _ Ma ke kakahiaka o ka Poaono ■aku nei i huli hoi aku ai ke Koa Polani a i loaa iho hoi ka inoa hou i Hilo nei o ka Alake, no kona home ma Kona, mahope o ka hoohala ana he ekolu pule a oi ma Hilo nei.

AE; OKOA O lAPANA Ua hoike ae na Kepani o ka hahau ana aku a na mahele kaua Amelika maluna o na Marianas aole ia he wahi mea uuku maī, a ua ae a*e nohoi aole i lawa pono kona maii mokulele 110 ka pao ana aku i na mahele kaua o Amelika H\iipuia.

Ua lohe ia aku la nohoi ke kukala ana ae a ka Radio Tokio e paipai ana i na hale hana p r>a Kepani e hoomahualiua aku i ka hopuka ana mai i na mokulele. E hoike an-a nohoi ka radio ua maopopo loa ia lapana i holo kapili mokulelo o na aoao huiia, aole nohoi ia h<? niM ano ole, E hoiko ana nohoi us : E Uoomaopopo loa kakou i na ■ua oi ae ka nui o ko kakou mau mokulele, i ua la ua hiki ia kakou ke paio aku i keia enemi & ka īkaika nui wale , komo maila hoi iloko o ito kakou laina paa i hiki loa ko hoopiholo i xia mau paia la a hooa i ka papaku o ka Moana Pakipika,

ĪIE 644 MAV MiC>KVLKI.E I , roixo £1 hoiko ana kokahi lono mai l«a4an» nuii, -;a luku ia ma k»ahi v> ka 644 inau mokulolo Kolemania iloko o ka hookahi pulo oka loio k&ua ana akw a iw mokulolo o na a,o«o inuia, Mamuli o kola lt«uia u ua a«.\iO huiia ua on\t kx\ ka uvu o ua n\okuV ! V o lliiki- h o kaukai aku ana makiiiA \> nvi mokulolo o hoopuka la aiia, o na k>koNvaovu hana mokuiolo i pajukuluk\na ia iho noi. Aia hoi ma kal\i o ka 15 n\«\t kikovv«.oUA hoopwka mokulok ihahuu ia »ioko o ka pule hookahi o ka ia aua. Ua kiki aku iu«hoi ma kahi o ka 1S»000 Uma i\ikA pa-hu l hOv>lo\ ia iho nuUuna o kola ma\i \vas\t Uoko o 15 nuwwwa i U ai. Mai kola huina mai iu\o hot ua m&opopo U\\ ho 15? n\a\i mv>kulolo Koloinania 4 Uiku maoli ia. O ka huina iho i koe o 205 ua hoohauUim iho Ukeu o i\ayu a

j na mahele kauā lowā lf) Amelika ...« hoolulu ana ma. Ikaiia. Aole no i kana mai ka nui o na mokulele Kelemania i lukuia 'e na Amellka ame kpha maū hoa hui. HOOPIHOLO IA lIK W MAĪI MOKU KF.1 J \M Ua loaa aku kekahi heiko i Wakinekona e like me ia i kukala ia ae aī e Kuhina Kaua Moana Prank Knox, no ka 'ho'opiholo ia ! ana he 14 mau moku' Kepani e na j mokuluu Amelika.

Wahi a Kuhina' Knox i hoike ae ai ua hoopiholo;a he 11 mau m'oku " ukana uuku mai, hookahi moku halihali ukana ame hookahi moku aīla nui. Ua hiki aku la keia i ka 611 ka nui o na mok'u Kepani o na ano like ole i hoopiholo, -a aneane e piholo a i hoopoino ia e na mokuluu Amelika! Ua hoike ae o Kuhina Knox no ka mahina o Pepeluali ka nui o na moku Kepaii i hioopoino ia e na mahele like ole o na mokli Amelika ua hiki aiku raa kahi o ka 189. Mailoko mai o kela huina he 22 mau moku kaua a he 167 mau moku e ae.

Ua hoike pu ae o Knox, no ka holopono loa ana o n-a hana luku a- na mokuluu Amel%a, a ua pii mahuahua ae ka nui o na moku o lapana i poino. ! POINO HE NUI O NA MOKULELE KEPANI E hoike an-a kekahi lono māi ka hema aku nei no' ka hookokoe ana aku o na moku halihali mokutele ame na moku kaua o ke [ ano £ou, a ha-awi aku la i kekahī | ki poka ikaika loa ana maluna o ! Truk. ! '

Ua hoea aku la na mokulele Amelika a h-ahau aku la maluna 0 ke kahu mokulele' o na Kepani, a ua luku ia lakoii a aneane e paii loa. i Ua hiki aku ma kahi o ka 127 mau mokuleīe Kepa'ni i hoopoino ia. Ua oi aku nohoi maluna o ke 50 mau mokulele Kepani e ku ana i ka honua i hoopoino ia. M-ahope iho o ka Hahan ana aku a ka mahele mua 6 na mokulele 1 ka enemi, ua lele hou aku la nohoi ka lua o mahele a e ki anā i ka enemi e like me ko lakou m-akemake, no ka mea me he mea ala, aole he Ku'e mai o ka enemi. - i.. . Mahope iho o ka ike ana o na mokulele kiu Kepani i ka mahele kaua lewa o na Amelika, Ua hoikeia ku la nae hoi ' ka lohe i na moku kaua AmeliHa e ku makaukau mau no ke kaua a hiki i ka hopena.

OKI PU IA XA LAIXA KAUA O NA KEPANI olelo ana iloko o ke' kaua aua no ka 55 o naj la, ua hoolei iho 1i«l na mokulele o ka mahele 7th AAF ma ka la 29 iho nei 0 Pepeluali ma' kahi he aneane 1 ke 80 tona poka maluna o eha kahua niokulele o na Kepam ma na Akarshpūs a ua oki pu iā na kahua o ka eneini ma-1 hape aku o na kaua o »aj Aiuelika. . I V& manao ia aija ma kahi o| 10,000 nuvu K€pau|i i hookuewa ] ia mahope aku u jpa laiua kaua! m.\ Kwajalein aiue Eniwelok» i hiki ke loaa kokua auu mai. mai ka lewa ilio. r\E N A I'UALI KM AMA " KA MOKUn'M L|OS

E hoike ana kekahi lono mai ke Komohana-hema aku nei, i lele aku ai na koa kaua lio o Amelika mai Texas mai a i a'o ia ma ka nee ana ma na kahua awaawaa, a pae ma na kapakai o ka mokupuni Los Negros, a he hookahi hora me ka hapa mahope iho ua lawepio -ae la i ke kahua mokulele o Momotfe. O ka nui o na poe i poino ma na hora mua, he 73 i make. TTa halihali aku na waapa i na kanaka no kapakai mai na mokuaina li-ke ole o ka Uniona a p€la nohoi mai ītawaii aku nei. Ua hoohiki lele ia nohoi na. Kepani ma o ka lele ana aku o keia m-au puali kaua a paio 'ia lakou. I ka manawa nohoi a na pualikoa i pae aku -ai 1 ka aina, ia manawa no na moku kaua i •oili mai ai mawaho aku* o ua mokupuni )a. Ua hookakaaīawa aela na moku kaxia a hoomaka maila e ki poka i na kāhua o na Kepani. Ua ki -alru la nohoi na pu aina a na -Kepani, a haule iho ma kahi e loaa ole mai ai 'na moku kaua.

! Ua lilo nae hoi kei-a mau hana a keia mau pualikoa i mea akaaka nui 3a e lakmi. Ua auhee aku na Kepani Ua lilopio maila nohoi kekaiii kaa' m'e kekahi pu ki mokulele nui o ~na Kepani a e kaa ana no kona enekīni.

I ka wa a keia mau pualikoa i lele aku ai no- ka aina no ka paio aKii-ifie ka enemi, aia" no o Kenelala MacArthur m-aluna o keo na moku kaua kahi i kau ai'a c nana mai ana nohoi i kona mau leoa. I ko lakou pae ana i uka o ka aina, ua lele maila ua Kenelala nei a holo maila no i uka o ka aina, me ka ' mauna ana no I kona ola. Aole nae oia i napa ae ia mea, aka, ua holo ma la oi\a a pae i uka o ka aina, a hui me na koa a me ka nana ana i na kahua o na Kepani.

Mahope iho o kona walaau ana me kekahi o na koa ua haawi maila oia i kekahi mau olelo hoolana ia lakou, a kau aku la maluiia o ka waapa a holo aku la a kau maluna o ka moku kaua a haalele iho la i kela mokupuni. Ile ma\i hana hoolaiw kela i na pianao o kona mau koa. KAIEIII'IA N A MOKU kEIWM hoike ana ka lono mai Kina mai o na mokulele l\oopa,-hu o ka nuihole Kai'.a Lewa 14, kekahi no ka ntanawa mua loa i. hookele ia e na pailaka Pako, kai ku'e aku i na kai o Kina Hema i na moku Kep&iii. Ua, hv>opxuu ia moku Kepam iloko o na kaikuouo, a aku mai na kapakai aku o Kuw, īualalo o ka malu o ki po.