Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 38, 21 September 1878 — Make i aloha nuiia. [ARTICLE]

Make i aloha nuiia.

E Ko Hawaii Pak Aina ; Aloha oe:— Ile Wiihi puolo waimaka kaH\ o hooili aku iiei tna koti kino lnhilīilii, a nnu ia e ahai nele aku īmi na kiumilu o ko kaua mau makupuui, oia hoi koiu : Ma ka la o lukii, 1878, ualawe ia aku la o Mr. Enool; K;ihiHile ma kel:i aoao o ka inuliwaL eloelu u ka. make, -a ua waiho ilio oia ma keia ao lig makualiine, he uiav\ ki\ikuaai\n, lie iu;nv kaileaiua, bo kuiki, a mo a'u hoi ka hoapili o keia niau la pokole, e noho u nie ke kaumalm uo konii make anu, Lle lala oia uo ka Hui Opiopio o lior,oulhvai, ilolokai, a ina ua makimkau oia \ k;i nolio ;uia īna keia ao i ka~tFh-atw—«{Hoaa—aku-lu—iaia-k-a-palekana. lTa hanau ia oia ma Kppuhi, Moakea 5 Molokai, a ua niake ina Wakiu, Honoaliwai, Molokiū, :i na bi\va iaia na makahiki he 30 ;i keu aka o koua oln aua mi keia sio manleule. U:i.hoohui ih maua rua ke kaula o ka Maie e Rev. E Kekoa uia Jv«liwahii 4 =M(i!okai 5 -.i-li)i- la 1 o o-Del;ctuu- - ba, )ST4, niai lailn niiii a hiki i 'knna hoi aua aku la i ka aoao mau o ka honua knl;i e akoakoa ai n;i mea lianu a pau, he 3 makahiki a rac 8 mnlama. 13e kanakn oluolu oia, he alolia wahine, a na ka inake i hookaL.vvale mai i ko maua noho pu ana, a hele ;tku la i ke ala puunuaii'u koekue, a ke aloha 010 ; ha k;itiaka iieahea oia i ua makaiuaka e kipa aku aua ina koua home aloha, a ho nui kaun ipau haiia aloha i wailio iho m;v keia ao, he inau uiea hoomauao mnu iuia. Nolaila, ua huku iho makou i mau walii lalani kmiikuu noua. Kanikau aloha keia noue Eūoek Kahaule, Kuu kane mai ka uku nno mehamehti la e Kapehu, Aloha ia wahi a kaua e noho kokoolu;i ai, I kolu i ka lei a kaiu lie keiki, Anwe kuu kane—e. Kuu kane mai ka hale paa ī ke ehukai, Oia kai wawaloi ke kiumi o ka pali, Pali mai na makn e ke hoa la īka ole ia, Soho iho nei au me ka u iue ka niinamina, Me ke aloha pau olu ia oe i kou hele ana, Hele ke kaiie koekoe ka ])t>|i, Au wale ann au o kahi e ike :ii, Ikouku la paha oe L ka Pnrt:d,iiHO uani Auwe kiiu kane aloht\—u. Kuu kano tuui ka ohiu. loloa Ia e Kalapa[o kauii he keiki, Aloha ia nahele a kaua (i pili ai ine ka le-i Alo aku kakou o ka ukn o K-ipiolmli, Ke huli uui au »1« ka !ei u kaua aole oe Ei aku uei paha oe nie Liluioe Me ka wahiue kiai uoho mauna, I maunu iīi ke uloha la lilo i oua Loaa ka ukana a loko e hjin;j »oi 0 kt> kuko o kaliu i ko alohu, Alolia au o ka leo o Uleu ljeh>, 1 ku kani honehone mai i ke auo ahiahi Ahi loko paila i ke aloha uu e ke kaue'-e, Ke huale niai nei ln i kuu houpo, Kuu kane mai ka halepule o Liinikepue Oia 13t*tela u kakou e hooinaiiuwai ui i ka pono lani, j ka .^ aku kaua nana i ka piiua o Pohakna- £ kilohi ana i ka nani o Houonlimaloo, Ka hulili uuapaaka la i ke knla pili o | Waiopilopiio, [kaua he keiki, Aloha iii wahi a kaua e pili ui mu k>i lei o Hoomaha aku kaua o k;i malu o ka ulu o Heo, Oia kula ano niehau.ieha a kuua e pili a i I pili ia e ka.ua ke kuLa la*e ?ilakapu'u, Pau ko'u lolm ana i kou [ko uu hala o'e, Auwe kuu kane—e, kuu aloha pau ole e ūoho nei,. AoI)e kiuie he niuluw no fea aina 010 Kuu houpili iuni. kanahulu o Kui oa He loa k« iltona la e Punnkaohiki ' A hiki mai ko aloha e imre no au."

j,Alolin ia'ti ka 0 Aka'ka, 'Oia kualoiiu'll katttt 0 pifi ai, Kuu kaua mai ko knla la 0 Kaapaa, Oiu. kula a.ka lio g holo ai, 1 kolu hoi i kn h'i 0 kiuw lto keiki, Auwo kuu kaiie aloha—e. Kuu kano mai ka Ja wolawela la 0 Lnpehu, Mai ka wai awilipuuie ke kai o Piinaoloho, Aloha ia wnlū a kaua e nolio ai, Noho aku kaua 0 ko kahawai mohameha o Pohakupili, I pili ia e knua ko knla o Kuakāa, E kilolii aua i ka niuii 0 Maiiupai, Oia kuhi aloha a kaua 'e pili ai me ka lei o kana he keiki, Noho aku kakou oia w.\hi e 'um hu ola uou, Auwe kuu kane—kuu alohu pau 010 i ka helu ia. Helu aku la 00 i ka naiu 0 lorusalenia, Ke kulanakauhalu laa 0 ko Akua, Ike nku la oa i iia pnali olaila, Me ka mmi pau 010 o Ziona, A rac na tauBiuii milioua olalla, Auwe kiuv kano aloha—o. Kuu hoapili i ka iwn 0 Haleolono, Me ka pinta ikiiki 0 Ekuhiumi, He mea nui na'u ko alolia ke liiki mai e uwe no au, Kuu k'.uio mai ke nhe mnknni o Pnnlelo, Oia kula a kakou e pili ni ine ka lei o kaua he keiki, Knu hoapili i ini pali Lulilua o Ilalawa, Mai ka wai kuelui i ke kutnu o ka pali o Moaula, I lioomaha i ka vai o Niheukau'ii, Aiii ka ui'ikani i ka ihoua o Kahako, Kuu kano inai ko kula o Keaweliia, Elua kaua i kt> kula o Mo<)ikeauu, Anuauu keia kino aole oe ka lionpili, Au wale ana au o ke knla o Puananana, Lana ka manao e ike i ko kino wailua, Auwih kuu kaue aloha—e. Kiiu hoapili i ke kula 0 Penepalaoa, Elua kaua hooknhi ke keiki a kana, Alo aku kakou o ka lae uiakani o Kaalaea, Oia walii u kakou e alo ai, Kuu kane mai ka lai o Kalnaaha, 1 Oia wahi a kakou e imi ai i ola iioU, j Elua kana hookahi hoi ke keiki u kaua, ' I hoomiumwanui ai i ka imi ana i ola nou, Kuu k:uie mai ka ai nana iukaku ola, Mai ka ai pala mai ilu.ua 0 ka laau, Auwe kuu kane aloha—e. Knu hoapili i ke kaha ai 010 o Kaiakea, Aloha ia wahi a kakou e hele ai tue ke kaikuaana 0 kaua, [o Punakoa, Hoomaha aku kakou o ka mnlu o ka hala Oia wahi aloha ;i leaua e pili ai, "Halia atoh'jH n'u na—pal-p-kni 0 Wailau a me Pelekunu, Aloha ia wahi a kakou e hele ai, Elua olna na kaue, hookahi ho*l au, A kakeui e alo ai ike e)iu 0 ke kai o Ma[tvrala, Ka'u tio ia e malama nei i ko aloha, Aloha :iu o ka ihu o ka moku i ka moana., " "Auavo- kuu kane aloha—e Aohe kane he lioapili no ke ann, Kuu kane tnai ka ikiiki o Maemae, Aloha ia wahi a kaua e pili ai nie ka lei 0 kaua, [Haukomo, Kouio aku kakou 0 ka malu liau 0 ka Oia knla loa akiikou i lioouianawiiiuii ai, I kankai aku ke ola i ka wai o Kahuaila» nawai, [^ahi. Aun'e kuu kane—e, kuu hoapili oia Kuu wnhiiie m'ai ka ua oopo kapa 0 NuuAnn an na hele kll hoapili h<? kane, [luln, Kun kano mai kn ua kukalahale o lloiioMai ka ai kahea i ka waba )a e ke kaoua, Mai ka ia nulUimn o Ulakoheo, Mai ka luiikau a na kaa i Kaopnaua, Aloha ia walii a kakou u rioho ai, Kun kane mai ka piha kanaka i Ainahon, Lawe ka iliu o ka muku la i Liiealii, Ahi loko paiia i ko alohae noho nei, Alolia 1111 o ua ale o ka moaua, Oia wiihi n.kakuu u hele ai, Auwe knu kane tnai nu ale o Pailolo, Oia kai kuehu i ka ihn o ka moku, Jloku kaua e ke hoa ln kaawale oe, Wehe inai nei oe i ka pili a kaiia, Auwii kuu kane alolia—e. lion kane mai ka mahi ulu o Lele, Mai ka uka loa e Kilolani, [nolio nei, lle lani ko alolia lie hoapili no kuu kiuo 0 1 pili ia. e kuua kn liauiia lepo o Kaponlu, Oia wai a kaua e imi aku ai i ke ola nou, Auwe kuu kane aloha—tj. Kuu kaue mai ua ale o Alenuihaha, Halia hewa ana wau o ko kino wailua, iie iua oiu K<s aloliu 1 ke kai 0 Kaalualn, Elua olua na kane hookahi hoi au, [Kau, Huii aku kakou nana i ka lae makani 0 Ke u nei au i ko alolia e noho nei ■ Auwe kuu kane aloha—e, Kiiu hoahele 0 ka aina ijialihini, Oia aina niakua ole a kakou e liele ai iliwkahi.hoi makuao ka iliu o ku m'oku, Kuu kaue mai ka makani o inu uiu 0 ke kah;i, Mai ke kai hawanawana e Kawaiiiae, Aloha īa walii a kakou e pili ai, AuvKe kmi kai/e n}o}ui—e, Knu kane mai ka maknni kuehu ono, 0 Kiih,,l,,i » [ke kaikuaana, Oia aina makua ole hookahi nu makua 0 Hoolohe aku o ka leo o Kailinuakea o Mnret,a, Anwe k»;i kano aloha—e. Kuu kiuie mni ka loi o IlononliU'ai, ilai ke one la o Ponaha ke one, Mai ka wai liuilnii i ka ili ke pa njaij Alohaia w.ihi a kaua e nolio ai, Kiui knno niai'ke alo pali o K&ulan, iMai ke oue alohi lua.o Pnhilnpe^ Mai ka huikau a ua -ke.iki (J l i;l

U«v muii Monnui I ka Imlo wiliko Un pua ka nahi Uii aoiiio ka hulla I ko k;ia ponlii A tja rueki«i Ka pipii a ke ko I ka ipn hooniiKi O ka. heke keiu. 0 na wili o Molokai Nou ka ka uhauo 1 niau aku nei Ku wolo'na a ka lr» ; I ke kai o Leima Malmlo ia ka Makua Mnna Lon, Nana i liaawi inai nana i lawe 'ku K hoomuikaiia kona iuoa. IiUKA Umi. Kmiiknu nloha keia aou eEnoka Kahiiule, l Kuu makuukaue mai ka la wda o Hohouiiwiū, Mai ku amlu o k:v \iau o Wukiu, Aloha ia wahi a kakon e nolio ai, [pake, Kuu makiuikiiuo īnai ka ui uahi 010 u kn Mai ka ai hauhoo hoi o ka iiina, Ki nku noi paha uo «nt» lliku, Mo ka wahiue nohoauu, Ilala aku nei oo i ko ala hoi 010 inai, Nolio ilio nei inakou iuo 10l u 1110 ka miiiiuniiiu, [pulohu, Ano wnlo iuai ana no iu'u ka uka o LuU Oia uka inohaim.'ha kaunkn 010 a kuua e liolo :.i, r liooliiukniinka i ka leo o ka manu, Auwo kuu mnkuakaiu' lioi—e. Kuu iiiakuakam.' mai ka ukaanu oliapolui, Alulia in wahi a kakou e noho ai, E kau nui ukt\ ai ka pouo i ka haole, Mou 010 ke anu i ka pilikin, Kuu makuakune mai ke ouo la Pohakupili, I pili ia e k.ikou ia walii me ke kaikuaauu, E maiiao aku ai au ia olna lie mau makua no'n, Eia ka oo e haalolo niai ana ia mnkou, Knu makuakaue iu.'ii ka uiakani la lie paoo, Mai na alo hulilua o Pailolo, Mai ka ua helii mui iluna o ke Kukui, E kui no an a lawa i ko a\oha, He alolui e ku pu» weuweu, l kai o Punohoku, Auwo kuu uiakuakane aloha— o, JOUN KAANAANA. Lupehu, Moaken, Molokai.