Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 19, 8 May 1880 — Moolelo o KE KAU AHAOLELO O 1880. [ARTICLE]

Moolelo o KE KAU AHAOLELO O 1880.

La llana I —Poalima, Apr. 30, 18F,0. Mahope o ka haiolelo ana a ka Moi, n& noho ka mea hanohano G Khodes ma ka noho Perosidena, e.hoomalu i ka hale. 2*<oiko Kuhina Kalaiaina o hoopaneo ka halo, a noho hon ma ka hora 10 o kakahiaka o ka la apopo. Hoopanoeia. La Hana 2—Poaha, iMei l ( 1880. llalawiii ka Ahaololo ma ka hora 10 a, m, o liko mo ka hoopaaneo ia ana. Noi ko alii Kapona lloke o kohoia o J Molt Smit,h i luna hoomalu ku i ka wa a ! hiki i ka wa o kohoia at na luna hou. Hooholo ia. Pulo o Rcv. M Kuaea. llolulioluia ka moololo o ka halawai o ka la i hala, a aponoia. Kaheaia na inoa o na lunamakaainana. 11 ons. A Kunuiakoa, K K Lilikalani, R lī Hakoi', .1 Koau, J L Kanlukou, C N Kalama, II N Kahulu, II U Maln, Joa Xa\yahi, I) B Wahino, S K Mahoo S W Kaai, J K Kaunaniano, ,Tas Woods, J K llannna, Gco Olen.lon, J A Nahaku, W M Kipikona, L Aliolo, J W Kalua, M Kealoha, P W Kahapula, S K Kupihea, J Kakina. Noi ko Knhina Kalaiaina, e kohoia kekahi komite i 5 lala, a na lakou o nana'i na palapala hookohu o na lunamakaainana. Ilooholoia. Koho ka luna hoomalu i ke Kuhina Kalaiaina, Kapena lioke, Gibson, Pilipo a me Nahaku i mau komite, Komo ke komite ma ke Keena Kalaiaioa 110 kekahi manawa, a hoike inai la ua apono lakou i na hookohu a pau, koo na hookohu o na luna elua o Wailuku, aole he hookohu kupono. Ma ke noi a Aliolo, ua apono ia ka hoike a ko komite. Noi o Aholo, e kauoha ia ka Luoakanawai Kiekie e he'« mai e hoohiki i na hoa o keia hale. Hi;' 'iolo ia. Mahope o ki pan ana o ka hoohik'. a ka Lunakanawai Kiekie, ua hapaiia ke kolio ana i na luna o ka hale, e like mr keia : Waiho mai o Lilikalani i ka inoa o C K Bisliop, ī Peresidena. Waiho mai o Kalaali i ka īnoa o Kapena Koke i Peresidona. Ma ka balota ia ana, ua kohoia o C Ii Bishop i Pereeidena a na ka Peresidena mua, Kapona Iloke i alakai ae iaia ma ka noho, a waiho mai la oia i na olelo hoomaikai. Ma ke noi a ke Kuhiua Waiwai, ua kohoia o Aholo i Hope Peresidena. Ma ke kapaeia ana o na rula, ma ke noi a Pilipo, ua kohoia o Maunakea i Kakauolelo, a mahope o kona hoohikiia ana e ka Peresidena, ua lawe oia i ka noho kakauolelo me na olelo hoomaikai mai ka Peresidena mai. Ma ke noi a Pilipo, ua kapaeia na rula, a uakohoia o Wilikoki i Maheleolelo. Ma kana noi no, ua kapaeia na rula a ua kohoia 0 W C Parke i Makai no ka hale ma ka o lima, Ma ke noi a Kaunamano, ua kohoia o Rev.M Kuaea i Kahunapule ma o lima ana. Ma ke noi a ke Kuhina Waiwai, ua kapaeia namla, a ua kohoia o Jno. Sheldon 1 Elele no ka hale. Ma ke noi a ke Kuhina o ko na Aina e, ua kolioia o II L Sheldon i unuhi olelo no na bila, a o ukuia oia i liapalua dala no ka haneri huaolelo, Noi o Kipikona e kohoia i komite wae no ka ))ane aku i ka haiolelo a ka Moi. Hooholoia. Koho ka noho ia Kipikona, E.apena J P I'arker, Aholo, a me Kaunamano. Ma ke noi a ke Knhina Waiwai, ua kolioia o Kimo Kukona i mea puluini hale. Waiho mni ke Kuhina Waiwai ikana hoike, ma ke noi, ua waihoia ka hoiko i ka lima o ka Loio Kuhina a me J Mott Sniith, ko komite pai. Ma ke noi a Kalauli, ua hoopaneeia ka halo a noho hou ma ka hora 10 kakahiaka Poakahi. Ma ke uoi ua lawe ka liale i na nila o ka Ahaolelo o 1878 i mau rula no ka hale. Iloopanee ka hale. La Hana 3—Poakahi, Mei 1, 1880. Ilalawai ka Ahaolelo ma ka hora 10 o kakahiaka. Ka Peresidena ma ka Noho. Pule ke Kahunapule. Heluheluia ka moolelo o ka la i hala a aponoia me na hooponopono. Na Palapala Hoopii. Heluhelu mai o J Keau he hoopii mai Honolulu mai, e noi mai ana i $4,000 no ka hana hou ana i alanui ma Honoluln. Heluhelu mai o SK Mahoe he hoopii mai Pnna mai, e noi mai ana ī $SOO no ka hana ana i Hale Hookolokolo me ona lialepnahao no Puna Ileluhelu mai o J L Kaulukou he hoopii mai Koolaupoko mai, e noi inai ana i 30,000 no ke alanui pali o Nuuanu. O keia tnau lioopii a pau ua waihoia aku i ke Komito o na Aina Aupuni a me ua haua liou. Ileluheln mai o S W Kaai ho hoopii mai Kona Hema mai, e noi mai ana e kukuluia i kula olelo Beritania ma kela me keia apana pakahi. Waihoia i ke Komite no ka Hoonaauao. Ilolulielu mai o S Iv Mahoe he hoopii mai Puna inai, o noi ana, e kukuluia i halemai Lopera ma ua mokupuni a pau. 1 no llawaii, 1 no Maui, INLolokai a mo La« nai, 1 iio Oalui, a 1 uo Kauai me Niiliau. "W'ailioia i ke Kotiut,u uy ka uialama ola.

Hoike mai ka Peres»dena i na inoa o na iKomho man o ka Ilale. o Kapena Iloko e hookuu ae iaia mawaho'o na Komite o na Aha Ilookolo. kolo. Ilookuuia. Hoike a na Komito wae. Heluholu mai o Kipikona i ka pano a ke Komite wae i ka halolelo a ka. Moi. Ma ke noi a ko KulnnaKalaialua, na apo110ia ka hoike. Na 01010 Ilooholo. Ileluiielu mai o S W Kaai he olelo hooliolo e kauoha ana i ka Pere»ideoa e hiw awi mai i papakaukau mamua ilio o ka papakaukau o ko Kakauololo o keia hale, i waln no na kakau nupepa. Ilooholoia, Ileluhelu mai o Kapona lloko he olelo hooholo, o hookaawaleia keia Poak ahi ae i la no ke Koraite o ka Ilalo o noonoo ai no ke pale ana aku i ua hooweliwoli ana i ke alii a mo na leanaka o keia anpuni, a haiolelo loihi mai. Hooholoia. Heluhelu mal o J K akina he olelo hooholo o kauoha ana i ka Makai o ka Hale 0 hoolako mai i mau Buke Kanawai na na Hoa o keia Halo, Hoihoi hou ia. Heluhelu mai o J K Hanona he olelo hooholo e hapaiia ka noonoo no ka noho ana o na HoaoWailuku i mau lala no keia hale, imua o ke Komite o ka Hale i keia la. Hoololi mai o L Aholo, e apono ia aku ko laoa noho ana mai i mau hoa no keia hale, Hooleia ka olelo hooholo me ka hoololi. Noi ke Kuhina Kalaiaina e waiho ia i ke Komite o na Aha Hookalokolo. Hooholoia. Hoopanee ka hale a hora 1. Halawai hou ka hale ma ka hora 1 auina la. Hoiko mai ka Pevesidena I ka hoike a ka Papa Hoonaauao. Waihoia i ke Kouiite Pai. I-leluhelu hou ratu o J Kakina i kana olelo hooholo mua i hoihoi liou i;v ai. Hoololi mai o J Nahakn, o na Lunamakaainana wale no ko hoolakoia i na Buke Kanawai. Ilooleia. Hoololi o L Aholo, e hoonele pa ia na hoa Lunamakaaioana e noho nei i loaa na palapala ae e loio. Hooleia, Hooholoia ka olelo hooholo. Ileluheiu mai o J Kakiua be olelo hooholo e kohoia o D K Fyfe i moa nana e kakau poepoe na bila. Hoololi mai o Ē K Lilikalani, o C P laukea me Jas. Boyd kekahi maa mea kapono e kakau poepoe i na bila, a i ka ninauia ana ua hooleia ka olelo hooholo me ka hoololi. Heluhelu mai o J Keau he olelo hooholo, i $1,500 no ke alanui Liliha. Waiho ia i ke Komite o na aina aupuni me na hana hou. Hoolaha mai o Kapena Roke he bila e, hoololi ana i ka Pauku 180 o ko Kivila, pauku 45, 46, 57 o ke Knmukanawai. He kanawai no na ohua eemoka mai na aina e mai. He rola hoa no ka hale e. pili ana no na olelo hoike e laweia mai ana; a heluhelu mai he olelo, hooholo e kauoha aua i ka Peresidena e ninau aku 1 ka Lunakanawai Kiekie ma ka palapala i keia mau ninau : 1 Nau anei i aoao aku ia H A P Carter aole e noonoo no ka lawe ana mai i na kanakalnia i Hawaii nei? 2 Heaha la na leumu o kou aoao ana aku iaia pela? 3 Pehea la ka loihi a heaha la na hana e pili ana ia kuka ana? 4 Ma ka la hea o ka malama hea ko H A P Carter hoopau ana aku i kana mau hana no ia mea? Hoopanee loa ia. Hoolaha mai o Keau he bila e hoopau ai i ka pauku I o ka mokuna 41 oke Ka. nawai Karaima, e hookuu akeaia ka rama i na kanaka Hawaii. Hoolaha mai o A Kalauli he hoololi i ka pauku 1 o ka mokuna 41 o na Kauawai Kai'nima. i Heluhelu mai o J Kakina he olelo hooholo e papaia ka Papa Ola aole hoouna i na lepera i Molokai. Hoihoi lioa ia mai. Hoolaha mai oia he bila e kukulu ai i mau halemai lepera ma na apan». Hoolaha mai o W M Gibson ho bila e hoonohonolio hou ai i Papa Ola hou. Iloo'aha mai o 11 H Baker, he bila e lioololi ai i ke kanawai e pili ana i ka hoeuen ana' i na oihana kuloko. Iloolalia mai o J Keau he mau bila, 1 E laikiniia ka opiuma. 2 E kuu akeaia kekahi mau ia. Heluhelu mai o Kalauli he olelo hooholo ano bila kanawai e hookaawaleia i 15,000 no na lilo o keia Ahaolelo o 1880, lloololi mai o H U Mahi i $18,000 no na lilo o keia Ahaolelo. Ilooleia. Hooholoia ka olelo hooholo. Hoolaha mai ka Loio Kuhina he man bila. 1 Bila e hoololi i ka paukn 2 o ke mokuna 41 o ke Kanawai Karaima. 2 Bila e liooponopono ai i ke kuai ana o ka awa. 3 Bila e hooloilii hou aku i mana■vra no na Komisina palena aina. mai ka Eoio Kuhina he oielo hooholo e ae aku i ka Loio Kuhinn e hooloihi hou akn i manawa no ua Ivomisina palena aina, hooholoia. Ma ke kapaefa ana o oa rala, na heluhelu niai ka Loio Kuhina, no ka manawa mua i ka bila e hooloilii hou aku ana i ka manawa o na Komisinapalena aina, Waihoia i ke koinite hooponopono bila. Ileluhelu mai -o II U Mahi ,ho olelo hooliolū i $0,000 no ka uwapo «j Wuirua-<

lu me Waiawa ma Ewa. Waihok i U Komile ona aina aupuni too na ]job. Iloopaneo 'ea hale, La Hi.na 4—Moi 4, 1880, līalawai ka Ahaolelo e liko mo ka moa raa«. Na Palapala HoopiL Holuholu mai oDB Wahino ho hoopii mai Hilo mai, o noi ana i kauka a i halemai no ka apana o Eilo. Waihoia iko koniito kupono, Holuhelu mai o Koau ho hoopii mai Honolulu mai, o noi mai aaa i laikini opiuma. Wailioia Iko komila kupono. Holuhelu mai o Nawahi ho hoopii mai Hilo mai. I—E noi mai aoa i puu dala no ka o Hilo. 5-1 p au dala no ke oki ana i alanui mawaena o IpPailoa tno Waiolana. 3—E hoonoaia na i-a ma naawakumoku. Waihoia i kokomiio kupono. Ileluliolu mai o I) B Wahino ho hoopii mai Ililo mai l—E noi ana i raau ip u . kukui no ko kulanakauhalo o Hilo. 2—E hoopiiia i 4 dala ka uku nd ka auhau alauui. Waihoia i ke komīte kupono. Heiuhelu mai o S K Mah6e ho hoopii mai Puna mai i $2,000 tio na alanui o Puna. Waihoia ske komite kmpono. Heluhelu raai o 8 W Kaai he hoopii mai Kona Hema mai. l—E noi ana i $2,000 no na alanui o Kona. 2—l $5000, no ka eli ana i ke ava ma Hookena. Wa> ihoia i ke komite kupono. Olelo Hooholo me na Bila. Heluholu mai o Kipikona he 01010 hooholo, e halawai mau keia hale ma ka hora 1 o ka auina la o kela a me keia la, no na pule elua mai keia ]a aku. Hooholoia. Ileluhelu niai o Kapena R o ke he olelo hooholo, e hookaawaleia na moolelo a me na palapala o na kau Ahaolelo o 1876 -78 e waihoia ma kahi kupono. Hoohoioia. Hoolaha mai o'Kaunamano het)iiae hoopau i ka paukuleka mokuna 41 o ke kanawai Karaima. Ma ke kapaeia aua o na ruia ua heiuhelu muai» eia ka hila « hookuu akeaia na kanaka e inu ika raoia. Waihoia i ke komite hooponopono hila. Heluheiu roai o Kapena Iloke he olelo hooholo e kauoha ia aku ke Kuhina Kalaiaina e waiho mai i na kanawai o ke kau o 1878 i kakau inoa ole ia e ka Moi, ma ka papa o ke kakauolelo. Heluhelu mai o Kunuiakea he olelo hooholo i &B,ooū i tiapo mai Waialae a hiki i Maunalua. Waihoia ma ka papa. Hoolaha mai o Kakina hehila e hooponopono ai ina ohua pake mai na aiīia e mai. Heluheiu mai o Kipikona he bila e hoonohonoho ai a e hoopohopono pahā i ka Papa Hoopae Limahana. Hoolaha mai o R H Baker he bia. 1 E hoololi i ka pauku 470 o ke kaijawai.kivi. la. 2 I auha» ka i ka wa o na alaqnL 3 E hoololi Lke e pili ana i na al&nui kaa mahu i hooholoia i 1878. j» Hoolaha mai o Kaulukoa he bila e hoihoi ia na dala o ka Ōihaua Hoonaauao i ke Keena Waiwai. 2 e hoomahuahua i nalaikini awa o Honolulu nei. 3 o hpakeaia ka mana o na luuakanawai apana a hoomalu. 4 e kaohi ike komo ana mai o kaopiuma, 5 e hoololi ai i 519 0 ke kanawai klvila. 6 ehookuu'ia na paahana malalo o lia aelike, iālakou ka lakou ai, aole hana ma na Poahno. Heluhelu mai o Kapeua īloke he olelo hooholo e kauohā ar,a i ke KuhiUa o ko na Aina e, ina paha ua hoike? mai ke Komisina 6 Beritauia iaia i kekahi mea pili i ka huakai a H A P Cartefi Beritania ika 1876, Heluhelu mai o Kapena Roke he olelo hooholo e kauoha ia aku ke Kuhina o ko na Aiua e o heluhelu mai imua o keia hale ika palapala a ka Moi i palapala aku | ai ia Heneie Cartcr, i ka wa e noho Kuhina ana o Mr. Pierce no ko na Aina e. Hooholoia. Hoolaha mai o Kahulu he bj,la e hoomahuahua'i i na laikini awa a puni nei pae nina. 2 E hoololi ika pauku 1, mokuna 5, kanawai o 1870, Holuhelu mai o Kalauli he olele hooholo i $000 i hale hookolokolo no Punaluu. Kau. Waihoia ma ka papa. , Heluhelu mai o Kakiua he olelo hoohōlo 1 5300 no ka pa ā me k,a hale hookolokolo 0 Hanalei. Waihoia ma ka papa Heluhelu mai o Kahulu he olelo hooaolo i $500 no ka' hale hobkolokolo a me ka hale paahao o Waialua. Waihoia ma ka papa. Heluhelu mai o Kapena Roko no ka manawa mua i ka bila e hooponopono ai no na oaua eemoku o wa e Ma ke kapaeia ana o na rula, ua, hoihpi houia ka bila. Heluhelu maī ka Loio Kuhina no ka manawa mua he bila « hoololi ai ika pauku 2o ka mokuna .41 o'ke kanawai karaima i hoololiia i 1878» Waiho ia. malalo o namla. Ma ko noi a Aholo, ua hoopanee ka hale'a noho hou ma ka hora 1 o ka auina ia •o ka la apopo