Ko Hawaii Pae Aina, Volume V, Number 32, 12 August 1882 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua. KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO KA MOI ATA O ENELANI. a me kona mau Naita Hopo ole he Umikumamalua. KE ALII NAITA PUUWAI AHI O ALEBIONA

BUIiE 4 MOKUNA XV. liLiuliu ke Alii Ata uo ko kaua—Kn wne ia ana o na Naitu ho UmiIniuuuualuu - Knun me ke AHi Nei'o- Peioia ku Moi Lota c Mei'oliua - Make na Alii he Umik\minmtdua - Lanakila ke Alii Ata. ttlTa ka Jielu i iiala iho nei, ua puaua XlXae ka mea kakau o Ata uo ka boat; ae, he oiaio in, 110 ka īaoa, ma ia hooili kaua aua, ua make aku la ia ia ma ka oi o kana pahi o "Kauilaokamake'' he kanalimu Naita, a iio kanawalu i hoelia ia. Hoko o keia kaua ana, ua kapti mai la na enemi ia Ata, ia Sa Herevisa ele Eevela, a me na hoahanau Ealina ma he poe anela lakou i hoounaia uiai kn laui niai, a i ole, he mtui dcmonct ahiu mai ka po inai, Mahope iiio oka lnkii iu ana u me ke auhee aua o na koa o na 'Lii Inii, ua j hiki aku la ka lono i ka Moi Lota, o ! hai akn ana \ia pau loa o Nwo ma i ka I make, aua pau pu hoi me ka hapaiuii l o ko lakou mau kanaka i ka iukuia e I na koa o ke xUii Atn, ua keia lono i hookaumaha loa i ka naaw o ua Moi ia, a ia wa i puaua aa ai ia i keia mau huaolelo, "Ko hilahila loa nei au, 110 ka mea, mainuli o ko'u hoopalaleha 9 wale ana no i luku ia ai he leiiulehu loa o na kanaka koa a mamina loa iu; n ii:a owau pu aku uei kekahi malaila, alaila. aole auanei he puali kaua malalo iho o na lani nana e hoopapa niai ia makouNa keia waM kanaka hoopunipuni (oia o Merelina ke kilo) i hoowalowale mai ia'u me kana mau olelo kilokilo wahahee." E 31» makamaka, e uana iki ae kakou maanei no Merelina fee kilo, oiai oia imua o ke alii Lota. Ua hiki aku o Merelina ka makaula imua oua Moi la, a waiho aku la oia i kena mau olelo hoonanea a pau ma na auo he nui, a ma na olelo wanana kahiko ka oi loa o na mea lealea ia e ua Moi la. Mamuli o keia mau olelo a ke kilo Merelina, ua kaohiia ka mauao hele kaua o ua Moi la, a lilo loa akxi la ia i na pahele ikaika a Merelina, aka, i kona lohe aaa mai ua luku ia koaa mau hoaloha moi, ua hoahewa iho la ia iaia iho, me ke kau ana ae i kona hoomainoino maluna o koua mea nana i hoo« walewale. Ua hana o Meielinu i keia hana, i mea e hiki ole ai i ka Moi Lota ke hoipu me Nero a me ua'lii he umikumamalua, ma keia kaua ana, oiai ua ike no ia, ina e hui io ana o Lota me ia mau alii, alaila, e lukuia ana ko Ata aaukanaka a e kau ana hoi he poino maluna onaAka, he mea akaka loa, e ua makumaka, ua hala ae la keia puu make o ke alii Ata, mam-nli o ka hana a kana kilo. Eia nae, no ka 1-uku ia aua o Nero a me kona mm hoa moi, ua pii mai In ka ena o ka inaina iloko o ka Moi Liota, a iloko oia inaina ua ninau ae !a ia i kona mau Naite. "Heaha la ka mea pono ia'u ke hana, he pono anei ia'u ke hana kuikahi me ke Alii Ata, a i ole, e kaua aku paha iaia, oiai ua luku ia e ia ka hopanui o ko kakou mau kanaka?" Ia wa hoi i pane mai ai kekahi o kona m»u Naita; "E ke alii, e lele kaua aku oe malnna o ka moi Ata, uo ka mea, ua luhi ia a me kona mau kanaka, a o kakou hoi aole pela." "Ina pela" wahi a ke Alii Lota, "alaila, he mea pono i kela ame keia o ko'u īuau Naita ke hana i kana apana hana iho." Ia wa i hooho like mai ai nn Naita a pau, e hana no lakou me ka wiwo a me kahopo ole. A o ka wa iho ia no ia i liuliu ai ke alii Lota no ka lele kaua akn maluiia o ka Moi Ata ka liona opiopih o Eiielani. A nolaila, e ike hou ana kakou e na makamaka, i keia hooili kaua mawaena o ka blū Lota a me ka kakou hiwahiwa o Ata. MOKUNAX7I. Owela Jea aluiaau i na kanaka o kn Moi Lota—Nonoi iaka haawi pio ana tnai o ke alii Ata—Hooili

ia ke kaxia—lkea nn moho o ka la—Make ko alii Lota—Eo hou no ia Ata. Mahopo iho o na liuliu ana a me na lioomakaukau ana a ke alii Lota, ua j maki mai la oia i kona inau kanaka he | mau tausani i mnliele ia iloko o na bataliona lie iwakalua, a ua oi aku "hoi ka , nui o keia poe i ko Ncro ma mau kanalea. A o keia mau batalionu he iwalealua 0 aiakni wale ia ana no o na alihikaua j makaukuu a me ke kon. Oiai bkou e hele mai ana iloko o na iilulaan, uh Mki aku la ka lohe imua o Ata, eia ke liele aku aiei ka moi Lotu e kaua aku iaia me koua pualikaua nui howaliewa, i aneaue e pn kolu a pa ha J kauaka i koua kanakn hooknhi. I ka lohe ana o ua 'lii "Puuwai ahi j la o Alehioua" i keiu lono kaua, na lmulo ilu) hi kona mau waimaka, u no-' lio mumnle iho la ia uo knhi manawa* Aka, iaia e noho ana pela, ua ku mai laka NaiU a 01010 mai la im\m oiui. "E ko Alii, he mea oinio ko helo mai uei ka nioi Lot,. me konn man ta\iauni Nt\ita e kaua maiia oeoiai kou mtai koa iloko o ka luhi, aka, e hoolana no oe, e ke alii i kou manao a o kaua aku uo i kti mea e aa aua o kaua mai, oiai ua loaa 110 ia oe, he mau kokua e hiki ke aa e paio aku i kekahi puali kaua nui, e like me keia e hele mai uei." la wa lioi i ku like mai ni na Naita •wae he unaikumamuluu ilunn, a poui ne la i ko lakou alii, huki like ae la lakou 1 ka lakou mau pahikaua h pane aku la imua ona. "E ko uiakou nei alii, ke aa mai nei ka moi Lota e paio mai ia oe mahope ilio o ka loaa aiia ia oo a 1110 kou mau koa ho luhi nui, aka, iua e kahenia mai aua oe no ke kahua kaua, alaila, e nkali aku ana no auanei makou ma kou mau kapiuu, a ua uu 1 ani hoauo loa o kokua mai ia kakou a pau." Haawi mai la o Ata i kana muu hoo-' uiaikai ana ia lakou, a uouoi uiai la oia he mea pouo ia lakou ke kaua aku i ko ! lakou maxi euemi liou me ka paunho ! ole ameka hoomanawanni hoi. ! Oiai e liuliu ana na koa luhi o ka Moi Ata, aia hoi ike ia aku la ia pualikaua nui iewahewa o ka Moi Lota e hookauluwela mai ana i ka ululaau, a ua like no me ka pualikaua o na alii hui i pau ai i ka lukuia e ko Ata mau ahikanaea. A hou oleu.