Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 43, 24 October 1885 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo. Unuhiia no Ko Hawaii Pae Aina. [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo.

Unuhiia no Ko Hawaii Pae Aina.

Helu 15 Ma keia mau iiaaolelo pokole a ke kumakula heiu 1 ia Piuke, ua liamau loa oia, aoiw hoi i hoopaka nku i hookahi wahi haaolelo i kona hoa kumu. E aui īki ae kakou e na hoa hooipo o ka nanea, 0 ike i ka hoike a na kaukā i tnua o ka Moi Makali, e haalele iki ,iho hoi ia Piake iloko o ka hale kula. I na kauka i hiki aku ai 1 mua o ka Moi, ua ninau mai la oia i ka waiwai o ka lakou huakai, a me ba ole, ua paue I ekn la ua poe kanka nei, Da loaa no ka ■ makemake o ke alii. 0 ka wahine'no anei a na kauka helu 2 i hai mai ai ia'u? wahi a ka ninau a ka Moi. Oia no, wahi a na kauka. He oiaio anei he wahine maikai eia ma ka nana aku? i ninau aku ai iea Moi. He nani oia i like ole me ko na nani 0 ke aupuui Rube nei, a he ui hoi i oi ae i ko kau keiki nei, wahi a na kauka. Mwnuli o keia mau olelo a na kauka, ua nluku ae la ko ka Mvi niaiiao, a pane aku la oia i na kauka, E hoi oukou a kauoha hou ia aku, a e hale ae hoi au e ike maka i ka uani o Piuke, a oukou e kaena mai nei. No keia mau olelo a ka Moi i ua poe ka«ka nei, ua haawi aku la lakou i ka hoomaikai i ka Moi a hoi nui aku la. 1 na kauka i hoi akn ai, aa kanoha ae ia ka Moi i kona kanwa, e hoomakankau i kona kaa lio alii. Ua eleu aku ia na kauwa, a iloko o ka manawa pokole ua makaukaa ke kaa a uie na mea a pau e piU ana i ke kaa, 1 ka ike ana o ka Moi, ua makaukau ktma kaa Ho aliirpane aku la oia i kaoa keiki, E knn keiki,-e noho oe a e hele «e hoi au ē nana i ua wahine nei au. I k« pau ana o na olelo a ka Moi i kana k«iki, «8 kan aku la oia maluna o kona kaa alii a kia pololei aku la no ka hale knla. I ka hiki ana aku o ka Moi, ua akoakoa moa na haumana ma ke keena knla, no ka mea, o na hora kula ia o ka la. A i kona komo ana aka, ua ike mai la na kumu Inna o ke kula iaia, ua kii mai la lakou a hookipa aku la iaia me ka hanohano. laia i noho iho ai, na niuau koke aku Ia no oia i na kumu no Piuke, i ka i ana Anhea ka hoi o Piake, ke kaikamaLine a na kauka i akena ae nei, he iua ole o ka nani a me ka ni, a he pua hoi i kn iu? Pane mai la na kumu, O n& mea a pau a na kauka i akena aku Ia ia oe no Piuke, ua oiaio ia. E xke ana. no oe ia Piuke, ke hoohnli aku oe i ka nana ana a kou mau maka ma kou akau, a nana pono aku i kela kaikamahine lauoho nliuli lipolipo loloa e noho mai la, o ua Piuke la no īa. A ke manao nei makou, 1 ka wa au e ike aku ai i ka uliuli lipolipo maikai o kona lauoho, alaila, e hoopau la ana kou maen kanalua me ke f,pono koke ih'o o kou Innaikehala 1 na mea a pau a koa mau kauka no Piuke. No keia oleio a na kuuiu, ua hophuli ae la .aa Hoi la i ke ku ana a kona noiio a hookupono aku la i ba nana a kona mau maka ma kahi a na kiimu 1 kuhikuhi akn ai iaia, a ikz aku la oia i ka lahe a oa wili laaoho uhul! o ui hookalaknpua ma kona raau poohiwi. ia wa, u« puleīo aku !a na nianao kaaalna mai ona akn, a kaoml fa īho ?a 'kona puuwai e na koi ana a ka makemnke- a me ka hoohihi, a olelo ae. U, ĪJn knpono oia ke kni ia me ka'u m&mi, A ia wn., aa ku ae la ka Moi flunn hele atu !s m* kahl o Piuke e 'oho nm a f)aāwi akq 1a f ke aloha, • •> Pioke I;o?, f kona {ke &m mai 1 ka Moi f n)rj» m.*, ua ku Inili ffao 1« oia a i ks ; bocDs*ffuri m ka iioi 1 ! ue baewi akti U Hoj Lkof;s u'o* a '< knrn« & peU maf no Ixof n& kiomu

a huli aku la ka Moi hoi no kahi a kona kaa lio i ku ai, a o ka pahuhopu. '' I ka Mo! Makali i Kiki ai i kona hale alii, aia no hoi kana keiki e kali aua me ka wainohia. Ika Moi.i komo aku ai, ua ike mai la'iana'k'eiUi faia he mau helehelena o ta r hāuoli lte uhi ana maluna ona, nolaila, ua hoop&ia na keiki me ka no kā hooko ia ona pana ana a kpna puuwai no ka ui Pinke. A i kona haule ana ihojao e noho, pae nna no ka hinau a lana keiki iaia, Pehea aku nei kaū huakiai? j Pane aku la kona makuakane, Ua kupono kela wahine nau e kuu'keikij a! e hoopaa koke ia ka hoopal&u mawaena, 0 olua, a hiki ika makaukau ana o na ! mea a pau no ka Ia e mare aL Iloko o eha mahina mai"keia Ia aku, J alaila e mare ia no wahl a T ke | keiki alii i pane aku ai'i kona makuakanealii. " | Ua pono e kuu keiki, wahi a ka, t maknakane. Ia manawa, kakau iho la oia i leta na Piuke, e hai aku a&a oia ma ia leta 1 ka ae ia ana o ko lauk mare, a me ka loihi oko laua manawa hoopalaa. A i ka paa ana o ka leta> ua hoouna ia aku la kekahi koa e lawē i ua leta* lā ia Fiuke ma ka hale kula. I ka loaa ana aku o ka leta ia Piuke, ua nana iho ia oia i ea manao o loko, a me ka eleu a me kt manao k&iiaiua ole ' ua panai aku la oia he leta ē haiwi akia 1 ana i kona hoomaikai ike keiki alii, no'kona aa ana e lawe iaia i Wahine nana, aohe no hoi he wahi k&nalua iki o ua Piuke nei no ka hoptna popilikia e kau mai ana maluna ona mahope ak\x e like me kana i hoike ai i kaua ka ui ake kiaaina. Aka ua ha&wi aku la oia i kona manao, e hoopaa ana iaia, no ka hoopalau iloko o ka manawa a keikī aliī 5 hoike mai ai, IlcL"c o keia manawa » Piuk© e sobo ana ika hoopa|aa m& ke keiki alii Allgo, aole oia |*h»lele ika pili ana me kona o kahi makamaka ole, ke kamaaina o ka aina m&Hhini. Ua pili laua a hiki i ka la i hooko ia ai ka mare maluna ona (Piake) me ke keiki alu. O ke keiki alii hoi, ua kaalo mau mai ok\ maloko o ka hale kula i na ahiahi e ike i kana ipo laulii a hiki wa!e i ko laua hoohui ia ana ! kē kaula kaakolu o ka mare. Hookahi pule mamua ae o ka hiki nna mai o ka la e hoohui ia ai ke keiki alii me Piuke, ua hoopukaia kekahi hoolaha e kono aku ana i na alii a pau, na kaukau alii, na poe koikoi a m* na moho hoohakaka kaulana o na aupuni a pau e noho makamak» mai ana mē ke aupuni Rube, a nae na &npum e ae, e hiki mai ma ka la e hoohui ia at ua 'lii opio, aua kauoha pu ia no hoi maia hoolaha, e hele pu mai na ālii a pau me ko lakou mau pii&li puhi ohe a man mea lealea e ae paha. I ba laha ana aku o keia hoolaha alii ma na anpuni a pau, ama ka aifla iho hoi a puni, ua liuliu ae la lakou e hoomakaukau i na makana a kela me k&i6 aupuni i manao ai no ka mare o na *l!i opio o ke aupni Rube, a me ka hoakoakoa ana msi hoi i na inea a psū i kaaoha iā ma ka ho<slaha alii. I ke kokoke ana mai o ka la i hool&ha ia, ua ike ia akn la na moku o na aupuni a pau e hookomo mat ana i fcē awa ku moku o Rabe, a e welo aiia hoi na hae kalaunu o kela a me keia aupani, me ko lakou man Waihōoluu like ole, a iia hoolaukanaka ia ke kulanakaahale alii o Rube iu mau la. Ok& ui hoi o Piuke, 'ua lilo ia i mea katnailio nui ia mawaena - ona kam«fcina a | malihini alii. No ka mea, a& leaalana 1 ka wahine maikai ame ka ui, ahe lua oie hoi o ka nani i īke ia. I ka hikiaoa ae i ka bora e mare aina iu, uaakoakoa ae 1& nameaa pau ma rua» mare iioko oka haie alii, ao ke keiki aiu Alago hoi, aia oia ke holo ia no ka haie kala, e kii ana i ka ipo no ka hele m% mai e hooko i ka aeiike mawaeaa o las&. I k» biki »&» aku q m keiki niii am, ai» no o * »oho mui am rae ka oohe«» o pmj« aku k, «w, ik» i fto« nk§ t £ kau L&we, mo, w hiki tmi kn mno&we, & oka hom hoi <? kwko ia ai \mit& mmwmm- o k#ua, ©oUila, % olaoh e fce *i«, e m§-Hn mai hoi <e 9S*oqs 1 ku kwwi B!-j piW a &itu, n I h&keH* u, le Aekip<tk.