Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 49, 4 December 1886 — HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU. KA NANI E HINA AI KA MANAOIO. KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU. KA NANI E HINA AI KA MANAOIO. KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA.

i Ke Auiaui Liilīi 0 luleiiua, ■!' ' ■ -1 . J! ,M;c'. flelu 43. MOKUNA IX. Ka Lnnakanawai mna lo t Ka Aha Hookolokolo mua )oi Kokaa hewa ka hihia" He ehaeha na hoopai ana. X KEIA wa no i puoho ae ai ka leo o ke.kupu-a 2lai'iorodo a paucj aku la 100 ka inaina, Uoki! mai hoopuka hou 1 kela inoa aala maluna o kola keiki ino aea, a mai hoomoamoa hou ako 1 kona inoa iloko o koa mau hoomanao ana nona, no ka mea lie keiki hookoli, a ua poho makehewa ko kaua luhi ana īaia; a 0 bai mai noo iho, ina n& ike oe i ke komo ana mai 0 Loiuaala iloko nei oka ParedaiHO? " " Aole au i ike ike komo ana mai o ua ui la o Peresia, " i pane mai ai ka Pueo oka waoakaa; " Aka, o ka lio keokeo o ka luahine Sawahe ka'u i ike aku ika pulelo ana ae ma ke ao le w», aole nae au i manao o Leinaala !;•> lana ka mea i oleloia, ka Nani e hina ai ka manaoio Ka ui hoi i haule ai ke kapaa O ke Kihapai pua o Elenalo Ka Mahinaai i pihk i ke aloha

A aa lohe.ia aku la no hoi ka Ie;o ik«wft ona kiai naoe ole o Elenale, e hooho aua no ke kaaa, ake- aole o hiki īa'a ke hele aku no ta hooponopono ana i ka hana e pale ak» ai ika enemi, no ka mea, ua paā ia au ika upena kuu aka Lawakua, i ke anapuni hoi a ka wabine Kilokilo o Poinekia. " " Poao; o ke kauwa . hoopono!i hooho mai ai ke kupua Meriorodo, "Ma ko*a wahi e hele ui, o,pe pu kekahi eke kauwa maikai, o kehi a'u e noho ai, o oe pu me n'u malail», a o ka make wale no ka mea naua o hookaa - waie ia kaoa, " Mahope iho o keia, hapai ae Ia ua kupua la i kona kookod a kauoha la oia na koa nalo noeli, e hoi i ko lakon mau punana. Ika nalo ana aku oua nalo meli, ua owiliwilLae la ke kupua i kona kookoo mana a puana ae.la l ka olelo. " E opiopi ae e na kihi eha o ke kihapai.pua o Elenale.''

Opiopi.ae la nā kihi eha o ua kihapai paa lao Elenale a lele aku la a nalowale iloko ona ao polohiwa o ka lewa, a waiho oneanea iho la ka aina o ka Malamalama Alohilohi, ma ka 'iuoa hou ka aina o Oilona, a oia kona inoa a hiki i keia wa. A <?ikeia ua aina la malalo iho o ka aioa puui ole o Asia, ma ka hema oke kai ls uono o Beuegala ame Peresia, pela'kahoike a James Wamlell ka mea naoa i kakau keia kaao.

Aole oe e ka mea heHUielu e iko hou ana ike kihapai pua o Elenale a hiki ika pau ana o keia kaio. Aka aia ma ka moolelo o Lauomidihae e loaa hou ai ma ka inoaokoa.

Maanei e» aui ae ko kaua kamailio, ana ia Linaholomae, ka lio keokeo o na mooopuna 6 ka luahiue «Sawaho. MOKUNi X. He lio kamahao, He lua ole kana hana Ka lewa a ,me ka moauu, Oia kona alanui he!e. Mahope iho o ba noho ana o Linahu ame Linama, aole a laua hana e ao, o ke kanikau wale no iKo laua Ho i na manawa a pau; a xia lilo ka ouo o ka ai i mea ole, ao ka hiamoe ua holo mai ko laua mm lihllihi ajiu, a ua lilo hoi ia he mea e liookaumaha aku ana iko laua kupuuawahiue i iui wa a pau. I kekahi la, pauo aku la o Sawaho i kana mau moopuno, penoi; « Heaha ka olua e uwe uoi ina la a pau e a'a moopuna no keia lie, iaa pa> ha oka olua uwe aua o houpohupehu malka nei a iiaaua o ke kuput. Marioi\>dc> iua ua kaawalo aka keia pahu 'kupapaiii —A heaha hoi ko olua kupunaw&hine uei, i hookauiuaha mai ai olua i n» mauawa a pau. Ua ot aku .anei olua aloha i keia iio keokoo uiamua o ko olua kupuuawahine nei* ' v | "Ua like no olua « like ia mana, " | wahi ana moopuua ; " 110 minnmina [ wale ae k no ko maual no ko maua nele i "7 : ; I ! ! i . . ! : .3

ie al«r.ai ole e bele aku ai ma lauwaM aka. ''

Paoe aku Ia o Sawabc, '• E pepehi iho oTaa i keia lio, e lole 1 koua ili me ke koe wahi huhi ola aku iluua o koua io, alaila e liamo iho ī kona koko ma kofi klno a puni, lioouhi iho i kona ili aoalnna o*ll, e !i!o koko auaneiau ho lio kauaa&ao ao'ōluo, ioi aku ka maoa a omi k» mauia maiuua o keia lio a oluo 0 k&olkau noi. "

U» ao koke mai la kana mau woopuna 1 koaa manao, a hoomaka aku Ia laua e pepehi ia Linaholomae ko laua lio keokeo punahele, e like me na kuhiknla ana a ko la.ua kapmiawahine. Ika pau ana oka lio i ka lole, ua hele aka Ia laua hoiko aku Ia i ko laua kuponawaliiae i na mea a pau. Nana mai la ka laahine Sawahe me na waimaka oke aloha, a pano mai la, Oa pi palua aku ko olaa mipamina a me ka makemako loa i ka lio, mamua o ko aloha ame ka minamiua elo iko olna kupanawaliino nei, a nolaila, 0 liooi mna mai i ko olua kupmiawahine, alaila e hamo mai ia'u me ko koko a ahi iho me ka ili o kela lio q olua. "

Maliope ilio oka Uoni aaa a*ku o na mahoe i ko lai:a kupunawahi{ie, ua kulou aku la ku luahina i kona poo e like mo ke ku ana a ka lio, hamo aku la kana

mau moopona ia me ke koko "0 "Linaliolomae, 1 uhi aku Ia hoi me ka ili o ualio la, e hookupono ana i ria īaīa a pau o ka ili ma na lala o ka luahine.

- Mamua ae oka lilo ana oka luahine Sawabe i lio kamahao, ua hoike aka oia i na mea a pau a kana mau moopuna e hana ai ke lilo oia i lio kamahao, a e like me ia mau knhiknhi ana -a hiki i kona lilo ana i lio keokeo kamahiao, e holo ana ma ka aina a ma ka lewa.

Aka nae, o na wahi aku o ka luahino i koe mawaho aku o ka ili; e laa na poho lima a me na kapuai wawao, aole ia i lōii dno e ae, aka ōiā mau no 1 koha ano kahiko. O kia noonoo oka wa kanaka ua nalo akn ia, a o ke ola ana o ka holoholona ko ia wa a hiki i ka hopena o kona mau la mv. keia kaao. Nani ke kamahao oke aloha o keia kupunawahiue, a hoolilo i kona- kino kanaka i holoholona, mamuli oka minainiua o na moopuna i kalio. [Hoomanawanui a puka hou aku, J