Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 23, 19 November 1873 — Na Mea Hou o ka Malu Ulu nei. [ARTICLE]

Na Mea Hou o ka Malu Ulu nei.

E ko Hawaii Ponoi, Moka ee t ; i Ke hoouna aku nei an i na mea faoa «w mi o ka " Malu Ula" nao hpi* LOaiai ae ma ke akea, i ike is»i ai ka poe tuni mea hou. 1. Na Lunamakaainana. Ika »aoa aku ae he la he 14 poe e holo balQta &na. Q iekahi o keia poe ua kapoao no be beie i »• :a Ahaoielo, a o kekahi poe hoi , nousaaohe una. • Penei haiia a kekahi nwa e boJo baota aaa. ina oe he mea ino bia, hele aku ie a kona hale, oleio aku penei. "Ooeno [a|u Li M. e koho ai," o ko i la haawi uai la no ia i bia nou. e uoke oe a haaM». na no he ia kana e waiUo ana maluna o kala eloaawale i-a ia oe »e ke kumukuai ole, hookahi oo kumukuai ► ko lawe i ko i Ja balota. _ ». O kekahi poe e iho hoi, he kamana, hoe* loe waapa lia hana ike. 2. Na kale inu bia—l ka oana aku im awa o Lahaina uei mai kela pea, a keia pea na haie kahi e ioaa mai ai ua mea iau, )enei e hoomaopopo ai. He 18 na hale ka> īi eloaa mai aika mea inu o keia, a me <eia aoo ke hookaawaleia. oiai. ua komo ;lua ano naea iuu iioko o ka haie hookahi. He 9 wahi e loaa ai na wai ikaika, (barani, īini &c) a 9 hoi wahi e loaa aika bia i hena ia me ka malakeke a me ka hope. - No l<a nui no ona wahi e ioaa inai ai na mea inu, nolaila no inui ai ka poe ona. 1 na kumakahiki e noke ana i ka hana mai ka Poakuhi a hiki i ka Poaono. i ioaa mai ona wahi kenikeni. Pono ka noho ana, ke hiki mai nae ike ahiahi Poaono o ka piiehu no ia, i na kiaha bia. lloko o keia mau hale kahi e ioaa mei ai o na wai ona, he 3 mau haole, a o ke' bsena aku he poe Hawaii Ponoi wale no. 3. Ka ekalesia o Wainee—He mea kauinaha no ka naau ka ike ana aku i ka taeha» meha o ka luakini o Wainee.no ka uuka u ka poe makemake e iohe i ka oleio, a ke Akua. Aia mahea ka lehuieha o Lahaina ? wahua ka ninau. Aia ma na hale ina bia, na hale pepar piliwaiwai ko lakou wahi i halawai ai. Nui ka haunaele ma na ia sabati apau, hele hikaka ka poe ona ma na aianui, hakaka kahi poe, puu na iae, kahe na koko &c. i hea ka hoi na inakai ? waht aka ninau. E kau siga ana no hoi ma ka huioa mea ame mea. Heaha ka hoi ka mea ī hopu ole ai ? i ke aha hoi, malama paha he paiena Ani. Ae pela 10 ka paha. Aia no a kani mai kahi ulili a ka Laaa Makai, o ka wa īa e mama ai ua poe makai nei ika holo. A maanei ke hoike aku nei aU me ke kanalua ole, o kekahi mau makoi 0 keia poe, ke kui lima pu nei me ka poe ona, a me ka poe piiiwaiwai. He la oi ioa aku keia o ka haunaeie mamua onalaeae o ka hebedoma. Ina e hiki t 1 ka puie ahiahi ma Wainee, ua like oo ka nui o ka poe i hele mai, me ka poe maioko o kekahi aha haiawai e ae, nui na noho waiho wale, aohe kanaka o lona. lloko o ka maikai o ka haioielo a ke Kahu,lealea na pepeiao a me ka naau, eia ka, he mea hele ole ia mai m, ua make ka ekaiesia o W. ma, kekahi mau mea, a ke kamau iki neī uo hoi ma kek&hi. 4. Ka mai via £a/tavudun(i.—Nui ka inai malaila, he fiva i ka nana aku, ua hai mai »'ic hoi kekahi ia'u no ka hoike pmepine ka o «a wahine kupua Wao, lloko o keia hapaha kula 3 keiki i make, o kekahi nae, i ka hoi ana aku nei no tne ka mai, a Ewa o ka make mai nei no ia. O kekahi mau keiki hoi elua, ua make ke> kahi ma Lahamaialo, mahope iho o koaa haaleie ino ia ana e ke Kilauea o ka la 3 aku nei, me kona manao, e hoi i Hawaii e ike i na maka o ka ohana apau, eia ka e waiho e ana na iwi o kamahele i Lah&ina. O kekahi keiki hoi, o Moiuhi kona iooa, no Maui Hikina, ua make oia ma Lahainaluna i ka bora 6 P. M. o ka Poalaa sei. oiai ka nui ona haumana ma Lahainaialo, no ka manao eku mai ana ka Moi. O kona kaikaina hookahi kai ike i kona hanu hope ioa. Ke mai nei ka ohaoa o kekahi o na kaina haoie, a e ioaa ana paha ke ola nrri»ifeai i aa haumana, no ka mea ua hoomaha ke kaia. ō. Ke kali mak*imoa «ao. —O ka aawi» oa la Peakahi, ua ku mai ka « Ne&e Aekai," me ka Nuhou maikai, oia hoi, e kip. mai ana ka Moi i hookahi po ma Lahaina nei, ke holo mai oie, no Kona kai opoa i kaiai. 1 ka aawioa ia Poaioa nei bara 2| oa ike ia aku ka poa iki mai oka uahi o 23eka ahi mawaho mai («ha o Kaaoakahakai ia maoawa o ka heleiiilii mai k eo iio K kanaka : a i ka ike maopopoia aea aku • ke kmo oka moku, ua hele eoai la a M leiwi Kohaia eia i ka nuku na kaaaka/' Ike kokoke loa ana dmi o ka i&oka, «a holo akū tre Kiaaina, a me ka Makai NaL Aka mamua ae oia naaoawa, oa pnuie mai ia no kekahi poe " Aohe Moi ekM, oiai aohe hae." Ai ke ka aoa j»ai » ha waapa nua, haiia mai la, 'aohe ka Mei oluna."' ■ O ka hoi ako ta oo ia me ke poho o kou luhi ana. Ika nana akn ika poe i hiki mai bewa ika wai. Oka tawa pal» keīa o ka'u mau mea e hai aku ai laa keia kakauana. Kbawa»i, Lahaina, Nov. 12, 1873. lloko iho nei o keia makahiki, he haaeh a me kanawalu kamamaha tausaai ka aaiaaa kanaka hou j pae ae i Nu loka mai aa uaa e mai, e hoomaka ana inai ka malama iaai o lanuan a hiki i Augate. He hoike aaa a&ai keu, aoie no i emi hope iho ke ake a*i ia • Amerika e noho eoa kaaak». !n>ilola omī o keia heluoa, he 60,000 kaaaka i kali «at no Geiemani«, he 50,000 laai iiakai, aI» 90,000 mai Eneiani. A okekeeaa »ha <aai na lahui e ae mai no «a e kaaa aai. No 8a« edena 7000; Sekotta. 6000 ; Daawaaka, 5000 ; Naiawai, 5000) ttalia,4ooo{ IMwi tia, 3000; Farani,3ooo; Holaai,9oM} ta< sia. 3500 • Wale 1700. AwMaha )«*.