Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 6, 7 February 1908 — HE MOOLELO KAAO —NO— Kea ka Kepela. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO —NO— Kea ka Kepela.

Kii inan hoi i oha ni lui niiiiu o'ka mak«ak«iro, l<uko, li'u n moo 010 iu hoi.a konapo, poi,> R ka Oiio o ka wui a me li:i ni, n hn'o k,i nioo aiaa mo lmim j waliiuo, | l'i wa i hoo!)iau a 1< 11 ni ua Ui l'iui: Loko noi i ko kun.nilio anu M \m Nfoi Aole ou'walil kuk\m;\ iki iluoii o koia nimuni, o k;i Mui o]>\i lokoino hann l:\jm\viiln. lloolu-i--jluhi wnlo no oo nu- ko a'o pu i ka hiuiii i kuu knne. Nolaila, ko hoikb'akuooiiui ia oo mo ka oiaio •|loa, nolo iiu o hoihoi hou nmi an'a i kuu okilo. ua inakaukiiu ka lioo pai o ka mnko īnalnna 011 amo k< u ohanii. 110 ka liewa au i hana--;r', oialiowa ufv ili pu nlui ia' '.naluna o'kou mau niakaainiuiii, I Aia walo i o ka hoi hep" o ka'u a ikp pono kuu m;ui mnka i ,kuu kaiu'ia Koaka KopMn, alaila, ' pakolo oo uiuo koū lalmi nmi ka [m'ake n ni a'ii o anai i>.ku ai; wahi a Lhia Loko I honmnu mui ai i kana knmailio an-,1, | T i wa i piino iu:ii ai ua Kiui « t . noi niO k;\ 100 kaumalia, no ka ; ,uiak?.u i ka m»ko. mamuii o k:, jiaakiki o I'ua Luko amo ka i'.o maka "'maoli un:i aku i ka liona o ku mai iiiiii imua o lnkou nolaila, u- 01010 'a.o la oia k a !uia o ka pono; | -ui oi:i. k.eia: Ho l.onkalfi'o'u wahi kanaka h:uia i koo aole i hiki ma.i ( i ou tici. j tfa });mo in;ii la o Pua Loko. ( liealm hoi ko k\miu o k;i lawo 010 ia ana 'mni o ia k inaka oti "• ka wa lioikoiko o na kanaka apau'.' j Ua jiano m-ii la ua M"„i Inkoino nui walo noi He i-ui Inn kana haua, aolo he wo. o kaawalo ni mai jka liann mai, nokaihoa, ina e helo nna oia innoi, o pilikiii lo:« ann ! ka haoa no ka haulo okaniiinawa lnuia' •ia iva i piino: mai «i o Puo l,oko. Aole anei ou muu pepeiao i h.h.' ole ai oo i ka'u ololo; ao e hookahi kauaka e koo aku ma kahi hana a j maloko palia o ko lakon niau haloj .leoe wnle no na keiki aiwaiu amo nu olomaknlo hik'i o'o ko' h'olo. ■ Kia uo ku oo ko kuna mui noi i koUalūkanakailokookou li 1«. Eia I;a'u kanoha ia no. E kii Ikoke aku oo i ua kanaka. hookahi . oi .10 olawo nini iimm- noi o'u mnlia piihii o ka'u k,no ia ;m o hun.i kol.' lo.i mai noi. Uu pano koke maila no uu liini *Kooki noi; aolo paha ia o kuu kane. ile W ahi kuliwa hiina ia no'u, aolo <,ia o li i launa niai i kooumni e ko aliiwahino, oia ko kmmi o ko'u lawo < lo " na '"«i iiiia inuia noi ou, hoi iho noh« i, ho liaiia polupola loa leana hana i kupono 010 ai i kmi lioilioi o ke aliiwahino o ka nu i mau loa. Ia wa i paue mai n i o Pua Loko, aolo au i inaleniako i kau l.oonahilī 01010 mai. K kii koko.aku 00. E ku koko ilo onkou a e liolo aku i waho. Ina no ko'u nolo ao i koia: la, ua makaukau wau no ka hookau anu aku i ka h'oopai oliko me ka'u 01010. Hi wa i kM no ai ~ Kini Kooki ( amn kana imiu koiki iluna a puka , aku la iwaho ;, hiki loa .akii la hol i kahio ka ~ oiwah.m Molo amo ko Kiiniaaliiwahino npj 0 Molo i> t .olio nmi aua, a nnho ihu la na koiki. N'o Kini Kooki hoi. ua knkul.u kahuhi iaia no knl.i o ko kna, u. !<n,i «!<<i ia oiao leii i lu. kauwii. ana i' k'»o i kalu hana mo ka haawiana l ( knlii o kd kun f . hol ,„ku ~'L •' ; j i, o kim liouliolu'holu. „ W ai' ii'h' o, !uii ■ «««;:

aka; e huli ae hoi kaua a' nana l'akii ia lolio o ba jta o Pua Loke, \ia j]iha u i na kauena wuhine ame ■na 4tamalii, no ko lakou ike ana | mai i kaohana alii npnuloa e noho una iloko o ka pa. o Pua Loke, «n manao na mnkaainana, na loaa o Keaka Ke])cla ka mea e hnliia nei. Eiu kekalii,,ila lohe lankhea wale ia acj.e haaleleiuo nna o PuuLoke ia Pelekano a e huli hoi aku ana oia no konn„aupnm oia iho la ke. kumu o k'ōia 'poq kanaka i k'onio kuleana 010 mai ai iloko o kn pa alii mamnli 0 ko lakou.iiiau nianao I<, hoomanno e kuu hiakainaka holulmlu, mai kola \va tuai i hoe& uuii ai ko anpuni hoopahaohno o Pua Loko ma Polekano, uaohumu ao la o Kini Keoki me kela ]>ae]o ili hauliuli uo ka huna kole loa ana ia Koaka Kepela, a o ka iaua mva i liaiin ai, oia ka hoopiha ana i kekah.i pa nui mo na hipi wai,u, a o Keaka Kj.-pela ka lnua kuuwa niaka welnweUi e u\vi mau ni i ka waiu i na wa apau, a o ka hauaj nohoi a kola Paelo, oia ka lawe ana i ka waiu e ka'ewa ma «a wa» hi likeole no ke kuni ana, mo ka mana'i kuhihewa 0 ua moi la, o Inki aua ka huia waiu iloko o ka pa o i'ua Loko. Aka, lie okoa loa ka- mea \ iko ia, iia lako o Pua Loko i na moa ailikeole mai kana poe kauwa hoolohe tnai iloko oka wa pokole loa, A elike me ka Kini ,K«oki ma'u 01010 apau-i wailio aku ai i ua Pae U 1 nei iio ka lioouo;maa anu iu Kopol.i, pela no u eleole ala i ho >ka aku ai maluna una ino lea hookikina ana, e laa ka uwi ana i kawaiu, , ka okioki utia i mauu a hanai i ka . hipi, ka Iniluuii ana i ka ai holelei a ka hipi i lu ai, a hoomaemae i ka pa. A he nui maoli kana hana a lenio i na hora o ka po, ho uuku l"a kona wahi wa e hiamoo ai. A ina oia e nioo loa a ulōlohi paha uia ka hana ana, o kona pa k-oke . mai la no ia i ka pauku laau a ua uika nei, ma ke kua a maluna nohoi o ke poo, a nui ana kona wnha i lea uwo. 0 keia no ke kumu nui o ka nalowale !oa o ua Kepela nei a kakou mai ka ike aua aku a ko ke ao nei o ai- na. alii mo'ku ame na Sela o ka moku a lakou i. holo ai o imi i ka piko pua o Pua I.oke a liiki walo no i k;v pau anu o ka huli a naua kanaka ana n- Pua Loke. Icta no palia a he wahine purii walo o Pua Loke ina no la paha ua . nalo loa kahi Keaka a ktuui, eiu . nae, ho wahine ni nao paa oia rnaUma o kiuna mou e olelo ai, oia,hoi 0 kau aku anu oia i<kekahi hoopni weliWuli loa uialuna o ko aupu'ni, ka noho..lii ame"ka lahui lenunka . liolookoa Nolaila, uole lanakila na lianu hookauwa kuapaa maili- . laia e uwi ana ika \va,u ona , pipi, a hapulua i puu, aia hoi, pae ana ka leo o ka Moi alolia olo; "E k:i.hi ki:iki, o waLho koke aku oe i kena haua a. e hele ko' o mai oe a kau iluna nei okuu kua knpu. n a paiiē .koko aku la o Keaka Kc])ela, aole paha e liiki ia'u ke kaū aku ;m« keia p'ilau o'u iluna o ko kaa e kuu niakuakano. Mai hoololoiahili mai oo ma ka olelo ana, o liili aku aunnoi au ia oe; e wikiwHei mai oe wahi a Kini Keoki me kona htihu nui. Nohuln, ua lalau iho la o Koaka Kepelu 1 ko kihi o kona walii palaka a kuai'no la i koun maka a pau iki ao la kekahi wahi lopo a ahuwalo ae la kona heleliek-na, a o luma kino ilio, aia na ino a pau ihma |Oiui kalii i hokau ai, .uu paa pu ' konu walii. anhu i lea lopo o na pipm loko o ka pa pipi, I JJa hahi aku la uti Koaka Kopola ' n«'! ,» hiki i kuhi o ko kna, a ku , o-' Kinl i Keūki iuiii'iioi. ,|fi kliu ao oe nia--I*lll 'i ke kalaiw.i;ki«v aolo o hliu i'a o(s ko kiiu pu .mal ma ko'ii wahi.