Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 24, 25 November 1835 — Untitled [ARTICLE]

Lahainaluna, Not. 6, 1835. No ke ahonui ana mal o kc Akua ia kakou, i ko kakou noho kipi ana aku ia ia. Auhea oukou, cna haumana o na kula nei i kapaia o ke Kulanui, 0 ka poe kahiko a me ka poe hou mai. Ua niaopopo ko ke Akua ahonuiia kakou, ua akaka ko kakou kipi ana aku ia ia. "Auhea oukou, e ka poe kaliiko, 1 koo niai nei a liiki i keia ia, ua ahonuiia inai nei kakou e ke Akua, a kaa hope a<f nei na la, a mc na malaina, a me na makahiki mahope o ko kakou mau kua, no kona aloha wale mai no, aole no ko kakou j)ono, aole o kakou wahi lihi iki ma ka pono, aole wahi kauna iki, aole walii pilipilikana iki o kakou ma keia n>ea o ka pono. O ka liewa oia no ko kakou ano man. inai ko kakou wa i hanau inai ai a liiki loa i keia la ; nolaila, ua akaka kakou i keia manawa he poe kipi aku ike Akua. I mai kela. "K mihi oukou," aole kakou i mihi, nolio wale īho no. I mai. "K n ilama i ko'u kanawai," aole kakou i malama aku. Ileaha aku auanei ua mea i koe e maopopoole ai ko kakou kipi ana aku iaia? I a inaopopo loa, ina ka kakou hana ana kekahi, ma ka kakou oh lo ana kekahi, ma ko kakou luia kekahi, he nui na mea a kakou i kipi aku ai i ke Akua, aole e pau i ka heluia, he hapa na kulu o ke kuaua hookahi mai ka la a po, he nui loa aku no. Auliea oukou, e na hoalianau. ma ka inakemake hookahi o ka pono, he hunahuna keia no ka pono a kakou e kaj>a nei lie pono, a he ole loa no hoi, ke noho kakou nie ka naau kaliiko, aka i loaa ia kakou ka naau hou, o ka makolukolu ia a nie ta peekue o ka pono o ka naau hou ana, aka hoi i loaa ole ia kakou ka naau liou, he hana inea ka kakou e hana nei, kahe hewa ka hou o ka lae. E o'u hoahanau ma ka waiwai hookahi o ka pono, c noho nei i keia wahi. O kakou ka poe i pu

kaulaia a eo i Lahainaluna nei, ua naiia nn lima a ae na waha lilo kakou. Ma ka olelo o ke komo ana kakoii i lilo ai, komo mai la kakou i 'ko kula, olelo mai la ke kumu ia kakou i ka olelo 110 ke komo ana, poiH'i, "O makou o ka poe nona na inoa i kakauia 110 ko makou kuino ana i ke Kulanui o Ilawaii iu i : ma keia olelo kakou i eo ai, a ], :u na lima: a ae ka waha lilo kakuu. Auliea oukou, e o'u hoa; e ala ae kakou mai ka hiamoe ana īnamuli 0 ka naau kipi, e ala ano, e ku ae kakou. a e haalelo i ka naau kipi, a ino ko ku c, a me ka mokuahana, a īuo ka naau ino hoomaloka. E huli kakou i ka naau liou i pono ai k;i!vuti. i pomaikai keia pae aina ia kakou, no ka pono o ka kakou hana ana. I koia manawa e oni hou ae kakou. īini inoe ma ka aoao kahiko u ku kakou noho ana mai. O ko'u in uno ia kakou e liuliluili inau. īii" h.' mau pulehu la e hulihuliia ana i moa like ka aoao maluna, me ka aoao uialalo, a i ole ja. e liooiialike ia kakou me ka mai emoe aua ina ka aoao hookahi a olelo ak'i ka poe ola . mai moe oe ma ka au iu liookali-. o maeele oe, e huli ilun i ke alo a ilalo ke alo, a nia kela aoao. a nia keia aoao. i oluohl ai oe, jx la no ka leo o ka kakou poe kumu e liai inai nei ia kakou. I a 1 mai lakou, "K huli mai, e huli mai oakou mai ko oukou naau kaluko mai, a loaa ia oukou ka naau iion. alaila pono ouk'ou." Ka, a'ioa la e loaa'i ia kakou keia'mea I • l»ouo nui aia anei a hoi i Oaliu, aia anoi a hoi i Kauai, aia anei a hoi i Mulokai, aia anei a hoi i Lanai, aia anei a hoi i Maui liikina, a hoi «'inei i lluwaii, ea. ina i ole e loaa keia mea nui ia kakou i Lahainaluna nei,aole wahi e aku e loaa'i, he ole loa no, alaila hiki na ole a kakou penei,. aole. ole loa, hanau i ole, mnki, pau i ka mano, pau ia pele, e pili mai auanei paha keia mau huaolelo a kakou ia kakou iho no ka ole maoli. Auhea oukou e o'u makamaka

ma ke Kulanui o Lahainaluna nei, 0 kakou no ka poe i kapaia ma ka olelo a ke Akua he poe kipi, he jx)e ( iliohae, he nahesa, he poe moonihoawā, he poe make, he poe iwi maloo, ho poe hana ino, o ka poe inoa keia a ko kakou Ilaku i kapa inai ai no kakou ma kana olelo, ina 1 knhea mai ia kakou ma keia poe inoa, e o lealea aku kakou, ine ka manao iho o ko kakou mau inoa ■[ io no ia, mai olelo aku kakou penei, Mai kapa mai oe ia makou o hewa, e kapa mai oe ia makou o pono. E hoomanao kakou i kona alionui ia kakou e noho nei, nona ke kino, a ma ka uhane iloko o kakou, nona no na mea a pau loa. E ka | Ilaku, <• aloha mai oe ia makou nei i ka poe kipi, e noho pu mai oe ine inakou i . Lahainaluna nei, i loaa ! i kou mau liuna lepo nei ka naau hou. Ainene. Na'u na K ape.na. i . | L.uiaina, Maui, Nov. 17, ISJS. 1 ka la 15 o keia malaina, oia hoi ka la Sahati, ku mai liei ka moku liilii kia alua Oahu mai he rama kuai koluna. I ke ahiahi o ka la noa, loaa kekahi mau haole luina o na moku, ua ona. A i keia la hoi.ua mahuahua loa ka poei: ona. ! Nolaila i kakauia'i keia palapala e na lii moku, a haawiiaia lloapili, ua paa hoi ka inoa o na'lii o na moku a pau e ku ana manei i | ki'ia la. I. \iivin'a Nov. 17, 1835. ( Na ke aliiaimoku na lloapim. i O makou, ka poe i kakauia ka | inoa malalo iho nei, ua holo mai ! nei inakou e imi i ai maka no ko ! inakou mau moku. Ua loaa nui |ia ia makou maenei, nolaila makou ji wail-.o ai i ko malt«u kala a me ko 'makou lole.ma keia aina. Aole inakemake kekahi o makou e holo i Oahu, no ka mea, malaila kuai mai na kanaka liewa i ka rama no ko makou poe kanaka. Ua makemake makou i' kou arna nei, no ka mea, he kanawai maikai kou, e papa ana i ke kuai i keia mea ma-

ke. Un ku no ipakou manei, kckahi mau hebcdoma me ka malu maikai, aka, i keia wa, ua holo mai nei kekahi moku mai Oahu mai, mo ka rama kuai. Ke inu nei ko niakou kanaka, a ua hoomaka ka liewa. Nolaila, ke manao aku nei makou ia oe?; i ko makou mea e malu ai. Kc manao nei makou, he mea pono ke hoopai i ka mea i ac pela maluna o kou kanawai maikai, me ka hoopilikia mai ia makou a e hoouku paha ia lakou; a ppu ka rama i ka nininAia iloko o ke kai alaila, hookuke loa, mai keia aina aku. Franklin Riddcll, (yhristopl>er Allyn, Philetus Picrson, llenrv Le\vis, * Charies G. Barnard, (>eorsrc Alley, Daviil Baker, Isaac Brayton. .īohn Hen(lerson, Ed\vard Hanline, Timotl>y W. Riddell, Hodolplui}! N. Swift, .laine* Piei>on, Elijah Davis, ('•eor«re Hasr<rerty, Jair.es B. \Vood, Richard Wceden, cL * Georire Allen. La'haina, Nov. IS. I koia ka r kahiaka, ua hoouna aku ke aiii kekanaka e kala nui, a ua kala aei noi, me ka papa aku i na kanaka a pau, aolo e kuai hou me ua moku la a uku mai ke kahu o ua moku la, alaila kuai hou. Ika po nei kauoha aku ke alii, e holo aku ua moku la, aua holo; a nolaila, e loaa uanei paha ka malu hou 110 na moku i koe.