Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 20, 20 September 1834 — Page 4

LAMA HAWAII.

No ka Lama Hawaii.
            Ke hoike aku nei au ia olua e Aneru ma, i ka'u mea i ike ai. O ke kupalu ana o na wahine a me kane i ka ilio, a me ka puaa o na kanaka; ma na kuaaina Oahu ka'u ike ana. Ua hoohanaiahuhuia ka puaa i ke poi a ke kanaka, o ka ia a ke kanaka, ua kupaluia na ka ilio. O ka puaa, ua hoomoeia i ka poli o na kanaka o Hawaii nei; ua kapaia aku ka inoa o kela puaa, he puaa moe poli, he puaa hanaiahuhu. O ka ilio, ua hanai pono ia ka ilio i ka ia maoli a ke kanaka; o kela hana a ka poe kanaka o Hawaii nei, ea, he kupalu; o ka ia maikai, ua moamoa ia na ka ilio, ua hoomoe pu ia ka ilio i ka poli o kanaka. He mea mau ia hana ma kuaaina i keia manawa. O ka ilio, ua hanaia i ka waiu kanaka. O ka puaa hoi, ua pua ia kana ai mai ka waha aku o ke kanaka, e like me ka hanai ana i ka ilio. He mea punahele loa na holoholona laka i na kanaka o Hawaii nei; he noho pu iloko o ka hale hookahi. Pela no ka moa; ina he laka, noho i ka hale maoli me na kanaka iloko. Ua hoopailua au i ka hana ana pela.
            Ua hoopailua aku no hoi au i ko'u ike ana aku i ka ai i komo i loko o ka waha o ka ilio o ka haae o ka ilio, komo pu i ka waha o ke kanaka. Hoopailua aku au i kuu hoomanao ana ia mea; he mea hewa ia i ko'u manao e noho nei i keia manawa.
            Eia kekahi mea ino loa a'u i ike ai; o ka hana a ka wahine i ka hale paina o ke kanaka. Ua kukuia ke kua me ke pulu kapa i ka hale o na kanaka e noho ai, ua pelapela no hoi ka hale i kela hana a ka wahine. Nolaila, he pono ole ia mea i ko'u manao e noho nei.
            Eia kekahi mea hewa a'u i ike ai. O ka noho lehulehu o na kanaka ma ka hale hookahi; ina he lehulehu na kanaka ma ka hale hookahi; he nui ke kamailio lapuwale ma na mea pono ole i ka manao pono, aole hiki ke manao malaila no ka nui o ka walaau, aole akaka ka pono o ia mea, he akaka iki no ka manao ma kahi mehameha, he hiki no i ke kanaka hookahi ke noonoo, oia wale no me ke kamailio ole ia mai.
            Ina e pono ia, ea; e hoopaa ia mea maloko o ka kakou palapala i paiia ma Lahainaluna ma ka Lama Hawaii. Lahainaluna,
Sepatemaba 9 1834.
 

No ka imi ana i ka naauao a me ka waiwai.

            O ka imi ana i ka naauao, he mea nui no ia, aka, o ka imi ana i ka waiwai, he mea uuku loa ia i kou manao, he mea hihiu ole no hoi, aole e hakalia ke imi a loaa mai no ka waiwai. Eia ka poe i imi mua i ka waiwai ma keia mau aina, aole i nele, ua loaa no ia lakou ma ka imi a me ka noonoo; o ka poe mahiai, ua loaa no ia lakou ka waiwai ma ka ai, o ka poe lawaia, ua loaa no ia lakou ka waiwai ma ka ia, o ka poe kalai waa, ua loaa no ia lakou ka waiwai i ka waa, o ka poe hanai holoholona, ua waiwai no lakou ia mea, o ka poe hoolimalima ua waiwai no lakou i ka hoolimalima, o ka poe kalepa, ua waiwai no lakou i ke kalepa: o keia mau mea waiwai a pau i ike ia e kanaka, aole e hakalia ke imi a loaa mai no, hookahi malama i ka lua e imi ke kanaka i ka waiwai nui loa, ka waiwai, e loaa mai ia ia no kona imi ikaika loa ana i ka waiwai.
            Aka, o ka imi ana i ka naauao he mea nui no ia. Eia no hoi kekahi mea nui i ko'u manao, o ka imi ana i ke ola no ka uhane. Alua mea nui;umi ae nei makahiki a me kumamaha, ka hiki ana mai o ka olelo a ke Akua, i keia mau aina, aole paha i umi ka poe i ninau pono i ko lakou naau iho. Nolaila, ua maopopo loa he mea nui ka imi ana i ke ola no ka uhane: a me ka mea e naauao ai ke kino i keia ola ana. Eia kekahi hana au i makemake ai, no ka uhane, o ka lilo ana o kekahi hebedoma no ka pule pinepine aku i ke Akua, a me ka hoolohe i kana mau kauoha. Nolaila, ua maopopo ko'u makemake ma ia hana, pomaikai paha ke loaa hou ma keia hope aku alaila paha maopopo ko'u manao makemake i keia mau oihana a ke Akua.
            Eia kekahi manao maopopo loa ia'u; o na olelo a kakou, e olelo nei ma ke kula ana, he mea nui loa no ia, i ko'u manao, no ka mea, o ka olelo ana a ka waha a lohe ia mai e kekahi, a hoomaopopo ole, i ka mea i olelo ai, he hoopunipuni no ia, oia no ka huna liilii iloko o ke kanawai o ke alii: aka o ka mea e olelo malu, maloko o ka naau, aole i lohe ia mai e kekahi, o ke Akua wale no ka i ike, oia wale no ka i lohe, oia no ka huna liilii i loko o ke kanawai o ke Akua: e hoomanao kakou i ko kakou hewa i ke Akua.
            No ka mea, o kakou ka poo nona na inoa, i kakauia malalo nei, no ko kakou komo ana i loko o ke kulanui o Hawaii nei; e malama kakou i ka kakou olelo, a me ka kakou hana ana i hookahi loa kakou i loko o Iesu, mai manao kakou i hele mai no ka naaupo, aole, i hele mai kakou no ka naauao, a me ka ike, a me ke ola o ka uhane.
            Eia kekahi manao i maopopo ia'u, i ko'u lohe ana he kalanui ma Maui nei; olelo mai o Keiki ia makou, a lohe makou, a p i ae la ka makemake mai ko'u naau mai, a kokoke i ka manawa i hoomakaukau ai na kumu, e hele mai, wae iho la ia a maopopo ia ia ka poe hele mai, a ninau aku la au, kuhi au owau kekahi, owai ka poe hele i Maui, i mai la kela o Wailoa, o Kaaukai, o Nakou, o Wahakane, pau ka poe hele, i aku la au pehea hoi au ? i mai la kela, e noho kakou aole ou makamaka, o Maui, he makamaka ko Wailoa, a me Kaaukai, i aku la au, o Iesu kou makamaka hookahi, oia ko'u mea nana e kokua mai.
 

            E na kumu, e na kanaka, e ku paa oukou ma ka pono. Mai hookiekie oukou. Mai hoomana e i ka oukou hana ana; no ka mea, o Iehova ke Akua hookahi. Oia no ke ola, ka mana, ka ihi. Oia no ka mea nana e kokua mai ka kakou hana ana.
            E ka poe kumu, mai hoohuli hewa i na haumana ma ka pouli. E nana i ka olelo a ke Akua; malaila no e pono ai.
            E ka poe kinai rama, e kinai oukou me ka ikaika. Na Kinau.