Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 5, 28 January 1875 — No ka Piliwaiwai. [ARTICLE]

No ka Piliwaiwai.

Ka Lahui Hawaii ; —Aloha oc : No ke poo e kau i\e la maluim ko'u kukulu nianHO e lioike aku inum o ke akea, a i mea hoi e ike lea ai kela a rae keia e malama » e liooko ana i ka mana o ke kanawai i kauia maluna o kn mea piliwaiwai. Eia ua apo ia ke kulana-kauhal-e alii (cHpitala) no keia oiinum kumu inō a me ka ilihune makilo wale mawaena o ka mea piKwaiwai, a ua pi nepine ka ike mau ia o keia hana ma na uwapo, ma na pipa alanui, a malnna o na paila wahie, a ma na kauhale a hala loa aku ina na kuaaina. A ko holo moku nei na kane, wahine a me na keiki iloko o ka pepa piliwaiwai, aole hoi o lakou wale, o na pake, pnkiki a me na paniolo i pau pu i keia liana, a me he la ua lanakila keia oihana imua o lakou i ka nana aku. E pepa ana i ka po a me ke ao, mai ka Poakahi a hiki i ka la Sabati, aole he manawa i hooneleia e keia poe ? Me he la, ua mattia ka mana o ke kanawai imua o lakou. A m» ka mana o kh maka peni a me ka wwha olelo ke .kumu alakui e hiki ai ke hoike aku~imua o ke akoa. Auhea ka inea nana e malama noi ka mana o ke kanawai ? A aia hoi mahea na makai ka mea nana e kiai a o hakilo i ku mea a mau mea e uhuki ana i ke kaanwai, a heaha ka pomaikai a me ka waiwai i haawiia aku ai ia lakou ka mana hooko a me ka kinai ana. Oiai. ke Hlo nei ko aupuni ia Ukou i kola maiaum keia inalama, a i kaia makahiki keia mukahiki ; a pohoa lakou. ua iikūowa «nei ? Ua palaiēha paha? a i 010. ua uiha j>aUa i ka mniama i ka oihana, Aoie uiiei o ka uhauha maeli kēia i ke ilala o ke aupnni a me ka Iwkai wale: a inu aole e hiki ia lakou ke malama » e kinai i na moa i papain e ke kauawai. e poho e hoopau ia lakou, mamuli o laimkila auei ka piliwuiwai uialuua o ka mea naua * malama i ka niana luK>ko i kela a uie keia iloko o koia aupum. Ikeiaw^ko

ake nui nei kakou e oni paa ka maluhia a mo ka ikaika o ka mana o ke kanawai maluna ona hewa mawaentTo ke aupnni a me ka lahui. A ma keia kumu (piliwaiwai) i hapai a i kamailio ai au e.hoike me ka oiaio imfta o ke ekēa, oiai Ua ala mai na hana 0 keia ano iwaeua o kanaka, a pela hoi me na hewa e ae i ku i ke kanawai. Aka,- ma kekahi,.ua oi kuu mahalo ame ka hauoli nui, oia oo ke kin,ai ana i ka poe hana waiona a me ke kuai waiona iwaena oke kanaka maoli, mea i papa ikaikaia aoie e haawi a e hoohainu i ke ahi lapalapa (rama) a ka make, a lilo keia lahui me he mau keiki miliuiili la imua o ke aupuni. Ea ! e na makai, e ala a e kinai iho 1 ka poe piliwaiwai, no ka mea, o kā hewa no keia i kulike loa me ka poe hana waiona, e hoolilo ana i ka noonoo kanaka i mea ole, hahai ka ilihune a me ka pololi, auwana ka wahine a me na keiki no ka nele. A pela no ka poe piliwaiwai, ua hele a ua pau ke dala, a no ka nele, ua kuai akirlakou i ko lakou tnau mea pili kino, a ua pan na waiwai i ka hokai wale ia mam\ili o keia mea he piliwaiwai. A no;ka nele, ua hele ke kane e makilo, a o ka wahine hoi ua make i ka pololi a ka ai. a o na keiki e holo malu ana e pee jo ka hune, a pela e hahai mau ai na poino he nui mamuli o keia mau hapa ino a pau. Ua hoolilo ia ka, po i wa ala no keia poe, a o ke.ao hoi i wa moe e kulana ai me ke ano e o na helehelena, a lilo ka maiamalama o ka la i mea ole ia lakou. No ka mea, kauia e ka Mea Mana, o ke ao ka wa hana no na mea pau, a o ka po hoi ka wa e moe ai, a pela e malama ai kela a me keia i ka haawina mai luna mai, e malama loa i ka manawa. . Aloha-Hawaīi.