Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 51, 16 December 1875 — Page 4

Page PDF (1.12 MB)

Na Ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili.

Halawai kakahiaka, la Sabati .... hora 10½
Halawai po ..... hora 7½
Halawai Apana auina la ..... hora 3½
Kula Sabati ..... hora 9½

NA KULA SABATI.
NA HAAWINA.
1876—Ian. 2. Ua haaleleia o Saula—I Samuela 15:10—23.

10 Alaila hiki mai ka olelo a Iehova ia Samuela, i mai la,

11 Ke mihi nei au i kuu hoonoho ana ia Saula i alii : no ka mea, ua huli ae ia mai ka hahai ana ia'u, aole ia i hooko i ka'u mau kauoha. Huhu iho la o Samuela ; a kahea aku la ia ia Iehova ia po a pau.
12 I ka wanaao, ala ae la o Samuela e halawai me Saula i kakahiaka, ua haiia mai o Saula ma Karemela, a ua kukulu i mea hoomanao nona, a ua huli ae, a ua hele aku, a ua iho ilalo i Gilegala.
13 A hele aku la o Samuela io Saula la; i mai la o Saula ia ia, Pomaikai oe ia Iehova, ua hooko no wau i ka olelo a Iehova.
14 I aku la o Samuela. No ke aha keia alala ana o na hipa ma kuu pepeiao, a me ka uwo ana o na bipi a'u e lohe nei?
15 I mai la o Saula, Ua lawe mai lakou ia mau mea mai ka Amaleka mai; no ka mea, ua hoola na kanaka i na mea maikai o ka poe hipa, a me na bipi, i mea e kaumaha aku ai ia Iehova, i kou Akua; a o na mea e ae, ua pau ia makou i ka lukuia.
16 Olelo aku la o Samuela ia Saula, Alia, a e hai aku au ia oe i ka mea a Iehova i olelo mai ai ia'u i neia po. I mai la kela ia ia, E hai mai.
17 I aku la o Samuela, I ka wa i uuku ai oe i kou maka, aole anei i lilo oe i luna no na ohana o ka Iseraela, a i poni mai hoi o Iehova ia oe i alii maluna o ka Iseraela?
18 Hoouna aku la o Iehova ia oe ma ke ala, i aku la, E hele, a e luku loa aku i ka poe hewa o ka Amaleka, a e kaua aku ia lakou, a pau lakou i ka luku ia.
19 No ke aha la oe i lohe ole ai i ka leo o Iehova, a ua lawe hewa oe i ka waiwai pio, a ua hana hewa oe imua o Iehova.
20 I mai la o Saula ia Samuela, Ua hoolohe no wau i ka leo o Iehova, a ua hele au ma ke ala a Iehova i hoouna aku ai ia'u, a ua lawe mai au ia Agaga, i ke alii o Amaleka, a ua luku loa aku au i ka Amaleka.
21 Aka, ua lawe na kanaka i ka waiwai pio, i ka hipa, a me ka bipi, i na mea maikai o na mea laa, i mea e kaumaha aku ai ia Iehova i kou Akua ma Gilegala.
22 I aku la o Samuela, Ua like anei ka oluolu o Iehova i na mohaikuni, a i na alana, me ka hoolohe ana i ka leo o Iehova? Aia hoi, ua oi aku ka pono o ka hoolohe ana, mamua o ka mohai, a o ka maliu ana, mamua o ka momona o na hipa kane.
23 No ka mea, o ke kipi, ua like ia me ka hewa o ka anaana, a o ka hoopaakiki, me ka lapuwale o ka hoomanakii ; no kou haalelele ana i ka olelo a Iehova, ua haalele mai ia ia oe, aole oe ke alii.

———:o:———
KA WEHEWEHE ANA.

No ke noi ana o ka poe Iseraela ia Samuela i alii no lakou, ua ae oia ma ke kauoha ana mai o Iehova. Owai keia alii mua? Nawai i kuhikuhi? Nawai hoi i poni? Ua makemake a imi anei Saula i ka ohana alii? Aole paha. A, pehea oia mahope o kona lilo ana i alii? Makemake oia e hoomau ia ke aupuni iaia, a i kana mau keiki. Ua ko anei kona makemake? Aole paha. Ua haalele ia oia, a ua lilo ke aupuni ia hai.
No ke aha oia i haalele ia ai? Hai mai i kona mau hewa.
1 Kona lawe wale ana i ka oihana kahuna, 1 Sam. 13:8—10. No ka ohana kahuna anei o Saula? No ka ohana hea oia? 1 Sam. 9:1. A pehea Samuela i ninau aku ai iaia? A heaha kana i hai aku ai nona? p. 11—14. Heluhelu.
2 Kona hookuli ana i ka ke Akua. Heaha ka ke Akua kauoha iaia ma ka waha o Samuela? Mok. 15:1—3. Owai na Amaleka? Heaha hoi ko lakou hewa nui e hoopau loa ia ai lakou? Kin. 36: 12. Pukaana 17:8, 14.
Ua malama anei Saula i keia kauoha? Ua malama hapa. p. 4, 5, 7. Ka hapa aha ka i malama ole ia? p. 8, 9.
P. 10, 11. Ka Iehova olelo ia Samuela.
Ke mihi nei au.—Mihi ke Akua i ke aha? Heaha ke ano o ko ke Akua mihi? Mahea ko ke Akua mihi mua? Kin. 6 : 6, 7. E ka mea noonoo, e nana i keia mau pauku no ko ke Akua mihi, a no ka pauku ma Nahelu 23 : 19, e hoole ana, aole hiki i ke Akua ke mihi.
I ko Samuela lohe ana i ka manao o ke Akua, i kona mihi, i kona manao e haalele, e hoopau i ko Saula alii ana, pehea iho la oia? No ke aha kona huhu? Huhu oia ia wai? iaia iho? i ke Akua? ia Saula? A pehea oia ma ia po a ao? Kahea ia Iehova e aha?
P. 12, 13. A wanaao ae la, hele Samuela e halawai me wai? Heaha ka i haiia iaia no Saula? Mahea Karemela? Mahea Gilegala? Mahea Saula i ka wa i halawai ai oia me Samuela? Heaha ka Saula ia Samuela? He oiaio loa anei ia olelo?
P. 14, 15. Heaha ka ninau a Samuela ia Saula? He hoailona keia alala ana, a me ka uwo ana no ke aha? Ma ke aha i pane ai, a hoapono ai Saula iaia iho?
P. 16. A pane aku Samuela, a pane mai Saula pehea?
P. 17—19. Heaha ka i hanaia'i ia Saula i kona wa i haahaa ai i kona maka iho? Heaha hoi ka Iehova kauoha iaia? Heaha hoi ka Samuela i ninau aku ai iaia? Mahea kekahi ninau like? Kin. 3:9—11.
P. 20, 21. Hoopaakiki anei o Saula, ua hoolohe no oia i ka ke Akua olelo? Makau ole ka oia i ka wahahee? A imi oia e hoapono iaia iho ma ke kau ana i ka hewa maluna owai? Owai kekahi i imi e kau i ka hewa maluna o hai?
P. 22, 23. Hai paanaau mai i keia mau pauku. Oluolu anei ke Akua i ka mohai ana i na mohai kuni, i na pule, i na hoomana, na kokua, ke hoolohe ole kakou iaia? Heaha ko ke Akua makemake? "Ke aloha, aole ka mohai." Ua hoolohe anei Saula? Ke kipi ana, ua like ia me ke aha? Hewa anei ka anaana ana? Ua pau anei ia hewa ma Hawaii nei? Kipi Saula ia wai? Ka hoopaakiki ana, ua like ia me ke aha? Ua hoopaakiki anei Saula? Ae, ua hoopaakiki loa oia ma kona pono iho—ua pono loa, aole hewa iki. Ua hookuli nae.
Heaha ka hope o kona hookuli ana? Heaha ka hope o ko Adamu ma hookuli ana? A hookuli oukou a me ko oukou alii, heaha ka hope? Heaha ka mea e mau ai ke alii ana o ko kakou Moi, a me ke aupuni o Hawaii nei? Heaha hoi ka mea e hoopau ia'i ko kakou alii, a lilo ke aupuni ia hai? Nui ka poe i olelo, ua malama lakou i ke Akua, ua haalele i ka hewa, hoopunipuni no nae. Heaha na hoailona no ka pau ole o ka hewa, ka alala ana o na hipa, ka uwo ana o na bipi? Heaha na mea a oukou i minamina ai? Heaha hoi ke kauoha ma Mat. 5:29, 30? Nana hoi ia Luka 18:22. Iakobo 2:10.
Ka haawina no Ian. 9, I Sam. 16:1—13. Pauku hoopaanaau, pauku 7.

Moolelo o ka Aha Lunakahiko o na Mokupuni o Maui.
HALE HOOLE WAIONA, WAILUKU,
No v. 17, 1875.

          Ho ra 10 A. M., halawai ka aha, kohoia o Rev. A. Pali i Lunahoomalu, haipule i hapalua hora. Na hoa o ka aha i hiki mai, no Haiku, Paele ka lunakahiko; no Huelo, Kealakai ka lunakahiko; no Keanae, Rev. S. Kamakahiki ke kahu; no Hana, Rev. E. Helekunihi ke kahu. Kanakaole lunakahiko; no Kipahulu a me Kaupo, Rev. D. Puhi ke kahu, Kaiwiaea a me Kaheiau na lunakahiko; no Honuaula, Rev. L. Kaiwi ke kahu, Makuahine ka lunakahiko; no Waikapu, Kekuihoupo ka lunakahiko; no Wailuku, Rev. W. P. Kahale ke kahu, J. Haole ka lunakahiko; no Waihee, Rev. O. Nawahine ke kahu, Kapoi ka lunakahiko; no Honokohau, aole; no Kaanapali, A. Kaukau ka lunakahiko; no Lahaina, Rev. A. Pali ke kahu, Kamanonui ka lunakahiko; Lahainaluna, Rev. S. E. Bihopa ke kahu; no Olowalu, Kaalawa ka lunakahiko; no Kaluaaha, Rev. E. Kekoa ke kahu, Kanakaokai ka lunakahiko; no Halawa, Rev. S. Paulo ke kahu; no Wailau, a pela aku, Rev. Noa Pali ke kahu; no Siloama a me Lanai, aole.
          Na hoa mau, Rev. W. P. Alekanedero, no Wailuku; Rev. J. B. Hanaike, no Lahainaluna. Kohoia o Rev. J. F. Pokue, J. Hanaloa i mau hoa kuka, koho ka Lunahoomalu ia W. P. P. Alekanedero, D. Puhi, S. Kamakahiki i komite hoonohonoho hana, o S. E. Bihopa, E. Kekoa, J. B. Hanaike, i Komite kumumanao. Hoike mai hoi o S. E. Bihopa ke komite nana i hoonoho ia A. Pali i kahu ekalesia no Lahaina, aponoia. Hoike a ke komite hoonohonoho hana. 1 Hapalua hora haipule i ke kakahiaka. 2 Ka hoike a ke Komite i kauohaia i kela halawai. 3 Hoike Kihapai. 4 Ekalesia kahu ole. 5 Haiolelo a ka Lunahoomalu mua. 6 Heluhelu Kumumanao. 7 Na palapala hoopii. 8 Kulanui o Lahainaluna. 9 Ka pule mahina hou. 10 Ka pule hoomau i ka pule mua o Ianuari, 1876, a i ka Poaha hope o Feberuari no na kula. Aponoia.
          Kumuhana 3. Ua pau na kihapai he 19 i ka hoike ia imua o ka aha, kuka ka aha no ka hoike o Siloama a me Huelo, hooholo ka aha e hoomau ia ke komite mua e kuka pu me ka ekalesia o Siloama, a o o. Nawahine a me S. Kamakahiki, i komite e hele e paipai i na ekalesia kahu ole e hooikaika e noi i mau kahu no lakou. Hoike mai ke komite no ka hoopii a ka ekalesia o Waikapu ia Rev. J. M. Kealoha; ma ke noi ua waiho ia ka hoike a lawe pu ia mai ka palapala kuai a Kealoha me ka mea nana ilikao, hoomaha ka aha, pule o S. E. Bihopa.
          Halawai hou hora 2, P. M., pule o Kapoi, hoike mai o Kekoa ke Komi te no ka hoonoho ana ia Noa Pali i Kahu ekalesia no Pelekunu. Kumuhana. 7 na palapala hoopii. Heluheluia ka palapala kahea o Haiku ia S. Kamakahiki i kahu no lakou, haawiia ia E. Kekoa, Nawahine a me Paulo ke Komite, a hoike mai i ka aha; heluheluia he palapala kahea o Kaanapali ia J. Hanaloa i kahu ekalesia, waihoia ia J. F. Pokue, J. B. Hanaike a me J. Haole' a hoike mai i ka aha, hoohui ka aha ia J. B. Hanaike e like me ka palapala hookuu a ka Aha Euanelio o Hawaii Hikina; hoomaha ka Aha e lohe i ka haiolelo a ka lunahoomalu o kela halawai, no ka makaukau ole, lilo ka haiolelo ia J. F. Pokue, Hagai 2:4, 5. Hoike mai o E. Kekoa, ka hapa uuku o ke Komite no ka palapala kahea ia S. Kamakahiki. E hoopanee ia ka apono ana 'ku i keia palapala; waiho ia a hoike mai ka hapa nui o ke Komite. Kumuhana 4, na Ekalesia Kahu ole. Hoonohoia na Kahu nana e malama i na Ekalesia kahu ole, apono ka aha. Kumuhana 6 heluhelu kumumanao. Heluhelu mai o Paulo, E. Kekoa, Kealoha, D. Puhi, S. Kamakahiki i ko lakou mau kumumanao, hooholo ka aha e paiia ke kumumanao o E. Kekoa ma ka Lahui Hawaii, hoopanee ka halawai apopo hora 9 A M., pule o E. Kekoa.
          Nov. 18, 1875, halawai ma ka hora i kohoia, na Noa Pali i hoomalu no ka hapalua hora haipule, heluheluia ka moolelo, ae ka aha ia L Kaiwi e hoi no ka mai, heluhelu mai o Paulo ka hapanui o ke Komite, ua kakau na hoahanau a me kekahi poe e ae e like me ko kakou rula, aponoia ka hoike. Hookuu ka aha i ko S. Kamakahiki noho kahu ana no Keanae, i hiki iaia ke hai mai i kona manao no ka palapala kahea i waiho ia ma kona lima, ua ae oia ia leo kahea. Kohoia o W. P. Alekanedero ma i komite nana e hoonoho ia S. Kamakahiki i kahu ekalesia no Haiku. Heluheluia ka hoike a ke komite no ka hihia mawaena o E. Helekunihi me ka ekalesia o Hana, lawe ka aha i ka hoike e noonoo, e pono e lohe ia ko E. Helekunihi manao. Hookama ia o Keaupuni i keiki na ka aha, na S. E. Bihopa a me Kekoa e alakai ma ka ninau. Waiho mai o J. Haole he olelo hooholo, ua ike pono ka Ahahui Lunakahiko, i ke ano o ka halepule hou i kukulu ia e ka ekalesia o Wailuku, ua kupono i ke ano hou o ka noho Karistiano ana o ka lahuikanaka i keia wa, a no ka mea, ua hooikaika nui ka ekalesia e hoomaemae loa i oluolu ka noho hoomana ana i ke Akua. Nolaila:
          Hooholoia.—He mea ku i ka noho kuikahi a me ka launa pu iloko o ka Haku, ke ae oluolu mai ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Maui, i ka ekalesia o Wailuku, e hele i na ekalesia mawaho aku o na palena o keia aha, e nonoi i dala e hoopau ia'i na hemahema o ka luakini o Wailuku.
          Hooholoia.—Ua ku i ka lokomaikai a me ke aloha hoahanau, ke ae oluolu na kahu ekalesia a me na hoa a pau o keia aha ma o lakou iho, a ma o na ekalesia la no hoi o lakou, ke haawi mai i mau dala e hoopau ia'i na hemahema nui loa o keia ekalesia ma ka hoopaa ana i ka luakini o Wailuku, apono ia ka olelo hooholo. Hai mai o E. Helekunihi i kona manao i ka aha. He mea e pono ai ko'u waiho ana aku i ka noho kahu ana no ka ekalesia o Hana, e hoomaopopo ia no ke koena aie o ka ekalesia. Hoike mai ke komite no ka palapala kahea o Kaanapali ia J. Hanaloa, hooholo ka aha e noho oia e malama ia ekalekia, a hookuu mai ka Aha Euanelio o Hawaii Hikina iaia. Apono ka aha i ka olelo hooholo a Kekoa, e nonoi ke kakauolelo mau o keia aha i ke kakauolelo o ka aha kiekie e hooili mai na palapala i hana ia mawaena o Rev. J. M. Kealoha a me Kamalu, a loaa mai e kahea koke ia ka halawai kuikawa e ka lunahoomalu ma Waikapu. Hooholo ka aha, na ka lunahoomalu a me ke kakauolelo e haawi ia Keaupuni i palapala haiolelo no na makahiki elua.
          8 Ke Kulanui o Lahainaluna. Kuka ka aha a hooholoia, na na hoa a pau o ka aha e imi i mau haumana kupono a hoike mai i ka malama o Mei, 1876. Ma ke noi a J. F. Pokue, ua hooholo na hoa a pau o ka aha e lawe i ka nupepa Lahui Hawaii , a e paipai ikaika i na kihapai i holo mawaena o kanaka.
          9 Ka malama ana i ka pule mahinahou. O ke Sabati mua o ka malama, oia ka la lulu dala no ka mahinahou a me ka pule no kona aina e.
          10 E malamaia ka pule mua o Ianuari, 1876, i hebedoma haipule, a o ka Poaha hope o Feberuari i la pule no na kula. Hoopanee ka aha apopo hora 9 A. M., pule o J. B. Hanaike.
          Nov. 19, hora 9, halawai ka aha, pule i hapalua hora.
          Na kumumanao. 1 He mea pono anei i na kahu ekalesia ke hoopii i na Luna aupuni no ka pono ole o ka lakou hana? Ekalesia o Hana.
          2 Na hana e pale aku ai i ka laha nui ana o ka ona?  Rev. D. Puhi.
          3 He mea pono anei i na Kahu Ekale sia ke lilo i kumu kula?  Rev. L. Kaiwi.
          4 Heaha ka hana pono i na Ekale sia Kahu ole e hana ai?  Ekalesia o Huelo.
          5 No ke aha e hanai pono ole ai kekahi mau ekalesia i ko lakou mau kahu?
          Ekalesia o Keanae.
          6 Heaha la na mea luli ole elua i ike ia ma Hebera 6:18.  Rev. S. Kamakahiki.
          7 Pehea la i Bapetizo ia'i o Iesu, i hooluuia paha i ka wai, i pi ia paha?
         
R ev. O. Nawahine.
          8 Heaha ka maikai o ka Palapala Hemolele?  Rev. W. P. Kahale.
          9 Ka pono o ke kahu ekalesia e hooko i kana hana i ka wa aie o kona ekalesia iaia, heaha la ia.  Rev. S. E. Bihopa.
          10 Na mea e keakea ai i na haole, i na pono o ko Iesu aupuni iwaena o ka Lahui Hawaii.  Rev. W. P. Alekanedero.
          11 Na mea e kokua mai ai na haole i na pono o ko Iesu aupuni iwaena o keia lahui?  Ekalesia o Olowalu.
          12 Na kumu e pono ai ke kahu ekale sia e hookumu ia'i kana oihana kahu?
          Ekalesia o Waikapu.
          13 Heaha la ke ano o ka haiolelo kupono a ke kahunapule i kona ekale sia?
         
J . B. Hanaike.
          14 E wehewehe i ka Pauku 29 o ka Mokuna 15 o Korineto mua?
          Rev. S. Paulo.
          15 O ka ekalesia Pope, he lala anei oia no ka Ekalesia Kristiano oiaio?
         
R ev. A. Pali.
          16 He mea pono anei ke kau ia na kii iloko o na Luakini?
          Ekalesia o Kaanapali.
          17 He mea pono anei ke pule like na kanaka a pau ma ke anaina pule?
          Ekalesia o Honokohau.
          18 O na mahiko anei kekahi mea kokua i na ekalesia, aole paha?  Noa Pali.
          19 He mea pono anei e uku ia na Puuku o ka ekalesia?  Ekalesia o Lanai.
          20 Heaha la ke ano o ka hua olelo ka Mea Kiekie?  E. Kekoa.
          He pono ke hoolako ia na mea pili i ka hana a ka aha ma ka halawai kuikawa ma Waikapu. E hoouna ia ka moolelo i ka nupepa Lahui Hawaii. Ke haawi aku nei keia aha i ka hoomaikai piha i ke kahu ekalesia o Wailuku a me na ekalesia pili pu mai no ke kokua aloha ana i na hoa o ka aha i ka paina awakea o na la elua me ka hapa. E hoopanee keia aha a halawai hou ma Lahainaluna i ka Poalua mua o Mei, 1876; pule o W. P. Alekanedero.  W. P. KAHALE.
Kakauolelo o ka Aha.