Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 10, 2 March 1876 — KA HALE KAKELA BELOISA. HE NANEA NO NA AU I HALA. [ARTICLE]

KA HALE KAKELA BELOISA.

HE NANEA NO NA AU I HALA.

HEIrU 6. AKOMO aku ia na man kanaka nei i hoohui ano e ia iloko o ka hale hookipa, a pii aka la ma ke alapii a hiki i ko laua komo ana iloko o kekahi keena oka hale malana w. la I&aa i noho iho ai, i akn 1« o Heneri. M E kna m«kamaka, ano, na hoohniia kaua he m»a hoahanan. E hai m&i oe i kou inoa, a ina he mea hiki ia'o ke kokna akn ia oe ma kekahi manawa e hiki mai ana, me kun puuwai a pau ke a-a nei au e kokna nou a no kou inoa a hiki i ka wa 6 hookaawale ia aku ai mai keia honna." " Ua ike ia au o na kanaka o keia wahi a pau ma ka inoa o Anederea Savage. Ke manao nei au e kapa mai ana lakou i ko'u inoa o Auederea Hipa ma keia hope aku." Aole e hiki ia Henen ko unmi i kona aka no keia olelo ake kamaaina. Ua aka iho lu ia me ka lo'u ana no kekahi manawa, me ka i aku : "Aoie pela, aole e hiki ke kapuia mai ia inoa ia oe. He mea hohe wale a he palupaln ka hipa, aole i kupono e kapaia mai oe ma ia inoa. Ua hakaka oe me ke koa, a me ka wiwo ole no boi, aka, no ke an o ka jx>no i lilo ai ka pomaikai o ka hakaka ana ma ko'u aoao, a pela i eo ai ia'u." "He oiaio ia e ka maknmaha, ho oinio kau ; aka, e hai mai oe i kou iuoa, oiai u* hai aku nei au i ko'n inoa." " 0 Heneri De Laralete ko'u inoa,'' wahi a kamalihini. "He Lutanela an noloko oka puali koa oka Moi. Ua haaleie aku au ia hana, a e holi ana an i haiia na"a. i loaa ka pomaikai." " Aiaila, e loaa koke ana ia oe me kon ike ole,'' walii a Anederea Savage. " Ua ! loaa koke ia oe he hoaaloha maikai me kekahi o na kanaka waiw&i ioa o kei& aoao o Farani.'' "A ! 000 anei kau e oleio nei e kno makanuika"?" i ninau aku ai o Ileneri. Hene iho U ka aka a Anederea me kē k.u'i ilio i ka j>akankau. 4t Ina owau !" w.ihi aua, "maoli kela ! U& like ko'u nele me kekahi ilio kawau. Aohoa'u wahi haj>aumi i hookoeia no ko'u waihona, i ka wa e loaa ai ka'u dali, o ka wa uo ia e auhee koke aku ai Ukou. Xo ka ludaio ka'u e olelo nei. no lleui IseraeU & me k&ua kaikam&hine me Ksetera." | ■ " A pehea e loaa ai ia'n ka j>oiu«ikai j malaila ?" i uiiiau aku ai o Heneri. " I | ko'u manao. ua «neane au e hiki aku i j ko'u hopoua no Uua matuu& o ka lo&a jana he wahi pomaik&i kekahi lu&i & U- ; ua mai." | " Aole pela," » p&ne mai ai o Anedei rea. " O lieui; I««er«eU, he kanaka ia e i h(H>poma ole an* i kaua oleio, Ua iohe j&u i kona oielo ana e heie «ku oe i on& i U ; in« oe e hooko aku i kana noi—he ] : j>ono e hele e hoao i ike." i | " Aole,' wahi a Heoeri, "*oie lo& &u j [ e hele aku i ona 1« ; he me« ia e manao | |ia mai ai e hele aku «n« «n e nonoi i I nku no ko'u kokn« «na m«hope o«Mt. i Aole pela e ka makamaka AnetlenHt ; e i iuu, e mi. * f hauv4i kaua ; ak«, IH> ka hoU «n« aku e nonoi i ua kv>kua «ua I tuai k« mak«jnak« lu-Uio hmī, «ol« Km t au e han* an& pela, e Aneder»«." IM* U«« i u&ue* *i. & t lu&n* *i hoi, a hiki w«lo i k« w« i h&wa to »*i *i k* m>e olun*. Ik« &ku u«t k* I* ik* ilik«i, « ī k« «r« i «*i &i k* p««ti, j« ut«tkt uiai I* u* kukui o lt% ImlmW iHt«t o Auesera« i* «r« i *k« *i k* i mahhini « UMtk&tk«i i m «U»«i obb> Uu&k«ttU«le. 1 ko i* nei kiki «m *ke i k* «&*k*t*, k«hi «•* i h«k«k« &t «m Awxbr&&, lte k*k«ik«hi w«U «• m k«u«k« i kt* ik«s | *n« b k*Vikio a«* iw* I*» k* «m> s itt*, «»)e Uhva i aa«i Ut*( nei, k* «•* »«wa k* b*M It*ul*M i W n* i* ma i* w«hi i k« *<v In* he heW tt*k*&l% ko «& aa&hkiui ;»et iko, iM p«k* m ib» <w* i kt»Ikahi e hakik> a*«i *&* wt« Imm m*« i ouehe* ;«o k* «a* k«U« rm« w*ki ] ut p«« e heU **«. *t* «»«UiU i *k«ti &k«. &< kekaht umm ktn«> e &&hu «&« i k* k\>> ® k«hi utail«a« * Uk « wta k« t« i •«■«lw inu « k« iU> «i. u« lu tWv> UMt

ipe* la «B9 ka pee ae ma k&hi 8 ike ole ia mai ai, aka, no ko ia aei hooikaika ia ««• »« e k» eho miu, aole keia i manao ae ao kela » me keia mahope mai ona, hookahi ana mea laakaala, o aa nea e hiki mai m imu o koaa alo. Ma na hiohiona o ka mea e akali n©i mahope ona, me he la aoie oia he elele no kekahi mea ino. A i ka wa i hnli hoi ae ai o' fieneri i ka Hoiele ana i haalele aka ai, na ike ia akn la na kiuo eleele la e «hai loloa ana iaia a hiki wale i ke komo ana iloko o ka Holele. * . * » * I ka « a i ak a« ai o Henen i kakahiakanni o kekahi la ae, oa haalele mai ia ke pooianio o ka waina i kooa 1010, a na mama maikai kona manao. Hooma* nao ae ia ia no na mea i hanaia i ka la i hala, a me kona hakaka aoa, ia wa i akaaka iho ai oia nona iho, me ka poana ae i keia maa mapnoa ok>lo: "A! £ Paoiine! Nani ka mamaoo ke kowa mawaena o kana. Ina paha oe e ike ana, pia waa iloko o ka Holele nani loa o Aoegera nei, me aa wahi d»> la he iwakalua wa!e no i kona pakeke, noloko mai o ke ewala haneri dala i haalele raai iaia, heaha la kaa e olelo mai ai ia'u ? Ke maka-e mai nei ka pomaikai ia'a, aka, heaha ka hewa, pela no an e na-i aka ai a hiki i ka hopena. A ha ! Heaha keia ?" Pela i pniwa koke ai kona manao, i ka ike ana he leta ke waiho ana ilnna o ka papakaakaa ma ka aoao o kona moe. i 0 ka lima knkaa mawaho o aa leta nei. l he lima wahine. No ia nei haohao l | nui, na wehe ae Ia ia a nana iho la i na oU»lo o loko. He pokole walo no, a pei uei ka «ua. Ina e kipa ae ka malihini i kokna ai 1 ka ludaio a me ko kaik&mahine ma ka makete, ma ka hale i kahikahi ia aka iaia, aa hoohanohano nai ia mai lana e kona lokomaikai." Nala iho la o Heaeri ilob ona. Hiki hoa mai la na hoomanao ana no ka Ane» | derea maa oielo, He oiaīo aoei aa loaa | iaia ka mole o ka pomaikai ? | " Heaha )a hoi wahi ana, "e hele | aka ana aa : a ina e hiki io akn a« ilaii I*' «010 loa au e nonoi iki aka i wahi i aku no ko'a kokaa 80«," i I ke awakea ponoi o na la nei, ike ia »ku 1« ka mrt!ihini e kapio ana i kona alahele a hiki i ka paka o ka hale o ka luiluio. Ue hale nui eehia i ka nana aka, %e he p*ia la no kekahi pahale kahiko. He kiekio uo hoi me na hale kai m» malnna iho, a paapu na puka auiani i ka lepo, a me ka pnnawelewale. I ka unna aka, me he la aole ia he h«le no ko kanaka waiwai. aka, aa maopopo wae ia ia nei ke aao o na ledakt, he poe huna i ko lakoe waiwai, a no ko ia nei hilinai i na olelo a Anederea, nolaila, aa komo loa aka oia ikiko a hiki i ka p*pa kaai ekaeka o Beni leeraela. I k* ike ana m*i o ka ladaio eleeuakale, ua pu-a mai la na o«li o ka haooli I ma kona maa heleheleoa, malia paha | no koaa hoomnoao ana ae oia nei koaa i aw ai i kona ola a me ko kaaa kaikmuahine. Pane mai la ia. " A ! »ote ! i hiUhila ke KarUuano i ka hele ana i m*i o ike i ka ledaio. S ekali mai aa«i w cnalkO|vt o't ?" laia i p«a»a ae ai pela. k« m la ia ile»* a alakai ak« la ia ia ctei ilob a ke keena mak4o aka o ke kewa kaiM, kahi a • noho aMu I ka wa i komo aka ai ke ka*saka apio Kart*ti«iM> ia wa i >a ae ai e Beetec« il«»a e haawi «aai i ke ah»ha ao ia I ake la o U«mtū * &e w»ot ako nei a«ika«i,« aobe iho ata bi «aki.i Aohe i kepooo i k» knikamahiiae of*»e hoolahi wale iaia iho u»«a o kekahi ka«aka aea wale e like m »V w Aele pe*a," i paae mei ai« *W» ko e mea i«m i «m ka peili pMk «eii i ko ie haaa; * kw» hoaaloha wiwo oK—a » ko'e kaikm «e, iMUaila. o ka mea ia>« e Imm ak« ai. e haawi ak« a« i k«\# aWha «« me «a heo«»aikai «m*.* | Ua a«ea«e keia e pehele ihb «\ ia ma« h««eMe weipah*. at«4e im h». elelo k«po«o e |MWta ak« ai, » ke «lolaa i wale ak« «e. AUkai aka la k«fea 1« i«' »ea a kiki i kekahi «eh<v, he»«ahe iho k la, N*a*»a> iaka «ak«a IwkM w> la«a «ei «te k« wawl« o lok*, « «M ke^' «a m*« kahiko i Wheka m ai. «a «*t** aka o k« Wa«oh> 1

M Ae, oia no» w «r»hl »lcaMlawi|MM mai ai, oīai oia aa nobo ibo la m& kekahi noho e kokoke aaai kooa hoMMakoa, a me he la hoi, n hoohdk> M« kaa i na ano o ka haaa ana oai pela k ia &eS. u laoei aie imi aimaoai Mawipn; ke ooaoi aka nei au ia oe e kmko eai ia'a i ko« moo)ek> a paa loame ka inioa olfri kekahi mea «ak«, i mea e hiki ai ia'a ke aua no ko« «a e hiki laai as&." He ke ano hikUaie i hakapoeeaka ai 0 Heneei iaa I«dak» la. I kiaohi, o» aoe pilipa keia, a ezm kaahHakila, i awili pa ia ne ka akioki; aka, i kaaa ike' aaa aka iaa hiooa oke aloha mm heleheleaa o ka ladaio, va paae alia la keia: u He ooi kopaaaka kaa i ko'amaaee, aka, e hoike ak« too aa i ka pam i kttpono no kaa noi e like rae ka peMai i ka mea i anoiia. Be aaoolelo Hīpmahw koV, a me ka ahia." Hahai aka la keia i koaa § koua moolek» laai kiaohi am a hiki i ko lakoa halawai paaaa ana mai ka ntake mai—ka lik> e ana o kona pouwai, ame aa poino e ae i ioohia iaia. Hoolohe pono mai la iaea i ka ia sei olelo me ka hiaai, a hiki i ko ia nei wa 1 hai aku ai i kona aloha no ia wa i ano eae ai ko laoa mau helehetena, me ka hoopaiwa ia, aka, aole i pane mai, hoolohe malie wale mai la no a hiki i ke oki ana o ka ia nei olelo Aole uo hoi keia i hnna i k* hoike aka no ko Paaline aloha iaia, ame kona panlele nai mamali ona, me ka hiki ole e kuaiia kona paawai i kekahi aea e aka. la ia iK-i i Wwnalw iho ai, paae ami lao Bani leeiaeia; "Ua poao, e lih> oe i hoaaioha maikai loa bo mana. Ooe ka mea nawr i hoopekeie ko aaaaa hamrha no ame ko maaa ola. Ina ***** he hookae o koa manwi e hMgīke aku i Irni waihooa <Ua me k& moaL" " Aok» o'a manao hookahi, 9 * i paike aka ai keia, <; be loaa kekahi haa* kape» no e hila h3adeaiaa. Okadak Wa makemake nui, i hiki ai ia'a ke hei hoa aku e la«v* ia Patdiae i wahēae moe. M Oiai keia e oleh> ana peia, Mea 3» la o Esetera iklo aoteb aaai la. M Be niea niaikai ke aloha aaa, e like me koe aK»ha ia Pauliut?, aka, «a paa anei koe maaao aohe mea naaa e hock>U ae i koaa aioha " A«v *a paa, a he oiaio kuaa aleha," wahiaHeoeri - Aofe loa he «a i heakeaiamaiai ko'amaaa» e ke kaantot no kona ak>ha ia'a Aoie kia, he <Ai» uia e like me k*» kapaa o ka k." " Ma kaa eiek> aaa, he poae ia naaaa e manaoio ako," i pfo>e aaai aio Beai laeiaela. krāki, he a» hana, aoh* i hiki poao i km «a dcaaa> kale nei k* mahnaa i aa haaaapaa. Jaa W makemake koo e knkaa eaai ia'a» e haawi ao an i uka naial nfnTl i —»H aea. Aoie oia «ahs e Womkm» ee ae kaaa oWb paa» e aana ama ao aa i ka aa e lik» ai oe hr kaaaka kweeeee no keae aku." No kfekahi aiaaawa i k»ha ila ii« U«t«i n»c ha paao %*t 0 heaaohaaa, W ewnai aai iea aa lufe» ae kkna. H» i.alaa>la hei eaa nafaki aka paalikaiaa e k«> akii i kalawa, a i bh «u hoi, v lāft» aaa ha W feafca* ae ha 1«. 4aiekakp*. Aka iMiaak «aaheeka» ao ka haaa pone, O l»dyai Waapeae meimaa* hana he waiaaj wbai ea. He wwa? hayaka kaa i bhw b» aa wwk»a»a,alaM ee«*ia kn rn|piinliin aka ikeaaa»; «ihb heie kal kew aialinye aa hew e» la la e 6wa4wa» iewiaea Imw* bwa ea*WL T*m\n «aanei» a» k aa «lal'&elMi*» «aea*«»tft ibh aaa Wm. i Ua lawa b<«a «ma m* «aa ! ka haWo I ®»*,Wtta - Ma, Mh «aa īb» «a» aaheaiM » &i«»cra Ua« Bta ka bai ilaplah ai 4k««mnlni «mciM «« K«»«NMweiadA* e h» hdE»a aaaM I» hweka* a ea» fee hin -makmWlM hm. O Uia luhwa,, ew h» Mi k a UMhi eiea ka aeM« Waa aaaiahapa aaMMie «a «aabk»« iliwnn kMaa.