Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 24, 8 June 1876 — Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni Hawaii Ka Moolelo o na hana o ke Kau o ka M. H. 1876. [ARTICLE]

Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni Hawaii

Ka Moolelo o na hana o ke Kau o ka M. H. 1876.

*• ■ ■ [Ko«na t«ai ka Anno Eha mai.] H&luheia mai o Mr. Malioe he pfllap:i!a hoopii mai Kona Akau mai. e noi ana aole e Hpmiooia ka palapala hoopii e nui ana, a hoonoaia ka »oho o k* Lnua mai i.i apana »*ai, okii aole i kakau ponoi ka poe ou»a ka hapanui o na inoa, i ko lakutt mau iaoa. ponoi iho. Hehihelu tnai o Mr. Kanai, hc lioopii mai koaa apana mai, e noi ana, e hoommia i aUani hou o. ia apana; e hoo loliia ke kakawai e pili ana i na Lunahelu a me ua Lunaauhau, a na na Lunaauhan e hana na liana an» Lunaliehi; e hoopii ia ka uku o na kmiuikula i $1.00 no ka U. Heiulielu tnai o Mr. Mahoe he hoopii mai Honoiulu nei, e hookaawaleia i fl!OftO no kekahi ahinui lu»u mai ka Halekula IlHnaliina aika Hah-mai Pupule. Ilelulielu inai ka llon. Kaai, he hoopii mai Koua Akau mai, e noi ana e hoonoain ka. nolio o Mr. Pilipo.

lIoiKE A SA KoMITE. Iloike mai'ke Komilo Hookoiokolo i>o ka bila e hoololi ai i ka pauku 23:1 o ke Kauawai Kivila, e hoonui i na haawiua 110 na iiio o na hololiolona i hoopaaia ma na ]>a aupuiu ma ka apana o Wailuku, Makauao. a lue Hilo, e hookomo mai uua lakoii i hila h<»u ina ia walii. Wailioia ma ka papa a heluheluia ka hila hou a ke koniile. Oka liila e hooioli aua ika pauku 1 mok. 41 oke knnawai kar.iitna, e hoo p iiH'e loa ia. Aponoia. Ma ka hila e lioololi ana i ke kmawai i aponoia i ka la 2 o lulai 1871). a e hoopa.ii loa ai i ka pankn 481 me 487 o ke kanawai kivila, ua hoike mai ke komite e lawe hou mai ana lakon iie hiia hou uo i-i tue:i. Waihoia a hiweia inai ia hila. Ma ka hoopii o tioi ana ei hoopii ia na luua kolio o Wai.nea, Kauai, ua mauao ke komile e kauohaia ka Loio Kiihn;:i c a huopii aku ia l.ikou, e like me ka pauku IBiok. 8(1 o ke kanawai kaiai ina. W r aiitoia ma ka papa a kakau inoa ka hoa hanohano mai Makawao mai. Noi mai o Mr. Aholo e hnpai houia ka noonoo no ka hoike a ke Komite U'aiw.ii ma ka mea e pili aua i ii:i »iala i laweia na kakauolelo iiiua oka AhaoU 10. Hoolioloia a waihoia i hana o ka la no ka la apopo.

lleiiiliehi mai o Mr. IkU'knnihi, 110 ka manawa m-ia, lto l>ila kauawai e iioolioiJtui ana i ua k'imu hoouiu laliui ma ke pai ana i huke i'uhi it■ »<>|>»»l«jK-i 110 ka noho'na ohana anx Kapae ia na rula a lieluhi'lu aiuaia, a wailioia i kokahi komite wae.

lloolalia uiai o Mr. Kalaukoa he bila kanawaiVpapa ana i ka mare o na wahi ne ILiwaii i na k.iuaka o na aiua e i hookupa oloia, a i hooliiki mua ole e noho a make ma Ilawaii nei. Hoolaha mai ka Loio Knhina he Knla hoa, rula helu (J2 a waihoia uo n.i liaua o ka la uo ka ia npopo. NAHawokaLA. ILip.ii ia ka iiooikk) anr i ka ok-lo hooholo ake Aiii lt k t hoole ana, aolo ko ia liak* e iiīiiiui m 111 uia «> ka Aha Ku hiua oka Moi. īmua o ke Koiiuu oki Hale. oka Hoii. Iseiil»ery; ni.iki noh 3l 4hojKM> ka hoopaap.ia loihi atia. ua hoo p:iiua ke koiuUo a nolm hou, ;ipo|>o. IliHipāiiee ka llalo. L\ iiana >>. —Poalua, Mei. ;>O. HrLr»n.t'iA xa'hoopu a wāiuōia. Na Ilon. Mr. Wana rto Ilanalei, he uini oau kumu hoopii. N« Hon. Mr. Kaina ix> llilo, e h«»<>kanwaleia i |4c»o »uo ka uw apo n\a Houolii. Hilo. Xa Hon. Mr. Kamanoha no Kona Hema, he ewalu mau kuiuu lioopii, \\ aih »a nia ka papa. Na llou. Mr. Kauai no Koolaupoko, e aku n* haie kuai liilīi i $200 no ka laikini kuai. Hoopanee loa ia^ Na llou. Mr. Mahoe no Honolnhi, elvoo- ! noa ia ke kuho ia ana o Hou. Mr. S. M. Kaniakau no kona mai loihi. Waihv«a ike koniile wae noua na inoa, Mahoe, liirch, Kaai. Mahelona. Kauai. Noi mai ke konute wae i wailio la aku ai ka huli ana i na bukr helu o ka Hv>telo « Haawi ak« i mauawa hou. Na i)ll tO A Mr XA ». Waiho niai o Hou. Mr. lUrv h he ol*4o hooh<.Uo aole e wkn ia o Ho«. Mr. S. M. Kamakau, oiai • mai ana. Hiv>pane« U»a 1.1.

Waiho inai o Hoii Mr, K.-uu he olrki h>>> oholo, e »!oi akn koi* kaie i ka Luua IKhw }k«o}»!w f }>»im ma ka uu|n>}wk i.* olelo « ke *lu J. M. S»«uth i Kai «i i k\ U J«> «» Mt'i no kp kuilohi }taitailik<> » k» h-»i,».e10 hv»honu « kf kuhin* o ko »s* viid t» i ln> u no ko k ink.Un i ka ;h' o M« . hou i.n. \S *tho m*i o līv>". Mr. l\lij»o ho oV!.i hoohoJ*ve kiuoh\i* kr kak.ti»«»;<>!o o U.i h*le e ko«\> *k« i* W. i\ » ri« lVter K">rs *mr p'm» m.-,u kanakn * n«<, t» Uf!<p m*» iwim o koi* htle a f i.ui*einaai» n« hv»\lohtk>ht h<« n»i » Ukou t.hju e b«H»}»t*}»t« tia i* r h*jw i N A MAM o I. « 1.. Oiiu k* no.woi» «n* i k«. oUlo ho.»Ho!,t luvth*«ra i u« kahin* imai o kr k«<iuu» o ki» k&t«. l'« k«W« u « llou Mi ku. M«krtpc ok* k io h *nv hv. OJMHI* kr kotr.i|4» 1 h-:| ' 'm 1« I.» u' M »V. r. 'ik ' ... M« >J.

i Halaw»i ka haie e Jike me ka raea hw.uJ I apoooia aa hana oka la matnsa iho. . - I * Na PalaMla Hookī. ! Mai W&iluku mai,© ooi aaa e hoihoi hoa j ia mai na lepera ma ko lakou mau home, a | i»e kekahi aiaa heopii eae j a e kukulu ia i i maa halemai ma na apana kiaaiaa. j Na Olelq Hoohou). [ Na Hon. Mr. Kaai, e niuan aku ke Kuj hina Kalaiaina i ka huiaa o na pake paa- | hana a na ona wiliko a me raiki i makemake ai. Aponoia. H«rnheiu mai ka Hon. Mr. Heleknuihi no ka manawa uiua, he kanawai o piīi ana ika hooulu lahui. Hooholoia no ka heluhelu alua ana. Heiuheiu mai ka Hou. Mr. Kalaukoa no ka manawa mua, he kanawai e kapu aoa i ka male o na wahine Hawaii me na kana- | ka o ua aina e i hookupa oie ia a i hoohiki i ole e noho a make maanei. Kapfce loaia. j Heluhelu mai ka Hon. Mr. Martia uo ka | manawa mua, he kaanwai e piii aua i na [ haku me na kauwa. Kapae ioaia. | Heiuhelu mai ka Hon. Mr. Wana, Le I olelo hooholo e papa ana aole e iawe hoqia na mai lcpcra ma Kalawao oiai keia hale e noho ana. Kapaeloaia. lloike mai ko Kuhiua e like . me ke kauoha a kekahi olelo hooholo ; aia l no i ke kakanolelo o ka Ahakukamalu na inoolelo oia hana, a aia ia uiea malalo o ka Moi wale no; ao ua loaa oke kakau kope uo ka makahiki, ua hiki aku i ka Na Hanaokala. Hapai hou ana i ka noonoo ma ka olelo hooholo a ka Hon. Mr. llhodes, e hoole 'ua i ka hiliuai o ka hnle i na Kuhiua ; iioko o ke komiie o ka hale, ka lloii. Mr. Wana ma ka uolio. Ua ala mai ho hoopaapaa ikaika a loihi ma keia mea, a ua kamailio ua Hons. Birch, Kauai, Nahako, Kaai, AhoLo a me ke Kuhina o ko na aiua e ma ka aoao kue i ka olelo hooholo, a o na Hon Nawahi a ine Pilipo uia ka aoao e anono ana. Mahope iho oka hoopaapaa aua no eha liom, ua hiKipan ia ke komūe mp ke noi nku ika hale e hoo[>anee loa ia. Sla ke noi, ua hoopanee loa ia ka olelo hooholo, he 27 uia ka ae, a he 13 ma ka hoole. Hoopanee ka ilnle. Lv hana '« v B.—Poaha, īune 1. Halawai ka Ahaolelo e like me ka mea mau. N.V IULAPALA HOOPM. Mai Waialua mai, e hoomakaukau ka Papa Ola i mau huke malama ola, a e haa>vi ia aku mawaena ona ohaua; ao na aina a pau oke au]>uni i lilo i kekahi poe e ae e hoihoi hou ia mai.

i ila'i Kuhila mai, e lu>Oiniia kft uku ok& I Mui i 110 iir makahiki elua ; ehoo- ! jnu ia »m Inna niauui » na ka hope ilamuku e haua ia mau haua ; e hoopau ia ke kokua kakauolelo o ka ahakiekie, a e pau kn haawi hou ana i laikiui kuai bipi uo Kuhala Akau. Xa oi.r.La HOOHOI.O. Hoolaha mai ka Hon.. Mr. Helekunihi he kauawai e auhau ana i ka uku makahiki o na luua aupuai i oi aku mamua o £300 no ka makahiki; ao ka lehuleuu ioi aku reianiua o > ka loaa niakahiki, he hapalua d »la no kela mekeia $100. lloolahamai ka Hon. Mr. Halstea«l he k inawai e lu» īloli ai i ka pauku v» kr kanawai k>viia. ileluhelu luaio ILm. Mr. Kaneilii 110 ka inauāwa mua he kaaawai e lnK>j».\u ai i ke kanawai i }Sli ika hookamakama. Waiho ia uo ka hehihelu alua. llehiheiu mii k.i Hon. Mr. Kauni tio ka inanftwa inna he k'inawai e hoi»loli ai i ka pauku i> o ke kmmikanawai, a he kanawai e ai i ka pAuku « inokoha 10 ko kanawai kaeaima; a heluhelu pu niai no h<ti he olelo hooholo e hookaawaleia i no kekahi alanui ma Waimea, Kami, e p:iana"mai ke awa a hiki i uka. Waihoia a noonoo p i me ka hilahaawiua.

Ueluhelu mai ka Hon. Mr. llelekuuihi no kv m uiaw i m n ho kamwu e h v»lo!i ai i k\ piuku 7 o ke k\nawai e pili aua i.ua k.>"»!>in i pili aini. Heluhelu mvi ka il.»a* Mr. Htlstead ho oldo hoohoio e in.iau aua i k« kuhma o ko na aina e ina he oiau» ua hoouua ta aku nei o L. Asiu e ke aup.tmt> hi»lo aku i Kr»a no k«kaUi luau p\k<\ a oi i a;ie» ka uhm e olelo ia ne; eia ae k% ke Imi nni uei mti Kap>l.i. kiko luai we p\keP Ua pn»e tu»4 ke k<ihina he oiaio i<o ua li-v»uiiaia akii o ,\siu. aoK- nae i ike ia ko kuni.i o ko:i * Sin!» hoi ,ma mai. ileluiielu in li ka iioii. Mr i.ilikal.ini no

ka iiuiiaik.i iuui. lio k.in*uat ano ulo.o ,• |»ii ;l!) 4 i k<- koh.i «iM i iix t'h io »v» k.i h.nu liou »m;« i Kuimikaii*»»«i. K«}>.io L».ti*. IC.».>liiu iiu !,-i k i II .»« Mr IVm,»ii ho >lt:ii| k.n> »w .<; |>. i v : o !i,i.<ii.vi »i I k.« Hl.« Kiill.l i.>, li.M>l.>ii i k l ll)v»k. I. t«<»v>:<»ii | k.t Hiv<k. «i' <• iiot Ki»n.t\\ .-II «» ; ;i u.\ !ivlu hrln |mi nisi ii,» li,,i i t ),<■ «»U>h» hv».iti,»i<v o k>»!.«»< » I k.» in!o w .1, n.» kt »iaruil :*ii |m» Ilv» ,\i»i l :ut k.l II i 1 M»i' k ' elll » <» kt U.»V»un* «:».t «» s Kiui, a «> ko kuiua ,» k,»>»* hilil fl->: :»i» ■» ni.A» H>» »?!»',»««. U»i.ih<»l',t iu.v ko tiu K*:h»»« iiv» ka m« "i* * ltoW.t !(<> k » w j» 1 (> li«» »;»,>:H»fH»llv» «I » ki hl««ll% «»»« ,»»14 |«A.| t» k« la' »1 II »tr*n H »»h-»!,»i« ih> k» hrltthv(i* «'l:t, V • ka.i >'».t.t e »»ti . a iii hr!«Uoi«t |»a »w »i #i > !. <« ~!< h<" >><i !,< li,>,<*l<<! » f ,\i t .<),) ■tO« i l»t h* >* h |>t,| |»:.x k,H h»>3 » ,V»« O ke K.v<k*!*i Wai!» >»« im u v» k> K»«i!. «» K t l(M k.t « ■•« •■>-»!»,» II . k, U »„ \|| r> <-,S k«

HHWāi e hopluli ai i ka paukn 869 o ke ka* «awai e h|oioli %i I k* pauku 16, .17. 19, a me S0 o i,% mok. 4l o k<& kaaawai karainia;: p ■ 'V": J : ji Jj^.r; Nahasa OKA LA. . . ICn ana iJok> o ke Komile o ka Hale i ka rula hoa a.ka 1/oio Kuhina, e pili ana i kjeka|»i kooiitc hou, ka Hoo. Mr. Aiwohi niai ka noho. Ma ko it-6i ua hoopania ke komile a aponoiaka ruia, Hapiiiia ia noonoo ana i ka oielo hoike a ke Komi e Waiwai e piii ana ika oielo hooholo no ka ukn o na Kakauole mua, na, ke Ko!«ito o ka hale, ka Hon. Mr. Naha-1 ku ma ka it itw>. Mkliopu oka hoopaāpaa lo* i ihi nn;i, ua'hoopaii ia ke komile, a apono' ia ka oieio lioiko a ke koniik'. ka Hule.