Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 32, 9 August 1877 — Page 2

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, AUGATE 9, 1877.

OLELO HOOLAHA.

          E WEHE ia ana na puka o Haleiwa no ka hoomaka ana o ka makahiki hou o ke Kula Hanai o Wailua i ka Poakolu, la 8 o Augate. E makaala mai na makua keiki, a e loaa ana oukou ia'u ma Honolulu iloko o ka hebedoma mamua o ka la 8, a na'u no e alakai i ka oukou mau keiki a hiki pono i Waialua. Ua manaolana e loaa ana na kumu makaukau maoli iloko o keia makahiki hou.
30 tf.  Mary E. Green.

Hoolaha no ke Kula Kahunapule.

          E wehe hou ia ana ke kula Kahunapule ma Honolulu, malalo o ke alakai ana a ke kumu hou, o Rev. C. M. Hyde D. D. ke hiki aku i ka Poalua mua o Okatoba ae nei.
          Ua makemake ia na haumana a pau e akoakoa mai ma ia la.
          Ua oluolu ia na haumana hou i apono ia e na ahahui Euanelio a me na aha Luna kahiko e hele mai. O na haumana no hoi i apono ia e ke Komite Hoonaauao o ka Papa Hawaii, o lakou kahi e hele mai.
          Eia kekahi, ua hooholo iho nei ka Papa Hawaii e haawi i mau wahi dala kokua wale no na haumana ilihune, i mea hoolana i ke ola no ka noho ana ma ke kula: aole no na mea a pau keia, no na haumana pilikia wale no, a e nana pono ia ana na pilikia a pau o na haumana.
          E hooponopno hou ia'na na rumi i maemae kupono.
26 tf  MA KE KAUOHA.

He Lili—He Mamina.

E KA LUNAHOOPONOPONO: Aloha oe:—
          Ua aui ae nei he mau la, a ua niau aku la, a akahi no a ae ia mai au e ke au o ka manawa, e kamailio pu hou me oe ma kahi kaawale o ka kaua milimili, ke oluolu mai nae kou lokomaikai no keia noi. Aole au i poina i ka nupepa LAHUI HAWAII, aole loa hoi i kaa ko'u aie nui iaia, a no ia palaka ole ana, ke noi aku nei au e ae mai ia'u e kamailio ma kekahi kolamu ona, penei:
          O keia la, he la nui, he la mahuahua, a he la kiekie no Hawaii! Ae! he la na ke keiki Hawali e i iho ai, "eia au la ua ku i ka moku!" a aohe mea nana e ahewa aku. O ke au keia o ka nui ; o ka lako , a me ka lawa ; a he oiaio no ia. O na makahiki keia o ka maona ; ae! a owai ke hoole mai? O ka hauna keia e ikea'i—a lekei na wawae i ke one maloo; a aohe leo e uhu mai!
          Ke ike nei kakou i keia la, ke nee papa nei kela a me keia i ke kanu ki; o ke ko ke aho, a oia ka pahu hopena o kahi poe—a no ke aha la! No ka mea; ua ike ia, he pomaikai ke loaa mai ana!
          He waiwai nui ke loaa mai ana mai loko mai o ke ko; a pela me na mea e ae a pau—pela ke ao a ko'u lunaikehala—ke hookele ia nae me ka pololei.
          Pehea la ka noonoo o na Hawaii opio? He pomaikai no anei kahi e loaa mai ana mai a makou ae ? He wahi mailu iki anei o ka pono ? He wahi meheu iki anei o ka waiwai ?
          He oiaio ; aole loa he ike ia o ka pomaikai mai a makou Hawaii opio aku ; aka, aole nae ia he kumu e ole ai. Aole loa i ala iki kekahi kumu nana e hooulu ae i ka manaolana o ka makua no kona one oiwi nei mamuli o makou na keiki ; a ke hiamoe nei paha na kupuna me ka paulehia lilo loa iloko o ka ole no ia mea.
          O ko'u manao oiaio maoli nae, oia no keia : "O ka aui o ke ano o ka noho ana e like me ke ano o ke kulana, oia kekahi o na waiwai o ka aina." Ke noho mai nei kahi poe, a ke hele mai nei kahi poe opio o kakou, me na aahu nani, me na helehelena hiona naauao, a me na ano a pau o ka pomaikai, aka, ke mihi nei au i ka pane ae, o ka lapuwale ke onou ia mai; a he oiaio keia puana ana e hiki ole ai ke hoole ia mai.
          Ua hoolawa ka makua aupuni i na kula, a ua hele na opio a hiki i ka lawa ana e like me ka manao ia he kupono ma ia mau kula. Ua wehe hamama ia na ala he lehulehu wale no ka waa o kela a me keia e hoopiipii aku ai maluna o na ale kawaha o ka moana, a e alo hele aku ai i na kikiao makani o keia ola ana ; ua lehulehu na iho'na a me na pii'na, a lawa pono na kumuhana—aka, he mea kahaha nae ka hoohana ole ia o ia mau kumuhana.
          Ua lawa kupono ka ike ia Hawaii nona iho, aka ua nele nae i na kumu hoohana. No ke aha ? No ka mea, o ke keiki i hoonoho ia i ke kula a hala he mau makahiki he umi a umikumamalua, hemo mai la mai ke kula mai, o ka noho wale iho la no ka hana, a hala he mau makahiki ma ia hana oolea a hoopau ike, heaha ka hopena ? Aohe hopena e ae, o ke kepa wale no i ke kumakahiki, a i ole, o ka noho lapuwale malalo o ka malu inoa "lopa."
          Aole i hoao e hoohana i ka ike i loaa ia makou, ka naauao hoi a ka hou a na makua i imi ai a haawi makana mai, aka, uhauha wale aku la no, a o ka hopena o ia mea, o ka nele i kahi oihana e ae, o ke kuamakahiki wale no. Nawai e ole ka hookele ia o ke aupuni e hai? Nawai e ahewa aku ka naauao i hoohana ia ? Aole nau e Hawaii, no ke kumu kupono au e hiki ole ai ke ahewa aku—"nou ka hewa, nou ka ahewa ana." E ala kakou! oiai ka la! Aole keia he lili ino, oiai he lili ae no no kakou, no ke one kulaiwi o na makua, a no ka home o na kupuna. E ala kakou e Hawaii opio, e nana, e noonoo, hanai ana ka opu o ka aina, makai ana ke oa o kaupaku, he wahi pupupu wale no, ua lawa no nae nou a me a'u. Oia la e lohe oe—e maliu mai! Owau no a hoea hou aku, me ke aloha,  KAHIKINA KELEKONA.

Ka Ahaaina Hanohano i haawiia ia Kenela Kalani ma Trinity House.

          Ma ka la 25 o Iune, ua paholaia mai imua o ka malihini kaahele makaikai Kenela Kalani kekahi papaaina maikai loa ma ka Trinity House e na luna nui o ia hui.
          Eia na maka hanohano ma ia papaaina, ke Keiki Alii o Wale, ke Keiki Alii Leopold o Perusia, ke Keiki Alii Christian, ke Keiki Alii o Leiningen, ke Keiki Alii o Saxc-Weimer, ke Duke o Wellington, ka Makuisa o Hattord, Ela o Derby, Ela o Carnarvon, Sir Stafford Nothcote, Mr. Cross, a me ka Lunakanawai Kiekie Sir Slekanedere Cockburn. A mawaena o ka poe hanohano o ka papaaina, o ke Keiki Alii o Wale ka mea nana i haawi mai i ka haiolelo hookipa hoomaikai ma ka aoao o ka papaaina, a kamailio mai la ia penei:
          "O na makana a pau a makou i pahola aku nei imua ou e ke Kenela, a mamuli hoi o kou lawe ana'ku ia mau hookipa ana, ua lilo ia ia makou na kanaka Enelani he mea hauoli a he mea nui loa no hoi. Ke hai aku nei au me ka oiaio loa, no'u iho a me ka ohana Moi a pau o ke Aliiwahine. Ua kipa mai nei ma ko makou kapakai ka haawina oluolu i malihini loa i ko makou nei alo alii, oia hoi ka hookipa ana mai ia oe e ka malihini kaahele hanohano o ka aina. &c."
          Mahope o ka pau ana o ka haiolelo a ke Keiki Alii, ua ku mai o Kenela Kalani me ke kahiko piha o kona kulana Mekia Kenela, a pane mai la penei :
          "Aole he manawa e ae a'u i ike ai mai ko'u wa i pae malihini mai ai ma keia wahi e like me ka wa i lohe pono aku nei ko'u mau pepeiao i kau haiolelo e ke Keiki Alii. Ua kuni paaia keia mau olelo malalo o ka mana o keia Trinity House, a na keia Hui no e hoohui ae i ka lokahi o na pualikoa, na moku kaua o ke aupuni, no ka malama ana i ka maluhia mawaena o na aupuni elua. &c."
          A ke haawi aku nei au i ko'u mahalo i na hoa o ka papaaina, a o ko'u hoomaikai nui a oi aku i "Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii o Wale," a me na hoa o ka Hui.

E hai i ka Oiaio e D. H. Kaailau aole ka Wahahee.

E KA LAHUI HAWAII E; Aloha oe:
          E aui iki ae oe i ike lea ia'ku o D. H. Kaailau, e hoonohonoho mai la iluna o ke ao makani, e kipu malie ana me ka huluhulu nui ulaula o ka opu ino ; a i uhi hoi i kona mau maka iho me ka makaaniani keleawe o ka hoopunipuni ; e hoohihia wale ana hoi i ka mea hala ole ma kona kalaimanao ana. No ka nele anei i ka mea kamailio ole ? Mamua o ko kakou keehi ana'ku i ka paepae o ko kakou kalaimanao ana, e ae ia mai au e wehewehe pokole no'u ino.
          Ua hiki puikaika mai au i ke ao nei i ka makahiki o ka Haku 1852, i ka malama o "Kaaona," a i ka la 22 hoi o ia malama, maloko o ka ululaau waoakua kanaka ole, ma ka aoao akau o ka puu o "Puuhonu," ma Kawaihae-uka, apana o Kohala ; a mai ia la mai a i keia la a'u e ku kino aku nei imua o ke akea, ua oo hoi au malalo o ke kanawai, no ka mea, he 25 mak., 2 mal., 16 la ko'u, akahi no a loaa ia'u kekahi hoa paio ma keia ano. Elua mau mea ino i loaa ia'u iloko o ka D. H. Kaailau kukulu manao ana. 1 O ka hoopunipuni ino. 2 O ka hoohihia wale i ka mea hala ole ma kona kamailio ana.
          E oluolu mai e ka lehulehu e aui hou aku ihope a e makaikai i na kulana o keia kanaka, ma ka leha ana'ku ma ko kakou aniani kilohi ka LAHUI HAWAII, helu 27, aoao 2, a kolamu 5, hapa hope, e hai ana ma ke akea me ka wiwo ole. "2 mau kanaka o Kohala nei i kepaia no ka mahiko o Kapaa i Kauai, o Kamahana me Pupule, he mau mea akamai i ka hoolakalaka hoki."
          Ma ko'u ano he keiki kupa a kamaaina no Kohala-iki, Kohala-nui, Kohala ua apaapaa, Pili a me Kalahikiola, aole lao he mau kanaka o Kohala nei no laua na inoa i hai ia maluna'e i kepa ia no ka mahiko o Kapaa i Kauai ; a i kui palua ia hoi ka oialo ma ko kakou aoao, e ninau i na luna kepa a i ole i ka ona oia mahiko, e puana like mai auanei laua. Aole.
          E ahonui hou mai e na makamaka i ka leha hou iho ma ka LAHUI HAWAII o keia pule iho nei, helu 31, aoao 2, kolamu 4 me 5, hapa hope, e loaa hou no auanei na hoopunipuni he lehulehu malaila, malalo o ke poo, "Ko Honomakau keiki lalawai, &c."
          Owau nei o ka mea hala ole imua o kona mau maka, ka mea i mahi iho i 2 eka, aole nae i kanu ia kekahi mea kanu ana i hai mai nei ; aka, o kona enemi ka mea i hoao iho e kanu i mau anoano pu, a e hanai puaa hoi; aole nae i hua mai ke pu, make i ka la, aole hoi i mahuahua'e na wahi puaa, pau e i kaluaia. Aka, ma kana hoike manao ana nae imua o ka lehulehu ; nui hewahewa launa ole ka pinaki, kohu olala kukui ka hua o ke pu, kuaiia hoi na puaa 1 dala na mea liilii, 5 dala hoi ko na mea nui &c. E! auhea oukou e na makamaka i hoohialaai i ka nuu ana ia mau mea hou ; e malama i ko oukou mau puu o loaa auanei i ka iwi ooi o keia ia ino he hoopunipuni a D. H. K. e hanai nei i ka lehulehu, 2. ka hoohihia wale i ka mea hala ole ma kona kamailio ana. I ka nana maikai ana o ka mea e kakau nei i kona kalaimanao ana, ua atioma ia kona mau manao a pau; ua hookae oia ia ia iho maluna o ka iho hemahema o ka opu ino, nona keia mau manamana ino. O hoopunipuni, o holoholoolelo, o aki, o huwahuwa, o haanui, o ahiahi a pela aku, me kona hoao e wili pu aku i na mea hala ole me kona enemi iloko o na poai o kona kalaimanao ana, me ka manao paha e hui ana a nalo e; aole e hui a nalo; elike me ka hiki ole i ka wai ke noho pu me ka aila, ka popoki hoi me ka iole, pela e hiki ole ai ia oe ke owili aku i ka mea hala ole me kou enemi i na wa a pau. Aka, wahi nae au e D. H. K. ka mea i pulou iho i na manao lili kuloko o ke koho wale, ua hele mai maua e noi oihana i ka Moi—e; auhea oe e ka makamaka, ina he mea hiki i kou opu ino kiekie, ke pii oe a halawai me ka mana alii, a ninau aku i hoike nou mailaila mai; aole loa e loaa hookahi hoike nou; a ina hoi he mea hiki i ka ike o ko makaaniani keleawe hoopunipuni ke makaikai aku i na papaku o ka hohonu, a ike aku i ou mau kini ilaila me ka manao e loaa mai ona mau hoike nou mailaila mai; aole loaa e loaa hookahi; nolaila, eia mai ko lohe oiaio, haliu mai ko pepeiao ia nei, kahi i ku ai ka lohe a hoolohe pono mai. I ka la 13 o Aperila o keia makahiki no, holo mai la o S. L. Kawelo no Honolulu me ka ike ole ia o kona manao; aka, i ka hoi ana ae i Kohala me kekahi hookohu mai ka Moi ae, a penei ke ano nui o ua hookohu la:
          Ua hookohu ponoia aku o S. L. Kawelo, he mana kona e hooiimalima, a kuai ma kuu inoa i na aina a pau e loaa ana ia ia ma ka hoolimalima a kuai paha.  KALAKAUA R.
Iolani Hale, April 16. 1876.
          A i kona hiki ana ae me keia hookohu mai ka Moi ae, ua pioloke koke ko Kohala ia mau la; a no ka hiki kupono ole ia S. L. Kawelo, ke ana a hookaawale, ina he mau eka e loaa mai ana iaia ma ka hoolimalima a kuai paha; nolaila, noi mai oia i ko'u oluolu e kokua pu aku, aole au i hopu wikiwiki 'ku aka, he ake iloko o ka manao, e uku ponoia ko'u mau luhi a pau, ina e ko ana, a no ia mea ake aku ka manao e halawai kino me ke Lii, a kamailio pu he alo a he alo, ina paha mai iaia keia ae ana ae ia'u e kokua pu i ka hana me ka uku ponoia o ko'u mau luhi a pau;  alaila, e hana au me ke kanalua ole e like me ka hiki; aka, i ka hiki ana aku imua o ke 'lii, ua hooholo oia i kona manao e hoi i Kapaa i Kauai. Nolaila ninau mai la oia ia maua penei—Makemake olua i ka mahiko? Ina makemake, hoi kakou i Kapaa i Kauai—penei ke ano—Ia makou ka aina e mahi ai, ke dala o ka hoomaka ana, ka hale wili ka bipi, palau, ka hale noho, ka ai, ka ia a pela aku—A e mahi hoi ke kanaka e like me kona ikaika, a hiki i ke oo ana, mahele hapalua; a mai loko ae o kona hapalua e hoihoi ia mai ai ko makou mau lilo i kinohi, a o na makahiki aku mahope, he mahele hapalua wale no—Ae anei olua i keia ? Me ke kanalua ole, ae aku la maua: nolaila haalele ia Honolulu mahope o keia kamailio ana a hoi hou aku i Kohala i ka la 7 o Mei o keia A. D.—A i ka la 3 hoi o Iune o keia makahiki no, haalele aku la i na aekai o Kohala no ka manao e hpi io ana i Kapaa i Kauai. A i ka hiki ana mai, ua loli loa ae la, na mea a pau i ko ka mua i olelo ia maluna ae, a no ka loli ana ae, nolaila, aole i oluolu ko'u mau maka e hoi i Kapaa i Kauai, a noho iho la i Honolulu nei a hiki mai i keia la a'u e kakau nei i keia pane. A ua lohe pono mai la paha oe i keia. A eia mai na mau rula mau e paa nei no makou iho, o ka oihana ke hele mai i o makou nei, aole o makou ke hele aku, e ike loa oe i keia malalo iho. Aole nae e lilo keia hai ana aku ia oe i pau kou pohihihi, i mea akena aku; aka, i ike lea oe, aole au i maa i ke noi oihana. Penei : 1 I ka la 12 o Ianuari 1870, noi ia mai la au i kumukula no Honokaa, Hamakua, aole au i ae aku. 2 I ko'u mau la hope ma ke kulanui o Lahainaluna Mei 7, 1875, konoia mai la au e kekahi poe o Hana, e huipu me lakou i kumukula no lakou, aole au i ae aku. 3 I ka la 15 o Iune oia makahiki no, kono ia mai la au e kekahi poe o Kauai, ma ia ano hookahi no i hoikeia maluna ae, aole au i ae aku. 4 I ka la 23 o Iune 1876 aku nei, ua noi ia mai au e hoi aku a noho kumu no ke kula hanai o Kohala, aole au i ae aku. E ka makamaka maikai e, oia anei ke ano o ka puni oihana o ka haalele aku? Aole au i manao e pena aku ia oe i ke pena eleele o ka hoohenehene, aole hoi e hapala aku i ke ta uliuli o na olelo pilikino; aka, iloko wale no o ke aheahe malie o na olelo maikai, a i eha mai oe ilaila, he nani eha ana ia, aole i pa lima ia aku, aka, i hoole mai oe a ku mai iwaena o keia kahua mokomoko o keia kalaimanao ana; alaila, ua makaukau loa au e lena pau ae i ka ikaika o ka'u kakaka a pana pololei aku i ka maka o kou noonoo. Me na keiki hoolele hua kepau ko'u welina, me ka Lunahooponopono hoi ko'u mahalo.  S. M. KAAUKAI.
Honolulu City, Aug. 7, 1877.

Nu Hou o na Aina E.
KA IKAIKA O RUSIA.

          Bucharest, Iulai 5.—Ua manaoia aku, ua oi aku mamua o 120,000 ka heluna nui o na Rusia i kau mai nei i keia la, ma keia aoao o ka muliwai Danube, ma Semnitza, me na pu nunui o na kahua kaua i kauoia e na koa pukaa.
          Ua manaoia o na puali kaua lio o Rusia ke hoouna mua ia ana e halawai mua me ka enemi ma na kumu o ka mauna o Balkana.
          Ua uhi paapu ia ka aina kahi a na Rusia e nee nei, ma ke kumu o ka mauna o Balkana.
          O kahi a na Tureke e ku nei i keia manawa, aia no ia ma Yantra, oia wale no ko lakou laina kupono no ko lakou mau puali koa.
          O ka waena konu o ko lakou mau puali koa, aia ma kahi kokoke i Rasgard, o ka aoao akau ma Rustchuk, a ka aoao hema, ma Shumia, he 12,000 wale no ka nui o na kanaka i koe aku ma Silistria. O ke kaua hahana mua i manaoia aku e hoouka ia ana ma ka okana aina o Bulgaria, ma kela aoao aku no ia o ka laina o na Tureke. Ma ka akau ae hoi o ka mauna o Balkana.
          Ina pela io ka mea e hiki mai ana maluna o na puali koa, alaila, e hoauhee ia ana kekahi mau koa o na Rusia imua o na Tureke ma ke kulanakauhale o Yantra.
          Ua hiki ae nei na koa kaua lio o Rusia ma Plevna a me Lovatz ma ke komohana, a o kekahi mau mahele kaua lio hoi, ma Tanoa a me Derenoa malalo pono o ke kumu o ka mauna o Balkana, e halawai aku ana lakou me kekahi mau mahele koa he lehulehu o lakou. Mawaena o Balkana a me Danube, a mai Yantra mai hoi a hiki i Plevna, he hoike ana mai keia i ko na Rusia manoanoa loa.
          Konatinopela, Iulai 5.—Ua hoike ia mai, o ka alihikaua Tureke Sulemana, e paa ana oia i ka hanohano a me ka pono o ka maluhia o ke kulanakauhale o Cettinje a me ka hoomau aku i kana oihana ma ke kulanakauhale o Montenegro a hiki i ka pau ana o keia kaua; ka mea hoi a Auseturia e manao nei e hoomau aku i kona noho mana ana maluna oia mau okana aina.
          Sana Petereboro, Iulai 5.—Ke hoomau nei no Rusia i ke alo ana i ko lakou mau koa ma ka muliwai Danube i ke ao a me ka po, ua like ke ao a me ka po ia lakou. Oia ka hoailona o ka poe i makemake e kaua no ka pono a me ka pomaikai o ko lakou aina.

KE KULANA O NA PUALI KOA MA KE DANUBE.

          O ke kulana o na puali koa o na aoao elua ma ka muliwai Danube, penei ka hoike ana a kekahi mau lono mai Ladana mai. Ua hoi ae nei ke kulana o na puali koa o Tureke, aia ma ke alo ponoi e huli la i ka aoao komohana, i ka wa a na Rusia i komo mai ai iloko o ka apana aina o Bulgaria.
          O na puali koa hoi o Rusia, aia ka aoao hema o ko lakou mau mahele koa ma ke Danube kahi i hoomoana ai, e huli pono aku ana ko lakou alo i na mahele koa o Tureke ma ka laina mai Rustchuk a hiki i Shumla.
          Ua manaoia, ina e nee ana keia mau puali koa o na aoao elua, alaila, he kaua nui ke hoouka ia ana mahope koke, me ka hoonee hope pu aku i na Tureke a hiki i ke kumu o ka mauna o Balkana. A i ole no, o ka hele palaha aku no paha ia o Rusia maluna o ko Tureke mau mahele koa, a hiki i ko lakou hala ana aku ma kela aoao o ka mauna o Balkana. Kahi hoi a na Tureke e manao nei, malaila lakou e kuupau ai i ko lakou ikaika hope loa.
          E nee mai ana na Rusia a hala o Dobrudscha, a halawai mai me ko Tureke mau puali koa, ma ka laina mai Rustchuk a me Shulma.
          O keia mau mahele o na Rusia, he mau mahele ikaika loa, a e halawai mau ana hoi me na kokua i hoouna ia mai no ko na Tureke mau puali koa. Aole e hiki i na puali koa o Tureke ke hoi hope aku i kahi i hoouna ia mai ai, me ka halawai mua ole me na Rusia, oia wale no ka mea nana e hookuemi hope aku ia lakou. Ma ka hoomaopopo ana i keia mau kahua i hoonohonoho ia ai na puali koa, ua ike ia ke kupilikii loa o Silistria, Varna a me Kustinji, a o ka hana hope loa o ko lakou hiki ana aku i ka palena hope e hoomaha ai, ma ka 26,000, 20,000 a me 10,000 kahi a na mana o ko Rusia mau puali koa, e noho haaheo la mawaena o Bulgaria.
          Ma kekahi aoao mai o keia mau puali koa ka alihikaua Tureke Sulemana Pasha me kona puali koa nui, me ka manao e lele aku maluna o Antivali i hiki ai ke maki aku ma ka aina a hiki i Karna kahi hoi e hiki ai iaia ke hoomahuahua ae i kona puali koa, a oi aku mamua o ke 50,000. Ma kona mau mahele ma ka aoao hema, oiai ka heluna uuku o na Rusia ma ke kulanakauhale o Dobrudscha Corps he 30,000 wale no mau wahi koa.

KA IKAIKA O NA TUREKE.

          Bucharest, Iulai 8.—Ua haalele mai he elua mau moku o na Rusia ia anei, mahope iho o ka mahunehune ana mai na ki poka ana aku a ka mokuhao Monito o Tureke, a ua kau aku la i kula ma ka aina maloo ma kahakai o Sulina, oia hoi ka nuku o ka muliwai Danube.
          Ke kaena mai nei na papu o Tureke ma ka mauna o Balkana penei. He mea maopopo loa, a e hilinai ia hoi me ka oiaio, aole e hiki i na mahele koa o ko kakou mau enemi, oia hoi na Rusia, ke hookokoke mai ma ka mauna o Balkana, oiai na puuwai oiaio o ko kakou mau koa, e kaua ana no ka pono a me ka hiwahiwa o ko akou aina aloha, aia wale no ko lakou nee mai imua nei, a haawi pio mai ia lakou iho, a i ole me ka hookuemi hou ia aku o lakou ihope ma ka muliwai Danube, e like me ka ikaika a me ka makaukau piha i loaa ia Tureke ma na paku i kukuluia ma na lalani o ua mauna o Balkana. A ina e hooukaia ke kaua mamuli o ka hoonou ana mai o ko kakou mau enemi, alaila, na makaukau no o Tureke no ka hoouka aku i ke kaua  me ka lako i na pono no kona mau puali no ka manawa he 1 malama a oi aku.
          O ka mahele hema o na koa o Rusia ma Asia, ua kipakuia mai e ka alihikaua Tureke Ismail Pasha, a ua kuemi hope aku la lakou; a ke olioli la na Tureke no keia emi hope ana. Ua hoounaia 'ku nei kekahi elele e hele aku e halawai me kekahi alihikaua Tureke oia hoi o Mukhtar Pasha, me ka hoike aku i keia emi hope ana o na Rusia.

KA NEE ANA O NA TUREKE MA KA DANUBE.

          Ua hiki mai na lono mai Viena mai e hoike ana. O ka nee ana o na puali koa o Tureke ma ka laina o Yantra, he ano e loa ko lakou kulana, mai ka wa mai i halawai mua ai lakou me na Rusia maluna o na uapo o iopi a me na kulana ma Biela, kahi hoi a lakou i hookuemi hope aku ai i na mahele mua o Rusia i hoomaka mai ai ka a e ana ma keia aoao o ke Danube, me ka nui o na ola i lilo aku; ua manaoia aku, ke manao nui nei lakou, e komo aku maloko o na Rusia maloko oia laina e oki pu ai, me ka manao e hoauhee aku i na Rusia e noho makaukau mai ana. He ano hemahema na Tureke i ka hoonohonoho ana i ke kulana o ko lakou mau puali koa no ka nee ana, a aole e hiki i kekahi manao e ae ke hooponopono aku i ko lakou mau puali koa, koe wale no ka hooko aku i ka lakou mau mea i manao ai.
          O kekahi alihikaua o na Rusia, oia hoi o Czar, akahi no oia a kau mai nei ma keia aoao o ke Danube, ma ka la 9 iho nei o Iulai, me ka manao e ike i ka nui o na hoouka kaua e hoouka ia ana mawaena o na aoao a elua i ka wa e kokoke aku ai ma na kumu o na mauna o Balkana, me kona manao paa e lawe i ke alakai ana i kona puali kaua ma na kahua kaua.
          E hookohuia ana o Czarovich i alihikaua nui no na mahele koa o Rusia ma na kahue e kokoke aku ana i Rustchuk.
          Ua nee mai nei na Rusia imua o Olti, Villayet. Ua makauia keia nee ana o na Rusia, e hoopuipui aku ana ia i ke kipaku ana aku i na Tureke ma na wahi e kokoke mai ana. Ke nee aku nei no nae na Tureke me ka manao e halawai a e hakaka pu me lakou.
          O ka nee ana o na moku o Tureke ma ka waha o ka muliwai Danube, e kali ana no ka manawa e komo aku ai a puka ma kela aoao e komo aku ana i ke Kaiwaenahonua.
          Ua hoouna wikiwiki ia'ku nei ke keiki alii Tcher-Kassi i Tiernova no ke kuka ana ma kekahi mau mea pili aupuni.
          Ua holo mai kekahi mau lono mai ke kulanakauhale mai ma ka okana aina o Bulgaria, ua hiki ae ma Drenova kekahi mau mahele kaua lio o na Rusia, aia ia wahi ma ka hema o Tiernova, a e maki pololei aku ana lakou ma ka hikina ma ke alanui e kupono ana i ka alihikaua Osman Baza. Ua hiki pinepine mai ka poe i mainoino i na kahua kaua mai Simnitza mai a i Bucharest.
          O kekahi o na kakiana o Amerika, he luna nui no ka halemai ma Bucharest. Ua hoike ae oia i kona makemake ole e malama ia oihana, no ka nui loa mai o ka poe mai. Ua wehewehe ae oia me ke kahaha nui, ma kona imi ana ma na kumu a pau o keia mau poino nui ana, ua maopopo no, ma ko Tureke aoao ka mea nana i hoike mai, no ka hooko pono ole ia o na kauoha a pau ma ko Tureke aoao ma ke kulanakauhale o Rustchuk, oia ka mea nana i hoonawaliwali mai i ko Tureke mau puali koa.
          Ua ku ae ma ke kaikuono o Besika kekahi mokuhao o Beritania, no ke kokua ana aku i kekahi mau hemahema o Tureke, me ka hoike pu mai no hoi o na lono ma ia moku, ua makaukau o Enelani i keia manawa me kona mau puali koa ma ka aina, a me kona mau moku kaua ma ka moana.

Hunahuna o ko na aina e.

          Ua kipu o Clarence W. Nickerson iaia iho, he keiki opio nona na makahiki he 18, ma ke kulanakauhale o San Andreas. Aole i maopopo ke kumu o keia kipu ana, ua manaoia ua anoe oia i kona manawa i kipu ai iaia iho.
          Santa Barbara. June 25.—Ua hoonaue ae kekahi olai maanei ma ka po o ka Poaono i hala, he mau minute pokole mamua iho o ka hora 12 o ka po. He 3 hoonaue ana mahope o ka hapalua minute; He wela ke ea, a he inoino ke aouli ia manawa.
          Ua halawai ka poe Repubalica o na apana aina o Guda ame Sutler ma Marysvillie, a ua hooholo lokahi lakou e koho ia Hon. J. O. Goodwin i Luna no lakou iloko o ka aha Seneta o America.
          O kekahi kanaka Mekiko nona ka inoa Fernande Morena, ua kipu aku la oia i kekahi wahine, oia o Jgnacio Morales ma ka okana aina o Fresno. Aole nae i maopopo ke kumu, ua manaoia no ka ona no ke kumu. No ka mea e noho ana ka wahine maluna o kona noho ma kona hale ponoi, ua komo mai keia kanaka me kona ona i ka rama, a kipu aku la iaia, ua lele pololei aku la ka poka a ku ma kona puuwai.
          Ua pau i ke ahi ma ka Poakahi June 25, ka Union Hotel e ku ana ma Somersville ma ka okana aina o Contra Corta. O na pono a pau o ka hale ua hului pau ia aku e ke ahi. O ka nui o na poho, he $28,500, aka mailoko ae o keia puu nui ua pani hakahakaia he $25,000, nolaila, he $3,000, wale no ke poho i lilo loa.
          O Rev. L. M. Nickerson ke Peresidena mua o ka okana aina o Eugene ma Oregona, Conference, ua loaa aku oia e waiho a make ana ilalo, aole nae i maopopo ke kumu o kona haule ana.

MAHALO IA W. A. MIO.

E KA LAHUI HAWAII E; Aloha oe:—
          O kahi puolo e kau ae la maluna, o ka'u wahi makana ia, a nau e lawe hele aku ma na palena au e hele ai.
          Ma ka la 25 o Iulai iho nei, ua iho aku makou e paina pu me ia, a malaila i loaa'i ia'u ka mahalo. O ka lanai anini lole, ua hana ia me he hale kaa la, ua pau ia a paa na aoao, hookahi alanui a pii i ka lanai o ka hale, elua papaaina,  ma ka aoao akau, ma ka aoao hema, mai lalo a iluna, ua eleu maoli ka hana ana. Ma ka puka e komo aku ai, e noho mai ana ka iwa nona ua la nui nei, ua hele wale a nohea i ka la, ma kona alo he pakaukau me ka uhi omaomao, me ke kiaha aniani i hou piha ia i ka pua, me ke kini piula, i wahi e ho-o iho ai ke aloha, a na P. Kaaekuahiwi ka haawi mai i ka pepa melemele i hoailona ia e like me ka mea a kela a me keia e kokua ai, a i ka wa e hoi ai, e haawi i ka pepa i ka Puuku, i loaa mai na io puaa, bipi, poke ahi, e like me kou kuleana, ua ai a ko'u ka puu, ua piha pono ka lua o ka inaina. Ua hoihoi ia mai na lilo a ua oi ae, nolaila, mahalo makou; o na palahaku nae ke huipau ia, kokoke $120.
          Me ke aloha i ka Lunahooponopono a me na keiki ulele hua.
I. W. KEALOHA.
Kapulena, Hamakaua, Iulai 30, 1877.