Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 223, 25 June 1891 — Page 1

Page PDF (1.11 MB)

This text was transcribed by:  Rie Desta
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II

Heln22@

HONOLULU . JUNE 25. 1891.

 

He Moolelo Kaao

KANA.

KE AHI KANANA- KA HIAPALOLE-KA MOOPUNA A ULI-KA MEA NANA I HOOHIOLO O HAUPUKELE KA PUU KAUA I MO-

 

I mai la o UIi ia Niheu:  E moe boi paha kaua i keia po iuka nei ? ua ae aku la no kana moopuna.  no ka mea, he mea maikai ia i kona manno.

A no ka uluhua o Niheu i ke ku mai o keia hale loihi a ka launa ole mai. ua pane aku la oia ika luahine kupunawahine ona:

Nowai kela hale uni e ku mai la? H@ kanaka ne anei ko loko ? Aole anei wau e ae ia mai e hele e makaika ?

E a ka UIi haina no ka ninau a ka moopuna:  No’u no kela hale, no ka mea, aohe kanaka e ae o keia kuehiwi, owau wale no, aole no he kino kanaka o loko o kela hale. hoo kahi wale no ukana o loko, he pokaa kaula nui ka ukana o kela hale au e ike aku la i ke ku mai.

Ua ae la no oe e hele e makaikai i kela hale e ku mai la; a mamua nae hoi o ko hele ana e makaikai i ua hale la, e pono oe e hoolohe i ka’u mea e papa aku ai ia oe, oia keia:

A i hele oe, mai komo loa oe iloko o ke kino o ka hale; ua lawa kou ike ana ke ku aku oe ma ka puka o ka hale, a nana aku ia loko; a mai lawelawe aku no hoi kou mau lima i ka pokaa kaula, a mai noho no hoi oe a lalan aku i ka maia pale o loko. a ai ae.

E boolohe lea oe i keia mau olelo papa a’uia oe; a i hoolohe ole oe. alaia e papau ana kaua i ka pilikia. aole o kaua mea e pakele ai, a aole hoi o kaua mea nana e kokua ma ko kaua aoa@; nolaila, o hele, a e malama pono i ka leo kauoha i heike ia aku nei ia oe.

Pane hou aku la no kona kupunawahine: A i hooko pono oe i keia kauoha, alaila, e ola ana keia mau iwi ia oe; a i ole oe e hooko. alaila, ehia ka hoi mea aloha o keia mau iwi, aole e nalo ia oe i ka huia.

No keaha mai ka mea e nalo ole ai o kou mau iwi ia’u i ka huna ia; ina paha oe e make ana, e nalo ana kou mau wahi iwi i ka huna ia e a’u; heaha auanei hoi ke ano o kou @@au wahi iwi ? Aole paha i kana ha ou mau iwi, hiki ole ai la’u ke huna.

O hele hoi paha, mai lohi loa aku nae oe i ka noho ana mawaho oia hale, wahi a UIi i pane aku ai i kana moopuna ia Niheu.

Hoomaka aku la o Niheu e hele i ka hale ana e uluhua loa nei, i ka hale hoi ana i papa ia mai ai.

Ia Nihea i hiki aku ai ma ka puka o ua hale nei. ua wehe aku la oia i ka puka.

He anoano mehameha wale no ke ano o keia hale i kai nei hoomao popo ana iho; a iloko no hoi oia ma nawa hookahi. ua halawai koke aku la ka lena ike a kona maka, me kekahi pokaa kaula nui hewahewa a ka launi ole mai e waiho ana iloko o ua hale nei.

I hookahi no ka pokaa kaula piha pono keia hale, mai kahi aoao o ka hale a kekahi aoao; wahi a ua wahi hookolohe nei i nalu iho ai iloko ona.

Hoohikilele loa ia mai la kona naau, i ka ike ana aku i keia pokaa kaula uni, e like no hoi me ka mea a ka luehine i hoike mua mai ai ia ia nei. a ike pu aku la no hoi keia i ka hele o ka maia a pala kapule.

Hoomaka aku la keia e komo me ka manao e lalau i ka maia, no kona makemake loa e ai i kela maia, me kon@ olelo ana iho, o ka mea ka paha keia a ka luahine i papa mai hei ia’u, o pau ka maia ana ia’u i ka ai ia.

He keu ka hoi keia a ka luahine pi nui wale i ka maia ana; me ka papa pu ana mai nei no. aole wau e komo iloko o keia hale.

Heaha la ka waiwai o keia pokoa kaula o ka hoopiha ana i ka hale, e hoopiha ia i ke kanaka ka hale, loaa ka mea hoounauna; ina no’u keia hale, hoolei ia keia kaula waiwai ole iwaho e waiho ai.

Pela ua wahi kolohe nei e moke nei i ka nukunuku.

Ia hoomaka ana aku nei o ua wa hi kolohe nei e komo iloko o ka hale, a, anehe aku la oia me ka manao e lalau i ka maia, oia no ka wa i hoomaka mai ai o ua pokaa kaula nei e oni; me he mea la no e olelo okoa mai ana no iaia nei-Mai noho oe a lala@a ai i kuu maia, oloaa ia oe ka poino

Me he mau uhane lapu la o loko o ua hale la i kela manawa, a na hiki ole iaia ke hoomanawanui i ka noho hou ana aku iloko o kela hale.

No keia maka’u o ua wahi kolohe nei, uolaila, ua puka koke aku la oia iwaho, a holo aku la no ka hale pupuu o ka luahine me ka mama mui:

He manawa ole ia miki ana aku a ua wahi kolohe nei, ku ana imua o ka luahine me ka nui ana o kono hanu, a nana aku la ka luahine i ka opio me ka aka pu ana iho; olele aku la ka luahine, ua hikiwaw@ aku la no ka hoi kau huakai oka hele ana aku la e makaikai i ka hale; a o ko hoi koke mai la no ka hoi oe.

Aole @ pau.

 

 

HAWAII IMILOA.

O keia kekahi o na hopuna olelo kaulana loa iwaena o keia lahui, mai kahiko mai a hiki i keia wa.

Nolaila, i mea e maopopo ai ia kakou ke kahua i loaa mai ai kela huaolelo e kau ae la maluna; nolaila, he mea pono ia makou ke hoike akum i ole ai hoi e huikau wale na opi@ o keia au hou.

O ka mea nana keia olelo kaulana, oia o Niheu, he alii no Kauai, a oke kumu o keia olelo i puka mai ai, oia ke kaua ana o Ku@uli ke alii o Hawaii me Niheu ke alii o Kauai.

Iloko oia kaua ana o ko Hawaii i ke Kauai, a loaa ka lanakila i ka Hawaii, ua hee aku la hoi ke Kauai, a oia ka wa ka ka Hawaii i uhai loloa aku ai i ke Kauai; a o kamea e loaa aku ana e luku aku ana lakou, a o ka hana ana a ka Hawaii i ke Kauai, ua hoopahu@ahu ia me ka ulili, me ka noii nono ana ma na wahi a pau.

A mamuli o keia mau hana i kani iho ai ke uhu a ua Niheu nei, a pane ae la oia, he keu no hoi ka Hawaii a ka Imiloa, aole nae i manao o Niheu e, ua loho ia kea mau olelo ana. eia ka auanei ua lohea mai la e Kaukaopua, @la ka wa i lawe ia aku ai ka olelo a hoike ia aku la ia Kuauli.

I ka lo@e ana hoi o Kuan@i i keia maua nu@olelo, ua pane koke mai la oia he oiaio ua @ee hoi ke Kauai, aka, ke luku wale aku nei no ka Hawaii.

Nolaila, e hoopau k@ke na koa i ka luku wale ana i ke Kauai, a, ina o kamea koe i keia, e make no oia, a oia no ka wa i hui ae ai na @@loko ona kipona @ ke aloha, a ia wa hookahi no hoi i pane aku ai o Niheu ia Kuauli. i ka i ana aku, ke noi aku oe a Hawaii. a mamua o kou hoomaha ana, e hoike mua aku oe i ko moopuna, mai kii mai e kaua ia Kauai nei oiai he piii a moo keia, aohe e nui ka hara.

Nolaila, na kela mau huaolelo i hoopau i ka luku ana, a na ia luku ana hoi, i haawi wale mai ia Kauai.

 

 

He mau puaa opio no ke kuai aku, aia ma ka aina o Kapohula, @ia ke aianui mawaena o Waikiki a me Kamoiliili. o loaa ai, ina e makemake kekahi e hele malaila.

 

 

He leo kauoha, ke hai ia aku mei i na mea a pau ee lawa ana i ka lEO a me ka OLALO. e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe. E hoolohe i keia leo, o i mai auanei no hoike mua ole ia aku ka hewa.

Ma ke kauoha.

 

 

Ina Luna lawe pepa a pau o Ka LEO, ke hoike ia aku nei ka lohe ia oukou, i na o ka luna, @ mau luna paha o oukou he koena papa kana o ka la @@ lone nei. e hoihoi mai i ke keena nei. Ma ke kauoha.

 

 

HE ANAINA HOOMANA MA ARIOSA HALE

Ma na Lapule a p@@, e hoomaka ana ke anaina huipule i ka ho@@ 9 a hiki i ka hora 10:30 a.m.. no na kanaka Hawaii. a ma ke ahiahi hora 7:30 p.m. no na haole, a me ka poe e makemake ana@@ hele.

Lunkahiko @ Haws.

 

 

Kauka Yong Kam Pung.

(APANA.)

Helu 53, Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pua !

Ua liki ke hoola ia kela a me keia an@ ma’i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liihi. O na mu’i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma’i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola. Ke hoike ia aku nei. eia ke ola ia nei, me ka olaola pu o kahi auhau. Ka noe pilikia hanau keiki a hele nui paha o ke koko, a paa a lohi paha ka hanan ana, paa paha o ka waiu, e hele nui mai i o’n nei.

 

 

E KIPA mai e ka poe i hool@@ lnu ia me na naawina pilihaa a @@ma@ a na’u oukou e hoolnolu aku.

KAUKA YONG KAM PUNG

Honolulu June 2, 1891

206-d3m

 

OLELO HOOLAHA.

O ka aina o Mrs. Napai, e waiho nei nia Kikihale, Honolulu, Oahu, i lilo mai iaia mai a Paki alii mai m@ ka Palapala Kuai.

A i keia manawa, ua lilo ia aina ia’a ma ka haawi ana mai a Kameeni (k) ia’u. O na lilo o na aina la, na’uia i hoopau @ne ka’u dala ponoi, o ke d@kemakahiki na’u ia man lilo no na makahiki he 21 i hala aku, a ke noho nei au i ka ama. a owau no hoi ka ona nona ka aina o noho nei.

A ina e hele aku ana o Kameeui e kuai, a morati paha ia oukou ka poe mea dala, mai ae mai oukou i ka o@kon man dala no ia aina a ha@@i mai, o poho aua nei onko@, oia ka’@ kanoha ia o@ken e ka poe mea dala; na pake, haole, kanaka, pukiki.

Owau no o-

J. NANLANI.

June 23, 189@, Kikihale, Honolulu Oahu.

 

 

ka Buke Akeakamai.

KE KI GULA

NO KEKAHI MAU MEA HUNA POHI@@@ I HOLUA E KA NOE AU OKE KANAKA.

KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano

DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Houponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole @@@@@ @ ke@kamai Hawaii o ke Kenet@@ia 19.

Mahele o ka Buke.

MAHELE I.

ZODIALOGIA- Hoike onli ma na kan lana Mahine.

MAHELE II

NAEVLALOGIA- Hoike ouli no ka @a o ke kanaka.

MAHELE III.

MERRAGARATINA- Ka hoike Ouli ma ka Hoonohoooh H@ahelu ma k@ Hela Kahai@.

MEHELE IV.

ONELROLOGI.

MAHELE V.

Ka Papa Konano Hoailona Poniaikai.

MAHELEVI.

Ka Anma@ka Kamahao.

J. M. POEPOR.

 

 

Na Hui Kinipopo.

June13 Kamehameha vs Honolulu

 “  20 Hawaii vs Honolulu

 “  27 Kamehameha vs Hawaii

Julai 4 Kamehameha vs Honolulu

 “  11 Honolulu vs Hawaii

 “  18 Kamehameha vs Hawaii

 “  25 Kamehameha vs Honolulu

Aug  1 Hawaii vs Honolulu

 “   8 Kamehameha vs Hawaii

 “  15 Kamehameha vs Honolulu

 “  22 Honolulu vs Hawaii

 “  29 Kamehameha vs Hawaii

 

 

OLELO HOOLAHA.

Ua nalowale aku kuu Lio [w] hahapala lae kea loihi a he man wawae keok@@ a pau kona eha, i kuni ole ia i ka hae, @ e loaa no ka uku makana o-85.00. @ loaa no au ma kahi o T. C. Polikapa.

JNO H. POLIHALE.

Auwaiolimn, Honolulu. Apr. 30,

3@@-@

 

 

Olelo Hoolaha.

Ua makaukau ka mea none Oinoa malalo iho, e hana i na P@@ HAKU PUNA ELEELE a me ka pohaku e ae no na pa kupape@. @ me na kahua kukulu kia-hoomanao O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kauoha me loa@@ Akina

J. BOWLER.

Sept. 22, ‘@90. d- 1y

 

 

H. P. K. Malulani.

HE LOIO a he hookapeke olelo @@ ke Kanawai. E loaa no an mei ke kai hawanawana o Kawaihae e heene @@ me ipo la, a Hamakua au i ka la’i o k@ka@@ ma ke alo o na pali. E ohiia @@ hoi na aie me ke kui ka ele@ a me ka puahiohio.

Nov 8 @@ d-ly

 

 

HOOLAHA KAI KONOHIKI

Ke pa leo aku nei ke Konohiki o Waialae, i kona man hoaloha a me na hoaaina, o kona Aina, ua hoolimalima ak@@@ ike kai i keia manawa, a ua kookap@ iho oia i ka hee nona iho, a nolaila. @poloai aku nei oia ike a hoomaopop@ keia @o la.

Owau no

3ms-d.

PAULO ISENEER@

 

 

HE KOKUA!

NO KA POE PILIKIA, E HALE A KU @@ KEENA O

 

R. W. WILIKOKI MA.

HE KOKUA ma k@ KANAWA@ a no ka Hooponopono ana i na kuleana Aina a me na palena Ai@@ Ua makaukau oia e hana i na Pal@nola Kanawai o na ano a pau. a ua lawa oia no ka hana ana nuu@ @ ua Aha Hookolokolo a pau o ke aupani, nia o kona hoa. kekahi o @ Loea Kaulana o keia mau la.

Keena Helu 15, @@@@ Kaahumanu.

195-d@@

 

 

Hoolaha Hookap@.

Ke hoike ia aku uei ka loha i @@ @@@ kanaka a pau loa. Ua hookapu loa @@@ ua i ko mana mau Apa@@ Aina @k@@@ i kapaia o Kalahoo, Kahaleula a me @u@@hala, no lakon na eka @@@ wai@@ la maka Paa, Kailua, Koolau@@@@, Oahu, i h@olimalima la e ma@@ mai le kaleau (w) mai. Nalaila, ko pa@@ lea @ aku ue na holoholoma o kula a me @@@ ano, aole o hookuu uale ia maiu@@ @ @@ maa Ap@@ Aina la, a oka mea a @@@ mea pa@@ e ki e ana i keia, e hop@ @@ @@ e maua, a i ole ia, e ko mana me@@ hop@

paha, a e hooko ia e like @e k@ ku@@@hi a ke kanawai. O na poe a pa@ @ @@@k@mako ana e k@mo ilo@o o@@i@ N@@ @ pono hakon e hele mai e hui @@ @e @@@C. I. HIRAN, a i ole la. @@ @A@@@EAYTON, a i o@@ ia KUKA.

O@an ne me ka ha@@@@

NRS. C. I. HIRA@.

Honolulu Oahu, Oct. @, 18@@

@@@-@