Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 356, 30 December 1891 — Page 2

Page PDF (1.19 MB)

This text was transcribed by:  Bonnie Mcafee-torco
This work is dedicated to:  Anake Lolena

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

NA 'AINA HOME MA HILO, HAWAII.

            Ma keia ke hoolaha ia aku nei

            1.  Ua hookaawaleia he Umi (10) Pahale, ma Kaieie, Hilo, Hawaii no ka hoo lilo ana aku i ka poe e makemake ana e loaa ia lakou na aina home i wahi e noho ai. 

            2.  Ua hiki no ke 'ike ia na kii keia mau apana aina ma ke Keena Aina, Keena Kalaiaina, Honolulu, a i ole ma ke Keena o Mr. A. B. Loebensteni ma Hilo, Hawaii. 

            3.  Na Mr. A. B. Loebenstein no e kuo hikuhi aku i na apana aina i kela a me keia mea e makemake ana e ike a no ia hana ua kuleana oia e ukuia $1 mai ka mea e nonoi ana. 

            4. Na kanaka a pau e makemake ana i na apana aina, e @ mai no lakou ma ke kakau i ke Kahipa Kalaiaina ma kekahi palapala pa'ihakahaka, a oia mau pa'ihakahaka e loaa wale mai no mai a A. B. Loebenstein. 

            5.  Aole kekahi nonoi mai kekahi mea e noonoo ia mai ka poe e noho ona aina nei. 

            6.  O ka poe piha o na makahiki wal@no ke nonoi mai. 

            7.  E haawi ia no iloko o umimakahiki e uku ia ai ka aina, a iloko oia mana wa ua kuu ia mai na auhau. 

            8.  E ku@ hoi oia i hale noho maluna o ka aina nona iloko o hookahi ma kahiki a e hoomaka hoi e noho maloko ia hale a e hoomau aku no ke koena o ka manawa o umi makahiki. 

            9.  E hoopuni hoi oia i ka aina, iloko o ekolu makahiki, me kekahi pa kupono. 

            10.  E uku hoi oia ma ka hapaha ma kahiki mamua i ka uku panee maluna o ke koena i uku ole ia o ke kumukuai, ma ka pa 5 keneta pa haneri.  Ua hiki no i ka mea kuai ke hookaa pau a i ke kahi mahele paha o ka uku kumukuai i kela a me keia manawa, a i ka mea no hoi e oki ai o ka uku panee. 

            11.  Aole e hiki ke hoolilo hou ia aku ka aelike mua, a aole no hoi ka aina e hiki ke kuai ia a pau mua na olelo aelike i ka hooko ia. 

            12.  O ka kau@e ana o ka hookoia o na kumu i aelike ia, he mea no ia e hoolilo wale ia ai o ka aina.  C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.  Keena, Kalaiaina, Dek. 3, 1891.  41s-d.

 

KUAI O NA APANA AINA AUPUNI

MA MANOA, HONOLULU, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Ianuari 13, 1892, ma ka hora 12 awakea ma ke alo komo o Hale Aliiolani, e kuai kudala ia ai he 41 eha mau apana aina ma Manoa, Honolulu, Oahu, e like ole ana ka nui mai ka 8:36 a ka 11:10 eka.

            Kumukuai hookumu like ole mai ka $200 a ka $400 no kela a me keia apa na, e like me ka nui a me ke kulana o ka aina.  O ke kumu a me ke ano o keia kuai ana ma ke dala kuike no ia, a i ole e like me ka makemake o ka mea kuai he uku hookahi hapa mua a o ke koena ma ka hookaa mahele like ekolu iloko o ekahi, elua a me ekolu makahiki, me ka ukupanee 7 keneta pa haneri o ka makahiki.

            E hoopuni ka mea e kuai ana i ka ai na ana i kuai ai i kekahi pa maikai ilo ko o hookahi makahiki.

            E hoopuka @a aku no na Palapala Sila Nui no ka aina ma ka wa e pau loa mai ai ka hookaa ia ana o ke dala kuai.

            E ike ia no ka palapala aina a e lohe ia no hoi ua mea piha no keia mau amama ke keena Aina.  C. N. SPENCER.  Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina, Dec. 16, '91. 346-3td.

 

KUAI O KEKAHI KOENA AINA AOPUNI MA WAIAKOA, KULA, MAUI.

            Ma ka Poakolu, Ianuari 13, 1892, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo komo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai kekahi koena aina aupuni ma Waiakoa, Kula Maui nona ka ili @ 3:67 eka aku a emi mai paha.

            Kumukuai hookumu $5 no ka eka.  C. N. SPENCER.  Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina.  Dec. 16, 1891.  346-3tsd.

 

KUAI O KA KOENA AINA AUPUNI MA LAHAINA, MAUI.

            Ma ka Poakolu, Ianuari 27, 1892, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai ma ke a@ea ke koena o ka aina aupuni ma Lahaina, Maui i ik@ ia ma ka inoa o "Manna Retreata@d" nona ka ili a pau, he 364 eka, oi aku a emi mai paha.  Kumukuai Hookumu - He $450.  C. N. SPENCER.  Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina, Dec. 23, '91.  355-d3t

 

            I keia la, na hookohu ia aku o J. M. Vivas Esq. i agena haawi palapala ae mare, no ka @pana hookolokolo o Kona, Mokupuni o Oahu.  C. N. SPENCER. Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiama, Dec. 29 '91.  355 3tsd.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

POAKOLU, DEKEMABA 30. 1891.

 

KA OIAIO MAOLI.

            O na hana @ Kaulukou, Aki. a me na hoa loio e paiauma nei no ka hulihia o ka aina he repubalika, a he hoolilo aina, a me na lilo hooholo, he mau hana hoopalai maka wale no ia; oiai, he @ lakou a pau i ka hana ana i Kumukanawai hou.  Heaha ka manawa o keia olelo hooholo a lakou i hooholo ai i ka Poakahi nei, ina e mau ka mana o ka Moiwahine a me kona aha Kuhina e hoolilo ia Puuloa e like me ia i hana ia aku la, me ka olelo ole ma ke Kumukanawai e papa ana?  O ka olelo Kumukanawai wale no kahi e ikeaai ka mana o ka olelo au'a aina a makee Alii, ohana a pela aku, aka, aole oia ka manao o keia poe loio maalea. 

            Me he la e palaina mai ana lakou me na olelo mana ole, e like me ia i ka po Poakahi nei, i mea e nanea ai ka lahui, a apo aku ia lakou i mau lunamakaainana e komo i keia kau e hele aku e kakoo @ na hoolilo aina a keia Aha Kuhina i hana aku la me ka ae o ka Moiwahine me ke aupuni Amerika.  Hookahi wale no wahi e paa ai o keia kaohi, aia a hana ia he kumukanawai hou a o ke kumukanawai hou kekahi mea a Kaulukou, Aki, Kaulia a me Akoni ma e hoole nei.

            Nolaila, o keia mau hana hapai mem@ue, he ku i ka ole a he mau hana palau wale no.  O ka olelo a keia poe a pau he @ue loa lakou i ka hana i kumukanawai hou ka i'o o na hana e paa ai ka hoolilo ia o ka aina e like me ia e kuai liilii ia nei, a e hoolilo okoa ia aku ai pa ha i kekahi manawa ma keia hope aku.  Eia keia poe @olelua ke muhee nei ma na hoololi Kumukana wai, me ka ike no, ke ole makou e kuhihewa, aia a @pono elua hapakolu o ka Hale Ahaolelo, alaila, hike lilo ka hoololi he kanawai.  I ka wa hea la e loaa ai ka elua hapakolu nana e hoololi ke Kumukanawai oiai, aia ka mana koho o na@Lii i na haole, a oia hoi ka hookahi hapa o ka Hale Ahaolelo.

            Aole kakou e hoolohe i ka poe ao i ka oihana loio ka oihana pooko'i i na hana a pau o ke @Lii o ka lewa @e luaahi ko lakou wahi kupono no keia mau hana lauwili a alakai hewa i ka lahui, ke ole @ mihi.

 

Ka Halawai a na Pookii.

 

            Ua hoolaha ae nei na nupepa Holomua Elele a me ke Kuoka, no ka halawai nui a na poo kii i malama ia i ka po Poakahi iho nei, ma ka hale paikau @a manamana.  Ua ike iho no hoi makou ma ka moolelo o ka hui Kalaiaina, @a koho ia o Keoni Poe me @anui ma i mau haiolelo no ia ahiahi. 

            O keia ae la, oia no na poo kii, a aia mahope mai o na kua, na poe hipa eleeele e ku mai ai, a ho aiki mai i ko lakou mau maka mahope o ka pale makakii.

            Ina e nana mai ka lehulehu i ke ano o na poe i koho ia ai e haiolelo, ua hiki no ia Keoni Poe ke hele aku a kela poe Ma'ihole, pau mai kahi ike kalai olelo kuaaina; nui iho la no ia, aohe nui o kahi e lu'u ai, oiai, aia no ka pono i na kikiki hale cifa a ka hunona pake.

            O Petero Ka-Nui hoi o Rusia, na na e pii ae maluna o ka mauna hoano o Ziona, a ha'i mai i ka pahola ana ae o ka mana hooliloia Puuloa.  Mahope o keia, e noea ae ana na pu-a hipa eleele, a ku mai a haiolelo i wahi kanaaho hole balota no keia kau ae; oiai, ua ake nui keia poe e loaa ona wahi e kamau ai ai, i paa na houpo lewalewa a loaa he wahi manaolana ohohia ia e ka lahui.

            Aohe mana iloko o lakou, a aohe ume e hiki ai ke hoohuli i ka manao o ka lahui Hawaii mahope o lakou, oiai, ua ike pono lako@ i ke apuka ia o na pono lahui.

 

He Moku Kamahao.

 

            Ma ka hora 9 o ka po Paha o ka pule i hala, oiai kekahi mau kamahele e huli hoi mai ana mai Waikiki mai, ua ike aku la laua i ke kukui o kekahi moku kialua mawaho pono aku o kahi o Hanale Poor.  He manawa pokole, pio iho la ke kukui o ua wahi kuna nei, a ua hiki no nae ke hoomaopopo ia aku me ke keokeo o kona mau pe'a.  Ua haawi mai la oia he hoailona ma ke kukui iluna loa o kona kia, a ua panai ia aku no hoi @ ekolu olapa kukui ana e kekahi mea ma ka pa waiho wale e pili kokoke ana i kahi o Hanale Poor.

            Ua hookuu ia mai he waapa a hiki i kuanalu, ua hoike hou ia aku e ko uka nei e hoi hou i ka moku.

            Malia paha, ua kiola ia iho la no hoi paha na pahu opiuma malaila, na ka poe lawai'a e hoohei ae i ka upena, a lawe ae mawaena o na pake e kuai ai.

            Ua hoike ae o Charley i ke keena o ka Advertiser, ka mea @iai moku o waho o Leahi, aole oia i ike i kekahi moku @una i ka po Poaha, aolo no ia i ike i kekahi m@ ku e like me keia mai ka haalele ana mai a ka Beagle a hiki i keia manawa.  Eia ka ninau, o ka Beagle anei keia moku?

 

He Moho hou no Ewa.

 

            Ua lohe mai makou, ua nui ke ohohia ia o Kaukaliu Williams, e holo lunamakaainana no Ewa a me Waianae a ua nonoi ia mai oia e holo balota no ia mau apana, aka, aole oia i ae a hoole aku eia oia ke kakali nei i ka manao o na hui Kalaiaina a o ka lakou e hooholo ai, oia iho la kana e hoolohe.  He nui na kini o keia Hawaii a keiki papa o ia lalo.  He kupono no i na makaainana e hoike mai i ko lakou manao.  O ke kolu o na hoa o keia apana, oia o Solomona Kaleiopu a me A. Kauhi.

 

Koho Malu

 

            He hoike ana keia leta i ka poaiaikai o ke koho balota malu no kakou Hawaii.  O keia pono kekahi mea a Kikila Baraunu i koe loa ai a me ke Kumukanawai hou.  'O keia keonimana ka i ike i kona poino ma ke koho ana mamuli o ka hookiki@a a ka mahiko; aka, ua lana kena manao wahi ana ma ke koho maluhia ana o ke kanaka, i loaa ma ke kanawai a Bush i lawe mai ai, a nona keia koho malu i hookomo ia mai a lilo i kanawai.  Naalehu Kau, Dec. 22, 1891. Hon. John E. Bush, Aloha oe:-

            Ua loaa mai kau leta me na op@ nupepa, e hoouna hou mai i ehiku helu ma ko'u inoa a ma@a paha o makemake hou ia ma@.  A hiki mai i keia la, aole i hiki mai o Hon. Wilikoki ma.

            Ke hoike mai nei ko'u apana i ke ohohia no ka la e hiki mai ana, a ua lana no hoi ka manao.  O kela koho malu ke kumu o ka manaolana poho ole.  Aole mea hou.  Me ke aloha.  Jno. N. Kapahu.

 

He mau 'Lii Ahaolelo

 

            Ua lohe mai makou, o Jno. Sam Kekukahiko kekahi 'lii o ka aoao Liberala, a o D. B. Maile, o Kapena Roke o Mr. James Gay o Waialua, a o Hon. A. Maknika paha ke ae mai oia.

 

HE LETA

 

Halema'i Moiwahine, Honolulu. Dec. 24, 1891. Hon. John E. Bush, Luna Hooponopono o ka nupepa KA LEO O KA LAHUI.  Aloha oe:-

            Ua lohe mai makou, i ka Poakahi la 13 o keia mahina iho nei, i hoomaka ai ka wiliko o Ewa e wili no ka manawa mua, oia hoi kela wili ano hou "Diffusion Process," a ua ano hoa-a ka haole nana e lawelawe ana.  Aka, i ka hoea ana mai o ke keiki Hawaii i kulia ma ia hana i Kealia, Kauai, ma ka inoa o K. W. Kinney, ua noi koke aku ka haku iaia e hana, pane mai kela, aia a nui ka pehu; ua haawi ia aku he $5.00 me ka ai o ka la a hoomaka oia e lawelawe i ka hana iloko o na hora pokole, ua holopono ka hana me kaha'oha'o nui ia e na makaikai i ka ike aku i kela keiki Hawaii e a'o ana i na haole.

            O keia keiki, he hoomanawanui oia a hiki i ka loaa ana o ka ike ia ia malalo o ka hui mahiko Makee Sugar Co he hoopono a akahai ma na mea a pau.  Ua lohe mai makou, ke koi nui nei na haku o Ewa, e noho paa oia ma ka hana no ka ukupaa kupono.  O makou no, "Kaualoku" ma.

 

NUHOU KULOKO.

 

            I keia kakahiaka e ku mai ai ka mokuahi Kinau.

            He mau wahi olelo hooholo @pa kai @aalo ae i ke ahiahi onehinei, me ke k@hi o ke alanui Beritania a me Puoina.

            I ka hora 6:58 minute i lohea mai ai ka mokuahi Auseteralia ma ke telepona a i ka hora 9:40 pili mai ana i ka uwapo.

            Apopo ka la hope o keia makahiki, hala oia me kana mau hana hoehaeha, a hoea mai ka Makahiki Hou me ka nu hou hauoli.

            Ua lohe mai makou, e holo kau ana ka Moiwahine Liliuokalani no Waialua i keia la, no ka hele ana e nana i na p@ o kana kane.

            Mamuli o k@ @ ana mai o ka mokuahi, mai ka hikina mai, pela i kaulua ai ka Malulani a i ka hora 11:15 ka holo ana oiai @ kali ana i ka leta.

            O kela $250 dala maka@ o ka hukihuki kaula, aohe pololei, o ka pololei he $125 dala wale no, a o ke koena, aia ia hakai, he mau hana apuka keia a na ilikea, ia kakou Hawaii.

            Ua hauoli makou i ko makou lohe ana, kokoke lakou a pau e komo mai iloko o ka lokahi, aole no o ma kou kue, aole ake oihana, aole no hoi i ka hanohano, aka, e loaa ke kaulike ia ka makou e ake nei.

            Eia i ke kulanakauhale nei kekahi poe i ohi'uhi'u ia mai nei na pepeiao i Amerika, a lohe, hoi nui mai nei, eia ke olelo nei, e pono kakou e kokua aku i ka aoao lahui, oiai, o ko kakou pono mai ka lahui mai no ia.  Ea! wela ka waha la i ka hua nioi.

 

            HOOLAHA PA AUPUNI.

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi lio hele hewa; lio k keokeo 4 wawae i paa i kapuai hao, hao kuni, 5 0  hope akau kupono paha keia hao kuni, he poahi ahi ke ano o keia hao kuni kohu mu ke ano ina aole he M he A. I. paha keia hao kuni.  O ka mea a mau mea nona keia lio e pono e kii koke mai o hala na la he 13, e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 9 o Ianuari, 1892, hora 12 awakea Poaono.  David Ka@ao, Luna Pa Aupuni.  Dec. 29, 1891.  355 tf.

           

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi ma@ hipi helehewa.  Pipi w. melemele ulaula, oki ano e ma ka pepeiao akau, hao kuni P B uha hope akau.  Pipi w melemele ula ula, keokeo loihi ma ke kua, haokuni P B uha hope ak. Bipi keiki eleele, elua kiko keokeo ma na uha a @elua aoao akau, aole kuni.  Bipi keiki w. melemele ulaula, aohe kuni.  Bipi keiki w. eleele eha wawae keokeo, keokeo ka opu, keokeo ka huelo, aohe kuni.  Bipi keiki k. ula ula aohe kuni.  O ka mea a mau mea paha nana keia mau bipi, e pono ia lakou e kii koke mai, o hala ha la he 12, e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 26 o Dekemaba nei, 1891; Poaono, hora 12 awakea.  D Kaoao.  351-dtf.  Lunapa Aupuni.

 

A. HERING.  M. PAULY

Ka Hale Hana Novelty.

 

            E lawe no laua a e hana i na ano ha ua kalai a hana hoonihoniho ma ka laau a ma ka niho palaoa paha; hoohinuhinu a anaanai ana a ma@ia na pupu a me kukui, a me na pena hoonani o na kaupoku o na @umi; hooponopono hou, hoomaemae ana o na pila, na pu, na mea kaupaona a mea mama oia ano.

 

            NA HANA MEA UWILA NA HANA MEKINI, A ME HANA LAKA.

 

            E hana ia no na kuai, na ana kii, a pela aku e like me ke ka@.  E hele mai ia mana.  182 Alanui Papu. Honolulu @-tf-d.

 

Aila Kuai.

E LOAA NO NA KAHI O

J. F. COLBURN.

(KEONI KOLOBANA.)

Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi.

            E loaa @ @ @ k@makuai haahaa loa o $2.80 o ka pahu.  Hele mai @, hele mai elua, hele mai no a pau.  Ko oukou hoaloha, J. F. COLBURN.  Honolulu, Iulai 8, 1891.  @ @