Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 589, 24 November 1892 — Page 2

Page PDF (1.05 MB)

This text was transcribed by:  Loretta Jardine
This work is dedicated to:  Margaret Kama (my Hawaiian Mom)

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

            Oiai ua haalele mai ka hapanui o ka Papa Luna Nana Koho Balota. no ka Mahele Ekolu, Apana o Hilo Hema, a oiai ua haiki ka manawa e hoopiha ai i ua hakahaka ia, a e hooko ai i ka manao o ke kanawai mamua a@ o ka la 29 o Novemaba, ka la i kuahaua ia e malama ia ana ke koho balota kuikawa ana no ka. Lunamakaainana iloko o ia Apana, ke hoolaha ia olelo kuahaua i hoolaha ia aku mai keia Oihana aku malalo ka la 4 Novemaba, 1892.

G. N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov 21, 1892. nov21 3 ts.

 

KUAI KUDALA O NA LAIKINI AWA.

 

 

            E Kuai Kudala ia aku ana @a ke akea ma ka Poaha, la 8 o Dekemaba, 1892, na Laikini Kuai Awa malaloiho nei, no ka manawa o Hookahi Makahiki mai Ianuari 1 aka 1893:

 

OAHU

Waialua. 1. Koolau@oa 1. MAUI

Lahaina. 2. Hana 1. Wailuku 2. Makawao 1.

HAWAII

Hamakua 1. S. Kohala 1. N. Kohala 1. Kau 1.

KAUAI

Wamea. 1.

            O na  Laikini o Oahu, e kuaiia ana ma ka la i hoikeia maluna ae nei, ma ka hora 12 awakea, ma ke komo ana-aku mamua nei o Aliiolani Hale.

            O Ko na Mokupuni hoi o Maui, Hawaii a me Kauia, e kuai ia aku ana ma ko lakou mau apana pakahi ma ka la ka bora a me kahi hoi i waeia e na Makai Nui a i ole e ko lakou mau hope paha. Ina mamuli o kekahi mau kumu i ikeia he mea kupono e hoololi ia ka la e kuai ai, e hoolaha hou ia aku no ma na pepa hoolaha pa’i alanui ma ka apana i olelo ia.

            Kumukuai Hookumu-Wailuku me Lahaina, he $300 ko ka laikini pakahi, a o na apana e iho a pau i hoikeia maluna ae he $100 ko ka laikini hookahi.

            Ke Kuai Ana-E haawi mua ia ma ke ano hoopea ka iwakaluakumamalima pa-keneia o ke kumukaua@ i ka wa e haule ai ka ha@nare, a e lawe ia no ia uku hoopaa ina aole e uku pihaia na dala o ke kumukuai o ua laikini la iloko o na la he umi mai ka la aku o ke kuai ana.

CHAS. T. GULICK.

Kuhina Kalaiaiua.

Keena K@

Honolulu Nov. 4, 1892. tf-dly.

HOOLAHA KOHO BALOTA

Keena Kalaiaina

Honolulu, Nov. 10, 1892

            I kulike ai me ke kaaawai Koho Bal@ o ke Aupuni, ke hoike ia aku nei ma keia, @ ko@o kuikawa no ke kolio alii no na mokupuni o Kauai a me Niihau, e malamaia ana mawaena o na hora 8 A. M. a me 5 P. M. o ka Poakahi ka la 5 o Dekemaba, 1892, e hoopiha ana i ka noho hakahaka no na makahiki eono i koe i hoohakahaka ia mamuli o ka haalele ana mai o ka Mea Mahaloia George N. Wilcox.

            O na Apana Koho Balota, na Mahele Koho, na wahi koho a me na Luna Nana koho Balota, eia mahope iho nei:

MOKUPUNI O KAUAI ME NIIHAU.

            Apana Ekahi-Waimea.

            Mai ka Oioina mal o Puuanaia, e huipu ana ia Kalaheo a me ka Mokupuni o Niihau.

            Mahele Ekahi-O kela wahi a pau o Kalaheo e haipu ana me Hanapepe. Wahi koho: Halekula o Hanapepe.

            Na Luna Nana-H. C. Perry, P. R. Holi.

Hookohuia no ka la Koho Balosa wale no.

S. M. Nawai.

            Mahele Elua-O kela wahi o ka Apana i oleloia e moeana mai Hanapepe a hiki i ka laina i kahaia mau ke kai mai a hiki i ka laiani mauna ma kahi he 200 ia ma ke komohana o Waimea Mill, a e huipu ana hoi i ke awawa o ke Kahawai o Wamea a me kona mau lala.

Wahi Koho: Hale Hookolokolo o Waimea

            Na Luna Nana-T. H. Gibson.

            James. Kamalemi,

            C. B. Hofgaard.

Hookohuia no ka la koho Balota wale no.

            G. L. Copa,

            G. W. Kaona.

 Mahele Ekolu-O kela wahi o ka Apana i oleloia e moe ana mai ka Mahele Elua mai a hiki i ka Lae o Puuanaiea. Wahi koho: Halekula o Kekaha.

Na Luna Nana-W. I. Wells,

Davik Kua,

W. E Smith.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

J. K. Kalua

J. Kamikino.

Mahele Eha-Mokupuni o Niihau.

Wahi Koho: Halekula.

Na Luna Nana-J. H, Kaika.

J. B. Kaomea,

W. H. Keale.

Hookoliuia no ka la Koho Balota wale no.

J. Pulawa.

J. D. Kaili.

APANA ELUA –LIHUE.

O kela wahi a pau o Kauai, mai a e huipu ana ia Kalaheo a hiki i ka huipu ana mai me Hanamaulu.

Mahel Ekahi-Apana o Lihue.

Wahi Koho Hale Hookolokolo o Lihue.

Na Luna Nana-R. W. T. Purvis,

W. G. Smith,

J. B. Hanaike.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no. S. R. Hapuku.

            Mahele Elua-O ka Apana o Koloa, mai kono pale me Lihue a hiki aku i ka huipu ana mai me ka aina o Lawai. Wahi Koho. Hale Hookoikolo o Koloa. Na Luna Nana-J. K. Burkett

J. M. Kahaiawai.

Louis Kahalbaum.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

E. Strehz@.

APANA EKOLU-HANALEI.

            O kela wahi a pau o Kauai, e hu@pu ana mai Wailua a hiki i ka Lae o Puuanaiea.

            Mahele Ekahi-O @la wahi o ka Apana i oleloia e waiho ana mawaena o Waimea a me ke Kahawai o Kaiihiwai.

Wahi kohe: Hale Hookolokolo o Waioli.

Na Luna Nana-H. Peters.

Jno. H. Barenaba.

J. M. Naeole.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

S. P. Kulaikini.

H. J. Wells.

            Mahele Elua-O kela wahi o ka Apana i oleloia ae nei, e moe aua mai ke Kahawai o Kalihiwai, a hiki i ka Hu@pu ana me ka aina o Papua.

Wahi kohe: Hal@kula Kilaue@.

Na Luna Nana- W. O. Muller.

J. W. Kahee,

John Lovell.

Hoo@uia no ka la Koho Balota wale no.

Hiram K. Anahu.

            Mahele Ekolu-O kela wahi o ka Apana e waiho ana mai ka aina o Papaa a hiki i ka huipu ana me ka aina o Wailua Wahi Koho: Hale Hookolokolo o Kapaa

            Na Luna Nana- H. Z. Austin

            J. M. Kealoha.

            S. Kaiu.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

F. B. Smith,

G. B. Meheula.

G. N. WILCOX

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Nov. 14, 1892.

nov14 3ts-diy.

 

O@iana Kalaiaina

Honolulu, Nov. 4, 1892.

            I kulike ai me ke Kanawai Koho Balota o ke Aupuni, ke hoike ia aku nei ma keia, he Koho Balota Kuikawa no ke koho ana i Lunamakaainana e malamaia ana ma ka Apana o Hilo Hema, Mokupuni o Hawaii, mawaena o na hora 8 A.M. a me 5 P. M. o ka POALUA, la 29 o Novemeba, 1892, no ka hoopiha ana i ka makalua o ka noho i hoohakahakaia mamuli o ka haa lele ana mai a ke Mea Mahaloia Joseph Nawa@i.

            O na Apana Koho, na Mahele Koho, na Wahi Koho, a me na Luna Nana, eia iho no ia mahope nei:

            APANA EKAHI – HILO HEMA.

            O@a no o Puna a me Hilo ma ka hema o ka moeana kahawai maloo o Pukihae. e moe la mai Kau a hiki aku a e hoohui pu mai ana ia Kehena. Wahi koho: Halekula o Kalapana.

            Na Luna Naua – J. M. Kauwila,

S. H. Haaheo,

J. Kahoomana.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

J. A. Kaaukai

D. Kahaulelio.

moe la mai Kehena a ka Palena o Hilo, koe aku o Keaau a me Olaa. Wahi Ko ho: Hale Hookolokolo o Pohoiki,

            Na Luna Nana – J. E. Eldarts,

D. Kapele,

S. Kaulupali.

Hookohuia no ka la Koho Balota wale no:

W. L. Haau,

J. K. Kalawe.

            Mahele Ekolu – Oia no na Aina o Keaau a me Olaa ma Puna, a me kela wahi o Hilo e moe ia mai ka Palena o Puna a ka moeana kahawai maloo o Pukihae. Wahi Koho: Hale Hookolokolo ma Hilo.

            Na Luna Nana – F. S. Lyman,

G. Hapai,

Joe Sisson.

Hookohoia no ka la Koho Balota wale no:

J. T. Brown,

G. Nakapuahi.

CHAS. T. GULICK,

Kuhina Kalaiaina,

Keena Kalaiaina. 11-7-3ts – diy.

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

 

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAHA. NOVEMABA 24, 1892.

 

KA OIHANA MAKAI.

 

            Ke lohe wale ia mai nei e hoopau ia ana he kanakolu o ka poe e hoho nei maloko o ka Oihana Makau i keia wa. Ua ae mai ka @amuku i keia aka ua aua aku no oia i ke@a mau pono @a ka oihana e keho i ka poe malalo iho @ona. Ma keia, ua pololei ka Ilamuku no ka mea, ina ana oia e ae e noho ma ke poo o ka Oihana Makai me he kii la. oiai ua l@o ka mana e koho i kona mau paahana ia hai.

 

KA NINAU HOOLILO AINA.

 

            Ke mahuahua mai nei na kamailio ana a na haole maioko o na nupepa e pili ana i ke kuikahi hoolilo aina, a pela aku. He mea nui keia, a ke lilo nei keia ninau i oi aku o ka pili i ka lahui Hawaii, aka, aole nae he paio a kamailio nui ia o keia, ninau e ka Hawaii Ponoi. O Ka Leo O Ka Lahui wale no paha ka nupepa hookahi e paio aku nei ma ka aoao o ka lahui ma na olelo elua. Ma keia ua hoopomaikai ia ka lahui Hawaii, e hopohopo nei i ka lilo o ko lakou mau pono pili paa i mea kaana a hoolilo wale ia me ko lakou maopopo pono ole i na kalai ana e komo nei ma na nupepa haole.

 

Ka Ha@olelo a Hon. R W Wilcox

Novemaba 19, 1892.

 

            Mr. Peresidena –E noi aku ana au e hoopanee loa ia keia bila, a ke kakoo aku nei au i ke nei a ka luna o ka Apana Elima.

            Oiai, ma ka pauku elua o keia kanawai, ua oleloia, e hoopaahao aole e emi malalo o elima makahiki, a i ole e hoouku ia, aole e emi malalo o elima tausani dala.

            E Mr. Peresidena, o keia kanawai, he kanawai keia i hana ia me ka manao maikai ole, ma na aupuni nui o ke ao nei, ua ike au o ka hoopai o keia hewa he make.

            Nolaila e Mr. Peresidena, he kanawai no ma Hawaii nei e ku nei o keia ano, a no’u iho, ua aa au e paio no ka pono o ko’u aina, a ua hookomo au i ko’u kino ileko o ke ahi, a elua wale no mea i maopopo ia’u, oia hoi ko’u make, a @ ole o ko’u lanakila paha.

            E Mr. Peresidena, ke kue loa nei au, i keia kanawai, oiai hoi ua oi aku ka pono o ke kanawai e ku nei, mamaa o keia wahi kanawai, e nihi hele mai nei ma ka @oro o ke Komite Heokolokolo.

            No’u iho e Mr. Peresidena, o keia kanawai, e hoohaahaa loa ana i ke kulana o ke aupuni Hawaii, a @e ka hanohano o ka Nohoalii.

            A nolailo, e Mr. Peresidena, owau kekahi e hoo@aopopo nei, he kanawai hoopilikia io keia, ua lohe aku nei no hoi au i ka olelo ia ana mai nei ma ka hoike a ke komite.

            Oiai, e Mr. Peresidena, ke noi nei au e hoopanee loa ia keia kanawai, he kanawai keia e hookomo aku ana i ua kanaka la i paio no kona aloha i kona aina me kekahi poe i hopu ia no ka hewa aihue, a ua manao au he hana hoehaahaa @ea ia iaia.

            No’u iho, e Mr. Peresidena, aole loa wa@ i makau no ko’u make oiai au i hana ai i ke kahua @ ko’u aina makuahine.

            Nolaila, e Mr. Peresidena, @ ma ka aoao @ kue loa ana i keia @ hoopai, e kau ana maluna o @ pi, a e noi aku ana au e kapae@.

            Nolaila, e na Hoa Hanohano @ keia Hale, e noi aku ana au ai @kou, e lokahi kakou e hoopanee lua i keia bila kanawai oiai he @haa loa ia i keia Hale Hanohano @ ke Kau o 1892.

            He mea ole ia’u ka haahaa o ka hoopai o keia kanawai, o ka @ hoopai o keia kanawai, o ka @ nui wale no, e nana ia ka @ keia lahui a hiki i ka Mei ma ka Nohoalii.

            Nolaila, e Mr. Peresidena, e nei aku ana au e hoopanee loa ia keia bila kanawai, i e hoopilikia @ ai i ko kakou lahui.

 

HOOHENO O KA AHAOLELO

 

            Ani peahi na lima o Hualului, oia ke kulana o kekahi hoa e ka Hale Ahaolelo ma ka Poalua nei, oiai oia e hihina ana @ Moeawakea.

 

            Huai pau ke ‘Lii Iana, e kue aaa me ka ikaika i ka bila kanap@ kuai bia, a pela aku; akahi no @ ike ia ka hae o ua alii nei.

 

            Wahi a ke ‘Lii Iana, o keia @ kanawai, he moonihoawa keia, @ poino ai na wahine, a me na keiki@  i ka ona o ka lakou, mau kane @ wahi ana, ua ehaeha au i ka @ ana i kekahi poe wahine e u@ i ka pololi i ka ai, a me ka @ maoli no, nolaila, e pono e ka@ loa ia keia bila.

 

            Wahi a ka Luna Hanohano e @ Apana Elua, o keia mea he @ he mea ino keia, oiai hoi o ka waiona ke mea nana i kulai ia’u @ o ka lua wai, mamuli o kona @ ia’u, a mai make au, e ole kekahi mea okoa ola ai au, a no ia k@ ua hoohiki au a hiki i keia la @ 22 makahiki, a pela pu me ka @ ua hoohiki au a ua piha na @ hiki he 15, mamuli no ia e ke’u @ he iao.

 

            Wahi a ka Luna Hanohano @ hamakua, kokoke au e he@ ka @ama i akua no’u, oiai hui, @ ka mea i ola ai ka’u wahine, a @ manao no hoi, au o ka rama@ akua a kakou e pule @ui ai. A @hi a Maria ka makuahine e @ olelo aku ai, ua makauk@ a pau a hookahi mea i @ waina; a oia ka wa e I@ ai i ka wai a lilo i wai@pihe aku la i na ipu @ malua, ua apono o Io@ ole i kua, pala ne hei o P@ kana i ae mai ai: K ha @ waina. mai huhu aku euk@ i @ poe inu waina ole.

 

            O ka la apepe ka la ku @ Nah@ Kona, @ kauke@ o @@@@.