Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 675, 3 April 1893 — Page 3

Page PDF (1.17 MB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

@ hoohiwahiwa ana aku i ka Hale @ o ka Repubalika Hui o Amerika Huipuia, e hoike ana hoi ia ia i ko kakou ano, a me ka kakou hana.  A pela e ike ia ai o Hawaii nei, @ Lahui oluolu loa malalo iho o ka La aole ona loa.

 

KA LA EEHIA O APERILA

 

WELO HOU KA HAE ALOHA O HAWAII

           

            He A@ eehia iloko o na kulu waimaka – Ua hoi mai ka manao laua e hoohaia ana na hana me ke kaulike.

 

            Me na houpo i hoopiha ia me ka @ a me na kulu waimaka i hookolo ia i ka honua, pela iho la ke kulana o kekahi anaina nui kamahao i akoakoa ae ma Aliiolani Hale i ke kakahiaka Poaono nei, no ka @ ana i na lono i ahai ia mai ma ke ahiahi Poalima ae e huki ia ana ka hae Amerika ilalo, a e kau hou ana ka hae aloha o Hawaii iluna; a ua hooiaio ia mai keia lohe e ka nupepa namu Avalataiea o ka Poaono nei.

            Aka, ua hoopahulu ia ka noonoo o ka lehulehu mamuli o ke kaa ana i ka la mua o ka mahina eepa ka la hoi a ka hapanui o ka lehulehu e hiki ole ai ke manaoio ia e hana ia ana me ka holo pono.

            Aka mamuli o kahi manaolana uuku e hookanaaho ana iloko o ka puuwai o kela a me keia, ua hoao maoli no lakou e hele e ike kumaka i ka oiaio a me ka ole.

            Mamua ae e ke @ ana o ka hora 11 a.m. ua ikeia aku la he ekolu mea e holoholo nai ana iluna o ka aleo o Aliiolani Hale no ka liuliu ana e hookuu iho i ka hae hoku o Amerika ilalo, elike me ke kauoha a ke Komisina Blount.

            I ka hiki pono ana i ka hora 11, ua kani kapalili ae la ka leo hone o ka o le, a ia wa no hoi i ike ia aku ai ka iho ana iho o ka hae kanakahana o Amerika ilalo, a pii ae la ka hae aloha o Hawaii iluna, me he Anela la e pii ana i ka Paredaiso.  O kela anaina o na kanaka makee a aloha i ko lakou hae i ko lakou wa i ike aku ai i kona pii malie ana ae ilune me he Kaupu hehi ale ala, aohe waimaka paa, oiai ua komo kuhohonu loa aku la ke aloha iloko o ka iwihiio, mamuli o ka hoea hou ana mai o ka hae aloha o ko lakou aina.  Nui ke aloha a nui pu no hoi ke ohohia.

 

            Nui ke ohohia o na hana a Ka Hui Kane a me Wahine o ka Hui Aloha Aina.

 

            Nui ka waha o Elenaila ma ke awakea Poaono nei, e hau ana i ka makani no huki ia ana ka o Hae Amerika ilalo, heaha la ke kuleana o keia wahine ia Hae ma ua manao ke Komisina he hana pono ia nana e hana ai, eia ka hoi oia nei ae nei ka hoi ka @.  Wini no la, he kaikuahine aku la no Kiwini ke oi@ Hilahila.

 

KA HOOPII

A KA

MOIWAHINE

 

Ua waiho mai nei o

Liliuokalani i keia Hihia

Imua o ka Lahui

Amerika

 

Imua o ka Lahui

Amerika – Mai a

Liliuokalani

Mai

 

KA MOIWAHINE I HOOPAU

IA O KO HAWAII

PAEAINA

 

            Ka hoike a ka Moiwahine mai Kona pii ana ae a noho Ii ke Kalaunu, a hiki i ka manawa o keia hana nui i hanaia no ka hoopau ana Iaia – Hoakaka i ke ano o ke noi ana aku o Kona Lahuui Iaia i Kumukanawai Hou – E hanaia e like me ko Kaleponi – ka Ninau e pili ana i ke kipa  - Hoao ana e kapaeia ka hookaoia ana o ke koko – Aole oiaio o na olelo e pili ana i ka Maluhia ole o ke Ola a me ka Waiwai ma keia Pae Aina – Olelo nane o ka Ilioha@, ke Keiki Hipa a me ka Hoopono.

 

            Eia hou no hoi kekahi i ka malama o Okatoba i hala, ua hoi mai la o Mr. Kiwini Ia’u e haawi i anaina ike iaia, O ka Rula maa mau nae ma keia ano, oai no ka hoike e ana aku i ke Kuhina o na Aina E, i ke kumu i makemakeia ai ia anaina, i wahi hoi e hoopuiwa ole ia ai ka Moi i ka manawa e waiho ia mai ai o kekahi Oihana i maopopo mua ole kona ano.

            O ke Kuhina Amerika nae me kona mau manao Ewaewa o ka hookae a ua hoole mai la i ka hoike ana mai i ke kumu o keia anaina i makemake ia ai e hele mai oia e ike.  Ua hookipa mai Wau iaia ma ka Rumi Polu, ua haawi aku la au i ko’u hoomaikai iaia ia manawa ua hoike koke mai kona helehelena aia kona manao ke hailoko ala me kekahi mea ano nui.

            Ua heluhelu mai la oia imua O’u i kekahi manao i pai ia maloko o ka Nupepa Puka La Buletina, he Nupepa puka ahiahi no Honolulu i ka pau ana o kana heluhelu ana ua pane mai la oia, ua hahaki a hoopoino ia kona mau pono ma ke ano oia kekahi Luna Aupuni o na Aina E i loaa na Palapal Hoapono e haalulu ana oia me ka oni pu ana o ke kino, heluhelu hou mai la oia i kekahi Pauku o ke Kanawai Lahui mailoko mai o kekahi mau Buke ana i lawe pu mai ai no me ia.

            I ka pau ana o keia omamalu olelo ana, na hoike aku la A’u iaia e waiho aku ana A’u i keia hana ma ka lima o ko’u Aha Kuhina, a na lakou hoi e nana koke me ka hoohakalia ole i ka imi pono ana aku no keia mea, ia manawa na hookuu aku la au iaia, ua hoopaka mai la ke Kuhina Amerika i @ manao, aia @ o ke Aupuni Hawaii na kaumaha apau o keia manao, i hoopuka ia a e paa ana oia i ke Aupuni Hawaii no ia manao.  O keia hana kumu ole i hana la mai ai i keia manawa, he hanaia i maopopo ole i ko’u noonoo, o ka Nupepa Buletina Paka La he Nupepa ia e kakoo ana me ke ano kahiko no ka @ Aupuni ana, ua haawi aku nae ka Hale Ahaolelo i na hoolaha o ke aupuni i hoopukaia ma ke Kauoha, aole keia Nupepa i noho manaia e ke Aupuni ma na ano apau koe wale no elike me ia i hoike ia aela maluna, a pela paha i manao ia ai, oia ka waha olelo o ke Aupuni, aka o ka pololei nae aole pela.  O ko’u poe Kuhina ua hoike aku la lakou i ke Kuhina Amerika i keia mau kumu a me ke kulana maoli e hiki ai la he kau ia mai ke kaumaha oia manaoi hoopuka ia ai ma ke [Nupepa Buletina maluna o ke Aupuni.

            O kana hana mau oia no kona hoao ana ma na ano apau e hooulu i kekahi hoopaapaa.  O kona manao maoli nae e hoomau ana oia kana mau hana a @ mai ia Ia’u.

            Uamakemake ole oia a hoole mai la i na kumu i weheweheia aku ai me ka oiaio loa, ua maopopo loa kona ku’e ana i ka hana a ko’u poe kanaka, ai hoomaopopo lea loa ia hoi ia manao ona mamuli o ka na haiolelo hoopuiwa i haawi ia ma ka pa kupapau o Maemae ma ka la Hoohanohano o na koa make o Amerika [Decorantion] iloko o keia manawa, ua hopuia kekahi poe kanaka no ka hoohaunaele a me ke kipi, o kekahi o lakou na hookuuia o kekahi poe ua waiho ia no ka hookolokolo ana iloko o keia manawa e hookolokolo ia nei, keia poe, a i waena o ia manawa ka wa o Mr. Kiwini i heluhelu mai ai i kana haiolelo o ka la Hoohanohano i make ai o na koa Amerika.

Aole i pau.

 

NUHOU KULOKO,

            Nunui ke puna o na Lala o ka Hui Hoohui Aina ma ka Poaono o ka Pule i hala, a o kekahi poe o lakou, ua hookomo ia he lolo hou iloko o ko lakou mau puniu.

 

            Ua haalele o C. A. Baraunu i ka noho Luna Helu Nui ana no ka mokupuni Oahu nei, a o James B. Kakela [Kakauolelo o ka Ahaolelo. o ke Aupuni Kuloko kai pani ia aku ma ia wahi.

 

            Eia ka Hon. W. H. Cornwell me kakou i keia mau la.  He @ mau kona mau @.

 

            Ua loaa aku ko @ makana hoohui aina, oia hoi he oihana Kapena Makai-Like ole keia me na keiki puhi-@ o ka @.

 

            Ua hoka ka wahine i hanau ano e ia ma Hawaii nei, ka wahine i kaulana i ka mea hulilua nona na manao eepa e hue ana i ka mole o Ainapo.

 

            He aloha makou i ka Bana Aupuni e kani ana i Maki-Ailana i ka lilo na na la o ke kai e hoolohe mai ka lakou mau mele ana, a na ka owe a ke kai e mahalo mai.

 

            Aperila 1, 1893 – Ma Kauluwela, Honolulu, ua hipuuia o Aberaham Palaikapu k me Laa Pilipo w i ka berika paa o ka mare, ana S. K. Kuhano i hooko.

 

            I ka halawai Poaha a na Wahine Puuwai Aloha Aina, auina la he $400 a oi i hookupuia.  I keia wahe aneane he umikumamalima haneri ka nui o na wahine i kakau inoa he hoa no keia hui.

 

            I ka Ua Tuahine kekahi o ko makou mau limahana kahi i noii pono ai ia Waiakekua, a aohe he poopoo i koe mai ko laua mau maka aku.  A hookahi no mea hou oia kaha: oia no ka eo ana o ka heihei i malamaia mawaena o Ualakoa me na hau @ o Akaka, i ka mea mua.

 

            A hiki i keia ia, aole he mea i ae e pane kumu ae i ka olelo wehewehe a ka Bihopa Wills o ka hoomana Enelani.  Eia ke kumu-ua kukuluia ka olelo maluna o na kumu oiaio, a ua hoopuka ia hoi mamuli o ka makeo i ka hana a ka Haku.  He Karistiano oiai ka Bihopa.

 

            Ua haule ka inoa o ko makou makamaka Jon. S. Kekukahiko mai ka papa inoa aku o na Komite Lahui a makou i hoopuka aku ai ma ka Pepa o ka Poalima i hala, mamuli o ka poahi loa o ka lima o ko makou mau keiki oniu hua metala, he hoopuk ahou aku nei makou i ka papa inoa o ke Komite Lahui.

 

            I keia ahiahi ka mua loa e huki ai ka Hui Hukihuki kaula Hawaii a me ke Pukiki no ka lawe ana i ka makana Helu 1.  O keia mau hui he 2 eo ana a ka mea hookahi e ku nei i keia manawa.  He mau hui o @ no kekahi e komo pu ana iloko o keia hukihuki ana.

            Ke lana nei ko makou manao na na Hawaii no ke eo.

 

Ka Hui Hawaii Aloha Aina a na Lede

 

NA LUNA NUI O KA HUI

            Mrs. F. W. Macfarlane, [Emalia Makapolena], Peresidena; Mrs. Jas. Campbell [Kuaihelani], a me Mrs. C. O. Berger na Hope Peresidena, Mrs. J. F. @ [rest of article unreadable]

 

Na @

@

Brown

Hope Kakauolele Hanohano @

Ward

 

KOMITE HOOKO

NA LEDE: -

Emalia Makapolena, Ai@ e Gay, Ki@ Kaae, Meleana @, A. A. @, C. O. Berger, La@, Leihulu Keohokalole, Marie Kahai, Mine Alderlich.

 

KOMITE WAIWAI

Kema Meakapu, Kini Have, Fa@ Norrie, Lahilahi Webb, Amelia Jou, Makanoe Kaaepa, Liza Do@, C. Sharatt, Malupo, a me Lokalia Holo.

            O ke kumu o ko makou pai ana ina inoa o na Lede maluna ao ma ka inoa Hawaii i maopopo pono ai ina mea a pau i ike  ole i ka @ haole na Luna Nui o keia @ oukou o ka aoao palapala.  O ka KA LEO O KA LAHUI o nei ao @ na  mana Lani, oia pu @ oukou.  O ko oukou @ ona la e ikaika ai a papahi @ i ka Lei o ka Lanakila.

            He hana hanohano a @ ia a kela a me keia wahine @ e hana ai, a he hana @ hoi i okomo ia aku iloko @ moolelo o keia Aina, a i @ o na moolelo kaulana o ke Ao Holookoa.

            I mua e na Makuahine olelo o Hawaii, a hoihoi hou ia mai ka @ o ko oukou Aina ame kona @ oukou e hooili aku ai maluna o ka oukou mau kamaiki, a me ka lakou mau pua aku.  A e welo @ ka Hae nani o Hawaii.

“E ola o Hawaii i ke Akua”

 

HOOLAHA A KA LUNA @

KAUOHA I KA P@

[rest of article unreadable]