Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1080, 4 April 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii.

j Unnhi e Mow Manu no "KA LEO [ ■; . "i ■; ;;■■ ■<.]' Ka huakai hele makaikai a Laukaie- j ie me "kana Aliikane—Lilo o Ma-i I kanikeoe me Hinahelelani i mau alakai ma ki aina a me ka moana Ike ia np, lua hohonu maloko 6 ke kai a me ka aina nei— Hele pu j i me na ohana ponoi—Hoonolioiā o s i Laukieleula i; Iliikalani—Ul» ka ieie ma keia nnau mokupuni—Lilo i mea hoomanao ia e ka Lahu Hawaii nei. Ke hin nei keia poe kaikamahi-! ne i ko lakou mau oiwi a ke aneane nei e hui kaaha me ka lani. aia no hoi i ke a mau hora hoonanea oia : ■ " '■ ' i'-" !' po, eia na mea a pau īluna kahi i kuku ai me na leo nui walaau o ka hauoh e pihepihe nei a haalele wale i ka makemake. A o keia ka manawa i lohe ic aku ai ka leo o ke kaikamahin i alii o Kalaupapa e pa-e mai ana me ka leo nui maopopo loa e hiki ai ke hoolohe ppno loa ia aku kona leo e na mea a pau, a oia hoi koia; mau maouna leo. i E o'u mau makaainana, he mea pono ia oukou« akahele loa ma ko oukou manao ana ma ka hoolilo ! ana 1 keia anaina leal a a na malihini kiekie i kipa mai nei 1 ko k*kou aina nei i mea haunaele, a lilo! hoi kakou 1 mea wa īa imua o lakou, nolaila, e hooloho mai oukou i' ko'u leo lue ka imalie loa. I ka pau ana o kana olelo, ua akakuu mai la ina )<-o o ke anaina holooka mai o a o, a maho{>e iho o ia manawa. ua lilo ae la na ieo mele hope loa ojca honehone i ka nili o ke ao iai Pupukanioe a .me| kona mau kaikaina poiiei, ka pee ia | iakou ka wuihona o «a leo ho^lna- 1 henahe. ! t i *

A na ia ae 1 na leaiea oia po nui ma Kalanpaoa, a | na ka hulili malaoialama o oa kukuna o ka la iluna o ka ilikai i hoike mai. hala aku la kA po mn kuna mau hana, a ma ia ao ana ae, ua makaukau ka huakal aiiii o haaleie aku ika aina oiwi oke kaika* mahine alii han&ama me Kona mau makāainana. A mamua ae o ka hele ana, ua loaa ia ka manao ia Laukaieie e kono aku ia e h«le pu oia melakou a hiki ma ka home aloha o na mahoe me ko laua kaikunane maluna o Mauna Loa ka ama a ke au a ka hewahewa i noho ai. Aia ma keia olelo a ka mea nona ! keia moolelo īinua oke kamaaina. | ua ae mai la oia me ka manao olu- i ) olu me ka holo pono o ia manao, a i no keia manawa i hat.wi aku ai o J Laukaieie a uie kona ohana 1 ko lakou mau lulu pu ana me ko K;laupapa poe kaaiaaina a Kalawao. a nela nu no hoi me ko na pail | Kooiau aku, a he man'awa hoi ia |no walonia nui mnwaena ona ! malihi a me na kam-aaina o ia matr wahii * Aia ma keia mananawa, ua lawe ae Ia o Hinahelelani a nae Makanikeoe i na mahi-le 0 ka huakai & !akou. He olapa ana na Ka uila me na hoailona hoohakui ana a na leo hekili e haluku ana iloko o ke ao pvlohiwa me ka ohu e halii paa ana i na kakai pali o Kalaupana, a me kona kula laula he mau miie ka mamao mai KaUupapa .aku a bi!-. i Kalawao. Aia nae ma ia inso ana ae. aole he hookahi mea i ike ia Kaulaailehua a me ka mea noha ken moolelo, r me kona ohana i ke lakou manawa 1 haalele iho ai i ka aina aka iokomaikai nui wale nana i hoonanea ia lakou ia mau la oke ohohia nui. Aia nae mahope īho o ka ike ia a»ia o na kupanaha mai ka lewa lani mui, a ma ia mao ana ae, aia ka ouuohu uakokoko iluna o Mauna Lpa kahl i ku ai nie kona kulanu o ka nani nui K hoomanawMiui iho e ka mea heluhelu, a uwila hou aku i ka la ai>opo. O Frank ka mea i olelo ia he pani ma kahi o L. A. Kakina. Ma keia Au»eleralia e bolo aku ai o \V. Cl. lrwin a me kana lede no ke kaahele i na aina e no kekahi mau mal iua.