Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1392, 5 February 1896 — "Mamalahoe Kanawai." KA HUIKALA PUUWAI ALII NO KA PEPEHIKANAKA KIEKIE KONA KAHUA I KUKALA MUA IA AI E KAMEHAMEHA. [ARTICLE]

"Mamalahoe Kanawai."

KA HUIKALA PUUWAI ALII NO KA PEPEHIKANAKA KIEKIE

KONA KAHUA I KUKALA MUA IA AI E KAMEHAMEHA.

Ka Hakaka Ulia-Koko ina na Kapakai o Pana. I (Hoomau ia} pa ike pono mai la na walii kanaka ku jiei iluna o ke ahua i keia piTana o kē pōcToKamoliameaha me kona hina ole ilalo, nolaila, ua ke-na hou mai la laua iaia e hili hou iho ike poo 0 ke alii a make, oia kauakanaka puipui la i hoopuka ae ai i ka liuaolelo kaenama ka aoao o Kaīneliameha, oiai oia i hapai ae ai 1 kana hqe e kau maluna o ka a-i me keia mau huaolelo: "Ua make; Aole ia e ola! He laaiunakaUi! I-nakakou!"

I ka lohe ana ō K&mehamelia i keja mau olelo kaena imua pono o kona alo, ua pnnia koke ae la kona kino i ka huhu nai elike me kekahi Wai welo ēnaena e kan ana iluna o ke kapuahihao, nol&iia, ua ka-hi ae la kona mau lima i na kiheahea kokoi e iho makawala nei mamua o kona maka meka haka pono aku imua o ua kanaka la, ina oia e hili hou mai ana i kana hoe maluna ona, me hookahi uumi ana i kona hanu me ka h6oikaika, ua na-ha pu ae la ka mawae pahoehoe a hēmo kona kapuai wawae me ka welomla o ka i'o e pili ana i ka iwi opnupuu, lele aku la oia imua a hopu i a ina i loaa pon'oaku ua kanaka olelo kaena la i ixa lima o Kameh&meha, ina ua C( pala* hej ka palu—aohe nao ai i ka pal ka manawa o ua poe kanaka la i ike ai hemo ka wawae 0 ke alii, fi« nt kol» atka laiakov 1 ka holo me kamama nui a pee iloko o ka nahelehele, a iloko no oia mau aekona pokole i hik| mai

ūkōu mU ol© 'kW - fertaJbul i j»!i?i;^ta 0 lakoo/ he mau miimte pdtol^i Is'i4b ipoe kanafea lo koino a ekoil a'k&ulai iītt&ltio la'ko I lakōu *«% !#i i U malainala&a o dkwftfeek J?s «k& la lakoa m ko* hi a ke aJ5i e hoomaha nei aie ka eh'aeha nei malnna o „ka J£ahoehoe, a i ko la&ou ike ' ponoaim niai ua ēha oiii,—Anwe f I£a maeele I Ka menemene |m« ka m&~ naonao! Aia ke koko ke kaheawai nei me ka hilihili ma na maka oka Haku ua paūmaele koea Aahu Ahuula Alii' i ka iho makawalu mai ana omaka-wai koko; aia iloko o kela mau sekona pokole i pa-umi tausani ia ka makee alii iloko o ko lakoi man puUwai, aua like lakou 'me lia ale ahiu o ka moāna kai hoonu e ho|apu ia ana e kekahi makani pu&hiohio ikaika, a poha aela"na leo ha&lulu o ka uwe ē koi ana i |ce alii me keia mau olelo: "Owai na poe uhane ole m»"* i aa e hana ino ja oe e Kalani ? Auhea ia ? A mahea ko lakou wahi 1 holo aku »ei ?"

Ua palua a pakola keia man leo uwe a kona maa ukali e nonoi nei i ke alii,*a no kona. pnai leo ole ua pane hon aku la kona man alii koa uMi iaia penei: : "E ae mai ia makon e kan leo alii e Kalani, e lnka-a-pnaa ia na kanaka |o na mahele aina o Papai nei a me Paukuopahn; mai na kane, na wahioe, ame na kamalii; i keia manawa—ano." 0 keia mau ho noi a ria hoa e 010 nei ka pihe makena uwe, aole o Kamehameha i pafteiki ae hookahi hnaolelo no ka hoomaalili i ko lakou inaina, aka, ua hamau keia leo alii, a kali me kanoonoo nui no ka hopena ana e pane aku a ; i ke noi kumakena .uwe a koea mau koa a 1010 nei ka pihe.