Ka Lei Momi, Volume I, Number 14, 6 November 1893 — Page 3

Page PDF (439.90 KB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  with aloha to brother allan akita

Ka Lei Momi.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, NOVEMABA 6, 1893            3

 

AINA MAMAO.

--

Na Lono Hope Loa mai nei

no na Wahi Lehulehu

o ke Ao nei.

--

Na Aumokukaua Beritania Ma Italia

 

            pauai no ka Farani mau hoohiwahiwa ana i na aumokukaua Rusia, ua hoea aku o Adimarala Seimoua, o na aumokukaua Beritania ma ke Kai Waenahonua, ma Taranato, Italia.  me ka ukaliia e kona poe kapena ehiku, ua kipa aku oia e hoomaikai i ka hele ike mua ana mai o elua Adimarala o ko Italia mau aumokukaua, a ua ukahia mai keia kipa ike ana aku a kekahi o ko Beritania mau Adimarala me na hoohiwahiwa kamahao a me ka paiakuli pu o ka lewa me na leo hooho uina o na pukuniahi.

            He papaaina ka i haawiia iluna o ka mokukaua have Italia, a ua luakaha pu na Adimarala a me na aliimoku ma ia hana hookalakupua ana.  Ua olelo ae na Adimarala Italia, ma ka pane ana aku i na kukai aloha kiaha ana, me na olelo ku i ka eehia a me ka waipahe no ka ikaika o ko Beritania mau papu kai a me ka mana nui hoi o Italia a me Beritania Nui maluna o ka maluhia o Europa.  Ua pane aku no hoi ka Adimarala Pelekane me na olelo ku i ke ohohia no ko Italia mau aumokukaua, a ua manao no hoi oia aohe hana kupono e ae i ia mau aumokukaua elua e hooko ai mamua o ka hoomauana  i ka malamaia o ka maluhia.

            Aohe palena o keia hoike ohohia ana o ka hiwahiwa, a ua nui na luna Aupuni i kipa ike aku i ka Adimarala Pelekane me ka haawi aku i na hookipa ku i ka mahalo.  Ua komo pu aku iloko o ka hauoli ka papapai o Italia.

            O keia hoike ana o ke ohohia palena ole, oiai aia he ehiku mau mokukaua Rukini ma na ae kai o Farani, aole i hiki ke kapae wale ia ae me ka manao ole, ua lilo keia hoea ana aku o na aumoku Pelekane ma Tarnalo i mea e manaoia ai he punai keia no ka hoea ana aku o na aumoku Rukini ma Toulana.

            I ke ahiahi iho o ua la nei ua haawiia he papaaina hookipa i ka Adimarala Pelekane a me kona mau aliimoku maluna o ka mokukaua Italia.

Elima Miliona Dala Gula.

            Ma ka la 19 o Okatoba, mawaena hora 11 a me 12 o ia awakea, ua hoea maalahi aku ma Nu Ioka he $5,000,000 lelolelo, mai Kapalakiko aku.  Ua laweia keia puu dala nui me ka malu loa, a malalo hoi o na kiai ana a kekahi poe me na lako kaua, a aole i lohe iki ia kekahi kaua, a aole i lohe iki ia kekahi mea e pili ana no kela mau dala a hiki wale no i kahi i manaoia.  Aole loa na kiai i ae iki e kamailio ae no keia mea, a aole no hoi lakou i hoike i ko lakou ala e kamoo aku ai.  Mamuli oia hana malu ana i puhili ai na poe powa.  Lehulehu no hoi na poe kokua i na kiai maluna mai o kekahi mau kaa okoa mahope aku o ke kaa waiwai.

He Kama'liikane Hou.

            Ua hanau mai ke Kamaaliiwahine Kalaunu o Roumania, o Kamaliiwahine Maria o Edineboro mamua, he keikikane ma ka la 15 o Okatoba, a kani moopuna ana ke Duke o Edineboro a kualua hou no hoi na ka Moi wahine Victoria.  Maikai no ke ola o ka makuahine, a pela pu no hoi me ke keiki.

Ke Kaua Kipi Ma Berazila.

            Ma Nu Ioka i loaa ae ai he lono, Okatoba 19, ua piholo aku ka mokuakua Urano o na kipi.  eia nae hoi, ua oiaio ole ua lono la, pela ka mea i hoikeia ae e kekahi poe ohua mai kahi aku o ke kaua.  Ma ka la 16 aku, ua hoao ae ka mokukaua Urano a me Palasa e komo iloko o ke awa o Rio de Janeiro, a ua ki poka ia mai e ka papu o Sana Karusa.

            O na lono mua loa ua poino loa ua mau moku la, a mahope iho ua oleloia ua poholo ka Urano a ua pakele aku ka Palasa.  Eia nae, aole pela ka mea oiaio, no ka mea, ua manuheu ole na moku i na poka a ka papu.  Na na luna Aupuni keia mau lono oiaio ole, oiai, ua akahele loa ke Aupuni i ka oili aku o ka lono oiaio, a ua lilo no hoi ia mau lo no mai ke Aupuni aku i mea hilinai ole ia.  Ua ikeia aku no ua mau moku la me na aumoku e ae a pau a Adimarala Nelo, a ma ka hoomaopopo aku i ka la 19 nei aohe poino i loaa.

            Ua hooholo ke Aupuni e kakoo aku ia Kuhina Hereze no ke kulana Peresidena.  A ua manaolana no hoi na kipi no ka ikeaia mai o ko lakou kulana Pi Gi e na mana kuwaho.

Mau Mare Hanohano.

            He helui a nui o na Maleka a me na Pelekane ka i akoakoa ae ma ka Luakini Amerika o ke Kaihkolu Hemolele ma Parisa, Okatoba 16, no ka ike i ka mare ia ana o ka Miss Florence Davis, kaikamahine a Keoki Kewiki o Nu Ioka, ia Haku Terence Blackwood, keiki a Haku Duferina, ko Beritania Elele Kuhina Nui ma Farani.

            Ua mare mai nei o Francis L. Egan, ke keiki kane hiapo a Paterika Egana, ko Amerika Huipuia Kuhina ma Kili mamua, me kekahi kaikamahine a Dona Jorge Rokasa i make, he lala oia i kekahi wa aku i hala no ka Aha Senate o Kili.  He nui ka waiwai o ka ohana o ka wahine.

Na Hunahuna Laulaha.

            Ua pepehiia mai nei o Kauna Puluka i kaulana kahiko, e kana kanaka mahiai no kona pahenehe @e ana iaia no ka hooko pono ole i kana hana.

            Mamuli o ka nana ia ana ua loaa aku ua kekee ke kano o ka huila o ka mokukaua Amerika Ranger.  Ke hoopololei hou ia me he la hoounaia aku oia no Kina.

            Ua oi ae mamua o $4,000,000 ka puka i loaa i ka Hui Kaa Pulumana o Amerika Huipuia no ka makahiki i hala ae, he keu aku maluna ae o ka haawina puka mau o $2 no ka mahele hookahi iloko o ka hapaha.

            Aia ke kuhua kilohoku o ke Kulanui o Kavada iluna o ka piko o ka Luapele Misiti, ma kahi kokoe ia Arekuipa, Peru, kahi i ku ai, he 19,000 kapuai ke kiekie.  Ua hoolakoia me na pono paahana o ke ano hou loa.

            He makuakane, he keikikane, he kaikamahine ka i loaa aku i loko o kekahi hotele, ma ke kahua hoikeike nui ma Kikakoma ka noonoo ana no ka mea pili i kekahi lei pua lahui no lakou.  Aohe i hiki ke waena i hookahi wale no pua, oiia, ua like ole no na iini o na mokuaina a me na okanaaina.  Eia nao, ua manaoia aia a koho na mokuaina a me na okana i ka lakou pua pakahi o hialaai ai alaila, hiliia iloko o hookahi lei, a oia auanei ua lei lahui oia Aupuni.

           

HOME LAU LAAU

--

Auhea wale oe pua Melekule,

Kuu hoa o ka home lau Laau,

Launa pu no au me oe,

Kiaha pii hooneonoe,

Hiki mai ka manao io'u nei,

I ka pili ahiahi hui kaua,

Oia ae ka noho'ona o nei uka,

O nei wao ala nono a ka manu,

Kumaka ka ike'na ia Keauhou,

I ke kai ne hone i ka iliili,

Ilaila au i ike iho ai,

I ke kai malino a Ehu,

He lehu na manu ke ike aku,

Ika ale pono mai i ka ilikai.

            Haina ia mai ana ka puana,

            Kuu hoa o ka home lau laau.

                        Hakuia e L. A.

--

            Onaona ua maka o kuu a loha, i ka hoope malie ia paha e na kulu kehau o ka mauna.  Nani kela.

 

            Aole loa e haawi wale ia ka pepa i na poe e ae, koe wale no a uku ia mai ka auhau o ka pepa.  E hoolohe i keia!

 

            O ka pahola aku ka makou i na hoomaikai a nui i na poe a pau i apo aloha mai i ka makou LEI MOMI.  O ka muki papalina hoi ko na lede.  Pela!

--

E HOOLOHE!

 

            Aole loa au e ae e hookaa i kekahi aie i aie ia ma ko'u inoa, a e aie ia aku ana paha, mai keia la o ku a mahope aku nei paha me ka loaa ole he apono mai a'u aku me ka oiaio.

            JOEL K. KAMAKEA.

--

HALE AINA.

SAGAMIYA

Ai poi me Bipi             5 keneta.

Ai raiki me Bipi           5 keneta.

mu kope me                 5 keneta.

mu ti                            5 keneta.

            Alanui Moi kokoke i Haaliliamanu uwa pa.  Helu 6.

10 tf w.

--

KAUKA YONG KAM PUNG

APANA

HELU 81 - - - Alanui Maunakea.

--

KAUKA LOEA O KA AINA PUA.

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano mai, mai ko na wahine a me ko na kane a me ko na keiki liilii.  Ua hiki ke hoola ia na ma'i hano, na ma'i a pau o ke akemama koko iao hu'i o na wahi a pau o ke kino.  N ma'i wahine o kela a me keia ano.  Na ma'i Lele, oia ka Fiva Lenalena, Hebera, ke Kolela, a me kekahi mau ma i e ae he nui wale.  Ua hiki no hoi ke lawelawe ma na lapaau oki ana i na palapu o kela a me keia.  O na ma'i koko paa a pehu ua hiki loa he lapaau ia me ka uku haahaa loa.

            E kipa nui ae e na makamaka, ka poe hoi i loohia me na ehaeha a ka ma'i e loaa no au ia oukou me ka hauoli e kokua aku i na mea a apau me ka auhe i mama loa.

            O na pilikia a pau e pili ana i ka hanau keiki, ua hiki loa ia ia'u ke ke hanai aku a h ohemo, me ka ehaeha ole a me ka oluolu no hoi.

            I na e hemo ke keiki e inu hou i ka laau i mea e hoomaikai aku ai ia loko o ka waihona keiki, a me ka hoopau pu no hoi i ka maeele o ke kino.

            Me ka malama pono no nae i na rula a'u e kuhikuhi aku af. a nolaila, e hele mai mai ko nui a ka liilii.  A mai Hawaii ho'i a Kauai.

YOUNG KAM PUNG.

            22-3m