Ka Makaainana, Volume II, Number 17, 22 October 1894 — "HUAI KA ULU O LELE." [ARTICLE]

"HUAI KA ULU O LELE."

Ua iilo i mea hookahaha manao, mahope o ko Samuela Kauhane kupaa ioiln ana ma ka aoao aloha aina, e.kue a e paouioni ikaika aua me koua luaui a mahae hoi ka "piiinao ua uihoaiho/' ua huii aku la oia i keia wa a kakoo aku la i ka manao hoohuiaina o koua luaui, a ua uoho hou ka hauoii iioko o Kanaaua, pela mai nei ka hoike a kekahi mea kakau malalo o ke poo o "Na ■-Mokupuni" uo ka tJ pau elua i ka hnukeke" ma ka aoao ehiku o keia helu. E kaia no makou i hoomaopopo al aole loa e hiki ke ma J a aku o keia paonioni piii kalaiama inawaena o laua, oiai, "e iike no me ka makuakaiie, pela no me ke Keiki; e' like no ine ka haku, pela no me ke kauwa; a e like no hoi me ke kumulaau.pela no me kopa uua." E ole no e hoohiki iuo uei ka lunahooponopono o ka aupepa "Buletina" ame ka hapaniu o kona mau paahana, loaa iho nei he hooiaha Aupuui ano nui, o ia kela hooiaha koho baiota, a pela pu no hoi me ka hoolaha ana 1 na moho a me ke kahua hana o ka Poai Unioaa Amerika. Oi hoopaiaimaka iho nei a oili okoa, a akaka wale ae 3a no o Haleakala.

Iloko o na Ia i &ui iho la, ua ulu ae he wahi ano paoiiioni mawaena o kekahi poe hauinaua haole a me hapa-haole o ke Kulanui o Pnnahou, a ua hele loa aku a hiki i ko ke kumu-poo komo pu ana mai, oia o Poiofesa Hosema. Ua ulu mal ieia Wahi $ mamuli o ko ua ha* |m haole 1 ke Aliiaimoku o ko !#kou Moi lio ia, a k£e&eeo hoi hso!e, oka pololei ka īa lakou o I>ominis a i ole la, Moi i hoopauia, eia nae, aole l#a nn oiwi aloha ari ao aku 1 k& lakou pa!u mai.

O kalii hoi o ke kuiau i kooio iiiai ai, i koua hahaiia aua aku

uo kt-ia uiea, » ua ho&o ue oia 8 hoopololei i na hape*haole, na* hoi h«» hooiolieia aku. No ih mea, ua pli ae la kou« eua«nd a hoopuka ae la oia he uiau okio kupouo oki *» kue & e hoiuo loa aua i k& uoao llawaii o ua hap^

haole. 'i ko na makua īohe ana, ua'pii ko lakou huhn, a huhu popo ana no, a e ole ua haoio kohu akua lapu la i mihi ae ? ina la ua nel« kana kulā i na haumana Hawaii ole. lua no i hele, pono loa no! Ua hoike ae kela poe opio aia uo iloko o ko lakou mau _umauiaa kahi i pana ai o ke alolia a me ke kupaa niau . no ko lakou aina, ka iahui a ine ko lakou Moi i liomo walj& ia, a aohe waikahe e hiki ke holoi ae oja maoao kupaa ka lakou i hoike akū la i kela kumu manao haakei, paikano a piha hookiekie, a lilo hoi ia i aiea ao aku iaia aohe mea o n.* oiwi ponoi fi \iopo iho ai ia 'iakoū haole. Ke pii, r ke koko o na hapa, pii pu no me ke koa, a o ka hoohana aku la no ia.

Aohe au e ae i ikeia o ke ano piha haakei mai o kahi e like la me ia i keia w&. Mamuli paha o ko -Kawainui manao he uwepa kana e hili uku ai, a i oie ia, hili aku aaha i na iuna Aupuni o ke Kalahu Repubalika Hawaii, nolaiio, naanao ai paha oia e kauoliuluhnlu aku ia lakou ma na ihu me he poe bipi kauo la v a i oie ia; man hoki paha. pono ia mai uae hoi oia, aku iho oia i kau wah! oka hoka. Aohe no hoohewahewa ana be kauwa oia uia ke kiuo a ma ka nhane no na poe kuinakaia, a o ia uo psha hoi koua mea i hoao ae ai e hoohana aku i ua uaanao la ona, i wi.hi e pilipe waie aku ai no o kona mau hoa .ohakuiai o loko o ka punaua liookahi. Eia nae, ua ula k« hua a hohole ka maia.

Puhipuhiahi euai nei hoi na makai i keia mau la iho la. I hiki loa nae paha hoi keia oiau hana mamuli o na poe kiu hiiahila ole a lakou, e kouio ana uia o a maauei me ka poalo hele tna na wahi a pau. 0 na auo poe hana \ no ia u pau e hopuhopuia, mai ua poe pena pili dala, ki-pa, a pela aku. He auo hilaliila ole maoli no hoi kekshi : poe e hanu nei, oia uo ka hele j maoli aku e hooulu hakaka a j hoohautiueU\ a pela iho la kahi I poe e hopuhopuia uei 0 kela a uie keia hapuku aua» malalo o ; uu palūpala hopu, muu aua i j Kalakaua Ilalo tuai ka Poaooo nei maii i uehinei uo hoi a ao , uiai kela pe, I Mamull o keia uiau hopuhopU ; ana, ua oleloia uo ka huue I' ■' S | c!ak mui o k< Anpuni kauieh&i ! ke kuuvi. PeUi io itp paha la» ' Aka nu hoi, .ua kekahi aoao, uo ka h&ihai uo paha lioi k.ihi ] I na kanawai. oial» o ka ke Aupu . ui liauu pono ia o ka hooko aku | ,mē ka U«ao ikaika e kiuai 1 na * *no haua hf wa a T *

a i make no ia kakou iho, hoi, i ua poe kin hilahilp ole. Mulia he ai a he ia lio hoi ko ia maU kauhale, eia nui nae hoi ko hana nei i na hana hooko-o i ka pili makaiaaka a hoa'loha ana. Mea pono loa iaa e ao pono ia ae keia poe kiu, aole ma 'ke ātio hoomalani wale, aka, ma ke kuio maoli no.

Elua iho iiei roau elele mai ke Aupuni Panalaau o Kanada i hoea mai, no laua nā iooa b Sandford Fleming a me W Hepworth Mercer, T liiki mai nei laua no ke kukakuka pa ana me keia Aupuui kamehai no ka mea e pili. ana i ka uweaoklo moana, a ua iho nei a ua ano hololea, ina nae hoi e ae mai o Ainenka Huipuia, i kulike ai hoi me kekahi hoakaka malalo o ke Kuikahi Panailike, oiai, ua. mauaoia e kuai a e hoolimalima paha Neka, a i ole ia, i ka Manu, i wahi hoomalia lioi no ka uweaolelo ma kona ala pololei mai Vanekouva a Kikaue.

Ua lonoia ae hoi'ua hololea keia mau kukakuka ana. a 110 ia mea i * huli hoi »kn nei ua mau aiea la ma ka Alameda no ka holo loa aku i \Vasinetona. Ina e ko aiia keia hana ano nui, e pomaikai ana o Honolula nei, ma ko kakou nei hiki ke luiiua jiU aku me ke ao holookoa iloko 6 kela ame keia īa v a pomaikai pu no hoi me ke Aupuni, na poe kalepa a me ka lehulehu holookoa. Ke manaolana nei makou aole keia hana e pio wale, aka, e oni mau aku a hiki i kona lilo ana i mea oiaio no kēia mua koke iho. Poaha iho la, imua o ka Aha,olelo kuikawa, i waiho aku ai o Hauale Walakahauki i kona kulaua hoakuka, no ka mea, oia kekahi moho holo balota. Maialo o ko lakou kumukanawai, aohe e hiki i luna auputii ke holo balota, aka, ma ko Kuauau manao hoi, aia a pau ke koho balota a akaka ke kohoia a me ke koho ole ia, alaiia, o ka wa ia e noonoo ai ne> ia Pela no hoi paha, o lakou no la hoi ia o ka punana like.