Ka Makaainana, Volume III, Number 6, 15 April 1895 — Hea mai Oe, e O aku Au. [ARTICLE]

Hea mai Oe, e O aku Au.

I Mr Lunahooponopono: Ua ike hou iho au i na kakeW mauao o D. M Punini, Jr., ma Ka Leo o ka Lahui o ka la 2 nei 0 Aperiia; ua puoho raai nei oia me oa manao uluahewa a iolea o ke ano kanaka i uluhia e ka mai ulaia, ke hapuku la i ke oka, aole ka io. Ua maopopo no ia'u a i ka noonoo o na poe maikai, ua haiki ka noonoo, a nele ka waihona i na mea hana, no ke ku pouo aua aku !a i ka pana pua a ke akamai, a wela hoi na lehelehe i ka iki hua nioi o Pakaalana, nana i paia ae ta ka puniu, po liuniu ka ike, huhewa ka nooaoo, a hoopuka ka waha i aa huaolelo a ke "unu pehi iole ,> a tne ka "pale halii moena." No kana ninau, owai la o J. L. Kukahi? Oia ka'u e 'o' aku i ko'uiuofc-.Joseph Liwāi Kawohikukahi, ka hiapaiole a o ke ahikanana o ke kuliu ma ka helu malama Hawaii, a na'u auanei e kaniu kona poo raa la ike, a hiki 1 kona wa e ho o-luia ai e like me ka aanaa. \fa ka pane ana aku i ke keeko o D. M, Paniui, no ko'u hookomo pu ana i ka inoa o na malama ma ka helu haole (Roma) t ua hoikejnai oia aohe i lawa ka | nalu o <, Heie M nana e hee, a oki ! loa aku hoi oa nalu kakele ma- 1 nao o ka papa-pai. 0 ka īke īa a me ka aoeau, ke pau Ia na ai helu elua; a he mapuna wai meli hoi ia o ke kuhinia, i pu-(T ia aku la iloko o ka waha o ka noonoo o ka lehulehu a me ka hanauua hou,l nele i na ai (ike) o ka helu mālama Hawaii; ka mea hoi i nele i kona puniu na 1 wehewehe a me na hoomaikeike !

ana aku imua o k» lehulehu, owai la ia mau huaolelo ana a inoa paha, ke hoomaopopo aku? Ua like no o D. M. Puuiui me kekalil kauaka he apana aoiaui kpna i nele i ka heu; a e kukala »ua nae ua kuuaka la, i4 he auiaui imual heauiani nauh!' i ka heleia aua aku enaua, aoho ka iie, uo kt» uiea, aohe heu e ike iho ai i ke aka iloko> a e kohu pouo ai hoi ka iiaauui aua. Pela lio „D, M. Puuiui. Ua alana aku oia imua o ka lehulehu

he. helu inalama aole nae he hookahi hoakaka a wehewehe ano e hiki ai i k« lehulehu a me ka hanauna opio e loaa hc «aiwai, a lilo hoi kana helu ma-. lama i mohai ala onaona iioko o ka noouoo o kela a me keia e ake nui ana jLjiio i mea hialaaiia, O na uialama ma ka helu a ka haoie i hoopiii pu ia aku me -ka'u 'papakouane. o ka helu malama Hawaii, ua kuiike ko lakou uaau kiio ouli malama kekahi a iue kekahi, ano lakou hoi n.a hooheiio aua. malalo iho: tauuari (Lawe wai), Kaeio. Ka el f > na lani pili, ka pulu "k'aeioelo, ke kuaua o Ualoa, e puai ai ka laui kukele ke one," a he nui aku. h\ bertiari (Na l'a) Kaulua.

Ka wa kau o ka uehu, elua uwa'u nolio oka lua, ku ke akule, ohii ka opelu, lialuku ke aku, pahee na waa kau kahi, kuau au na waa kauiua. Ka muli ioa o na malama o ka Hooiio, Maraki (|iipa Kane), Nana. Nana au ka mana o Kauia i ka malie, lona|ona ka moana i na waa lawaia, j e lana aua o ke ao me ka po. A e hke me ka iuana o na hipa kane, pela no e iuaua ai ka noouoo o ke kauar a i o ia nei, e au ana o ka mea e pono ai ka noho ana; eiike hoi me ka noho malie o ka hipa i ka mea nana e ako kona huiu, pela no i hekau mai |ai ka malie iloko o keia malam*ji; a o ka hiapo hoi o na malama o ke Kau.

Aperila (Bipi-kaoe), Welo. Wela loa ke abo a ka lāwaia i ka malie. He malama mau*a keia, kupouo ole ke alio poko ao ke kii ana i i'a uoho i ke ale, kupouo 010 koi ua poomuku iiaula ili ke lioonahoa aku e hoohei i ua hipi opea o i kaula ih loa ka pono, na-na ka pu ai a kani pono ka makuu. Mei (Na Mahoe)» Ikiki. ikiki ka lani ilunji, ikiki i ka ojake a ka.ai a me ka wai; he'm&laoia ai unounou|keia a ka La i Kona, kuhaiki ku aoonoo puai haau ole ke hooauna vvale iho no o kahi uiaha ai, E like uie na i ikeia ma ka helu malau*a HaWaii, pela no na haawiua e i na makuahme haaau keiki, a oi loa aku hoi i na he mau keiki mahoe, o ka : holokeiho no ia i o ia nei e hoonana &i i ka ka ikiki, 1 Tune (Papai), Kaaona, Kaaeoa 1 ka ptia ! ka nahi, ka mahina ' pti ō ke kukuau F like me kā I

ula le!o o ka pua ke'* i olaniia iluna o ke ahi, pela no ka ula iuak«>le oka iwi oka papai ke olanii\ i k« hhi; a e Uke lioi me ka onn o ka papai v ke kaHa mo ku a ka l w*ia pHpai, e ahi alu ana v ka niaunu a e m i»a Wnle ae ana no iua ke- kaula, pela no na ouli L.ki e loaa ana i k« kanaka i hanauii i keia inalama lulai (Lioua)l Hinaiaeleele. Puuwai uaho,t, . hau« aloha ole. E like niwka liona uw>. huhu a pololi imua o kona mau hoa pp'a »o na hana puuwai e uhipum mau ai ke k;unka i luakohiia niai e !ca puhaka o ka niakiiahine malalo o »a ouli o keu. mnlama. Aūgate (Aririgine|, S j pate maba (Kaupaona). Na Maiioe. He mau malama waikahe like o ua ppmaikai o ke ola »na oke kanaka, aole ] oi loa kfk*hi i ko kekalii, Pela no hoi o* V.rigine" sue (l iCaupaouH;" 'h« ii<itice o Vii'igiue i ua n.oouōo kai.like'o ka noho pouo' he ho.ke hoi o Kaupaoua i Le j iwai <> nu mea kin<» k'iumah* e kauia hku aua maluna ona. O na mu'i keia

0 na malauii* o Kau. Okatobi (Kapiona). Ikuwa. Ikuwa ke kai, ikuwa ka ua, ikuwa na manu, ikuwa na mea a pau. Ka malama e oehu ai na nalu ahua o Kalapu me Kaulu, hookuu o Laamaomao i ka ipu makani, kauluwela ka hookuina, me ka halawai i na o ahi uwila a Kauwilanuinamakeha; kai halulu i ka leo o Kauiki na pukuniahi a Kanehekili i Nuumealani, hoeu na kuahinahina (kanapi-kopiona) moe lepo o ke kula. Ua hiki ka ino, ua pale ka malie. E like me ke kuwo o ke keiki i kikoia e ke kopiona, pela hoi e ikuwa ai na mea a pau e nanea ana iloko o ka malie i na malama i hala aku, ke hoi mai ka ino. O ka hiapo mua o na malama o ka Hooilo. , Novemaba (Pana pua), Welehu. Ka malama o Welehulani; e a mau ana ke ahi olala i ke kapuahi i kt? ao a me ka ka malama e ke'a ai ka pua Dekemaba (Kao.kane) ? Makaiii, Liilii ua uiaka i ka ka inoj he malama ua t makani, kaikoo, ku ka puna kea iuka; he hana mao ole ka ua no Hilo, o ke kulu mau iho ia uo ia i na wa a pau ahe koohu'a hoi ka olelo i kamaaina 1 ka ikeia iwaena o ua kao. f Aoie i pau.] —— — ■ ~ He ma*i ko Kakani o huli hoi mai nei.—he t4 ku a hel* pela n Anwina la o ka Poalima, !a 5 nei, ua leipa akn o Lunakanawai Kiekie Kauka a me ksna wahi ne ma kahi o A 8 a m hiwiekaku i ke kaa m« ka lio aie ka hoopaa ole ia. Ua he!e aku ka Ho mo ka m*Js* » h<K*kui wale no m? kekah* kaa ukana no Kekahi Pake, a ua ho!o ae tna ka aoao o ke alan\n a okaoka huila ma ka hoo kui aua kekahi pou te!epona. I ku ka ho i ka ma i kekah i kaa pauee