Ka Makaainana, Volume V, Number 6, 10 February 1896 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

iu N - La- Konohi o na Pake, Hf 12 k:i ivi " aa.hih :a *ki mare o keīe kAia no u la'ka enaena o ka Lua-o-Pele «» Kilauea Poakolū, ia lt> «» keui rn..«. ma e Wehe o! ke I*:an • ha-;;ie ; au'.u o ka Re[iubrJiky. KC <v■*.u h "kn nei ia iu ua a phU l\e ou.u ko'-m > pepa ka lakou oka H*;u Ite l..(»ihoi koke tna\ U-1 pii hM»t r kt* :: ■ai o ka kopaa i kei ■ v-a, i, • ;-> 7-8 keneta t ka paO'vo. «■ ' . Mai poina i ka ] ehihe l - ■e i ka hoolaha «ui.n-iW;; -iolo o k"a Hui Aiaha:! Oii -u Ua hoio aku v ;i wa kui o Ki'iu me lapan a )■ > •'» '■*. ukaua B. '6et:) na i ka Po ?lim « uei, 1 nehiu'-i i hu : i hoi -n-n ai ka j puali keak- 1 >i n :n 4 » Kaīīai Nui j ke ohohia <» k • īail.i kiui. Ua hanaii m-.' h° b b'• f :ou n»t ki- wahine M' mauka \ a. Niolop-i ; k-i Poali x.a nei. La 24 o kein nniie.ma e ai ; i ke kuai ku(Kla ia u ■ p <no 1 .k,< ; dal■< a me galn o na Aiii >.u.* ke ' alo ilu» o Auiol ni Hale. i njai ka ui\ kiMi./hu | ole Kaholui ojai Ni.-k ■ keK, Wa-e ! Hema H«>n, i ki . P-nei u.e 1 tca pliia u p-o k'< r-ui o IWini Ma. s i ■Ua ku aku i Vitoria ma ka la | 23 o LiUU;ivi ,k?." >novuki»ua It- iia ; Karisitoforo CV- iwb-> Ho- ! noluiu-aku ūei, i ka hora 4 o ke j ahiahi. \ J

I ka Poakahi i haiu i wehe wi ke kau kiurp n LunAKiin-- \ wai Ka*k.: ' O k"k"in 'iuu ni- | hia ua,pau i tev huoiaia wak? ia | a kopiia n(»- i*vi k -hi. J Ua aeia" o A. G 'C->rea e lawe- i lawe 3oio imua r» na Aha a pau o keia _Anpu u ;_k« Po;.Kf;l)i i hf-h. , U'a lawo i»«, v i k' ī Īch h'-ohiri t> ki> | ko" i Re .Vb.-i.'k » «r. i,, *.m»o a pau. . E mahimaia ahn he haivw;u no na hoahan\n H r \v- ,ī; < -i ; hoomaua'-Eup' '!>] iku hora 7:3Q \ oke ahiHhi l J < t• i }b(» Ua m-i keoiakei *„ na mi 4 « p ■t j liiki a? ma ia haiawin. Mā ke K.j * '.I o lie &hiahi i Poaliina i k i t ka- Haku , Bihopa o Honoi.-uia no K- [ Kauai. u\ i tn :n puh k ul> -» nehinei 'ma Kiiūuea. Apop»» paha oia e huli n )i mai ū:, • > oka P i i»i k-»i h» a-ui io o mn \ ? i.tl i t F»r la 3a no ■ ua poe h-' oipe-ip'. v kt; rt\ : na aku .»i v ,i'm, «> i i«), o 1 neina ;) e epa aku ,ii p>Mtalioi kahi j k ihi tue lu* J <i-i a anō e ae pa^«. Ika Po-^ouo'noi i ma,;Mvir*i.> ai ka hookuku kik: .m k\ :nu. ouh k ... K, ltpo; f t me ko kn Iv imlu. k, •> s i nei. A Km w \ < !n\ lōa ai V >'i i īo; • t w*i' aua la ku e .> o Ukou. I ka pnakahi i hiia i k >ioi!> mii! ai i'oko nei k- a. Ka mokupea W F. B <btk' k:« m r Kaf)aiakiko m.i .eK on m « K... auliou, 1 i t . »o. i i:<i kt o mokti mn «. fci«paa ai no ka k>Nu « i » i Nu i.»k i Eiā Oīa pn nn .i!vk:.i ■> ku malbke kahiko.

heiKei ra>' ku liihi ke mlainnia au». Uoko noi o ke «wu i keia m-a ih . " I P.>:u r -hī i'O, 1.-i 17, e wrhfia/ Wiie Kai iUHiu haU kiui ho>i. Un hookui a<u kekahī kuikf»mnhine Pukiki iue ke kaa p;»nff) ma ka huina o na al&uui P:'pu ine M<>i i ka euwii.n'la ib»> la, oit;i eiii <•"' ho .n ana e pii iia a ua eha io;i i i. i ka po Poaouo, Ui 15, e La&wi ana na huvuuuuii o ke kuia kaiknm'iihinē Ky<u»?h;iiuth:i he ahu mele imiiokn o ka P.i<a Kuokoa, no kn pomuik- :■ o k- 1 ku!« h uiai iiaikannihino <■ Koln-'la. Ujf> kf ia ma ka' ja 3 o keia msilBtna o 8..D K-.uku, ka l»we lei'i mai K-iiae a HnlMwa, M< lokui, ma koua I keia pu ie ae e lioike »>ku ui uiakou i koiia mook'o piha nia Kana hana. Kehtha tnai uei kft ma'i puupuu ulalii iioko o kela mau ia, a aiu'ti)K. Ki.liiii k? 1 o-i-loa aku iwa<jna ou* ki'-'u 'iii kuia. E aka-iu-ie h«a i m i ktin wa. A ■"la iio hoi 'iie ka ma'i kuuu tc«(ea. Ua lilo aenei i ka i kek*<hi hui Pake kela kahu-t tnākbi iho oka iiale liana kopa kuhiko, mr.fuua 'oai okn hnle hooiuiu o ka )Uv) Ahih***, u e īilo aku ana i wahi hoahu pa;.)« ao ua hui is. 0 kahale holoi 'iole h>u oke AopluH uiakai o n i p-\r\ i keiī\ Wa Be elua !u;u:, iiU'lK ;a ihi'o. Hē 360 Kiipuai ka ioa a lie 19 kapuai iauhi. oka uoho wale.ia sku no paha koe e ni P-»ke hooh*ual.«ma. [uiua o ke kiure HUwuii i keia ua hookuui-a o'Wale Dav si, ka mea i hopu-.a ai maiiiua nku no ka'ho?o ana e hoepae maia iuaj i kaopiuniu njai luna uiai oku mokuknua Oii.Qe:>'a e ku ann iwaho o ko awa. Ika po Poali nja iho la i hooko:no m.ii j?i ka -M'Miowai, tna hop- iho o ka hal* an-. o ktk'-t!ii Uiū'i oka i akoko p-u ana me ka ika uaoai.a. Hra l2:o0 ]) f.n. o k«» Poaono ue? i hoio loa s<kr, ai 110. Kapalakik.i. Ua kouao koiohe ia i kahi o k?.inan po i .o lu ka hale o ka \-xr & haoa uw 1\ <- noho nei tua

hh:nui Lik(.like,, -:(>U nae he mea i l«lo £ Na ke k.if<kamahine aka oiea noau haie i wakau ae } a 0 ka lioomaka n;> i;i o'''ko kolnhe e ho'eo. Ua hoohui i,o ;i-/; ua mipppa Pukiki eiua o ke k-.»auakanhHlo uti ia laua iho i t ke f a wa, oia ka St* ? )etiuel») a uie ka Lus<taLiu, o < iii aku aua n-.lalo o ka inoa hou OJ. M Viv s , J S. Rauio?>d $ 'iie i\:rtir » ua luuaho( pon->pono. 0 ka nui o i.a m..ke o 'Houo•uiu ni'} :u> iea 111:1«.*m:i s> Inanan 1 liala, he 50 Ika 1892, 50. 18H3, 38; 1894, 48 s 1W 30 <» keiH luluii,; ht* p«»e kano « Ue 20 wahuie Ma na lahui, 30 liuwaii, 8 Pako, 4 PuKiki?'2 Ke pam, 2 Polesa;i:\ 2 Ametiit;; f a me 2 o na iahui o. 1 ke auinoe o L* Poakahi i haia i hekau ui: 1 ai ko Koputiku i ka niiKU o Maiuala, iioko o na h hvl<» ♦» me 9 lu»ra a mo 53 uu- . u*e. >>amua iho oka Uora 7 . . iii. oka Poulua i hoopih ium ii ka uwapo Pukipika. Hot\i o ;iut no o la di\āu i au aku ai o.a lapaua me Kina mo L'ō i'ako mo Kopani.

! I kahi mau la i hala īho la, iia j he(e aku kpk»Jii Pake iloke o keI kahi ohn haleknai iur*-n_n "«'i | aku Ik e haa >■» :uftl i na ap'ila i palaho iuia I kona niuauia ] ana aku i kona kuniu ī tnāSej mākeai, ua ia ia, <4make- | mnke.au i mea haua pai, wau I haiwi maloko ktla haleaiua." | .Ua hooieia uaai e lean i«is. Ua ko o R«d«:pe Sepekela ma ; kau? hoopii e kue ana ia Sepe | kela mak'.Ui iwe ka wahiue, uo j ua-mahele Kuleana i hiki ak'u ka j waiwai io i ka hapaiua miliona j dala ma ka mahiko o Paauhau, ; Haumkua, Hawoii, imua o ko : Kttleponi Aha Hookolokolo, ma- | muli o ko ka'mea hoopiiia hiki ole \ ana ae .imua ka Aha. Uahoo I halahaīa hou na me.a .hoopiiia. | Ma Ka Leo o ka- Poalima iho j ia i ike iho ai makou i kekahi hunahuna e olelo ana, aole ka o lakou hilinai i t;a olelo o loko o kela phlapala i hoopwkaia ma ko nupepa Kuokou namu o ka pule 'i hala iho la. Nō makou iho, ua m&kou, uo ka mea.ua ! ho;.ke pu ia ma ia leta na kumu j i o ka poiuo i hoea mai ai* a pela ! no hoi mo ka Wile Aileti paiapalii a makou e hoopuka aku nei niu kahi wahi o keia hela. Wanaao Poakolu nei, ua amioia iho la e Soloaioua he pahu ■ waiubata mai luna ftiai o ka Maluiani, a ma ke alanui Nuuanu i paa ai oia i kn hopuia e Keaka Mai kawe, mainuli o ka hoohuoi wale | auH no o ka hpole i ka hoi o keia 1 kauakw me kb pahu i ka wanaao, ; ehoao ana e hooīilo aku ilo 1 ko o ka haleiau kope o Love Imua o kvi Aha Apana ua hoo ] p&iia oia he eoho mahit\a hana | oolea ma Kuwa Nui kona mihi j no keia hana hewa ana ona. | Elua mau luina oka mokupea j C. D. B:iraiana i lilo he mau |, enemi i kahi a me kahi a pae j wale no i ka aina nei. . I kahi I ]nau la ih.> L lāua i uleie hakika j bi i\o ku mea o laua e lanakila. Noleila, ma ka hora 5o ke ahi>īhi, ua aku la laua iloko o ka pa papiio Alaia ine a ulele iho ia a hiki i k<» laua nawaliwali aua, Pau ia, ua lulu lima ae ia laua a lilo ae i mau hoa'loha, a pau na mauao iuaina j o k'.lii i kahi He Geremauia a i me Pukiki laua.

Ua liiili hoi inai ka PeresidB- - o ka Hepubali.ka ma k'a Maluhmi o ke ahiahi poeleele o ka Poalaa ibo 1« tna ka wahiue ame aa ukali. Ua ki pu ae ka ■batari o Kakaako a mo na inaau-wa-i ka hoi ana iuai. He wahi kekake mai ue: kekahi i ukali pu.mai ma keia huakai huii hoi a >ca ja i ohuohu i;ka lei» i ouaia e &a ukaii KapePuluuii. Ua laukauaka o kai <> ka uwapo i ua kiuaka o ua lahui like ole. Hookahi ka hoi iike ana mai la me Piehu laukea s-. me ka Pulumi, Ua hauleia mai luua īhu ,ua ka aoao o ka halekuke oka Hi tele Hawaii kekahi Pu. kiki ika po Poahiiho la haki ka wawae, a kekuhi: iu<*u waiu e &e o koua kiuo ua cjha umlaui wale uo. U^' kii koke ia o a ma'kaua kaūoha ua'hoihoiia ka :uea i uo ka llaleiuai Moiwahiue. E haua aua keia Pukiki me koka-hi mau Pukiki e ae iloko o ka, haiekuke, a iloko o koua hemaheiua uui ua pahia uku la ke kua aua e hehi aua, n o iho aku la, ia oke poo maaiua, !

Ma kn nn mai o ke sbibbi •Pnaliiii iho 1p i liiwfia aiai ai he 30 kn rui o i.u poe i loaa ioa hHuwiiiH u k.« hnokaaw&le ohhiia Hc 15 hduu& ūo HW~<\ 16 i -'■* HnokMi#., Kooa He<»a, a5 qo Kobala Ua hoihoi niH ia Hl;n nō Kaljhi maluna o ua k«n nk;;na Ua hoike hlu makou ma ke knni heln > LaU do ka loaa au& o kpkahi p .'iki i ka inakai ke niniui uae na huaolelo '*'dbin *tnai 7 ' mawaho o ka paiki Ika Poaknhi i hala ua hele aku ka Ptike nona ia paiki e kii, me hi.oia pu aku mai Kanp.i m.'.i kon?. f; we ona raai i ke!w mnu iwi a e hoihoi ana no Kioa. Me he mea la« ua aihueia ua paiki l;i x\n ka manaoia he daia ko loko Ua haawiia mai ua paiki la iaia a ldk ke Kopatika i kau aku ai oia me ua r>uoio iwi ia & h-.-lo ioa uo Kioa,

Ua komo koiohe ia ne ka pa o hope o ka hnīe igu rama Heleuin« i <ca po Peakoln . iho !a e ke kahi men i maopopo ole, a kii aku la a lona kekahi pahu bia, wehe p.p la & - he.euo a hoopihapiha i'io If: p.iha iloko o ua ottjoh* & liiwa komi makemake a

holo aku U. Haalele ao i ka puka pa e nhiuaoui pela» a no ia mea, 1 ke ka.ilo :iua oka oaakai maiaila, lohe oia i lea nakeke o ka ouiole, a i ka hele aun aku nae e uaua, aohe ujea o loko, ua heo kahiko-. Ua hoikeia aku-te 4ohe ia Kami "iunika, a ma kana Kauohii ua liounehoia i k.iai ma aaoka p ). Aole 1 loaa ke koiohe a hiki I keia wa.

Ua me ka uīia 'kekahi hiig)e, o Keaku D aitfvda, iaia e holo aua maluui e koaa Jio me ke alakai an:> i kekahi lio mahope, a i ke aua ma kahi o 11. W SimidH, ua hoao ihp la ka Lio ka kaul» t' komo mawaena o ke kaa e ku ai*a maiaila, ao ia do kona maitj\wa i huki mai ai i ke kaula pnuuku a leie &e la ka lio ilnna n huki pu- ia &ku la oia a haule i 1 a!« >» <> ke poo mauiua. Ua ku K-e poo i kēkahi mea ooiea a puk;- : n : ua hele awai mai ke koko iwaho. Ua hoihoiia oia ilsa Hulemai Moiwahiue e lapaau ai ika P bha nei. Ua awnkea o ka Poaiinaa i lele loa ae ;«i koua ?ho. a i ka aawiua la Poaono uti i kauuia ai malalo o hooponopoho aua a ke Komisina B r ritania,