Ka Makaainana, Volume VII, Number 14, 5 April 1897 — NUI KE PAHAOHAO. Huai ka Poi Kona Ouli no ko ke Ao Poe. [ARTICLE]

NUI KE PAHAOHAO.

Huai ka Poi Kona Ouli no ko ke Ao Poe.

Ma ka pn o ka la 1 o i hala, na loah ibo la ia'u t')ia moeuba:ie, a o ia keia: Aia ko'n uhawe u me Pookela a ooe k©Vahi s pn« e ae maluna o kekahi puu; *e i maopopo ka inoa o ka fiit] .'u. Aia inauka aku o keia wahi a makou e ku aei Ue aina palahaUha aken. 0 ka naakou hana i noho ai he kalua puaa no k& hoooaanao ana i na "Poaha Hoopololi". a ua makaukau ka iniu puaM. 0 ke aao nae o na puaa e kaluaia ana e makou, he ekolu puaa pukoa; ua pau V» huiu i ka uauuuuia,a ua makHUkau no ke khiua aku. I keia wa i alawa ae ai ko'ia maka i kai a nana aku la au maluua o ka ululaau, a ike aku U au 1 ka pii «aai o ke kai Olelo aku la au ia Pookela, !, Aole paha e mo'a aua k« puaa a k&kou, uo ka mea, ke ike nei #u ke kokoke mai uei ke kai i kahi o ka iuiu." Pane mai la ko Pookela uhane ia ? u; "E wa hi aa puaa a knkou i ka welu, a o ka pohaku uo ke hookomo a uui iioko, ke puka no ka wela mawaho o . ka welu, o ka ioo'ft no ia o na puaa," Ua hana iho la ko'u mau ho« pela; a owau hoi, ua kii aku la au i ka ha-maia, a Kookomo iho la auikVu~puaa mawaena o na ha-maia a wa-ui mai ia ka weiu me ke komo pu iho la o ka pohaku wela maloko la makou no e hana nei, iohe aku la au i ka uwa mai o ua kenaka i ka pii uiai o ke kai. Ia wa uo ī alawa ae ai ko'u mau makailuua y a ike la au i kekahi mea nui e iho | ana mai ka lewa mai, aole aae i j uaaopopo ke auo o keia mea | uui ia'u, ua piha ioa mai la.au i j ka maka'u. la'u no e ike aei i keia uaea, loue aku la au i ka uuiua uaai o na laau, a uinau ae la au, <( Heaha la hoi keia?" Pi.ne mai la o Pookela: {t He Kuhouua keia." Aole i liuliu iht. mahope e ia manuwa, ua ike aku la makou i ka ul&aia mai o na kuinulaau uunui, hakihaki liilii mai la na laU, a let« liiUi mwl la kA lau o ua laau, a o ka uiea nui hoi a'u ī ike ai e iho. iho ana 4 ua nahaha ae la a lele liUii ae la i o a iauei a helelti jho la iklo; a ike iho la he iii laau koa ka keia uiea uui a'u ī ike ai a uiauao koke ae la au, he laau koa ka k«ia mea uui a'u i*ik« ai e ilio iho Hua, 0 ke kni uoi, ua hiki mai l& ia i kahi o k& imu puaa a uaakou i hāua aL Ma hope iho, uaua aku la au i ka Uui» a ike aku \a au i ka uliuli enai o Ve aouli % liko me ka tuoaaa kai o Alemuhaha, a uiu&u a« la uu; n Heaha la hoi ke auo q keia uliuli u ka kui 4 auo «

oiaoli o<> ka hoi?" Paue inu ia ko Pookela uhnne īa'n: *Ae 4 ke wa aao e hoi paha keia he h'iuoki, bp mai ka " M«hope o keia m&nawa, ua al ;; . wa akii la ko'u nann anh oialuiia 0 kekahi mau puu kulua ine ht maboe la, a ike aku la au tue h« kapa kihei la, ua kauia mai kaki p«u a kahi puu, a ua kauia me keknhi mau huaolelo nunui "Kahol!i^.* , Nioau aku !a au ia Pookela: <c H#ah» ke auo o kela mau bua~ t*Mo?" Pane mai la o Pookela. \ * ü ße himeni kela ao ka hiaieni naa? k*>'.«." Aōle no hoi i liuliu īho, ua himeni mni la v aole uae he ikeia aku o na poe na lakou e himeni mai, o na leo wale ho ke lohei« aku. A eia na olelo o ka himeui h'u i lohe aku, ai e himeniia mai ana ( a i uaanaau iā'n' a hiki i' ko'u puoho aua; a o ia iho kp^: "E ke Akua, kiai ma; i ka lahui Haw»ii! E ol» Kou Lnoa, Nau no e hoomalu mai ke Aupuai Hawaii, E ola Kou iaoa.' , Kahoiwa ilani. Ka Weli*wehe Hooheno. 1— f, Ka noho ana iluna o ka puu, M he hoike ia no ka pomaikai oka mea nana ka moe ma ka hana a mea e ae pahii, e like la e hana la i ka puaa be unuunu pomaikni. 2—Ka imu puea me ua puaa ekoln, he bana ia i pili no kekahi ahaaina m*hope aku, oia hoi ka olelo ana ae, ke kaiua no ka puaa, o ka ahaaia* no ka hope me ka hauoli. Ke hoike nei ka moe he imu puaa keia uo ka '*hoomanao anft i ua Pouha hoopololi,'* ua hiki no ke manp.oio aku be imu pnaa io k«ia no ka ahaain» hauoli no na poe 1 aoho i ka hune, i.ka ntle a me ka polnli, ake kokoke mai nei ka wa oka hauoh ana. Aka nae, aole nie i ikeia ka ai sns, a me he la aia k& «i ana uialiope aku oka ulaaia aua o na laau e ke Kuhonua. 3—"Na puaa eko!u i pau i ka «nuunuia." He nui no ua bcakaka no keia* mahe'e» a * lawe mai aua au i kekahi mau bo?Vaka no kekpihi mau uiahele, a ina nae ua ka ka haua a ka moe» oia kfia; Puaa 1» ka aina; Puaa 2, ka Uhui; Pu.aa 3, ka nohoalii* loaa ka haina pili iloko o Ahupnaa, he aiua mai ka uka ake kai i uohoia e ua kanaka me ua Alii, o ua AUi ao ua haku & o na kau&ka no waMo. Aole i pau Ua hoikeia mai i& makeu ke kahi hua alaui o Ke.aiio lu&poui » knsiia nei ma na lialekua! i a i hoonluia e Kiuio Helo iiaio o Makaha, Waiau&e. He aui « uiaikai ka uaua aku.