Ka Makaainana, Volume XI, Number 2, 9 January 1899 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

1898—1899, kokoke e 1900. Hookahi no a makou moolelo o nei helu. Ua lilo ia Ferede Lesele ka laikini kuai*'waina oae bia no Kailua, Hawaii. Aia ma kahi oko« ae o nei helu he hoolaha panikn t«oraki no kihi aina oaa Kohōla, Hawaii Ke hoolealea hin eni nei o Kimo M ikuaea i na poe hele hoolohe puhiohe ina Ema Kuea, Ua hoopukaia ka hoopalauia o Misi Mau<i Auld, kaifeatnabine a Kimo Oi<>, 3a J. W. Pfiuger (Puluka) O kekahi mea o keia mua aku, 0 ia ke kukuluia ae,o ,k.ahi wahi nana a hoouaaopopo nlai iwaho o Punahou. Wa'hi a ua inakai, ue keu nei la No la iho nei ake paoaalo launa Ole mai. Aohe i nui na poe ona i hopuia. E hoouaanaoia mai o keia ka pule hope no na poe pono wai e uku ai, o kanīele auanei hoi mahope aku. He ahaaina Hape Nu īa uui" ka i haawiia e Kuhiua Damooa 1 na kupa o ialo o Moanalua i ka Poakahi i hala. Nui inai uo ka mahaloia.

Mamuli hoi o k& huikalaia ana e ka Ahakuka Malu, ua booun«ia aku n D. W. Kobeta e holo no waho aia ke Doriea o Dekemaba 30. Ke hauaia uei aa naua hooleleaka kii ikapo i nei wa ma ke ano Ihoao uia kekahi haiepaikii maanei. He mea hon keia ia kakou» O ke koho a J. Ericson o HUo ke haahaa loa oo ka haiek ula hou ma Waiakea, he $i,220. He $1,263 ka John Cook koho a he $1,450 hoi ka Alapaki Trask. : ' Aia a loaa ae he moolelo kokooiua, alaila, hoopuka aku uo hoi. Mai uiha mai na poe puui mooielo ia m&Kou, aka. e hoomauawaoui iki iho. Ua pau iho nei ke Kioau i ka hoomaeiuaeia a e liolo aku ii»a ooi kakahiaka J?oakolu ena koaa mauawa mau, apela uohoiuiena moku e ae ī pam ai i kona wahi. Piha k.ā aan puhiolie o ka po Poaha uei iwaho o Kamaki Kuea ika iehulehu, Ua hoikeikeia ae malaila ka malaoialama o kekalu auo kukui a mea hoaa hou. i

MalalO oke alakai aoa aJ, M. VivaB , na kai huakai aku kahi kaoo o 200 paha Pukiki no kahi o.Kuhiba Dampna, ma ke ano hoohanohano Ku la aku hoi iaia np kona oluolu ia lakou Maioko oka mahele hoolaiia pili oihaoa oka nupepa Manawa o Lsdaua, o Dekemaba 9, ua hoikeia ae ka iuoa o Ww. Robert Hoar# ma ke ano Kauikela Beri« iania no Hnwaii nei a uie ua pnnalaui), % 4 Holoiuuh ao feela aha-fea i malamaia iho nei ma Sana Lui uo k& pomaikHi o ka halepuie ma Kahhi-waeua» a he ka aiea i haawua ae mahupe iho oka hoopouoponoia anu o ua mea a pau. Hui no ka mahalo »o MiSsSa W Luka Wiiikuki a me koua poe kokua o ka hooikaik% nui &ua.

Hora 2 p/m, o ka nei i haaleie jn%i ai ka mokokhua Amerika Beninetona ia Ko:i «jei no Gaama a no ka hoohui i»ai i | kahi mau * i-e no kona Aupuui. Ua_Jawe mau eke leta afcu nei oia, Ua hoolauieaia e ke Kanikek ltalia a me Misasa F. A. Sefa i ka auwina ia Poalaa iho la, iwah.o n Waikiki, ke kapeh» a me na alii o ka mokukaiia Unlin Etena. LehuJ&hu ua pue' i konoia ma ia aha hooiaulea. He $795 Ha huina nui i loaa no kela aha-mele a ka Hui tHimeui Hawaii i haawi ai ma ke ano kokua, hoolawe hoi na hoohlo he $195, ua koe iho he J6OO, no ka uaaheleia mawaena oeaolu . poe ahahui pomaikai. Hoomau aku no 0 na mokumah<- au moai>akauia&iua o nei pule, olaua ke Kulanakauhale o Rīo de laueiro i ka Poaiima 'ho mai Kapalakiko a o ke Kina 1 ka'Poaono iho mai ke Komohaaa, no na awa pakahi a laua i haalele aku ai mahope.

E kolaia aoa ke Aapuoi i uei Poalua ae, la 17 iHo, ao ka hooluauao iko lakou ma ae kipi a aiuue ana i ka aioa nei a ine ka maua hoouaaiu o ke Aupuoi. Owai aoa la o kakou ke kouio po ae uaa? No makou nei hoi īa—aol« ioa! No ke auo omaioiaī boi o Loio Keoii Di;visi } a no ke aoi okoa.ina ae no hoi kahi, ua hoo&uuia mai oia uiai Kawa i ke ahiahi Poakolu iho la mainuli o k : i huilealaia ana e ka AhakOka Ma'u ma kahi hal&wai kuikawa o ke kaheaia aua. iho o ke awakea Poalua i«o ia i hoea mai ai ka mokumahn Berltanio Teta me 705 eeeooku Repani mai lokohama. I ke koioo ana ;n«i iloko uei o ke nwn. uiake koan kneue K* paui >> kanuia iuka uei. U» holo h>« aku uo Vaoekouva ī &e auoioe ae. He haole opio u a'ihim, umia Ra inoa o OaarUs Burke, ir.ainuii paha hoi o Knhi ann e o koua noonoo, i<a i lele tu*»i iuaa iho o Kalaudiue iaia i hookomo aku ai i Kawaihae i ka Po&Uiua aei y ma * kona a!a no Houoiulu nei. Ua kaa oia « uiiloia uiaiivk» o ka moku.

Ua hoopnkaia ne k* h'-'OpaUu-īa o Kale boke (Chas H. R< se), 0 k« Hui Mokaiuahu ■ Wailn, in Misi Bose Sena o AhUhi Poaha iho laua e iDsreia uin k« iuakiui o Malieokaai Uu, a īuka ana o kahi o Mis>sa Hopekiun, ma ke kula o kh aha-ike eue ka paiua ia «ie, He 138 eke ieta uie uupepii ma ka Auseteratia a he 8 mai hoi f»a ka Warimu i loah uaai t &a Leta Nui h pau j ku waeia i ka Poakolu, Deke*uaba 2L Iwaena o ua i*ke uaa ka aieku mua mai he uiui iiakpahi a he kuuak ua eke ukaua». o.fceia ka oi ioa i ue*a 1 kahi 1& hookahi uua ,j** Uuio > iuuua, £ pili aoa ih> ka i&nk* u lu o. kaka uia kela helu «ka uti u>> Mis»isa Kaalia» i ui«ke # uu ka makou l oleUi ui u*»»i Av g«te, 1873, hoomu&a iuua iua e loaa 1 koua uia 4 i uuua i &i \ kouu kiao, aka, o ka pololei, e Uoa* komo iho i 9 uia kahi o k& 7, «l&iU, heluh<rlu ukulS9o. Miua> aiiua makeu uo keia p M ewa a o k« kumu i& e heopololei u*L *

Ua bcuLaaif!J± kn Hu 1 Ho - Moi7ueaāli i/ Piii-Aifi. kooa pne paahaaa » P<> kahi i h«l», Qj'i ke ano heuoli M*k»--liiki Hou, inaUln'o ka l-oopouo-pooo oua !i Palakiko «3aV>l 0... ka nwapo. 'Pilii? lealeja no īa poe. Pili noai kfi t»o.kutt- 6 aba Maiiposa i ka uwapo Os ; ai)ika i ke o ka Poakola iho la, 16 . la aiai Kikan», 12 Ankflana a 7 boi iLai Api»-, "f-i'iku ohoH oo nei a me ta ukai»« knkaikahi. U& hala loa a.sc nno Kapalekiko ia ahiabi iho. Ua hopoia o Keoki H«pakela i nehuiei no ke kuai laikini pte I □ a mea ina a ua leweia p.e o;a a ma kona mau lako no ka Halewai. I'mua nae hoi o kn Aha Apana i iiei kak&hiak», ua hoopau wale ia »e oo koou hihia e ka Ilamukn. Kaoi oo kaoa aka a he knni pooo ana rio. Kakahiaka nni Poaha nei iku neai ai kn mokupea hali holoholona Amerika T«coma, 13j. ln rjsi Kapalakiko, me 111 niin!a a me ua lekō ai uo na koa a qq6 oa holoholooa pn. E haalele ibo aea oia i kela mau holoholona iaoei a e lawe aku aoa i na mea oouā maaoei iio Mniiila. I kahi o keia mau la iho eaa e hoio aku ai. I ka Poaono hope loa o 189* i hookuu loa ia mai ai p August Hering raai ka noho pio ana ma Kawa, no kona ki pu hhr ia D. L.'Hanl&mau, hoi o ka huika'a kahiko i& nii*i e k>i Ah>ikttka Meln n he hooko wa]> aua no nei ia hnikala aea. Heojo mai nae hoi oia, ua lilo ktu\H wahine i kahi aku. ka men hei oua i hana ai i kela hewo.