Ka Nonanona, Volume I, Number 3, 3 August 1841 — Page 11

1841.] KA NONANONA. 11.

o ka lawe wale i ka opeuma maluna o na moku kalepa e ku ana ma ke kai mawaho; aole i hoopaeia iuka. I keia mau la iho nei, i ka la 22 o Iulai, ku mai la ka moku kalepa Pipali ka ino i ma Honolulu nei; mai Makau mai keia maku a ua loaa mai na palapala he lehulehu nolaila mai. Eia kekahi mau mea akaka ia makou. He 21 moku kaua no Beretania,ma Kanetona; He moku hao holo ahi kakahi a he nui wale ke ano o keia mau moku. Aole akaka ka nui o na koa Beretania. Ua manao wale ia, he 20,000. Ma na la 18 a me 19 o Mei iho nei, he kaua nui loa ma Kanetona. Kaua aku ko Beritania ma na moku, a kaua mai ka Kina mauka mai, ma na papu. Ua pau kekahi apana i kela kulanakauhale nui i ka lukuia i ke ahi a me na pu, a he nui wale na kanaka Kina i pepehiia: aole nui loa o ko Beretania poei make. He 45 moku uuku no ko Kina poe i lukuia i na hora elua e ka mokuhao-holo-ahi o Beretania.

                 I ka wa holo mai ka Pipali, na makaukau ko Beretania poe e hoouka hou i ke kaua, a na manaoia, ua pau loa kela kulanakauhale nui ia lakou! He kinikini loa na kanaka Kina, aka, ua hawawa lakou i ke kaua, nolaila, pio koke lakou i ko Beretania. Aole manao nui ko Beritania e hoopai i ko Kina, e luku wake ia lakou, a e lawe i ko lakou aina. Makemake lakou e hana koke i kuikahi kupono, e maluhia ai ka noho pu ana, a me ke kuai ana, alaila, pau koke ke kaua. Hoole na'lii o Kina, me ka hookiekie; ai na'lii o Kina i na manawa Beretania, ae mai no lakou me ka hoopunipuni, e hana i kuikahi oluolu. Aka, aole lakou ku paa ma kela olelo, lauwili hou lakou, a nolaila, ke mau nei no ke kaua.

NO KA ILI ANA O KAHALAIA, MA NAWILIWILI, KAUAI.

                Eia ke kumu o ka ili ana. I poi ia e ka nalu, a moku ma ke kane o ke kaulahao, a o ka hiamoe kekahi i na kahu moku maluna o na moku nei. A i ka wa i poe ai ka nalu a moku ke kano o ka helenaia aohe o lakou mea ala, kahea mai oia. 'Ili oukou, 'Ili oukou; aohe o lakou mea ala iki, a i ka ili ana, alaila puoho ae la lakou, 'ua ili,' a o ka naha iho la no ia; hui kaiwi keele a naha kekahi aoao, a ke kauoia la i uka o Nawiliwili. Eia kekahi: Ua lohe makou, ua ona ne kanaka maluna o na moku nei , a nolaila ka! ka ili ana. He oiaio paha keia lohe ana, no ka mea, aole o lakou ala iki mai i ka leo nui o kela poe maluna o Kinau. No ke aha la keia hiamoe loa? Ua ona io paha.

                E, auhea oukou, e na'lii a me na kanaka, ahea pau ko oukou inu ana i kela mea e poho ai ka oukou waiwai? Elua moku o na'lii i poho no ka rama ma Lahaina kekahi (o Keokoi) a o ke Kahalaia no hoi. $5000 paha i lilo loa aku ma keia mau moku elua! O ka uku no ia no ka rama. E na'lii, ke kahaha nei paha ko oukou naau me ke kaumaha i ka poho loa

o ka oukou waiwai. Aka, ea, mai kahaha ia hai; mai kahaha i ka nalu a me ka makani ma Nawiliwili; mai kahaha i na haole nana i hoopae i ka rama ma ko oukou aina, me ko oukou makemake ole. Aka, e kahaha ia oukou iho. No ka mea, aole pau ko oukou inu ana i na mea ona, a nolaila, inu na kanaka a oukou i na mea ona. Nolaila ke hahai nei ka popilikia a me ka nele ia oukou. E na'lii, e oki loa ko oukou inu ana i na mea ina a pau; E lilo oukou i kumu hoohalike no na makaainana, alaila,