Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 116, 11 April 1906 — He Olina he Leo na ke Aloha! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

He Olina he Leo na ke Aloha!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

Ua oleloia, a hoea i ka VI. H. 1785, he elua no wahiue i ka ili o K&niehameha, oia o EaloJa iw) ame Peleuli ( w); akā, 'ina ia makahiki, ua lawe ae o Kamehameha iaia (Kaahumanu) i wahine hoao oia nana. Ua hanauia o Kaahumanu ma Kauwi- ■ ■ $ ki, (Ponahakeone, Kapueokahii Hana, Maui, ma ka M. H.1768. O kona makuakane oia o Keeaumoku Papaiaheahe, a o kona luaui makuahine oia o Namahana Akaleleonalani* Aneaneekolu (3) wale no makahiki mahope iho o ke kaua o Mokuohai, k;i wa au e kuu makamaka heluhelu i 3ohe ai i ka leo wiwo ole o ua Kamaliiwahine opio nei e hea ae ana ia Kamehameha. e haawi aku iaia (Kaahumanu) i ke kino make © Kiwalao, i ka i ana ae: "E Aalanimehameha—e! Me a'u hoi ke kino o ke alii! " Ma ia wa he 14 no ka nui o na makahiki o Kaahumanu (ua pololei ole ka mea i paiia ma ka Helu 58 o Ka Na'i Aupuni, oia hoi "he 16 ka nui o kona (ko Kaaln.manu) mau makahiki." L. H.) Nolaila, i keia wa ilaweaeai o Kamehameha ia Kaahumanu, o ka umikumamahiku (17» no iao kona mau makahiki. Nolaila. mamuli o keia lilo ana ae la o Kaahumanu i wahiue na ua komo mai )a he hoeueu hou iloko o na hana na'i aupuni a Kaniehameha. mainuli o kalilo o Kaahumanu "puuwai kila' i Moiwahine nana. a i hoku hookele waa no kona aupuni. - i Ina he mea oiaio, uahanauia o Kamehameha I, ma ka ma* lama o Novemaba, o ka makahiki 1736, elike me na hoike a na Papa Hoike Manawa a Aberahama Fornanader, S. M. Kamakau ame kekahi poe kakau moolelo e ae; aiaila, ma keia wa ana i lawe hoao ae ai ia Kaahumanu, i wahine oia nana, he kanahakumamaiwa (49) ka nui o kona mau makahiki, ua Hke ia me ka oi o kona mau makahiki i ko ke aliiwahine Kaahumanu. Ma ka la 24 o Mei o ka makahiki 1?8(», ua kaalo mai la he elua maU nioku ma ke kāpakai hema o ka inokupuni o Hawaii, a ma ka la mai, ku ae la ua niau im»ku nei ma ke kaikuaono o Kealake'iua, Kona Hema. ' O keia na moku mua loa i ku mai i Hawaii nei mahope iho o ka uiake ana o Kapena Kuke ma Kaawaloa, ma ka la 14 o Feberu«ri, M. H. 1779. Ua holo mai kei i mau moku mai Ladana Enelani. O ka inoa o kekalii mok i o u Kini Ke^ki 1 ' (Kin? George), malalo o Kapena Port'o:k; ao ka lua o '*Knini Kal >ke v »Queen CharlolU») malaīo o Kapena Dixon. - i (s AKU ANA.)