Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 101, 29 September 1906 — Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

Moolelo Hawaii Kahiko.

Hoomakaukauia e J. M. Poepoe no KA NA'I AUPUNI MOKUNA III. MOKUNA IV. Ka Oihana Kilo Hoku Hawaii. Eia na hoku ma ka Papa Elua: Haloa; Kane; Iwikauikaua; Uliuli; Malulani; Melemele; Bolabola; Hanakauluna; Hakalauai; Aikanaka; Makaha; Makohilani; Maui; Makalii; Wailua; Manaku; Pupue; Makuakaumana; Waia me Kakaihili. He 22 ka nui o na hoku ma keia Papa. O ka papa ekolu o na hoku ma keia kulana kilo hoku a Kamohoula, aole i loaa. O na mea i loaa o na papa ekahi a me elua, oia ka'u e hoike aku ma keia wahi, me ka hoike pu aku hoi i na kulana i kau ai keia mau hoku ma ka ponaha-lani, elike me ka hoike a Kamohoula. PAPA 1 O NA HOKU. Holoholopinaau. O Holoholopinaau ka hoku mua ma keia papa. He hoku keia ma ka lalani pololei mai ka Hikina a ii ke komohana, e holo ana maluna pono o ke kanaka e ku ana. E kau like ana o Holoholopinaau me ka welau akau ona hoku "Pa." He hoku nui keia a nani kona nanaina ke ike aku. No Nahiku. He ehiku ka nui o na hoku iloko o keia puulu; a oia ke kumu i kapaia ai ia puulu hoku o "Nahiku." Aia keia poe hoku ma ka lalani like, a e hele like ana hoi lakou. He poe hoku keia no ka poe hoomoe moe-a; ahe puulu hoku nohoi i manao nui ole ia e ka poe kilokilo hoku. Na Hoku Pa. He elima ka nui o na hoku iloko o keia puulu, a he ano poepoe no ko lakou kulana ke ikeia aku me he "Pa" la no ke ano e hoopuni ana i kahi wahi. A no ko lakou like loa no me ia mea he "Pa," i kapaia ai lakou "Na Hoku Pa." Eikeia no keia poe hoku ma ka hema ae o Holoholopinaau, a e kau ana hoi me "Nahiku." Auhaele. O Auhaele, aia oia ma ka akau o Hokuula. A ua oleloia hoi keia hoku, he maka akau ia no Hokuula Penei i oleloia ai ma ke mele: "O na maka o Hokuula, O Auhaele a me Pa'ikauhale." E Hoomauia aku ana.